İçeriğe atla

Hendek Muharebesi

Kontrol Edilmiş
Hendek Muharebesi
İslamiyet'in İlk Savaşları

Hendek Savaşı haritası
TarihMiladi 1/4 Mart 627 - 24 Mart 627
Bölge
Yesrib çevresi
Sonuç Kuşatma başarısız oldu; Müslüman zaferi
Taraflar

Müslümanlar

Konfederasyon kabileleri

Komutanlar ve liderler
Muhammed
Zübeyr bin Avvâm
Ali
Selman-ı Farisî
Ebu Süfyan
Güçler
3.000[1] 10.000[1]
Kayıplar
1 - 5 kişi[2] 10 kişi[2]

Hendek Muharebesi (Arapça: غزوة الخندق, gazvetu'l hendek) veya Ahzab Gazvesi (Arapça: غَزْوَةُ الأَحزَاب, gazvetu'l Ahzāb"),[3] Muhammed liderliğindeki Medine'de yerleşik Müslümanlarla, birleşik Arap ve Yahudi kabileleri arasında 1 Mart - 24 Mart 627 tarihinde meydana gelmiş muharebedir.

Arap ve Yahudi kabilelerinden gelen saldırıya karşılık, Yesrib'de (bugünkü Medine) Müslümanlar tarafından yapılan 20/24 günlük bir savunma savaşıydı. Birleşik güçlerin sayısının altı yüz at ve bazı develerle yaklaşık 10.000 kişi olduğu tahmin edilirken, Müslüman savunucuların sayısı 3.000 idi.

Medine'nin büyük ölçüde sayıca az olan savunucuları, çoğunlukla İslam peygamberi Muhammed tarafından yönetilen Müslümanlar, İranlı Selman'ın önerisi üzerine bir hendek kazdılar.[4] Bu, Medine'nin doğal tahkimatlarıyla birlikte, iki tarafı bir çıkmazda kilitleyerek konfederasyonun atlardan ve develerden oluşan süvarilerini işe yaramaz hale getirdi. Müttefikler, aynı anda birkaç saldırı yapmayı umarak, Müslüman müttefiki Medine Yahudileri Beni Kurayza'yı şehre güneyden saldırmaya ikna ettiler. Ancak Muhammed'in diplomasisi birliği rayından çıkardı ve müttefikler dağıldı. İyi organize olmuş savunucular, konfederasyon moralinin düşmesi ve kötü hava koşulları kuşatmanın fiyaskoyla sonuçlanmasına neden oldu.

Kuşatma, Müslümanların çok az zayiat vererek taktiksel olarak rakiplerini yendikleri bir "fikir savaşı" oldu. Müslümanları yenilgiye uğratma çabaları başarısız oldu ve İslam bölgede etkili oldu. Ardından Müslüman ordusu Beni Kurayza kabilesini kuşatarak onları teslim aldı.

Yenilgi Mekkelilerin ticaret ve prestijlerinin çoğunu kaybetmelerine neden oldu.[5]

İsim

Savaş, Müslümanların bir savunma eylemi olarak savaşa hazırlanırken kazdıkları hendek adını almıştır. Arapçaخندق Orta Farsça kandag (Farsçaکندگ) kelimesinin Arapçalaştırılmış halidir; "kazılmış olan" anlamına gelir).[6] İranlı Selman, Muhammed'e şehrin çevresine bir hendek kazmasını tavsiye etti. Savaş müttefikleri için Kur'an'da el-ahzâb (Arapçaالاحزاب)[Kur'an 33:9], ifadesi kullanılmıştı.

Hendek Savaşı alanı, Medine

Arka plan

Müslümanlar , Mekke'den göç ettikten sonra 624'te Bedir Savaşı'nda[7] ve 625'te Uhud Savaşı'nda Mekkeli Kureyş'le savaştı.[8] Uhud Savaşı'nda Müslümanlar ne kazanmış ne de kaybetmiş görünmelerine rağmen askerî güçleri giderek artmaktaydı. 4 Şaban'da (Ekim 625)[9] Muhammed, Bedir'den sonra Uhud'da ikinci kez 1000 kişilik Kureyş ordusunu karşılamak için 300 adam ve 10 attan oluşan bir kuvvet topladı. Çatışma olmamasına rağmen, kıyı kabileleri Müslüman gücünden etkilendiler. Muhammed ayrıca, sınırlı bir başarı ile, Müslüman yayılmasına karşı birçok ittifakı bozmaya çalıştı. Yine de Mekkelileri engelleyemedi.[10]

Kaynakça

  1. ^ a b Rodinson, Muhammed: Prophet of Islam, p. 208.
  2. ^ a b Watt, Muhammed: Prophet and Statesman, pp. 167–174.
  3. ^ "İslam Ansiklopedisi 'Hendek Gazvesi' maddesi". 29 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2022. 
  4. ^ The Sealed Nectar by Safi-ur-Rahman.
  5. ^ Watt, Muhammad: Prophet and Statesman, pp. 167–174.
  6. ^ Nomani, Sirat al-Nabi, pp. 368–370.
  7. ^ Peters, Muhammad and the Origins of Islam, p. 211—214.
  8. ^ Watt, Muhammad: Prophet and Statesman, p. 135.
  9. ^ The Sealed Nectar. Riyad. 1996. s. 306. 
  10. ^ Watt, Muhammad at Medina, pp. 34–37.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bedir Muharebesi</span> İslam tarihinde Müslümanlar ile Mekkeli paganların yaptığı ilk savaş

Bedir Muharebesi, 13 Mart 624 tarihinde İslam peygamberi Muhammed komutasındaki Müslümanların, Mekke'nin Kureyşli paganlarla yaptığı ilk savaştır. Müslüman ordusu, Ebu Cehil'in önderlik ettiği Kureyş ordusunu savaş meydanında mağlup etmiş, Ebu Cehil de dahil olmak üzere toplam 70 Kureyşli ölmüştür. Bu muharebe, Müslümanların yaptığı ve kazandığı ilk savaştır. Savaş sonrası Kureyşlilerin başına geçen Muhammed'in kayınbabası Ebu Süfyan, Müslümanlardan intikam almak için yemin etmiş ve Kureyşli paganlar ile Müslümanlar arasındaki çatışmalar hız kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Uhud Muharebesi</span> İslam tarihinde Müslümanlar ile Mekkeli paganların yaptığı ikinci savaş

Uhud Muharebesi, 23 Mart 625 tarihinde İslam peygamberi Muhammed komutasındaki Müslüman ordusu ile Mekkeli Ebu Süfyan'ın ordusu arasında, Medine yakınlarındaki Uhud Dağı'nda gerçekleşen muharebedir. Muharebenin sonucunda Müslümanlar çok fazla kayıp vermiş, Muhammed yaralanmış ve en önemli sahabelerden biri olan Hamza bin Abdülmuttalib öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Mus'ab bin Umeyr</span> sahabe

Mus'ab bin Umeyr, İslam peygamberi Muhammed'in sahabesidir. Mekke'deki Kureyş kabilesinin Abdüddar boyuna mensuptur. 614 yılında İslam'ı kabul etti ve 625 yılında Uhud Muharebesi'nde öldü.

Gazve (Arapça:غزوة), İslam peygamberi Muhammed'in İslam Ordusu'nun başında bizzat katıldığı askerî harekâtlardır. 27 tane gazve gerçekleştirilmiştir.

Mute Muharebesi Eylül 629'da, Muhammed'in kuvvetleri ile Bizans İmparatorluğu ordusu ve onların Gassanî vasalları arasında gerçekleşmiştir. Ürdün Nehri'nin doğusundaki Palaestina Salutaris'in Mute köyünde ve günümüz Kerek'inde gerçekleşmiştir.

Safiyye bint Abdülmuttalib, Muhammed'in halası, Zübeyr bin Avvam'ın annesi. İslam'da, pagan bir erkeği öldüren ilk kadın sahabi olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Mekke'nin Fethi</span> Müslümanların 630da Mekkeyi ele geçirmesi

Mekke'nin Fethi, 10 Ocak 630 tarihinde İslam peygamberi Muhammed komutasındaki Müslüman ordusunun, Mekkeli Kureyşlilerin elindeki Mekke'yi fethetmesidir. Bu fetih, İslam tarihindeki en önemli olaylardan biridir. Bu fetih, Müslümanlar ile Kureyş kabilesi arasındaki yaklaşık sekiz yıl boyunca süren savaşların sonunu getirmiş ve Arap Yarımadası'nda İslam'ın yayılışını daha da hızlandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hudeybiye Antlaşması</span> Müslümanlar ile Mekkeli putperestler arasında 628de imzalanan barış antlaşması

Hudeybiye Antlaşması veya Hudeybiye Barışı, 628 martında Medineli Müslümanlarla Mekkeli putperestler arasında yapılan barış antlaşmasıdır. Hudeybiye ismini imzayı attıkları yakın köyün isminden almıştır. Bu antlaşma ile Mekkeliler İslam Devleti'ni hukuken tanımıştır.

Muhammed'in Medine ve çevresinde yaşayan Yahudi kabileleriyle irtibata geçtiği birçok yazılı kaynakta anlatılmaktadır. Bu kaynaklarda Muhammed Yahudiler için Ehl-i Kitap diye hitap ederken Müslümanlarla Yahudilerin arasında bir ittifak kurulamadığından bahsedilir.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed</span> İslamın kurucu peygamberi (570–632)

Muhammed, dünyanın en kalabalık ikinci dini olan İslam'ın kurucusu ve merkezî figürü olan dinî, askerî ve siyasi Arap liderdir. Arap Yarımadası'nın tamamını ele geçirerek Müslüman hâkimiyetini tek bir yönetim altında birleştirmiş ve böylece İslam'ın kutsal kitabı Kur'an'ın yanı sıra, öğretileri ile uygulamalarını güvence altına alarak İslami dinî inancın temelini oluşturmuştur. Müslümanlar tarafından Âdem, İbrahim, Musa, İsa ve diğer peygamberlerin daha sonradan tahrif edilmiş tek tanrılı dinlerini onaran ve tamamlayan kişi ve Allah'ın insanlara gönderdiği son peygamber olduğuna inanılır.

Ebvâ Gazvesi veya Veddan Gazvesi, İslam peygamberi Muhammed'in bir gazasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed'in Mekke dönemi</span> İslam peygamberi Muhammedin Mekke hayatı

İslam peygamberi Muhammed, 622 yılındaki hicrete kadar yaşamının ilk 52 yılında (570-622) Mekke'de yaşadı. Hayatının bu döneminde çobanlık ve yoğun olarak da ticaretle uğraştı. Peygamberlik ilanıyla peygamberlik görevi, Hatice bint Hüveylid ile evlenmesi ve Hatice'nin ölümünden sonra Sevde bint Zem'a ile evlenmesi bu dönemde gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Benî Kurayza Muharebesi</span> 627 yılındaki Müslüman-Yahudi muharebesi

Benî Kurayza Muharebesi, Benî Kureyza Muharebesi veya Benî Kurayza Gazvesi, 627 yılında İslam peygamberi Muhammed'in başında olduğu Müslüman güçleri ile Medineli Yahudi kabilesi Benî Kurayza güçleri arasında, Hendek Muharebesi'nin akabinde gerçekleşen savaştır. Savaş, Müslümanların zaferiyle sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Suudi Arabistan tarihi</span>

Suudi Arabistan tarihi, Arabistan coğrafyası ve Suudi ailesinin tarihidir. Arabistan antik dönemlerden beri Arap kabilleleri varlık göstermiştir. Dinler tarihi açısındanda önemli bir yere sahiptir. İslami hanedanlıkların birçoğu Arabistan coğrafyasında varlık göstermiştir.

Hâtıb bin Ebû Beltea ya da İbn Ebû Beltea, Muhammed'in Mısır valisi Mukavkıs'a elçi olarak gönderdiği sahabe.

Katan Seferi, Hicri takvimin 4. yılında Hamra el-Esad Savaşı'ndan hemen sonra meydana gelen Beni Esed bin Huzeyme kabilesine yapılan ilk Baskındı.

İslam peygamberi Muhammed, şehrin sıkıntı çektiği kabileler arasındaki anlaşmazlıkları karara bağlamak için şehir liderleri tarafından Medine'ye davet edilmişti. Muhammed Medine'ye hicret edip burada işleri yola koyduktan sonra 629 yılının Kasım ayında Mekke'yi fethetti.

<span class="mw-page-title-main">Medine İslam Devleti</span> İslam peygamberi Muhammedin Medinede kurduğu devlet

Medine İslam Devleti, İslâm peygamberi Muhammed'in ve takipçilerinin Mekke'den Hicret olarak bilinen göçünü takiben Medine şehrine geldiği 622 yılından 632 yılındaki ölümüne kadar Arap Yarımadası'na egemen olan teokratik bir devletti. Medine İslam Devleti, ilk İslâm devleti ve Râşidîn Halifeliği'nin öncüsü olarak kabul edilir.

Sad bin Muaz (590-627) Medine'deki Evs kabilesinin lideri ve İslam peygamberi Muhammed'in önde gelen sahabelerinden biriydi. Hendek Savaşı'ndan kısa bir süre sonra öldü.

Müreysî Seferi Aralık 627'de Benî Mustaliḳ kabilesine karşı Müslümanların ilk seferidir.