İçeriğe atla

Hemşin kertenkelesi

Hemşin kertenkelesi
Korunma durumu


Asgari endişe altındaki türler  (IUCN 3.1)[1]
Bilimsel sınıflandırma edit
Krallık Animalia
Şube Chordata
Sınıf Reptilia
Takım Squamata
Familya Lacertidae
Cins Darevskia
Tür
D. armeniaca
Darevskia armeniaca

(Méhelÿ, 1909)[2]
Sinonimler
  • Lacerta saxicola armeniaca

Méhelÿ, 1909

  • Lacerta armeniaca

— Fu, Murphy & Darevsky, 1957

  • Darevskia armeniaca

— Arribas, 1997[2]

Hemşin kertenkelesi veya bilimsel adıyla Darevskia armeniaca, partenogenez (döllenmesiz üreme) yolla çoğalan Darevskia cinsi bir kertenkele türüdür.[3][4] Hemşin kertenkelesi, Doğu Karadeniz ve Ermeni Yaylası'na özgüdür.[2]

Özellikleri

Vücut uzunluğu 18 santimetredir. Bölgedeki diğer kertenkele türlerine göre nispeten iridir. Küçük böcekler, örümcekler, böcek larvaları, küçük salyangozlar ve sümüklüböcekler ile beslenir. Dişi tek seferde 3-4 yumurta bırakır, 55 günlük kuluçkadan sonra yavrular ağustos başında yumurtadan çıkar. Sırt rengi yeşil veya yeşilimsi sarıdır. Sırtının üzerinde küçük siyah lekeler vardır. Gövde yanları açık yeşilimsidir. Gövde ortası ve yanları arasında boyuna uzanan beyazımsı şerit vardır.[5]

Coğrafi dağılımı

Hemşin kertenkelesi, Kuzeydoğu Türkiye, Kuzey ve Kuzeybatı Ermenistan, Güney Gürcistan ve Batı Azerbaycan'da görülmektedir.[2] Orman açıklıkları, su kenarları, vadi yamaçları, yol kenarları ve taşlık alanlarda yaşar. Zigana Geçidi ve Kura Nehri havzasındaki kayalıklar Türkiye'de en çok görüldüğü yerlerdir.

Galeri

  • Hemşin kertenkelesi
    Hemşin kertenkelesi

Kaynakça

  1. ^ Agasyan, A. & Ananjeva, N.B. 2009. Darevskia armeniaca. The IUCN Red List of Threatened Species 2009: e.T164706A5919215. https://doi.org/10.2305/IUCN.UK.2009.RLTS.T164706A5919215.en. Downloaded on 24 May 2019.
  2. ^ a b c d The Reptile Database. www.reptile-database.org.
  3. ^ MacCulloch, R.D. (Aralık 1995). "Clonal variation in the parthenogenetic rock lizard Lacerta armeniaca". Genome. 38 (6): 1057-1060. doi:10.1139/g95-141. 
  4. ^ Fu, J. (2000). "Clonal variation in the Caucasian rock lizard Lacerta armeniaca and its origin". Amphibia-Reptilia. 21: 83-89. doi:10.1163/156853800507291. 
  5. ^ Adem Adakul. "Darevskia armeniaca / Hemşin Kertenkelesi / Armenian Rock Lizard". turkherptil.org. 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Darevskia derjugini</i>

Darevskia derjugini, Darevskia cinsine bağlı bir kertenkele türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon kertenkelesi</span>

Darevskia rudis veya Trabzon kertenkelesi, Darevskia cinsine bağlı bir sürüngen türüdür. Gürcistan, Rusya, Azerbaycan ve Türkiye'de dağılım gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Şeritli engerek</span> zehirli bir yılan türü

Şeritli engerek, engerekgiller (Viperidae) familyasından sırt bölgesi genel olarak kül renginde ya da grimsi kahverengi bir engerek türü.

<span class="mw-page-title-main">Kertenkele</span> parafiletik sürüngen grubu

Kertenkeleler veya kelerler (Lacertilia), çoğu okyanus ada zincirinin yanı sıra Antarktika hariç tüm kıtalarda yaşayan 6.000'den fazla türü olan, yaygın bir pullu sürüngen grubudur. Grup, yılanları ve Amphisbaenia'yı kapsamadığı için parafiletiktir; bazı kelerler, bu iki dışlanan grupla diğer kelerlerden daha yakından ilişkilidir. Kelerlerin boyutları, birkaç santimetre uzunluğundaki bukalemun ve gekolardan 3 metre uzunluğundaki Komodo ejderine kadar değişir.

<span class="mw-page-title-main">Lacertidae</span> sürüngen familyası

Lacertidae, Autarchoglossa alttakımına bağlı bir sürüngen familyasıdır. Lacertidler genelde kertenkele olarak anılırlar. Avrupa, Afrika ve Asya'ya özgüdür.

<span class="mw-page-title-main">Walterinnesia aegyptia</span>

Walterinnesia aegyptia Elapinae familyasına dahil Orta Doğu'da yaşayan zehirli bir kobra türü.

<span class="mw-page-title-main">Gekkota</span> Sürüngen infra takımı

Gekkota, Antarktika hariç, her kıtada bulunan ve geniş bir dağılıma sahip, küçük ve çoğunlukla etçil keler infra takımıdır. Dünyanın her yerinde sıcak iklimlerde bulunur. Grup üyelerinin boyları 16 ile 60 cm arasında değişir.

<span class="mw-page-title-main">Lepidosauromorpha</span> sürüngen kladı

Lepidosauromorpha, kertenkelelere arkozorlardan daha yakın olan tüm diapsidleri içeren bir sürüngen kladıdır. Yaşayan tek alt grubu Lepidosauria'dır.

<i>Lacerta strigata</i>

Lacerta strigata, Lacerta cinsine bağlı bir kertenkele türüdür. Gürcistan, Ermenistan, Azerbaycan, Türkmenistan, Türkiye ve iran'da bulunur.

<i>Darevskia caucasica</i>

Darevskia caucasica, Darevskia cinsinden bir kertenkele türüdür. Rusya, Gürcistan ve Azerbaycan'a endemiktir. Uzunluğu 64 mm, kuyruk uzunluğu ise 122 milimetredir. Sırt rengi yeşil, kahverengi veya gri-kül rengidir. Gündüz aktif olan tür, 2 yaşında yetişkinliğe erişir.

<i>Valentin kertenkelesi</i>

Darevskia valentini veya Valentin kertenkelesi, Darevskia cinsine bağlı bir sürüngen türüdür. Güneydoğu Avrupa ve Batı Asya'ya endemiktir. Tanımlanmış üç alttürü vardır. Toplam vücut uzunluğu 23 santimetredir.

Darevskia parvula, Gürcü kertenkelesi veya kırmızı karınlı kertenkele, Darevskia cinsine bağlı bir sürüngen türüdür. Gürcistan ve Türkiye'ye endemiktir.

Hopa kertenkelesi veya Karnali kertenkelesi, Darevskia cinsinden bir kertenkele türüdür. Gürcistan ve Türkiye'nin Doğu Karadeniz bölgesine endemiktir. Türkçedeki adını Artvin'in Hopa ilçesinden almıştır. Hopa kertenkelesinin nesli kritik tehlike altındadır.

Klark kertenkelesi veya bilimsel adıyla Darevskia clarkorum, Darevskia cinsi bir kertenkele türüdür. Türün nesli tehlike altındadır.

<span class="mw-page-title-main">Melez kertenkele</span>

Darevskia mixta, Melez kertenkele, Acara kertenkelesi, Darevskia cinsine bağlı bir sürüngen türüdür. Gürcistan'a özgüdür.

<i>Lacerta viridis</i>

Lacerta viridis, Lacerta cinsine bağlı bir kertenkele türüdür. Avrupa'nın çoğu bölgelerinde Slovenya ve batı Avusturya'dan Karadeniz kıyılarından Ukrayna'ya ve Türkiye'ye kadar görülür.

<span class="mw-page-title-main">Cüce kertenkele</span> sürüngen cinsi

Cüce kertenkele, Lacertidae familyasındaki bir kertenkele türüdür. Türkiye'ye özgüdür. Vücut uzunlukları 14 cm kadar olabilir. Boyun bölgesindeki derileri tırtıklıdır ve gövdelerinin yanlarında açık lekeler ve koyu şeritler mevcuttur. Genelde yüksek rakımlı bölgelerdeki taşlık ve çalılılık arazileri tercih ederler.

<span class="mw-page-title-main">Ev yılanı</span> Yılan türlerinden biri

Ev yılanı, Colubridae familyasına bağlı zehirsiz bir yılandır. Yaşam Kataloğuna göre Zamenis situla türünün bilinen bir alt türü yoktur.

Asaccus kurdistanensis Phyllodactylidae familyasının Asaccus cinsine bağlı bir kertenkele türüdür. İran'ın batısındaki Kürdistan eyaletine de endemikdir ve ilk kez 2006 yılında Kürdistan eyaleti'nin Marivan ve Senendec şehirleri arasındaki bölgede tespit edilmiştir.

Darevskia salihae veya Türkçe adıyla Saliha kertenkelesi, Lacertidae familyasından bir kertenkele türüdür. Türkiye'nin Artvin iline endemiktir. Örnekler Yusufeli'nin kuzeyindeki Barhal Vadisi'nde görülmüştür. Rakımı 1.530 metre civarında olan, Doğu ladini ağaçlarının hakim olduğu iğne yapraklı ormanlarda yaşar. Türün Türkçe adı, kertenkeleyi tanımlayan ekipteki Mehmet Kürşat Şahin'in türün tanımlanmasından 1 sene önce kaybettiği annesi Saliha Şahin'den gelmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.