İçeriğe atla

Hemrin Dağları

Koordinatlar: 35°1′57″K 43°38′47″D / 35.03250°K 43.64639°D / 35.03250; 43.64639
Hemrin Dağları

Çiyayê Hemrîn
جبل حمرين
Harita
En yüksek noktası
Yükseklik500 metre
Koordinatlar35˚1’57” 43˚38’47” 
Coğrafya
Konumİran-Irak sınırı

Hemrin Dağları (Kürtçe: Çiyayê Hemrîn veya Çiyayên Hemrîn, Arapça: جبل حمرين), Irak'ın başkenti Bağdat'ın 60 km doğusunda, Diyala İli ve İran sınırından, Bağdat'ın 260 km kuzeyinde bulunan Kerkük'e kadar uzanan sıradağlardır. Bu dağlık alan Zagros dağlarının en batıdaki dalgalanmalarından biri olarak görülür ve Arap Irak'ı ile Kürtlerin çoğunlukta yaşadığı Kürdistan bölgesinin doğal bir coğrafî sınırı olarak görülmüştür. Bu kanı Iraklı tarihçi Abdül-Rezzak El-Hassani'nin Irak'ın Siyasi Tarihi isimli kitabında desteklenmiş, Hemrin Dağları'na ayrıca Cecil J. Edmonds da yazılarında yer vermiştir.[1]

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2009. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bağdat</span> Irakın başkenti

Bağdat, Irak'ın başkenti ve en büyük kentidir.

<span class="mw-page-title-main">Irak</span> Batı Asyada bir ülke

Irak, resmî adıyla Irak Cumhuriyeti, Batı Asya'da bir ülkedir. Kuzeyde Türkiye, doğuda İran, güneydoğuda Kuveyt, güneyde Suudi Arabistan, güneybatıda Ürdün, batıda ise Suriye ile sınır komşusudur. Başkenti ve en büyük şehri Bağdat olan federal parlamenter cumhuriyet ile yönetilen bir ülkedir.

<span class="mw-page-title-main">Toros Dağları</span>

Toros Dağları ya da kısaca Toroslar, Türkiye'nin Akdeniz kıyılarına paralel olarak, Teke Yarımadası'ndan Suriye'ye, hatta iç kesimlere de uzayarak Irak sınırına varan, içinde birçok sıradağı da barındıran bir dağ zinciridir. Bu zincirin en yüksek noktası 3.767 metrelik Kızılkaya zirvesidir.

<span class="mw-page-title-main">Dicle</span> Türkiyeden Iraka akan ırmak

Dicle ırmağı, Fırat ırmağı ile birlikte Mezopotamya'yı oluşturan iki büyük nehirden en doğuda olanıdır. Türkiye'de bulunan Elazığ ilinin Sivrice ilçesinden doğan nehir, Irak boyunca akar ve Fırat'la birleşerek Şattülarap'ta Basra körfezine dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Halepçe</span> Irakta şehir

Halepçe, Irak'ın kuzeyinde, İran sınırının 15 km batısında, Süleymaniye'nin 61 km güneydoğusunda, başkent Bağdat'ın 241 km kuzeydoğusunda bulunan şehir. 57.000'lik nüfusunun çoğu Kürtlerden oluşmaktadır. 2014'ün Mart ayında oluşturulan Halepçe ilinin başkenti olup, Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bağdat Demiryolu</span> Osmanlı İmparatorluğu’nda inşa edilmiş demiryolu hattı

Bağdat Demiryolu, Osmanlı İmparatorluğu'nda Konya'dan Bağdat'a ulaşmak üzere 1903'te yapımına başlanan 1597 km. uzunluğundaki demiryolu hattıdır. Demiryolu hattının uzunluğu İstanbul - Konya arasındaki Osmanlı Anadolu Demiryolları ve diğer bağlı hatlarla beraber 3205 km.'ye ulaşmaktadır. Zamanının en büyük altyapı projelerinden biri olan demiryolu hattının inşası on yıllar sürmüştür. I. Dünya Savaşı'nın başında bile hattın tamamlanabilmesi için 960 km. gerekmekteydi. Demiryolu hattının Bağdat'a uzanan kesimi ancak 1930'ların sonunda tamamlanabilmiş ve İstanbul'dan Bağdat'a ilk tren 1940'ta yola çıkmıştır. 1940'tan Irak'ın işgali'nin başladığı 2003'e kadar Türkiye – Suriye – Irak arasında kesintisiz bir şekilde tren işletmeciliği yapılmıştır. Irak'ın işgaliyle birlikte özellikle Irak'ta tren işletmeciliği sekteye uğramıştır. 2000'li yılların sonlarında üç ülke arasında tren işletmeciliği yeniden başlamış ancak 2011'de Suriye İç Savaşı'nın patlak vermesiyle yeniden durmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kasr-ı Şirin Antlaşması</span> Osmanlı-İran İlişkileri

Kasr-ı Şirin Antlaşması, IV. Murat'ın Bağdat Seferi sonucunda 14 yıldır Safevilerin elinde bulunan Bağdat'ın fethinden sonra Osmanlı Devleti ile Safevî Devleti arasında 17 Mayıs 1639'da imzalanan, 1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşını sona erdiren ve bugünkü Türkiye-İran sınırını büyük ölçüde belirleyen barış antlaşması.

<span class="mw-page-title-main">Kandil Dağları</span> Irak-İran sınırına yakın dağlık bölge

Kandil Dağları, Irak-İran sınırında yer alan ve yaklaşık 1.500 km uzunluğundaki Zagros Dağları'nın bir bölümünü oluşturan sıradağlar. Dağın büyük kısmı Irak tarafındaki Erbil ilindedir. Akarsular tarafından derin olarak yarılan Kandil'i, hem Irak hem de İran bölümünde faylar sınırlamıştır. Dağlık bir yapıya sahip olan arazi çeşitli bitki ve hayvan türlerini de barındırmaktadır. Zirveleri kar ve buzullarla, etekleri meşe ağaçları, alıç, kiraz eriği, kuşburnu, elma, ahlat, üvez vb. yabani ağaçlar ve çayır otlarıyla kaplıdır.

<span class="mw-page-title-main">Zagros Dağları</span> İran ve Irak topraklarında bulunan büyük dağ zinciri.

Zagros Dağları ya da Zağros Dağları, İran ve Irak topraklarında bulunan büyük dağ zinciri. İran'da uzandığı bölgeye ismini vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Zap Suyu</span>

Zap Suyu, Büyük Zap Suyu, Süryanice de Zovo 'eloyo/Zava 'Ellaya olarak da bilinir, Doğu Anadolu Bölgesi'nden doğup Türkiye sınırları dışında Dicle Nehri'ne ulaşan akarsu. Bazı yeni kaynak ve haritalarda Çığlı Suyu adıyla geçer. Türkiye sınırları içindeki uzunluğu 426 km'dir. Van Doğusu Dağlarından Mengene Dağı ve İran sınırı yakınındaki Haravil Dağı yamaçlarından inen suların birleşmesiyle oluşur. Başkale vadisinde geçerken aldığı bazı derelerle büyür.En büyük beslemesi Karasu(Avareş)Hakkâri-Van, Yüksekova(Gever)-Başkale(Elbak), Örmeta(Xirabe)-Kwunin(Yamaç) sırası ile il, ilçe ve köy sınırlarını belirler. Güneydoğudan gelen ve Yüksekova'nın sularını toplayan Nehil Çayını aldan önce Mendéni çayı ile buluşup sonra Hakkâri kentinin yakınından geçer. Toroslar'ın oldukça genişlemiş bir kesimini oluşturan Hakkâri Dağlarını çok dar ve derin boğazlarla yararak aşar.Çukurca'nın batısında Türkiye sınırları dışına çıkar. Irak topraklarında önce güneydoğu, sonra da güneybatı yönünde akar ve Musul'un 40 km kadar güneyinde Dicle Nehrine kavuşur.

<span class="mw-page-title-main">Habur Çayı</span>

Habur Çayı, Habur Suyu olarak da bilinir, Doğu Anadolu Bölgesi'nde, Dicle Irmağı'nın kollarından biri. Güneydoğu Toroslar'ın en yüksek kütlesi olan Hakkâri Dağları'ndan çıkan küçük akarsuların birleşmesiyle oluşur. Genellikle kuzey-güney doğrultusunda akarak Şırnak ilinin Uludere ilçesinden Irak topraklarına geçer. Burada önce güneybatıya, sonra da batıya yönelir. Zaho'nun batısında kuzeydoğudan Hezil Çayı (Nizil) kolunu alır. Bundan sonra yaklaşık 20 km boyunca doğu-batı doğrultusunda Türkiye-Irak sınırını çizer. Şırnak'a bağlı Silopi ilçesinin güneyinde, Türkiye-Suriye-Irak sınırlarının birleştiği noktada doğudan Dicle Irmağına karışır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Çölü</span> Suriyede bir çöl

Suriye Çölü, Arap Yarımadası'ın kuzeyi, Şattülarap'ın batısı ve Doğu Lübnan Sıradağları ile El Nusayriye Dağları arasında yer alan, 457 km. eninde, 153 km. boyunda ve yaklaşık 500 bin km² alan kaplayan çöl. Suriye, Irak, Ürdün ve kısmen de Suudi Arabistan'ın sınırları içinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Diyala (il)</span>

Diyala Irak Cumhuriyeti'nde bir il.

<span class="mw-page-title-main">Sincar Dağları</span>

Sincar dağları, Irak'ın kuzeybatısında Dicle ile Fırat arasındaki kuru yayla olan El Cezire bölgesinde bulunan sıradağı. Ninova İli'nin Sincar şehrine yakın olduğu için Sincar adı verildi.

Balkaya Dağı, Türkiye'nin güneydoğu ucunda, Hakkâri ilinin sınırları içerisinde yer almaktadır. Dağ, Şemdinli ilçesinin güneybatısında Türkiye-Irak sınırında yer alır. Dağın batı yamaçları boyunca Türkiye - Irak sınırı uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Kürt Dağı</span> Suriyenin kuzeybatısında ve Türkiyenin güneydoğusunda yer alan dağlık bir bölge

Kürt Dağı Suriye'nin kuzeybatısında ve Türkiye'nin güneydoğusunda yer alan dağlık bir bölgedir. Kürt Dağı, Akdeniz'in kıyı şeridinde Hatay'ın güneyinde yer alan Cebel el-Ekrad ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Korek Dağı</span>

Korek Dağı, Kuzey Irak sınırları içinde bulunan bir dağdır. Dağ, başkent Erbil'e 50 km uzakta, Soran ilçesinde konumlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ensaru'l İslam</span> Irak merkezli olan cihatçı Selefi silahlı örgütt

Kürdistan'da Ensaru'l İslam, veya Ensaru'l İslam veya Kürt Talibanı Irak merkezli, Suriye ve Irak'ta faaliyet gösteren Kürt cihatçı Selefi ve silahlı bir örgüttür. Şeriat kanunlarına göre bir İslam devleti kurmak, Kürtleri korumak ve haklarını elde etmek ve korumak için kuruldular. Ebu Abdullah eş-Şafii'nin liderliğini yaptığı Cundu'l Şam ile Kürdistan İslami Hareketi'nden ayrılan Fatih Krekar liderliğindeki bir grup tarafından Krekar'ın liderliğinde Eylül 2001'de, Irak Kürdistanı'nda yer alan Hemrin Dağları'nda kuruldu. 2003 Irak askerî müdahalesi sırasında, koalisyon güçleri ile Peşmerge'ye karşı savaştı. Koalisyon güçlerinin çekilmesinin ardından da Irak ve Kürdistan Bölgesel Yönetimi hükûmetleriyle savaşmaya devam etti. 29 Ağustos 2014'te, örgütün 50 lideri ve üyesi tarafından yapılan açıklamayla örgütün feshedilerek Irak ve Şam İslam Devleti'ne tâbi olduğu ifade edildi. Ancak örgüt içindeki görece daha küçük bir grup, bu birleşmeyi kabul etmeyerek Ensaru'l İslam'ın bağımsız olarak faaliyetlerini sürdüreceğini bilirdi.

<span class="mw-page-title-main">Diyala Nehri</span>

Diyala Dicle'nin bir nehri ve koludur. Kuzey Irak'ın Süleymaniye Valiliği'ndeki Darbandikhan Barajı'nda Sirwan ve Tanjaro nehirlerinin birleşmesiyle oluşmuştur. Toplam uzunluğu 445 km (277 mi)'dir.

Hemrin Dağı Muharebesi, Birinci Cihan Harbi'nin Irak Cephesi sahasında Bağdat'ın ele geçirilmesinin ardından 6. Ordu'nun harekâtını engellemeye yönelik başarısız bir İngiliz girişimiydi.