Fobi, korku ya da yılgı, bir şeye karşı duyulan korkunun, bireyin gündelik yaşamını olumsuz yönde etkilemesi hali. Fobi kelimesi, Yunanca Phobos kelimesinden gelir. Phobos, Yunan mitolojisinde korku tanrısıdır.
Zenofobi, yabancı korkusu ve nefreti anlamında olup, Yunanca ξένος (xenos,yabancı) ve φόβος (phobos,korku) kelimelerinin birleşiminden oluşmuştur. Kişinin yabancılardan ya da bir şekilde kendisinden farklı olan insanlardan korkmasına ve nefret etmesine verilen addır. Değişik olanın tehlikeli olduğu düşüncesiyle oluşan bir korkudur.
Algofobi yalnız acı verici duyuma karşı değil, aynı zamanda acı verici duyum meydana getirebilecek her şeye karşı duyulan aşırı bir korku. Normal bir insanda görülenden çok daha anormal ve sabit haldedir. Kişiye büyük zararlar veren ve sık tekrarlanan bu fobi, kişinin psikolojik acı çekmesine yol açarak, bir kısır döngü halinde, tekrar fobiyi uyandırır ve acı yaratır. Bu döngü kişi için oldukça yıpratıcıdır. Oldukça abartılı olan bu acı korkusu, anksiyeteye yol açabilir.
Senkop şu anlamlara gelebilir:
- Senkop (tıp), ani ve geçici şuur kaybı, bayılma
- Vazovagal senkop, bayılmanın sık görülen bir formu
- Senkop (fonetik), bir sözcüğün içinde bir veya daha fazla sesin kaybı
- Senkop (müzik), bir senkop, ritim kaybı veya beklemedik yerde ritim koymanın neden olduğu bir müzik etkisi
- Syncope (cins), microhylidae kurbağaların bir cinsi
- Syncope (albüm), Tactical Sekt grubunun bir albümü
Senkop veya bayılma, ani, kısa süreli, spontan geri dönen, postural tonus kaybı ile karakterize, geçici şuur kaybı. Genellikle, geçici serebral hipoperfüzyon veya hipotansiyon nedeniyle olur. Nedenleri arasında şunlar sayılabilir:
- Refleks vazomotor kararsızlık
- Vazovagal senkop (nörokardiyojenik)
- Durumsal senkop
- Karotid sinus hipersensitivitesi
- Ortostatik hipotansiyon
- Nörolojik hastalıklar
- Metabolik nedenler
- Kan akımının engellenmesi
- Aritmiler
Vazovagal senkop veya nörokardiyojenik senkop, en sık senkop nedenidir, vagus sinirinin aktivasyonu ile ilişkilidir. Anksiyete, korku, ağrı, sıcak ve nemli ortam, uzun süre ayakta kalma gibi faktörlerle tetiklenir. Kalp hızını arttıran sempatik aktivite, duyarlı bireylerde vagal aktivasyona neden olur, kan basıncı ve nabız düşmesi sonucunda serebral perfüzyon bozulur ve senkop gelişir.
Araknofobi veya Araknofobya bir spesifik fobidir, Örümcek korkusuna verilen addır.
Ailurofobi veya kedi korkusu, şiddetli olabilen kedilerden korkma halidir. Yunanca αἴλουρος ve φόβος kelimelerinin birleşiminden oluşmuştur. Diğer eş anlamlı terimler felinofobi, elurofobi ve gatofobidir. Kedi korkusu olan kişilerin vereceği aşırı tepki, Panik atağa veya kalp çarpıntısına neden olabilmektedir.
Astrafobi, gök gürültüsü ve şimşeklere karşı duyulan anormal korkudur. İnsanlarda ve eğitilebilen hayvanlarda, tedavi edilebilen bir fobidir. Astrofobi kelimesi Yunancadaki ve kelimelerinden türemiştir.
Aerofobi, uçma korkusu ya da uçakta olma korkusu veya bir helikopter gibi diğer uçan araçlarda uçuş sırasında bulunma korkusu.
Apifobi, arılar korkusu.
Nekrofobi, Ceset görülmesi ya da ölümün düşünülmesi sonucu ortaya çıkan saplantılı ve aşırı korkudur. Fobiye sahip kişi, gerek başka insanlara karşı saldırganlık ve öldürme itkisi duymanın, gerek yasaklanmış olduğunu düşündüğü cinsel içgüdülerini doyuma ulaştırmanın “cezasını” çekmektedir.
Entomofobi, bir veya daha fazla böcek türüne karşı aşırı veya gerçekçi olmayan korku ile karakterize edilen bir fobidir. DSM-5 tarafından fobi olarak sınıflandırılmıştır. Daha spesifik durumlar apifobi ve myrmecopfobi nu içerir. Bir kitap, ABD nüfusunun %6'sının bu fobiye sahip olduğunu iddia etmektedir.
Hafefobi dokunma ya da dokunulma korkusunu içeren nadir bir fobidir. Bulaşma ya da istila korkusu olarak ifade edilen, kişinin kişisel alanını korumak için normal eğilimlerin şiddetli bir abartısıdır ve hatta fobiye sahiplerin tanıdıklarına karşı da bu fobiye sahip oldukları bilinir.
Kinofobi, köpeklerden korkma durumudur. Kinofobi, "hayvan fobileri" altında belirli bir fobi olarak sınıflandırılır. Teksas Üniversitesi Anksiyete Bozuklukları Araştırmaları Laboratuvarı'ndan Dr. Timothy O. Rentz'e göre hayvan fobileri, spesifik fobilerin en yaygın olanı arasındadır ve bunların %36'sı kedi ve köpek fobileridir.
Özgül fobi, belirli nesnelere veya durumlara maruz kalmayla ilgili mantıksız veya irrasyonel bir korkuya denk gelen her türlü kaygı bozukluğuna verilen isimdir. Sonuç olarak, etkilenen kişi nesnelerle veya durumlarla ve ciddi vakalarda herhangi bir söz veya tasvirle temastan kaçınma eğilimindedir. Korku, kişileri günlük yaşamlarında verimsiz hale getirebilir.
Karanlık korkusu daha çok çocuklarda bazı durumlarda da yetişkinlerde görülen korku veya fobidir. Karanlık korkusu her zaman karanlıkla ilgili olmayabilir;karanlık tarafından gizlenmiş olası ya da hayal ürünü tehlikelere karşı duyulan bir korkudan olabilir. Gelişim çağındaki çocuklar için karanlık korkusu oldukça normaldir. Çoğu gözlemci, karanlık korkusunun nadiren 2 yaşından küçük çocuklarda görüldüğünü açıklamıştır. Karanlık korkusu patolojik olarak kabul edilecek kadar şiddetli bir dereceye ulaştığında, bazen scotophobia veya lygophobia olarak adlandırılır.
İğne korkusu ya da tripanofobi enjeksiyona karşı duyulan korkudur. İğne korkusu; kişinin aşı olmak ve kan vermekten kaçınmasına sebep olur. Bazen amofobi olarak anılır, ancak bu terim aynı zamanda keskin uçlu nesnelerden daha genel bir korkuya da atıfta bulunabilir.
DSM-IV ruhsal bozukluk sınıflamasına göre yaralanma fobisi, kan-enjeksiyon-yaralanma tipi, özgül bir fobidir. Anormal ve patolojik boyutta bir yaralanma korkusudur.
