Rize, Türkiye'nin kuzeydoğusunda yer alan ve Karadeniz'e sahili olan bir ildir. Karadeniz Bölgesi'nde yer alan Rize'nin, batısında Trabzon, doğusunda Artvin, güneybatısında Bayburt, güneyinde Erzurum illeri bulunur. Türkiye'nin en çok yağış alan ilidir. En önemli ürünü çaydır. Rize'de yaz mevsimi ılık geçer. Sonbahar ve kış mevsimleri ise yağışlı geçer. Doğu Karadeniz Bölgesinde yer alan Rize, bölgenin en baskın karakteristik özelliklerini gösterir. Anadolu'nun diğer bölgelerinden coğrafi yapısıyla olduğu gibi kültürel yapısı ile de ayrılır. Dik yamaçlı vadileri, dağları, buzul gölleri, zümrüt yeşili yaylaları, kemer köprüleri, kaleleri ve coşkun akan dereleri ile bir turizm beldesidir.
Pazar, Karadeniz bölgesindeki Rize'nin bir ilçesidir. Rize'nin 37 km doğusundadır.
Rize, Karadeniz Bölgesi'nin Doğu Karadeniz bölümünde yer alan Rize ilinin merkezidir. Tarihi Pontus bölgesinin doğusunda kalan Rize, Osmanlı döneminde Lazistan Sancağı'nda yer almıştır. Günümüzde Türkiye'ye bağlıdır.
Karadeniz Bölgesi, ismini Karadeniz'den alan, Sakarya Ovası'nın doğusundan Gürcistan sınırına kadar uzanan Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Gürcistan, Doğu Anadolu Bölgesi, İç Anadolu Bölgesi, Marmara Bölgesi ve adını aldığı deniz ile komşudur. Türkiye'deki bölgeler arasında büyüklük bakımından üçüncü sırada yer almaktadır, ayrıca doğu batı genişliği ve yerel saat farkı en fazla olan bölgedir. Karadeniz Bölgesi'nin en büyük ve gelişmiş şehirleri sırasıyla 1.371.274 nüfusuyla Samsun, ardından Trabzon ve Ordu'dur.
Çamlıhemşin, Rize'nin bir ilçesidir.
Of (Lazca: ოფუტე, Oput'e, Romeika: Όφη, Όfi), Trabzon ilinin doğusunda yer alan ve tarihi çok eskilere dayanan bir ilçedir. Arazisini, Of'tan Karadeniz'e dökülen Solaklı ve Baltacı derelerinin aşağı havzaları oluşturur. İlçenin güneyinde Hayrat ve Dernekpazarı ilçeleri, doğusunda Rize ili, batısında Sürmene ilçesi ve kuzeyinde Karadeniz bulunur. Osmanlı döneminde ve Cumhuriyet'in ilk yıllarında daha büyük bir yüzölçümüne sahip olan ilçenin sınırları 1948 yılında Çaykara'nın, 1990 yılında da Dernekpazarı'nın ve Hayrat'ın ilçe olmasıyla daralmıştır.
Fındıklı, Rize iline bağlı ilçe ve aynı adı taşıyan ilçe merkezi. Yüzölçümü 409 km²; ilçe nüfusu 16.100 merkez nüfusu 16.241(2024); köy sayısı 17'dir.
Peçenek Deresi; Ankara'nın Şereflikoçhisar ilçesinde bulunan bir akarsudur. İlçenin yaklaşık 40 kilometre güneydoğusundaki Aksaray ili sınırları içerisinden doğan dere, Tuz Gölü'nü besleyen birkaç kaynaktan biridir.
Fırtına Deresi veya eski adıyla Peruma, Doğu Karadeniz'de yer alan akarsulardan birisi olup, Kaçkar Dağları'nın Karadeniz'e bakan yamaçlarındaki derelerin birleşmesi ile oluşmuştur. Rize Ardeşen'in yaklaşık 2 km batısında Karadeniz'e dökülen Fırtına Deresi, 68 km uzunluğundadır. Çay bahçeleri içerisinden geçen, üzerindeki kemer köprülerle süslü Fırtına Deresi, raftinge elverişli parkurlara sahiptir. Nehirde sportif olta balıkçılığı yapılabilmektedir.
Kaçkar Dağları Millî Parkı büyük bölümü Rizenin Çamlıhemşin ilçesinde, bir bölümü Erzurum ve Artvin illerine uzanan millî park. 51.550 hektarlık mili park Fırtına Deresi ile Hemşin Deresi arasında yer alan Kaçkar Dağları üzerinde kurulmuştur.
Melyat Deresi veya Venek Deresi, Rize ilinin Pazar ve Çayeli ilçelerini ayıran ve Karadenize akan bir nehirdir. Nehrin uzunluğu 20.3 kilometredir. Rize il merkezine 28 km mesafededir. Pazar doğu, Çayeli ise batı tarafında kalır. Derenin batı tarafında çoğunlukla Türkler ve az da olsa Hemşinliler yaşar. Lazların yaşadığı bölge, bu nehrin doğusunda kalır. Kaynağı Hemşin ilçesindeki Ceğalver Dağı olan nehrin; Zafer, Yavuzlar, Erenler, Çınartepe, Kaçkar, Kestanelik, Tektaş, Güneyköy, Şendere, Kuzayca, Örnek, Merdivenli, Leventköy ve Balıkçı köylerine sınırı vardır.
Çağlayan Deresi, Abunoğa Irmağı veya Fındıklı Deresi, Rize ilinin Fındıklı ilçesinde bulunan ve Karadenize akan bir nehirdir. Nehrin kaynağının denizden yüksekliği yaklaşık 2600 metredir ve nehrin uzunluğu yaklaşık 34.7 kilometredir. Nehrin yatak eğimi %75'tir. Nehir, Karadeniz alasının en önemli yumurtlama alanlarından biri olarak kabul edilir. Nehirde sportif olta balıkçılığı yapılabilmektedir. Doğu Karadeniz bölgesindeki ilk kültür balıkçılığı girişimi, Çağlayan Alabalık Çiftliği adıyla 1974 yılında Çağlayan Deresi'nde gerçekleşti.
Arılı Deresi veya Yeşil Dere, Rize ilinin Fındıklı ilçesinde bulunan ve Karadenize akan bir nehirdir. Nehrin kaynağının denizden yüksekliği yaklaşık 2300 metredir ve nehrin uzunluğu yaklaşık 31.5 kilometredir. Nehrin yatak eğimi %73'tür. Dere yatağının çevresinde bulunan vadi, vatandaşların tepkileri nedeniyle Karadeniz Bölgesinde santrallerin yapılamadığı tek vadidir. Nehirde balık avcılığı tamamen yasaklanmıştır.
Sabuncular Deresi, Senoz Deresi, Çayeli Deresi veya Büyükdere Deresi, Rize ilinin Çayeli ilçesinde bulunan ve Karadenize akan bir nehirdir. Kuzeye doğru akan nehrin kaynağının denizden yüksekliği yaklaşık 3000 metredir ve nehrin uzunluğu yaklaşık 46 kilometredir. Nehrin yatak eğimi %65'tir ve kaynağı Tekfur Tepesidir. Çayeli'nin batısından Karadeniz'e akmaktadır. Denizden 30 kilometre uzaklıkta Ligovi Deresi ve İncesu Deresi'ne ayrılır. Batıdaki kolu Ligovi Deresi, doğudaki kolu ise İncesu Deresidir. Nehirde sportif olta balıkçılığı yapılabilmektedir.
İyidere Deresi veya İkizdere Çayı, Rize ilinin İyidere, Kalkandere ve İkizdere ilçeleri ile Trabzon ilinin Of ve Hayrat ilçelerinin arasından geçen ve Karadeniz'e akan bir nehirdir. Rize ilindeki en uzun akarsudur. Ortalama debisi 28,35 m³/s'dir. Kaynağı İkizdere ilçesinin dağlık bölgeleri olan nehir, baskın olarak kuzey-kuzeybatı yönünde akmaktadır. Nehrin kaynağının denizden yüksekliği yaklaşık 3000 metredir ve nehrin uzunluğu yaklaşık 78,4 kilometredir. Nehrin yatak eğimi %38'dir. İspir'den Karadeniz'e giden D 925 kara yolu nehrin yanından geçer. Nehrin havza alanı 1047,4 kilometrekaredir. Kalkandere'nin merkezinden geçmekte olan "Karadere" adlı bir uzantısı vardır. Cimil ve Anzer derelerinin birleşmesiyle oluşmuştur. Nehirde sportif olta balıkçılığı yapılabilmektedir.
Taşlıdere, Askoroz Deresi veya Engindere, Rize ilinin merkez ilçesinde bulunan ve Karadenize akan bir nehirdir. Rize il merkezinin 5 kilometre doğusunda kalmaktadır.
Rize ilinde irili ufaklı pek çok akarsu vardır. Bu bölgedeki akarsular oldukça kısadır; yüksek yerlerden doğar ve hızlı bir akışa sahiptir. Çoğu ana bir akarsuda toplandıktan sonra Karadeniz'e dökülür. Bu akarsular arasında en uzun olanı, 78.4 kilometre uzunluğuyla İyidere Deresi, beslenme alanı en geniş olan ise Fırtına Deresi'dir.
Kapisre Deresi, Arhavi Deresi veya Orçi Çayı, Artvin ilinin Arhavi ilçesinde bulunan ve Karadenize akan bir nehirdir. İlçedeki tek akarsu olan Kapisre'de rafting müsabakaları yapılmaktadır. Tarihi Arhavi kenti bu derenin batı yamacına kurulmuştur. Arhavi Köprüsü derenin üzerinde konumlanmıştır. Arhavi'nin kurulduğu derenin girişindeki düzlük, 3-4 kilometre içeri uzanmaktadır. 35 kilometre uzunluğundaki nehrin kaynağının rakımı yaklaşık 3000 metredir. Nehrin yıllık su potansiyeli 329 hektometreküptür. 5 Mart 1915'te Kapisre Deresi'nin doğusunda kalan kısımlar Rus kuvvetleri tarafından ele geçirilmişti. 5 Şubat 1916'da ise Kapisre Deresi geçilmiş ve Arhavi tamamen Rus kontrolüne geçmişti. Derenin kollarından bir tanesi Lazcada Bagudit olarak geçen Sidere Deresi'dir.
Manahoz Deresi, Manahoz Çayı, Manahos Deresi veya Manahos Çayı, Trabzon ilinin Sürmene ve Köprübaşı ilçelerinde bulunan, Karadeniz'e akan bir nehirdir. Nehirde bulunan 7 hidroelektrik santral toplamda 66 MW'lik enerji üretmektedir. Nehrin kaynağı denizden yaklaşık 2300 metre yüksekliktedir ve nehrin uzunluğu yaklaşık 40 kilometredir. Nehrin yatak eğimi %58'dir. Doğu Karadeniz Dağlarından doğan nehir kuzey yönünde akar. Nehir, Ksenofon ve komutasındaki 10.000 paralı askerin devetabanı yedikten sonra hastalandığı yer olarak bilinmektedir. Derenin yıllık ortalama debisi 230 hm³'tür. Derenin ana kolu Madur Tepesi'nden doğar. Dere, Hazmaağa Yaylası'ndan doğan ikinci kolla Arpalı köyünde birleşir ve kuzeye akmayı sürdürür. Doğudan Vartan Deresi, batıdan Vizara Deresi, Egşeho Deresi, Çifteköprü Deresi ve Ormanseven Deresi akarsuya katılır.
Bodasari Deresi, Rize ilinin Pazar ilçesinde bulunan ve Karadeniz'e akan bir deredir. Fırtına ve Hemşin derelerinin arasında kalır. Adını ''ağ suyu'' anlamına gelen Lazca ''bodaǯari (bodatzari)'' sözcüğünden alır. Farklı kaynaklarda ''bodaçari, modaçar'' gibi yanlış isimlendirmelerle anılsa da resmi kayıtlara ''Bodasari'' olarak kaydedilmiştir.
