İçeriğe atla

Helvacıbaşı Camii

Koordinatlar: 41°00′18″K 28°58′22″D / 41.00500°K 28.97278°D / 41.00500; 28.97278
Helvacıbaşı Camii
Son restorasyonu öncesinde caminin minaresinin görünümü (Aralık 2013)
Harita
Diğer ad(lar)İskender Ağa Camii
Genel bilgiler
TürCami
KonumFatih, İstanbul, Türkiye
Koordinatlar41°00′18″K 28°58′22″D / 41.00500°K 28.97278°D / 41.00500; 28.97278
Tamamlanma1546 ya da 1547

Helvacıbaşı Camii ya da İskender Ağa Camii, İstanbul'un Fatih ilçesindeki bir camidir.

Helvacıbaşı İskender Ağa tarafından, 1546 ya da 1547 yılında yaptırıldı.[a] Duvarları yer yer yıkılan ve minaresinin şerefesine kadar olan kısmı ayakta kalan cami,[1] restorasyonu sonrasında işlevsel hâle geldi.

Caminin yapım kitâbesinin metni şu şekildedir: [2]


Metin
Çeviri yazı

Bu makâm-ı tâati Helvacıbaşı eyledi / Hamd ü tesbîh ü salât oluptur müntehâ
Yümn-i ikbâl ile buldı çün mahallinde vukû / Şâd olub ‘ubbâd ü zühhâd ideler kesb-i safâ
Dedi bu şîrin hadis itmâmına târîhini / Mescid-i İskender oldu ehl-i dîne dil-güşâ
953

Not listesi

  1. ^ Kitâbesindeki 953 yılı, miladi takvimde 1546 ya da 1547'ye denk gelir.

Kaynakça

  1. ^ Alçep, Hakkı; Karaman, Erdal, (Ed.) (2017). "Helvacıbaşı Mescidi". Fatih Camileri ve Mescidleri. İstanbul: Fatih Müftülüğü Yayını. s. 510. 
  2. ^ "Helvacıbaşı Cami". Kitabelerin Kitabı Fatih (PDF). İstanbul: Fatih Belediye Başkanlığı. 2016. s. 491. 23 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Mart 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fatih</span> İstanbul ilçesi (Avrupa Yakası)

Fatih, tarihî yarımada (Suriçi) olarak da bilinen, İstanbul şehrinin kurulup geliştiği bölgenin tamamını kaplayan ve şu anda İstanbul ilinin merkez ilçesidir. Valilik, büyükşehir belediye başkanlığı, emniyet müdürlüğü ve şehrin vergi dairesi gibi kurumların yer alıyor olması sebebiyle İstanbul'un merkezi sayılır. Güneybatıdan Zeytinburnu, kuzeybatıdan Eyüpsultan ilçeleri; kuzeyden Haliç, doğudan İstanbul Boğazı ve güneyden Marmara Denizi ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">İskenderpaşa Camii (Beykoz)</span>

İskender Paşa Camii, İstanbul'un Beykoz ilçesinde yer alan bir külliyedir. Kanlıca İskelesi'nin önündeki küçük meydanda bulunmaktadır. I. Süleyman (Kanuni) ve II. Selim dönemlerinin devletin ileri gelenlerinden "Mağusa Fatihi" olarak tanınan Gazi İskender Paşa tarafından yaptırılmıştır. Kanlıca Camii olarak da bilinir. İskender Paşa'nın 967/ 1559 tarihli vakfiyesi ile belirtilen bu mescidi, Mimar Sinan'ın tezkirelerinde "Kanlıca'da merhum İskender Paşa" ve "Camii İskender Paşa der Kanlıca" şeklinde kayıtlıdır. Caminin harim kapısı üzerindeki kitabede görülen 967/ 1559-60 tarihi külliyenin tamamlanma tarihi olarak kabul edilebilir. Yapıların tasarımı Mimar Sinan'a aittir.

<span class="mw-page-title-main">Mesih Mehmed Paşa Camii</span>

Mesih Mehmet Paşa Camii, Mimar Davud Ağa'nın III. Murad'ın sadrazamlarından Hadim Mehmed Mesih Paşa adına yaptığı, Karagümrük'te bulunan bir camidir.

<span class="mw-page-title-main">Bayezid Ağa Camii</span> İstanbulda Osmanlı dönemi cami

Bayezid Ağa Camii ya da Arabacı Bayezid Ağa Camii, İstanbul'un Fatih ilçesi Topkapı mahallesi Topkapı Meydanı'nda camidir. Fetihten sonra 1453'te II. Mehmed'in Sekbanbaşısı Bayezid Ağa tarafından yaptırıldı. Zamanla harap olan ve kullanılamaz hale gelen cami cemaatin yardımları ile 1954–57'de yeniden inşa edildi.

Kızıl Minare Mescidi veya Kızılminare Camii, İstanbul'da Fatih ilçesinde, Gureba Hüseyin Ağa Mahallesi'nde Horhor Caddesi'ndeki Kızıl Minare Mescidi iki yapıdan oluşan bir bütündür. Vatan Caddesi tarafından Fatih'e çıkan Horhor Caddesi ile Halit Ağa Sokağı köşesindedir. Birinci yapı kubbeli bir camidir ve minaresi kırmızı tuğlalıdır. Sağındaki bitişik ikinci yapı ise mescittir ve kubbeli camiden alçaktadır. Cami yapısı kullanılmayıp, mescit bölümü açıktır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmediye Camii (Fatih)</span> İstanbulda bulunan bir cami

Ahmediye (Orta) Camii İstanbul'un Fatih ilçesinde İskenderpaşa mahallesindedir. Bir başka İstanbul Ahmediye Camii Üsküdar'da bulunmaktadır. Yeniçeri Ortaları için Pargalı İbrahim Paşa tarafından yaptırılan İskenderpaşa muhtarlığına bitişik sekizgen Ahmediye (Orta) Camii'nin ilk yapım tarihi 1527'dir. 1826 yılındaki Yeniçeri Ocaklarının topa tutulması esnasındaki yıkılışlardan sonra yeniden yapılışı ise üzerindeki kitabeye göre 1913'tedir. Vatan Caddesi'nden Fatih'e yukarı çıkan Aile Sokağı'nın Öksüzler Sokağı ile Karakadı Sokağı'nın çapraz kesişme noktasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Ağa Camii</span>

Mehmed Ağa Camii, İstanbul Fatih ilçesi Çarşamba semtinde 16. yüzyılda III. Murad zamanının Dârüssaâde ağası Habeşî Mehmed Ağa tarafından yaptırılan cami.

<span class="mw-page-title-main">Burmalı Mescid Camii</span>

Burmalı Mescid Camii, İstanbul'un Vefa semtinde bulunan camidir. Osmanlı Devleti'nin Mısır kadısı olan Emin Nureddin Osman tarafından cami girişindeki kitabeye göre 1540 yılında yaptırıldı. Minaresinin yivli görüntüsü nedeniyle "Burmalı" olarak anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Derviş Ağa Camii (Erzurum)</span>

Derviş Ağa Camii, Türkiye'de Erzurum ili, Yakutiye ilçesinde bulunan tarihî bir camidir.

<span class="mw-page-title-main">Karaköy Camii</span> Tarihi bir camii

Karaköy Camii veya diğer adıyla Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Camii, 1903'te Karaköy Meydanı'nda Raimondo D'Aronco tarafından inşa edilen cami. 1956'da dönemin Başbakanı Adnan Menderes tarafından başlatılan “İstanbul’da İmar Hareketi” kapsamında Karaköy Meydanı'ndaki tarihi caminin de yerinden sökülerek Kınalıada'da yeniden inşa edilmesine karar verildi; bu yüzden günümüzde, camii Karaköy Meydanı'ndaki yerinde bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kestanepazarı Camii</span> İzmir, Türkiyede bir cami

Kestanepazarı Camii, İzmir'in Konak ilçesinde bulunan (Hicri) 1078, (Miladi) 1667-68 yılında inşası tamamlanmış cami.

<span class="mw-page-title-main">Kaptan İbrahim Ağa Camii</span>

Kaptan İbrahim Ağa Camii, 1622 yılında Kaptan İbrahim Paşa tarafından İstanbul'un Beşiktaş ilçesinde yaptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fatih Camii (İzmir)</span> İzmir, Türkiyede bir cami

Fatih Camii, Türkiye'nin İzmir ilinin Konak ilçesinde yer alan bir camidir.

Arakiyeci Mehmet Ağa Camii, İstanbul'un Fatih ilçesinde yer alan bir camidir. Takyeci Mehmed Ağa Camii ve Yeni Çeşme Camii gibi isimlerle de anılır. Arakiyeci Mehmet Ağa tarafından 1520 tarihinde mescid olarak yaptırılmıştır. Ahşap olarak yapılan mescidin minberini, Sadrazam Maktül İbrahim Paşa'nın mühürdarı Reis Abdullah Efendi koydurarak camiye tebdil etmiştir. Uzun yıllar bakımsız kalan cami 1951-1958 yılları arasında betonarme olarak yenilenmiştir. Arakiyeci Mehmet Ağa'nın kendi de mihrabın önüne defnedilmiştir. Caminin içi 113 m², mezarlık ve bahçe ise 180 m²'dir. Camide 11 adet pencere vardır ve bunlar sahabe-i kiramın isimleri ile süslenmiştir. Minber ve kürsü ahşaptan, mihrabı ise alçıdandır. Kadınlar ve müezzin mahfili betonarmedir. 1958'de eklenen mozaikli minare, caminin sağında olup minarenin girişi içeridendir. Tek şerefeli olan minare ve külahı kurşun kaplamalıdır. Düz olan tavanı beyaz renktedir ve bütün duvarları pencerelerin üst kısmına kadar çini ile kaplanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf Şucaeddin Camii</span> İstanbulda cami

Yusuf Şucaeddin Camii ya da Balat İskele Camii, İstanbul ili Fatih ilçesi Ayvansaray mahallesinde Haliç sahil yolu üzerinde bulunan Osmanlı döneminde inşa edilen cami. II. Mehmed dönemi alimlerinden Yusuf Şucaeddîn Anbarî tarafından yaptırıldı. Kesin inşa tarihi bilinmemektedir. Giriş kapısı üzerindeki tamir kitabesine göre 1766 ve 1892 tarihlerinde tamir görmüştür. Yakın zamanda ise 1987'de yol çalışmaları sırasında kapsamlı bir tamirat görmüş, minaresi yeri değiştirilirek yeniden yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hızır Çavuş Camii</span> İstanbulda tarihî yapı

Hızır Çavuş Camii, İstanbul ili Fatih ilçesi Balat mahallesinde bulunan Osmanlı döneminde inşa edilen cami. Çavuş Mescidi ve Sefer Çavuş Mescidi olarak da bilinir. Kesin inşa tarihi bilinmemektedir. Fetih sonrası dönemde II. Mehmed'in divan çavuşu Hızır Ağa tarafından yaptırıldı. 1854'teki Büyük Balat Yangını'nda yandı ve bir hayırsever tarafından yeniden yaptırıldı. 1963-64 yılında ise betonarme olarak tamir gördü. Caminin iç avlusunda Hızır Çavuş'un mezarı ve caminin yanında aynı isimde bir Kuran kursu vardır.

<span class="mw-page-title-main">Keçeci Piri Camii (Fatih)</span> İstanbulda cami

Keçeci Piri Camii, İstanbul ili Fatih ilçesi Karagümrük mahallesinde Sofalı Çeşme Caddesi üzerinde bulunan Osmanlı dönemi camidir. Sarmaşık Mescidi ya da Kazasker Abdülkadir Efendi Mescidi olarak da bilinir. 17. yüzyılda yaptırıldığı bilinen caminin kesin inşa tarihi bilinmemektedir. Keçeci Piri tarafından yaptırıldığı bilinse de bazı kaynaklara göre Kazasker Abdulkadir Efendi tarafından yaptırılmıştır. Tamir kitabesine göre II. Abdülhamid döneminde tamir görmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Harbi Mescidi</span> İstanbulda tarihi mescid

Harbi Mescidi, İstanbul'un Fatih ilçesi Topkapı mahallesinde Osmanlı dönemi camidir. Fetihten hemen sonra II. Mehmed'in postacısı Yusuf Ağa tarafından yaptırılmıştır. Bu nedenle Kıllı Yusuf Mescidi olarak da bilinir. II. Mehmed'in caminin bulunduğu yerden geçerken acele ile sabah namazı kıldığı ve bu nedenle Harbi isimli mescid yapılmasını emrettiği rivayet edilir.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Hakkı Paşa ve Tiryal Hanım Çeşmesi</span> Fatihteki eski bir çeşme

İbrahim Hakkı Paşa ve Tiryal Hanım Çeşmesi, İstanbul'un Fatih ilçesindeki bir çeşmeydi.

Salih Paşa Camii, Cibali mahallesinde bulunan bir camiidir.