İçeriğe atla

Helsinki Bildirgesi

Helsinki Bildirgesi (İngilizce: Declaration of Helsinki (DoH), Fince: Helsingin julistus, İsveççe: Helsingforsdeklarationen), Dünya Tabipler Birliği (WMA) tarafından ilk olarak 1964 yılında tıp topluluğu için geliştirilmiş insan deneyleriyle ilgili bir dizi etik ilkedir.[1] İnsan araştırma etiği konusunda temel belge olarak kabul edilmektedir.[1][2][3]

Uluslararası hukuka göre yasal olarak bağlayıcı bir araç değildir, bunun yerine yetkisini ulusal veya bölgesel mevzuat ve düzenlemelerde kodlanma veya etkilenme derecesinden alır.[4] Rolü, 2000 yılında bir Brezilya forumu tarafından şu sözlerle tanımlandı: "Helsinki Bildirgesi Dünya Tabipler Birliği'nin sorumluluğunda olsa da, belge tüm insanlığın malı olarak kabul edilmelidir."[4]

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ a b World Medical Association (2013). "Declaration of Helsinki: Ethical Principles for Medical Research Involving Human Subjects". JAMA. 310 (20): 2191-2194. doi:10.1001/jama.2013.281053. PMID 24141714. 
  2. ^ Snežana (2001). "The declaration of Helsinki: The cornerstone of research ethics". Archive of Oncology. 9 (3): 179-84. 12 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2020. 
  3. ^ Tyebkhan (2003). "Declaration of Helsinki: the ethical cornerstone of human clinical research". Indian Journal of Dermatology, Venereology and Leprology. 69 (3): 245-7. PMID 17642902. 
  4. ^ a b "The World Medical Association's Declaration of Helsinki: Historical and contemporary perspectives. 5th draft" (PDF). World Medical Association. 24 Temmuz 2001. 6 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Psikiyatri ya da ruh hekimliği, ruhsal durumların teşhisi, korunması ve tedavisine adanmış tıbbi uzmanlık alanıdır. Bunlar ruh hali, davranış, bilişsellik ve algılarla ilgili çeşitli konuları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Ölüm</span> yaşamsal fonksiyonların kalıcı olarak durması

Ölüm, bir organizmayı ayakta tutan tüm biyolojik işlevlerin geri döndürülemez bir şekilde sona ermesidir. Beyni olan organizmalar için ölüm, beyinsapı da dahil olmak üzere tüm beynin işlevinin geri döndürülemez bir şekilde sona ermesi olarak da tanımlanabilir ve beyin ölümü bazen ölümün yasal tanımı olarak kullanılır. Eski bir organizmanın kalıntıları normalde ölümden kısa bir süre sonra çürümeye başlar. Ölüm, önünde sonunda tüm organizmalarda meydana gelen kaçınılmaz bir süreçtir. Turritopsis dohrnii gibi bazı organizmalar biyolojik olarak ölümsüzdür. Ancak yine de yaşlanma dışında başka nedenlerle de ölebilirler.

İnsan deneyleri, insanlar üzerinde uygulanan tıbbî deneyleri içerir. Tıbbî araştırmalar'ın önemli bir parçasıdır ve birçok insan tıbbi tedavi için muayenehane denemeleri'ne gönüllü olmaktadır. Bazı insanlar ayrıca basit medikal bilim ve biyoloji için de gönüllü olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tıp etiği</span> Hekimlik uygulamalarına ilişkin ahlaki ilkeler sistemi

Tıp etiği, tıbbın ve sağlık alanındaki bilimsel ve pratik çalışmaların etik yönden değerlendirilmesi ve ahlaki ikilemlere bir çözüm bulunmasını hedefleyen disiplindir. Genel konusu insan yaşamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Michael DeBakey</span> Amerikalı kalp cerrahı (1908-2008)

Michael DeBakey,, , Amerikalı kalp cerrahı.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan Tıp Derneği</span>

Amerikan Tıp Derneği 1847 yılında kurulmuş 1897 yılında tüzel kişilik kazanmıştır..

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri'nde insan hakları</span> İnsan hakları

ABD'de insan hakları, ABD Anayasası ve anayasada yapılan değişikliklerle korunur.

<span class="mw-page-title-main">Elizabeth Blackburn</span> Avustralyalı-Amerikalı araştırmacı

Elizabeth Helen Blackburn Avustralya doğumlu Amerikalı moleküler biyolog. Kromozomların uç kısımlarında bulunan ve kromozomları koruyan telomer isimli yapılarla ilgili çalışmalarıyla bilinir. Telomer yapımında etkin telomeraz enziminin kaşifleri arasındadır. Bu çalışmalarından dolayı 2009 yılında Carol W. Greider ve Jack W. Szostak ile birlikte Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü kazandı. Tıbbi etik üzerine de çalışmaları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Robert F. Furchgott</span> Amerikalı biyokimyager (1916 – 2009)

Robert Francis Furchgott, 1998 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi Amerikalı biyokimyacı. Ödülü aynı yıl Louis Ignarro ve Ferid Murad ile paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Baruch Samuel Blumberg</span> Amerikalı hekim (1925 – 2011)

Baruch Samuel "Barry" Blumberg Yahudi kökenli Amerikalı doktor ve 1976 yılı Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi. Nobel Ödülü'nü enfeksiyöz olduğu gösterilen ilk insan prion hastalığı olan kuru hastalığı üzerine yaptığı çalışmalarla kazanmıştır. Ayrıca 2005 yılından ölümüne kadar Amerikan Felsefe Topluluğu başkanlığını yürütmüştür.

Hasta hakları, hastaların sağlık kurumları ve sağlık çalışanlarıyla ilişkilerinde bir insan ve hasta olarak sahip olduğu haklar bütünüdür.

<span class="mw-page-title-main">77 Bildirgesi</span> Komünist Çekoslovakyada 1976 ve 1992 arasında varlığını sürdürmüş sivil muhalif inisiyatif

77 Bildirgesi yahut Bildirge 77. Adını, Ocak 1977'de bir grup Çekoslovak aydının yayınladığı bildiriden alan, komünist Çekoslovakya'da 1976 ve 1992 yılları arasında varlığını sürdürmüş sivil muhalif inisiyatif. Kurucuları Jiří Němec, Václav Benda, Ladislav Hejdánek, Václav Havel, Jan Patočka, Zdeněk Mlynář, Jiří Hájek, Martin Palouš ve Pavel Kohout'tur. Bu tip bir bildirinin yayınlanması, dönemin komünist rejimi tarafından suç olarak kabul edilmekteydi. 1989 yılındaki Kadife Devrim'den sonra, bu oluşumun birçok üyesi Çek ve Slovak siyasi yaşantısında çok önemli rol oynadılar.

<span class="mw-page-title-main">Vatandaş bilimi</span>

Vatandaş bilimi (VD) ya da halk tabanlı bilim, tamamıyla ya da kısmen amatörler ya da profesyonel olarak bilim insanlığı yapmayan insanlar tarafından yürütülen araştırmalardır. Bilginin kaynağı ya da maddî destek de halk tarafından sağlanabilir. Halkın katılımı ile gerçekleştiği için "halk tabanlı bilimsel araştırma" olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Cinsiyet tercihli kürtaj</span> bebeğin tahmin edilen cinsiyetine dayalı olarak bir gebeliği sonlandırma uygulaması

Cinsiyet tercihli kürtaj, bebeğin tahmin edilen cinsiyetine dayalı olarak bir gebeliği sonlandırma uygulamasıdır. Dişi fetusların tercihli olarak kürtaj yapılarak alınması, kültürel normların erkek çocuklarına kız çocuklarından daha fazla değer verdiği alanlarda en yaygındır. Buna en çok Doğu Asya ile Güney Asya'nın bazı kısımları, Kafkasya ve Batı Balkanlar'da rastlanır.

Dönüşüm terapisi, bireyin cinsel yönelim, cinsiyet kimliği veya cinsiyet ifadesini tıbbi veya psikolojik yöntemler kullanarak eşcinsel veya biseksüelden heteroseksüele, transtan cisgendera dönüştürmeyi amaçlayan sözdebilim uygulamalarına verilen genel isimdir. Cinsel yönelim veya kimliğin değiştirilebileceğine dair güvenilir bir kanıt yoktur ve sağlık kurumları dönüşüm terapisi uygulamalarının etkisiz ve potansiyel olarak zararlı olduğu konusunda uyarılarda bulunmuştur. Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık'taki tıp, bilim ve devlet kuruluşları, dönüşüm terapisinin geçerliliği, etkinliği ve etiği konusundaki endişelerini dile getirmişlerdir. Günümüzde birçok sağlık kuruluşu bireylerin cinsel kimlik veya yönelimlerini patolojize etmenin depresyon, anksiyete, intihar eğilimi, benlik utancı gibi ağır ruh sağlığı sorunlarına sebep olduğunu belirterek dönüşüm terapisi uygulamasına şiddetle karşı çıkmaktadır. Asya, Avrupa, Okyanusya ve Amerika'daki çeşitli devletler dönüşüm terapisine karşı yasalar çıkarmıştır. Birçok sivil toplum örgütü dönüşüm terapisi uygulamasının bir insan hakkı ihlali olduğunun altını çizmektedir.

Et yeme etiği, hayvan eti yemenin doğru olup olmadığı sorusu, gıda etiğinin bir konusu olarak tartışır. İnsanlar hayvan hakları, et üretiminin çevresel etkileri ve sağlıkla ilgili konular gibi çeşitli nedenlerle et yememeyi tercih ederler. Bazıları sırf etin tadını sevmedikleri için hayvanları kesmenin ahlaki açıdan yanlış veya haksız olduğunu savunur.

Viyana Beyannamesi ve Eylem Programı ya da VDPA, Avusturya'nın Viyana kentinde 25 Haziran 1993 tarihinde Dünya İnsan Hakları Konferansı'nda oybirliği ile kabul edilen bir insan hakları bildirgesidir. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği pozisyonu bu beyanname ile tavsiye edilmiş ve ardından 48/121 sayılı Birleşmiş Milletler Genel Kurul Kararı ile oluşturulmuştur.

İnternet araştırma etiği, çeşitli bilim alanlarında yapılan araştırma için internetin kullanılmasının etik konumunun irdelenmesidir.

1977-1979 Rus gribi, Sovyetler Birliği tarafından ilk kez 1977'de bildirilen ve 1979'a kadar süren bir grip salgınıydı. Salgın Kuzey Çin'de Mayıs 1977'de başladı.Sovyetler Birliği'nden daha önce başladı. Salgın 25 yaş altında daha etkili oldu. Dünya çapında yaklaşık 700 bin ölümle sonuçlandı. 1946'dan 1957'ye kadar dünya çapında dolaşan bir virüs suşuna çok benzeyen bir H1N1 grip suşundan 1977-1979 Rus gribinin genetik analizi ve bazı olağandışı özellikleri, birçok araştırmacıyı virüsün bir laboratuvar kazası yoluyla halka yayıldığı veya canlılarda aşı denemesi sonucunda kazara yayıldığı yönünde spekülasyonlara neden oldu.

Parafili, aşağıdaki anlamlara gelebilir: