İçeriğe atla

Helmintler

Helmintler bir grup polifletik ökaryotik parazittir.[1] Bu organizmalar solucan şeklindedir ve konakta yaşar ve oradan beslenir. Konaktan aldığı besinlerle organizmanın beslenmesini sekteye uğratır ve hâlsizlik, hastalık gibi sorunlara neden olur. Sindirim sisteminde yaşayan parazitlere intestinal parazitler denir. Bu tür canlılar hayvanlarda ve insanlarda yaşarlar.

Helmintoloji, parazit solucanların insanlara yaptıkları etkileri inceler. Helmint yunanca hélmins, olarak solucan anlamında geçmiştir.

Kategorizasyon (Sınıflandırma)

Bir kancalı kurdun intestin duvarına yapışması
İki dişi kıl kurdu

Helmintler morfolojik olarak organizmalara benzeyen, monogeneanlar, sestodlar, nematodlar ve trematodları içeren bir grup polifiletik canlılardır. Aşağıdaki tablo, prensip olarak her bir helmint ailesinin ayrımını gösterir.

Sestodlar (tenyalar)TrematodlarNematodlar (Yuvarlak Solucanlar)
ŞekilSegmente düzlemBölümlenmemiştir

düzlem

Silindirik
Vücut BoşluğuHayırHayırEvet
ZarZarEpiderm
Sindirim sistemiHayırÇekum'da biterAnus'te biter
CinsiyetHermafroditikDioeciousDioecious,schistosomalar dışında Hermafroditik
Eklenti OrganlarEmiciveya bothridia ve rostellum kancalar.Oral emici ve ventral emici veya çanakçıkDudaklar, dişler, filari ekstremiteler ve dentary plakalar.
Örnek insan enfeksyonları Tenya Enfeksiyonu Şistozoma

Kaynakça

  1. ^ Maizels RM, Yazdanbakhsh M (2003). "Immune regulation by helminth parasites: cellular and molecular mechanisms". Nat. Rev. Immunol. 3 (9). ss. 733-44. doi:10.1038/nri1183. PMID 12949497. 23 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Ortakyaşam, ortakyaşarlık ya da simbiyoz, iki canlının tek bir organizma gibi birbirleriyle yardımlaşarak bir arada yaşamalarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mesozoa</span>

Mesozoa, solucan benzeri parazitik canlıları kapsayan hayvanlar şubesidir.

Paraziter hastalık, parazitlerin neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Parazitler, konukçudan beslenirken ona zarar veren organizmalardır. Parazitleri ve paraziter hastalıkları inceleyen bilim dalı parazitolojidir. Tıbbi parazitoloji üç ana parazit grubuyla ilgilenir: Parazitik protozoa, helmintler ve parazitik eklembacaklılar.

<span class="mw-page-title-main">Yassı solucanlar</span> çoğunlukla yassı solucan topluluğu

Yassısolucanlar ya da Platyhelminthes, üç embriyonik tabakadan oluşmuş, bilateral simetrili, çoğunlukla yassı yapılı hayvanlar şubesidir.

<span class="mw-page-title-main">Avcı</span>

Avcı, yırtıcı veya predatör; av olarak adlandırılan diğer hayvanları veya organizmaları avlayıp öldüren organizma.

<span class="mw-page-title-main">Saprotrof</span> Saprofit Beslenme

Çürükçül ya da saprotrof organizmalar gıdalarını cansız maddelerden elde eder, genelde ölmüş veya çürümekte olan bitki ve hayvanların içerdiği organik bileşikleri kullanır. Saprotroflar kendi gıdalarını yapamadıkları için bir tip heterotrof sayılırlar. Aralarında mantarların çoğu, bakteriler ve protozoalar bulunur. Bazı hayvanlar ve fotosentez yapmayan bazı ender bitkilere de saprotrof olarak değinilebilir ama bunlara daha sık olarak saprofaj terimi kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Bağırsak solucanı</span> Bağırsaklarda yaşayan büyük helmint türü

Bağırsak solucanı, insanlarda hastalığa yol açan büyük bir helmint türü. Ascaris cinsinin bir üyesi olan bu yuvarlak solucan, insanlarda bilinen en yaygın parazitik solucandır. İnsanların yaklaşık 1/6'sının hayatlarının bir döneminde A. lumbricoides veya benzeri bir yuvarlak solunca enfeksiyonu geçirdiği tahmin edilmektedir. Tropik ve subtropik ülkelerde yaşayan insanların enfeksiyon riski daha yüksektir.

Tenya veya Taenia saginata, ince bağırsakta yaşayan bir yassı solucan türü.

<span class="mw-page-title-main">Solucanlar</span> çoğunlukla ince ve uzun yapıda olan, polifiletik omurgasız canlılar

Solucanlar, polifiletik omurgasız türlerdir.

<i>Toksoplazma gondii</i>

Toksoplasma gondii, protozoonlardan Sarcocystidae ailesine,Toksoplasma cinsine mensup tipik bir koksidyan parazittir. Ara konak insan, kuş, sığır gibi omurgalı hayvanlardır. İnsan ve diğer bütün memelilerde hücre içi paraziti olarak yaşar. T.gondii'nin asıl rezervuar konağı yaygın olarak kediler ve kedigillerdir.

<i>Echinococcus granulosus</i>

Echinococcus granulosus, bağırsaklarda yaşayan bir parazit türü.

<span class="mw-page-title-main">Heterotrof</span> besinlerini kendi kendilerine sentezleyemeyen canlılar

Dışbeslenen, dışbeslek, ardıbeslek ya da heterotrof canlılar; besinlerini kendi kendilerine sentezleyemeyen canlılardır. Yaşamlarını sürdürmek için gerekli enerjiyi bu sebeple diğer dışbeslenen ya da kendibeslek canlılardan alması gerekir. Heterotrof terimi mikrobiyoloji alanında ilk kez 1946 yılında, mikroorganizmaların beslenme tiplerine göre sınıflamasında kullanılmıştır. Bugün ise terim besin zincirinin tanımlanmasında birçok alanda kullanılmaktadır.

Asalak ya da parazit, bir canlıya bağımlı olarak yaşayabilen ve üzerinde yaşadığı canlıya zarar verebilen organizmadır. Bu canlılardan kimileri mikroskobik boyutlardan erginlikte çok büyük boyutlara ulaşabilecek değişimlere sahip olabilirler.

Taşıyıcı ya da vektör epidemiyolojide: bir mikroorganizmayı veya parazit bir canlıyı vücudunda barındıran ve başka canlılara ulaşmasına aracılık eden canlılara denir. Taşıyıcılar enfeksiyon nedeni olan bakteri, kene, bit vb. canlıları üzerlerinde taşıyabilen eklem bacaklı, omurgalı veya omurgasız gibi gelişmiş canlılar olabildiği kadar, yapısında değiştirilmiş gen bölgelerini konağa aktarabilen basit yapılı bakteriler gibi canlılar da olabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Konak (biyoloji)</span> başka bir organizmayı barındıran organizma

Biyolojide, daha küçük canlıları parazitizm, mutualism veya kommensalism gibi simbiyotik bir ilişki içerisinde vücudunda barındıran canlılara konak denir. Konak canlı, misafirine genellikle besin ve barınma imkanı sağlar. Virüslerin konak hücreleri, köklerinde azot bağlayan bakterileri barındıran baklagiller ve parazit kurtlara konak sağlayan hayvanlar örnek olarak sayılabilir. Botanikte daha spesifik bir örnek ise, bir tür ektoparazit olan mikropredatörlere besin kaynağı sağlayan konak bitkilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Bulaş</span>

Biyoloji ve tıpta bulaş, bir bulaşıcı hastalığın enfekte konakçıdan, doğal konaklardan, vektörlerden veya portörlerden başka canlılara geçmesine denir. Hastalık bulaştıran canlı bazı durumlarda hasta olmayabilir.

Paraziter yaşamın herhangi bir türünü benimsemiş bir organizmanın parazitlik eylemini gösterebildiği konak türleri. Eklembacaklılar, akarlar, helmintler, protozoonlar, bakteriler ve virüslerin de içinde bulunduğu; parazitlik hayatının çeşitli şekillerini benimsemiş organizmaların konak türleri kendilerine özgü olabilmektedir. Konak özgüllüğü yerine konak veya konakçı spesifitesi terimi de kullanılabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çatallı solucan</span>

Çatallı solucan ya da kırmızı solucan; bazı kuşların soluk borusunda rastlanan parazit bir yuvarlak solucan türüdür.

<i>Necator americanus</i> Bağırsaklarda yaşayan helmint türü

Necator americanus, insanların ince bağırsağında parazit olarak yaşayabilen bir helminttir.

<span class="mw-page-title-main">Parazitoit</span> Bir başka organizma üzerinde yaşayarak onun ölümüne neden olan organizmalar

Parazitoitler, olgunlaşmamış hallerinin bir konak canlı ile beslendiği ve sonunda ise genellikle konağını öldüren canlılardır.