İçeriğe atla

Helgoland–Zanzibar Antlaşması

Helgoland–Zanzibar Antlaşması
İmzalanma1 Temmuz 1890 (1890-07-01)
YerBerlin, Alman İmparatorluğu
İmzacılar
Taraflar
DilAlmanca, İngilizce

Helgoland–Zanzibar Antlaşması, 1 Temmuz 1890 tarihinde Alman İmparatorluğu ve Birleşik Krallık arasında imzalanan bir antlaşmadır.

Antlaşma, Almanya'ya Caprivi Ucu'nun, Kuzey Denizi'nde stratejik bir konuma sahip Helgoland adasının ve Alman Doğu Afrikası'nın önemli bir kısmının kontrolünü verdi. Buna karşılık Almanya da Zanzibar'daki İngiliz otoritesini tanıdı. Helgoland'a sahip olmak, yeni Kiel Kanalı'nı ve Almanya'nın Kuzey Denizi limanlarına olan girişleri kontrol etmek için büyük öneme sahipti. İngiltere ise antlaşmayla birlikte Zanzibar'ı Doğu Afrika'nın İngiliz kontrolü altında kilit bir nokta olarak kullandı.[1]

Şartlar

Helgoland'da devir teslim töreni, 10 Ağustos 1890

Almanya, Kuzey Denizi'nde aslen Holstein-Gottorp düklerinin mülkü olan ancak 1814'ten beri İngiliz toprağı olan Helgoland adalarını, günümüz Namibya'sında Caprivi Ucu olarak adlandırılan bölgeyi ve Alman Doğu Afrika'sının (daha sonra Tanganyika, şimdi Tanzanya'nın anakarası) çekirdeğini oluşturacak olan Darüsselam kıyılarını kontrol etmeye ve ele geçirmeye tam yetki kazandı.[2]

Bunun karşılığında Almanya, küçük Witu Sultanlığı ve Doğu Afrika'nın İngilizlerin Victoria Gölü'ne demiryolu inşa etmesi için hayati önem taşıyan kısımları üzerindeki himayeyi İngiltere'ye devretti. Ayrıca bağımsız Zanzibar Sultanlığı üzerindeki İngiliz eylemlerine müdahale etmeyeceğini taahhüt etti. Antlaşma ayrıca Alman Güneybatı Afrikası'nda (bugünkü Namibya'nın büyük bölümü) Alman ilgi alanını oluşturmuş ve Alman Togoland'ı ile İngiliz Altın Sahili (şimdiki Gana) ve Alman Kamerun'u ile İngiliz Nijerya'sı arasındaki sınırları belirlemiştir.[3]

Sonuçlar

Britanya, Kuzey Denizi'ndeki ana Alman deniz üslerine yaklaşımı sağlayan, ancak Almanya'nın donanmasını geliştirmesiyle savunulması imkansız hale gelecek olan bir deniz üssünü elinden çıkarmıştır. Ayrıca Britanya antlaşmayı takiben Zanzibar üzerinde bir protektora ilan etti ve ardından 1896 yılındaki İngiliz-Zanzibar Savaşı'nda sultanlığın tam kontrolünü ele geçirdi.

Anlaşma, Alman Şansölyesi Leo von Caprivi'nin İngilizlerle uzlaşma hedeflerine hizmet ediyordu. 1884 yılındaki Berlin Konferansı'ndan sonra Almanya "Afrika için Mücadele"de kaybetmeye başlamıştı. Carl Peters yönetimindeki Alman Doğu Afrika Şirketi, Tanganyika kıyılarında bir şerit toprak elde etmişti, ancak Zanzibar Sultanlığı'nın adaları üzerinde hiçbir zaman kontrol sahibi olmamıştı. Antlaşma, Alman Körfezi'nin kontrolü için stratejik konumda bir ada olan Helgoland'ı Almanya'ya bırakırken hiçbir hayati Alman çıkarını göz ardı etmedi. Kiel Kanalı'nın 1887'den itibaren inşa edilmesiyle birlikte, Alman Körfezi'nin kontrolü Kayzer II. Wilhelm'in İmparatorluk Donanması'nı genişletme planları için elzem hale gelmişti. Wilhelm'in donanma politikaları İngilizlerle uzlaşmaya varılmasını engelledi ve nihayetinde İngiltere ile Fransa arasında 1904'te Entente cordiale ile sonuçlanan bir yakınlaşmaya yol açtı.

Antlaşmanın ismi eski Şansölye Otto von Bismarck tarafından ortaya atılmıştı. Bismarck, görevi sırasında kendisinin ayarladığı bir anlaşmayı imzaladığı için hor görülen halefi Caprivi'ye saldırmayı amaçlamıştır. Ancak Bismarck'ın bu isimlendirmesi, Almanya'nın bir Afrika imparatorluğunu küçük Helgoland'la ("bir düğme için pantolon") değiştirdiğini ima ediyordu.[4] Bu isim, Alman çıkarlarına karşı "ihanetten" şikayet eden emperyalistler tarafından hevesle benimsendi.

Kaynakça

  1. ^ James Stuart Olson; Robert Shadle (1991). Historical Dictionary of European Imperialism. Greenwood. ss. 279-80. ISBN 9780313262579. 
  2. ^ William L. Langer, The Diplomacy of Imperialism, 1890-1902 (1951) pp 118-20
  3. ^ David R. Gillard, "Salisbury's African Policy and the Heligoland Offer of 1890." English Historical Review (1960): 631-653.
  4. ^ Helgoland 5 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Milwaukee Sentinel, 9 Kasım 1914

Ek okumalar

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Helgoland–Zanzibar Antlaşması ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Versay Barış Antlaşması</span> I. Dünya Savaşı sonunda İtilaf Devletleri ile Almanya arasında imzalanan barış antlaşması

Versay Barış Antlaşması, I. Dünya Savaşı sonunda İtilaf Devletleri ile Almanya arasında imzalanan barış antlaşmasıdır. 18 Ocak 1919'da başlayan Paris Barış Konferansı'nda müzakere edilmiş, 7 Mayıs 1919'da son metin Almanlara deklare edilmiş, 23 Haziran'da Alman Parlamentosu'nca kabul edilmiş ve 28 Haziran'da Paris'in Versay banliyösünde imzalanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Alman Doğu Afrikası</span> Afrikada eski Alman sömürgesi

Alman Doğu Afrikası (Almanca: Deutsch-Ostafrika), Afrika'daki eski bir Alman sömürgesi. Ruanda'nın büyük bir kesimini, Burundi'yi, Tanzanya'yı ve Mozambik'in bir parçasını içeren sömürge, I. Dünya Savaşı'nın Almanya'nın yenilgisiyle sona ermesiyle büyük ölçüde İngiltere'nin himayesine girdi.

<span class="mw-page-title-main">Alman İmparatorluğu</span> 1871den 1918e dek Almanya

Alman İmparatorluğu ya da İkinci Reich, 18 Ocak 1871'de Prusya ve diğer Küçük Alman Devletlerinin özellikle Otto von Bismarck'ın katkılarıyla, birleşmesiyle oluşan birleşik Alman devletidir. İlk imparatoru I. Wilhelm'in taç giymesiyle imparatorluk resmen kuruldu. Yeni İmparatorluğu Habsburg Hanedanı yerine Hohenzollern Hanedanı yönetti, başkent Berlin yapıldı. Yeni İmparatorluk, Avusturya'yı toprakları dışında bıraktı. 1884'ten itibaren Almanya, Avrupa dışında sömürgeler kurmaya başladı. Hızlı büyüyen ekonomisiyle, dünyanın en büyük ekonomilerinden biri oldu, ordusu ve donanmasıyla Büyük Britanya'ya kafa tutar hale geldi.

<span class="mw-page-title-main">Leo von Caprivi</span> Alman İmparatorluğu’nun ikinci şansölyesi

Georg Leo Graf von Caprivi de Caprara de Montecuccoli, Otto von Bismarck'tan sonra 1890-1894 yılları arasında Almanya şansölyesi olan asker ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Alman Güneybatı Afrikası</span> günümüzdeki Namibya devletinin Alman İmparatorluğunun sömürgesi olduğu 1884 ila 1919 yılları arasında taşıdığı addır

Alman Güneybatı Afrikası, günümüzdeki Namibya devletinin Alman İmparatorluğu'nun sömürgesi olduğu 1884 ila 1919 yılları arasında taşıdığı addır.

<span class="mw-page-title-main">Washington Denizcilik Antlaşması</span>

Washington Deniz Antlaşması veya Beş Güç Antlaşması, Birleşik Krallık, Amerika Birleşik Devletleri, Japon İmparatorluğu, Üçüncü Fransa Cumhuriyeti ve İtalya Krallığı devletleri arasında donanma hakkında Washington Konferansı'nda imzalanmış bir antlaşmadır. İmza tarihi 6 Şubat 1922'dir. Silahlanma yarışını I. Dünya Savaşı'ndan sonra durdurmak amacını taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Almanya'nın birleşmesi</span> Ayrı Alman krallıkların ilk defa Alman İmparatorluğu adı altında birleşmesi

Resmî olarak Almanya'nın birleşmesi ile siyasi ve idarî olarak birleşik bir ulus devletin ortaya çıkması 18 Ocak 1871'de Fransa'daki Versay Sarayı'nın Aynalar Galerisi'nde gerçekleşti. Fransa-Prusya Savaşı sonrası Fransızların silah bırakmasının ardından, Alman devletlerinin prensleri Prusyalı I. Wilhelm'i Alman İmparatoru ilan etmek için bir araya geldi. Pratikte, Almanca konuşan halkların çoğunluğunun birleşik bir devlet altında toplanması, resmî ve soylu yöneticiler arasındaki gayriresmî ittifaklar sayesinde bir süredir düzensiz olarak gelişmekteydi. Ancak birleşme fikirleri, tarafların kendi çıkarları yüzünden Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nun 1806'da dağılması ve Napolyon Savaşları'nın gerçekleşmesi üzerine kuvvetlenen milliyetçilik hareketlerine kadar neredeyse yüz yıl gecikerek aristokratik bir deneme olmaktan öteye gidemedi.

<span class="mw-page-title-main">Alman Körfezi</span>

Alman Körfezi, Kuzey Denizi'nin güneydoğu kısmını oluştran geniş körfez. Güneyde Hollanda ve Almanya, doğuda Danimarka ve Almanya ile çevrelenmiştir. Kuzey ve batısında Dogger Bank bulunur. Körfezin güney kesimi Heligoland Körfezi olarak da adlandırılır. Körfezde Frisian ve Danimarka Wadden Denizi Adaları bulunur, bu adalar Frisia olarak da adlandırılırlar. 1946-1956 yılları arasında denizcilik terminolojisinde bölge "Heligoland" olarak anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Almanya'nın zırhlı kruvazörleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Kaiserliche Marine, 19. yüzyılın sonlarında çeşitli kruvazör tipleri denedi, küçük avisolar ve daha büyük korumalı kruvazörler bunlara dâhildi. Bütçe kısıtlamaları nedeniyle yurt dışı hizmetlerine veya iç hizmet filosuna özel kruvazörler hazırlanamadı. Sonuç olarak gemi inşa şubesi, her iki görevi de yerine getirebilecek uygun gemilerin üretilmesini planladı. İlk olarak 1886 yılında Irene sınıfı iki adet korumalı kruvazörün inşasına başlandı. Korumalı kruvazörler geliştirilerek daha da güçlendirildi ve Fürst Bismarck ile bu gelişimin doruğuna ulaşılarak Almanya'nın ilk zırhlı kruvazörü denize indirildi. Fürst Bismarck'ın inşası ilk Alman korumalı kruvazöründen 10 yıl sonra, 1896 yılında başlamıştı.

<span class="mw-page-title-main">Caprivi Ucu</span>

Caprivi ucu, Afrika kıtasında bulunan Namibya devletinin kuzeydoğu bölgesinde bulunan ince uzun çıkıntı için verilen coğrafi bir isimlendirmedir. Bu isimlendirme 20. yüzyıl başlarında Alman Güneybatı Afrikası bölgesinde bulunan ve Zambezi nehrine kadar uzanan bölgeye verilen bir isimdi. Bu isim bölgeye o dönemler Almanya Şansölyesi olan Georg Leo von Caprivi de Caprera de Montecuccoli onuruna verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Alman Kamerunu</span> 1884-1916 yılları arasında Alman İmparatorluğunun sömürgesi idi

Alman Kamerunu, 1884-1916 yılları arasında Alman İmparatorluğu'nun sömürgesi idi. Alman Kamerunu günümüz Kamerun Cumhuriyeti topraklarının yanı sıra Gabon ve Kongo'nun kuzey bölümleri, Orta Afrika Cumhuriyeti'nin batı kısımları, Çad'ın güneybatı kesimleri ve Nijerya'nın doğusunu da kapsamaktaydı. İdari merkezi önce Duala olup 1910'da Buea'ya taşınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Witu Sultanlığı</span> Eski bir ülke

Witu veya Wituland, Doğu Afrika'da günümüz Kenya kıyılarında bulunan 3000 km² bir alan idi. 1885-1890 yılları arasında Alman İmparatorluğu'nun himayesinde olup 1890'da imzalanan Helgoland-Zanzibar Antlaşması ile Britanya himayesine girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Helgolandı</span> Britanya Helgolandı ya da Helgoland Taç Kolonisi Napolyon Savaşları esnasında Napolyonun müttefiki Danimarka-Norveçin bir parçası olan Helgoland Adasının İngiliz Amiral Thomas Macnamara Russell tarafından işgal edilmesiyle oluşturulmuş

Britanya Helgolandı ya da Helgoland Taç Kolonisi Napolyon Savaşları esnasında Napolyon'un müttefiki Danimarka-Norveç'in bir parçası olan Helgoland Adası'nın İngiliz Amiral Thomas Macnamara Russell tarafından işgal edilmesiyle oluşturulmuş kolonidir. 1814 Kiel Antlaşması ile Helgoland Britanya'ya kalmıştır. Bundan sonra bölge Taç Kolonisi statüsüne yükseltilmiştir. 1890 Helgoland-Zanzibar Antlaşması ile bölge Almanya'ya bırakılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sömürge imparatorluğu</span> sömege imparatorlukları 15. yüzyıl itibariyle başka devletlerin kaynaklarını alan imparatorluklardır

Sömürge imparatorluğu, ya emperyal merkeze bitişik ya da denizaşırı ülkelerde bulunan, belirli bir devletin nüfusu tarafından yerleşmiş olan ve o devlet tarafından yönetilen bölgelerden oluşan bir kolektiftir . Erken modern Avrupa güçlerinin genişlemesinden önce, diğer imparatorluklar İberya'daki Romalılar veya şu anda Güney Çin'deki Çinliler gibi toprakları fethedip sömürgeleştirdiler. Modern sömürge imparatorlukları ilk olarak 15. yüzyılda o zamanlar en gelişmiş Avrupa denizcilik güçleri Portekiz ve İspanya arasında bir keşif yarışıyla ortaya çıktı. Bu dağınık deniz imparatorluklarının ve onu izleyenlerin arkasındaki ilk dürtü, Avrupa Rönesansından çıkan yeni fikirler ve kapitalizm tarafından yönlendirilen ticaretti. 1479, 1493 ve 1494'te dünyayı aralarında bölmek için anlaşmalar da yapıldı. Avrupa emperyalizmi, 14. yüzyılda hızla yükselen ve İspanyol ve Portekiz'i zorlayan Avrupa Hristiyanları ve Osmanlı Müslümanları arasındaki rekabetten doğdu. Hindistan'a ve daha az ölçüde Çin'e yeni ticaret yolları aramaya başladı.

<span class="mw-page-title-main">Berlin Kongresi</span> 1878de büyük Avrupa güçlerinin temsilcilerinin toplantısı

Berlin Kongresi, dönemin Avrupa'daki altı büyük gücünün, Osmanlı İmparatorluğu ve dört Balkan devletinin temsilcilerinin bir araya geldiği bir toplantıdır. 93 Harbi sonrası Balkan Yarımadası'ndaki devletlerin topraklarını belirlemeyi amaçlayan ve Rusya ile Osmanlı İmparatorluğu arasında üç ay önce imzalanan Ayastefanos Antlaşması'nın yerini alan Berlin Antlaşması'nın imzalanmasıyla sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Alman-İngiliz deniz rekabeti</span> Alman - İngiliz Donanma Yarışı

Alman-İngiliz deniz rekabeti, Büyük Britanya ve Almanya arasında on dokuzuncu yüzyılın son on yıldan Birinci Dünya Savaşı'nın başladığı 1914 yılına kadar Silahlanma yarışının denizdeki versiyonudur. Silahlanma yarışı, onlarca yıldır kötüleşen ikili bir ilişkiye dayanmasına rağmen, 1897'de Alman Amiral Alfred von Tirpitz'in İngiltere'yi diplomatik tavizler vermeye zorlayacak Fleet in being oluşturma planıyla başladı; Tirpitz, Alman İmparatorluk Donanması'nın Kraliyet Donanması'nı yenmesini beklemiyordu.

<span class="mw-page-title-main">Zanzibar Sultanlığı</span> Afrika daki eski bir İslam devleti

Zanzibar Sultanlığı, 1856-1964 yılları arasında Zanzibar Sultanı tarafından kontrol edilen bir İslam devletiydi. Sultanlığın toprakları günümüzde Kenya'nın ve Zanzibar'ın sahil kısmını kapsıyordu

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası ilişkiler (1814-1919)</span>

Bu başlık, 1814-1919 yılları arasında dünya diplomasisini ve daha genel olarak büyük güçlerin uluslararası ilişkilerini kapsamaktadır. Bu dönem, Napolyon Savaşları’nın ve Viyana Kongresi’nin (1814-1815) sona ermesinden Birinci Dünya Savaşı’nın ve Paris Barış Konferansı’nın (1919-1920) sonra ermesine kadar olan dönemi kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Paul von Hatzfeldt</span>

Melchior Hubert Paul Gustav Graf von Hatzfeldt-Wildenburg, Alman İmparatorluğu'nun 1881–1885 yılları arasında Dışişleri Bakanlığı görevini yapan siyasetçi ve diplomattı. Bu görevinden başka Almanya'nın Osmanlı İmparatorluğu, Birleşik Krallık ve İspanya'daki büyükelçiliğini de yapmıştır. Uzun yıllar beraber çalıştığı Şansölye Otto von Bismarck, Hatzfeldt için "diplomatik ahırdaki en iyi at" ifadesini kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tabora Taarruzu</span>

Tabora Taarruzu, Birinci Dünya Savaşı'nda Doğu Afrika Harekâtı'nın bir parçasıydı. Alman Doğu Afrikası'na yönelik bir İngiliz-Belçika saldırısıydı ve Alman Doğu Afrika'sının kuzeybatısındaki Tabora Muharebesi ile sona erdi. Belçika Kongo kuvvetleri, Alman Doğu Afrika sınırını geçti ve liman şehri Kigoma ile Tabora şehrini ele geçirdi. Ağustos ayında, Güney Afrikalı Tuğgeneral Crewe komutasındaki daha küçük bir Göl Kuvvetleri, Uganda'dan paralel bir saldırı başlattı ve Tabora'yı ele geçirmeyi hedefledi. Urundi bölgesi Belçika askeri işgali altındaydı ancak Müttefiklere önemli Tanganjikabahn demiryolunun kontrolünü verdi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.