İçeriğe atla

HelenOS

HelenOS
İşletim sistemi ailesiÇoklusunuculu işletim sistemleri
Paket yöneticisicoastline packages[1]
Kaynak türüAçık kaynak
LisansBSD-3-Clause[2]
Çekirdek türüMikroçekirdek
Platform desteğiIA-32, AMD64, IA-64, ARM, MIPS, PowerPC, SPARC V9, RISC-V
Web sitesihelenos.org

HelenOS[3][4][5][6] çok sunuculu bir mikro çekirdek tasarımı temelli bir işletim sistemidir. HelenOS'un kaynak kodu C dilinde yazılmıştır ve BSD-3-Clause lisansı altında yayınlanmıştır.[2]

Sistem, “araştırma geliştirme açık kaynaklı işletim sistemi” olarak tanımlanmaktadır.

Teknik genel bakış

Mikro çekirdek, çoklu görev, bellek yönetimi ve süreçler arası iletişimi yönetir. Ayrıca çekirdek tabanlı iş parçacıkları sağlar ve simetrik çoklu işlemeyi destekler.

Tipik bir mikro çekirdek tasarımı, dosya sistemleri, ağ iletişimi, aygıt sürücüleri ve grafiksel kullanıcı arabirimi, bir mesaj veriyolu aracılığıyla iletişim kuran bir kullanıcı alanı bileşenleri koleksiyonu halinde birbirinden izole edilmiştir.

Her işlem (görev olarak adlandırılır), birkaç iş parçacığı (çekirdek tarafından öncelikli olarak programlanmış) içerebilir ve bu da, kullanıcı alanında işbirliği içinde programlanmış birkaç lif içerebilir. Aygıt ve dosya sistemi sürücüleri ve diğer sistem hizmetleri, bir kullanıcı alanı görevleri (sunucular) koleksiyonu tarafından uygulanır ve böylece HelenOS'un çok sunuculu doğasını oluşturur.

Görevler, bağlantı yönelimli ve eşzamansız olan HelenOS IPC aracılığıyla iletişim kurar. Küçük sabit boyutlu mesajlar, bayt blokları göndermek veya bellek paylaşımını müzakere etmek için kullanılabilir. Mesajlar, toplu verileri kopyalamadan veya aracı görevlerin adres alanına bellek eşlemeden iletilebilir.

Geliştirme

HelenOS geliştirmesi topluluk odaklıdır. Geliştirici topluluğu, Prag'daki Charles Üniversitesi Matematik ve Fizik Fakültesi'nin personeli ve eski ve çağdaş öğrencilerinden oluşan küçük bir çekirdek ekipten ve dünyanın dört bir yanından katkıda bulunanlardan oluşur.[7] 2011, 2012 ve 2014'te HelenOS, Google Summer of Code'a mentorluk organizasyonu olarak katıldı.[8][9][10] 2013 yılında proje, ESA Summer of Code in Space 2013 programında mentorluk organizasyonu oldu.[11]

HelenOS'un kaynak kodu BSD-3-Madde lisansı altında yayınlanırken, bazı üçüncü taraf bileşenleri GNU Genel Kamu Lisansı kapsamında mevcuttur.[2][12] Bu lisansların her ikisi de özgür yazılım lisanslarıdır ve HelenOS'u özgür yazılım yapar.

Donanım desteği

HelenOS, ARM, x86-64, IA-32, IA-64 (Itanium), MIPS, PowerPC (yalnızca 32 bit), SPARC V9 ve RISC-V dahil olmak üzere birkaç farklı CPU mimarisinde çalışır.[13] Zamanın bir noktasında, HelenOS'un çeşitli sürümleri her mimariden gerçek donanım üzerinde çalışıyordu (yalnızca o mimarinin simülatöründe çalışmanın aksine).

HelenOS, PATA, SATA, USB yığın depolama, USB HID, bir Atheros USB WiFi donanım kilidi, çeşitli Ethernet ağ kartları, SoundBlaster 16 ve Intel HDA ses aygıtları, seri bağlantı noktaları, klavyeler, fareler ve çerçeve arabelleklerini destekler.

Araştırma ve akademik kullanım

HelenOS, Prag Charles Üniversitesi, Dağıtılmış ve Güvenilir Sistemler Departmanı tarafından yazılım bileşenleri ve doğrulama alanında araştırma[14][15] için kullanılıyor. Bunun yanı sıra HelenOS, öğrenciler tarafından yazılım projeleri ve yüksek lisans tezleri için bir platform olarak kullanılmıştır.[16]

Kaynakça

  1. ^ "HelenOS". GitHub. 22 Nisan 2022. 17 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2023. 
  2. ^ a b c "License – HelenOS". 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2021.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "license" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  3. ^ "hpr1447 :: HPR Coverage at FOSDEM 2014 Part 1/5". 18 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2023. 
  4. ^ "HelenOS Micro-Kernel OS Still Marching On". 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2023. 
  5. ^ "HelenOS - the operating system that launched a thousand processes, DistroWatch Weekly, Issue 350, 19 April 2010". 30 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2023. 
  6. ^ "HelenOS nikdy nebude dokončený, říká jeho autor Jakub Jermář". 26 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2023. 
  7. ^ "HelenOS Contributors measured by Ohloh". 12 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2023. 
  8. ^ "List of projects accepted into Google Summer of Code 2011". 23 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2023. 
  9. ^ "List of projects accepted into Google Summer of Code 2012". 23 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2023. 
  10. ^ "List of projects accepted into Google Summer of Code 2014". 23 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2023. 
  11. ^ "Selected mentoring organizations". 16 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2020. 
  12. ^ "HelenOS analysis by Ohloh". 1 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2023. 
  13. ^ Lessons learned from porting HelenOS to RISC-V Pros and cons of RISC-V from a microkernel OS point …, 11 Şubat 2019, 17 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 25 Şubat 2019 
  14. ^ "Institutional research plan MSM0021620838 - Modern methods, structures and systems of computer science (2005-2011, MSM)". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2023. 
  15. ^ "Research @ D3S". 29 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2023. 
  16. ^ Defended HelenOS theses at Faculty of Mathematics and Physics, Charles University in Prague[]

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İşletim sistemi</span> bilgisayar donanım kaynaklarını yöneten yazılım

İşletim sistemi ya da işletim dizgesi, bir bilgisayarın donanım kaynaklarını yöneten ve uygulama yazılımlarına hizmet sağlayan yazılımların bir bütünüdür. İşletim sistemleri, bilgisayarın donanımı ile uygulama yazılımları arasında bir köprü görevi görerek kullanıcıların sistemle etkileşim kurmasını sağlar. Öne çıkan örnekler arasında Microsoft Windows, macOS, GNU/Linux dağıtımları, Android ve iOS yer alır.

<span class="mw-page-title-main">GNU</span> bilgisayar işletim sistemi

GNU; çekirdeği, sistem araçlarını, açıcılarını, kütüphanelerini ve son kullanıcı yazılımlarını içeren, GNU Tasarısı kapsamında geliştirilen bir işletim sistemidir. İsminin açılımı "GNU's Not Unix" dir. Bu ismi almasındaki sebep de tasarımının Unix'e benzerken kendisinin özgür yazılım olması ve herhangi bir UNIX kodunu içermemesidir.

<span class="mw-page-title-main">Yazılım</span> bilgisayarın somut olmayan çalıştırılabilir bileşeni

Yazılım, değişik ve çeşitli görevler yapma amaçlı tasarlanmış elektronik aygıtların birbirleriyle haberleşebilmesini ve uyumunu sağlayarak görevlerini ya da kullanılabilirliklerini geliştirmeye yarayan makine komutlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Symbian (işletim sistemi)</span> mobil işletim sistemi

Symbian, Symbian Vakfı tarafından cep telefonları ve bilgisayarları gibi çeşitli taşınabilir iletişim aygıtları için geliştirilmiş ve 2000'li yıllarda yaygın olarak kullanılmış bir işletim sistemiydi. Symbian, başlangıçta Symbian Ltd tarafından 1998'de PDA'lar için kapalı kaynaklı bir işletim sistemi olarak geliştirildi. Symbian OS, Psion'un EPOC sisteminin soyundan geldi ve yalnızca ARM mimarisi işlemcileri üzerinde çalıştı, ancak yayınlanmamış bir x86 bağlantı noktası mevcuttu. Symbian, Nokia, Samsung, Motorola, Sony Ericsson gibi birçok büyük cep telefonu markası tarafından kullanılıyordu. Akıllı telefon endüstrisini kuran öncü olarak, akıllı telefonların sınırlı kullanımda olduğu, Android tarafından geçildiğinde, 2010'un sonuna kadar dünya çapında en popüler akıllı telefon işletim sistemiydi.

<span class="mw-page-title-main">Mikro çekirdek</span>

Bilgisayar biliminde, bir mikro çekirdek, bir işletim sistemini uygulamak için gereken mekanizmaları minimuma yakın sağlayan işletim sistemi çekirdeği türüdür. Ana çekirdek sadece birimler arası iletişim ve süreçleri sıralama işlerini yapar. Bellek yönetimi, kayıt ortamı yönetimi, sürücüler ve ağ ile ilgili çok sayıda sürec birbirleriyle iletişim kurarak haberleşir. Bu sayede; parçalardan oluşan yapı ve tasarımın sadeleştirilmesi, bir parçadaki hatanın diğer parçaları etkilememesi ve çalışma anında işletim sisteminin güncelleştirilebilmesi mümkün olabilmektedir.

macOS, Macintosh işletim sistemi ailesinin son sürümüdür ve Apple tarafından Macintosh bilgisayarları için tasarlanmış bir işletim sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Windows 2000</span> 2000 yılında piyasaya sürülen ve Windowsun NT tabanlı olan bir sürümü

Windows 2000, Microsoft'un ürettiği işletim sistemi ailesi Windows'un NT çekirdeği üzerinde yükselen beşinci ana sürümüdür. NT 4 sürümünden 3.5 yıl sonra, 17 Şubat 2000 tarihinde piyasaya sürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Canlı USB</span>

Canlı USB, önyüklenebilen tam bir işletim sistemi içeren taşınabilir bir USB'ye bağlı harici veri depolama aygıtıdır. Terim, USB flash sürücüleri anımsatır, ancak sırasıyla "canlı HDD" ve "canlı SSD" olarak adlandırılsalar da, harici bir sabit disk sürücüsünü veya yarıiletken sürücüyü kapsayabilir. Canlı CD'lerden sonraki evrimsel adımdır, ancak yazılabilir depolamanın ek avantajıyla, önyüklenen işletim sisteminde özelleştirmelere izin verir. Canlı USB'ler, sistem yönetimi, veri kurtarma veya test sürüşü için gömülü sistemlerde kullanılabilir ve USB cihazına ayarları kalıcı olarak kaydedebilir ve yazılım paketlerini yükleyebilir.

<span class="mw-page-title-main">Crystal Space</span> 3D uygulamalar geliştirmek için kullanılan bir uygulama çatısı

Crystal Space 3D uygulamalar geliştirmek için kullanılan bir uygulama çatısıdır. Jorrit Tyberghein tarafından C++ programlama dilinde yazılmıştır. GNU Kısıtlı Genel Kamu Lisansı altında lisanslanmış bir özgür yazılımdır. Herkese açık ilk sürümü Ağustos 1997 tarihinde duyurulmuştur.

Bu sayfa işletim sistemi listesidir. Bilgisayar işletim sistemleri teknolojisine, sahibine, lisansına, çalışma durumuna, kullanıma ve birçok diğer özelliklerine göre kategorilere ayrılır. Uygulamada birçok grup ortak olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Google Fuchsia</span>

Fuchsia, şu anda Google tarafından geliştirilen açık kaynaklı bir işletim sistemidir. Proje, Ağustos 2016'da resmi bir duyuru yapılmaksızın kendi kendine barındırılan bir git şeklinde göründüğünde halk tarafından tanındı. Kaynak belgelerinde adın arkasındaki neden "Pembe + Mor == Fuşya " olarak tanımlanmaktadır. Linux çekirdeğini temel alan, daha önce Google tarafından geliştirilen Chrome OS ve Android gibi işletim sistemlerinin aksine, Fuchsia, mineral adını taşıyan Zircon adlı yeni bir mikro çekirdeğe dayanıyor.

<span class="mw-page-title-main">Mac OS X 10.0</span>

Mac OS X 10.0 veya Mac OS X Cheetah Apple tarafından üretilmiş ve piyasaya çıkarılmış ilk nesil Mac OS X bilgisayar ve sunucu işletim sistemidir. Sürüme takma isim olarak kedigillerin bir türü olan Çita ismi verildi. 129 dolar fiyat ile 24 Mart 2001'de piyasaya sürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Bul (Apple)</span>

iPhone'umu Bul ya da bilinen yaygın adlarıyla Find My iPad, Find My iPod veya Find My Mac, Apple tarafından sağlanan ve iOS cihazlarının ve Mac bilgisayarların uzaktan konum takibi yapılmasına izin veren bir uygulama ve hizmet. Mart 2013 itibarıyla, şu anda hizmet şu anda iOS 5 veya üstü ve Mac OS X Lion için veya iCloud aracılığıyla kullanılabilmektedir. iOS 9 sürümünden itibaren uygulama artık işletim sistemi ile birlikte verilmektedir. Bir kullanıcı iOS 8'i çalıştırıyorsa, uygulama App Store'dan ücretsiz olarak indirilebilir.

<span class="mw-page-title-main">USB-C</span> 24 pinli, tamamen geri çevrilebilir bir fiş USB bağlantı düzeni

USB-C ayrıca USB Type-C olarak da bilinen 24 pinli, tamamen geri çevrilebilir bir fiş USB konnektördür. Bu sistem veri ve enerjinin taşınmasına izin verir. Son versiyonlar 2010 yılında sunulan USB 3.0 versiyonu, 29 Ağustos 2019 tarihinde, USB Implementers Forum tarafından sunulan USB4 versiyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Windows NT mimarisi</span>

Microsoft tarafından üretilen ve satılan bir işletim sistemi satırı olan Windows NT'nin mimarisi, kullanıcı modu ve çekirdek modu olmak üzere iki ana bileşenden oluşan katmanlı bir tasarımdır. Tek işlemcili ve simetrik çok işlemcili (SMP) tabanlı bilgisayarlarla çalışmak üzere tasarlanmış, önleyici, yeniden gelen bir işletim sistemidir. Giriş/çıkış isteklerini işlemek için, I / O istek paketlerini (IRP'ler) ve zaman uyumsuz G / Ç'yi kullanan paket odaklı G / Ç kullanırlar. Windows XP'den başlayarak, Microsoft Windows'un 64 bit sürümleri hazırlanmaya başladı; Bundan önce, bu işletim sistemleri yalnızca 32-bit sürümlerde mevcuttu.

<span class="mw-page-title-main">XNU</span>

XNU, MacOS işletim sisteminde kullanılmak üzere Aralık 1996'dan beri Apple'da geliştirilen ve Darwin işletim sisteminin bir parçası olarak ücretsiz ve açık kaynaklı yazılım olarak piyasaya sürülen bilgisayar işletim sistemi çekirdeğidir. Ayrıca, iOS, tvOS ve watchOS işletim sistemlerinin çekirdeği olarak da kullanılır. XNU, "X Not Unix"'in bir kısaltmasıdır.

OtherOS, PlayStation 3 video oyun konsolunun önceki sürümlerinde, Linux veya FreeBSD gibi kullanıcı tarafından yüklenen yazılımların sistemde çalışmasına izin veren bir özellikti. Bu özellik yeni modellerde mevcut değildir ve 1 Nisan 2010'da yayınlanan 3.21 sistem yazılımı güncellemesi ile eski modellerden kaldırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Libusb</span>

libusb, çekirdek modu sürücülerine ihtiyaç duymadan Unix ve Unix olmayan sistemlerdeki USB aygıtlarına ve USB aygıtlarından veri aktarımını kontrol etmek için uygulamalara erişim sağlayan bir kitaplıktır.

Qubes OS, izolasyon (yalıtma) yoluyla güvenlik sağlamayı amaçlayan güvenlik odaklı bir masaüstü Linux dağıtımıdır. Sanallaştırma, Xen tarafından gerçekleştirilir ve kullanıcı ortamları diğer işletim sistemlerinin yanı sıra Fedora, Debian, Whonix ve Microsoft Windows tabanlı olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Redox (işletim sistemi)</span>

Redox, güvenlik, kararlılık ve performansa odaklanan Rust programlama dilinde yazılmış Unix benzeri bir mikro çekirdek işletim sistemidir. Redox güvenli, kullanılabilir ve özgür olmayı amaçlar. Redox, SeL4, MINIX, Plan 9 ve BSD gibi önceki çekirdeklerden ve işletim sistemlerinden esinlenmiştir. GNU ve BSD'ye benzer, ancak bellek açısından güvenli bir dilde yazılmıştır. MIT Lisansı altında dağıtılan ücretsiz ve açık kaynaklı bir yazılımdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.