İçeriğe atla

Hel (tanrıça)

Hel, (Eski Norsça: [ˈhel]) İskandinav toplumunda, Ölüler Ülkesi'nin kraliçesidir. Şiirsel Edda'da ve 13. yüzyılda yazılmış Nesir Edda'da kayda geçmiştir. Ayrıca 9 ve 10. yüzyıllarda yazılmış olan Heimskringla ve Egils destanındaki şiirlerde de adı geçmektedir. 12. yüzyılda Saxo Grammaticus tarafından yazılan Latince eser Gesta Danorum'daki bir bölümün genellikle Hel'e atıfta bulunduğu kabul edilir.

Şiirsel Edda, Nesir Edda ve Heimskringla'da Hel, Loki'nin kızı olarak anılır. Fenrir'in kız kardeşidir. Yer altı dünyası anlamına da gelir. Aynı Yunan mitolojisindeki Hades gibidir. Gylfaginning'a göre Odin tarafından Niflheim'da bulunan bir krallığın hükümdarı olarak atanmıştır. Aynı kaynağa göre yarı mavidir ve yarı ten rengindedir, kasvetli bir görünüşe sahiptir. Nesir Edda'ya göre yeraltı dünyasında birçok hizmetkarı vardır, geniş konakları yönetir ve ve tanrı Baldr'ın diriltilmesinde kilit bir rolü vardır.

Aynı zamanda İngilizcedeki Hell kelimesi Ölüler ülkesinin (Hellheim) kısaltması Hel'den gelir.

Ocak 2017'de İzlanda Adlandırma Komitesi, ''bu ismin çocuk büyüdükçe önemli sıkıntılara yol açacağı gerekçesiyle'' ebeveynlerin çocuklarına Hel adını koyamayacaklarına karar verdi.[1]

Kaynakça

  1. ^ "Naming committee stops parents from naming daughter after goddess of the underworld". Icelandmag (İngilizce). 25 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Ragnarök, İskandinav mitolojisinde kıyamet kavramı. Eski Norsça "Tanrıların Kaderi" veya "Tanrıların Alacakaranlığı" anlamına gelen Ragnarök veya Ragnarøkkr, eski halk kaynaklarından derlenmiştir ve 13. yüzyılda Snorri Sturluson tarafından Nesir Edda'da bahsedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Iðunn</span>

İskandinav mitolojisinde Iðunn, elma ve gençlikle ilişkilendirilen bir tanrıçadır. Bu elmalar İskandinav tanrılarına sonsuz gençlik ve güzellik sağlamaktadır. Iðunn, 13. yüzyılda daha önceki geleneksel kaynaklardan derlenen Şiirsel Edda'da ve 13. yüzyılda Snorri Sturluson tarafından yazılan Nesir Edda'da tasdik edilmiştir. Her iki kaynakta da, skaldik şiir tanrısı Bragi'nin karısı ve ayrıca Şiirsel Edda'da elmaların bekçisi ve ebedi gençliğin bahanesi olarak tanımlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Óðr</span>

İskandinav mitolojisinde Óðr ya da Óð, ingilizleştirilmiş haliyle Odr veya Od, ana tanrıça Frejya ile ilişkili olan figürdür. Nesir Edda ve Heimskringla 'nın ikisinde de freyja'nın kocası ve kızları Hnoss'un babası olarak geçmektedir. Heimskringla 'ya göre çiftin ayrıca Gersemi adından bir kızları daha bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Fulla</span>

Cermen mitolojisinde Fulla ya da Volla bir tanrıçadır. İskandinav mitolojisinde Fulla, dişbudak kutuya eğilirken belindeki altın kemer ve ayağında tanrıça Frigg'e ait ayakkabı ile betinlenmiştir. Frigg sırları konusunda Fulla'ya güvenmektedir. Fulla, Büyük Edda, Nesir Edda ve skaldik şiirlerde yer almaktadır. Volla, 10. yüzyılda Eski Yüksek Almanca yazılmış anonim eser Merseburg Büyülü Sözleri'nde Phol'un tayının iyileşmesine yardım eden kişi ve Frigg'in kız kardeşi olarak geçmektedir.

İskandinav mitolojisinde Nanna Nepsdóttir ya da kısaca Nanna, tanrı Baldur ile ilişkili olan tanrıçadır. Hakkındaki bilgiler kaynaklara göre farklılık arz etmektedir. Nesir Edda 'da Nanna, Baldur'un karısıdır ve tanrı Forseti'nin annesidir. Baldur'un ölümünden sonra Nanna da kederden ölür. Baldur'un gemisine birlikte konarak ateşe verilirler ve denize bırakılırlar. Baldur ve Nanna Hel'de tekrar buluşurlar. Tanrı Hermóðr, Baldur'u ölümden geri getirmek için Hel'e gittiğinde ve varlık Hel yeniden dirilme konusunda ümit verdiğinde Nanna, Hermóðr'a tanrıça Frigg, tanrıça Fulla (yüzük) ve diğerlerine götürmesi için hediyeler verir. Nanna skaldların şiirlerinde sıkça geçmektedir. Aynı figür olduğu kesin olmamakla birlikte Büyük Edda 'da da bir kez bahsedilmektedir.

İskandinav mitolojisinde Himinbjorg, tanrı Heimdallr'ın evi. Himinbjorg, önceki geleneksel kaynaklardan derlenen Şiirsel Edda'da ve 13. yüzyılda Snorri Sturluson tarafından yazılan Prose Edda ve Heimskringla'da kanıtlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Skald</span>

Skald veya skáld (Eski İskandinav : [ˈSkald], sonra [ˈSkɒːld] ; İzlandacada: "Şair" anlamına gelen, genellikle Viking Çağı, MS 793-1066'da İskandinav liderlerinin mahkemelerinde beste yapan ve Orta Çağ'a kadar devam eden şairler için kullanılan bir terimdir. Skaldik şiir, Eski İskandinav şiirinin iki ana grubundan birini oluşturur, diğeri ise anonim Eddic şiiridir.

<span class="mw-page-title-main">Skidbladnir</span>

Skíðblaðnir, İngilizceleştirilmiş hali Skidbladnir veya Skithblathnir. 13. yüzyılda Snorri Sturluson tarafından yazılan Nazım ve Nesir Edda ile Heimskringla adlı kaynaklarda anlatılmaktadır. Üç kaynakta da bu geminin tüm gemilerin en iyisi olduğu söylenir. Nazım ve Nesir Edda'da bu geminin tanrı Freyr'e ait olduğundan bahsedilir. Skíðblaðnir bir kumaş parçası gibi katlanabilir ve küçültülerek birinin cebine sığdırılabilir.

Gandalf İskandinav mitolojisinde Şiirsel Edda'dan Völuspá şiirinde ve Nesir Edda'da yer alan 'Cüce Tally' adında bir Dvergr. Adı Eski İskandinav isimleri "gandr" ve "álfr"dan (elf) türemiştir, dolayısıyla büyülü bir asa kullanan koruyucu bir ruh.

<i>Nesir Edda</i> İzlandada yazılmış 13. yüzyıl İskandinav edebiyat eseri

Nesir Edda ya da kısaca Edda, ayrıca Genç Edda, Snorri'nin Edda'sı olarak bilinir, 13. yüzyılın başlarında İzlanda'da yazılmış Eski Norsça edebiyat eseridir. Eserin genellikle bir dereceye kadar İzlandalı bilim insanı, hukukçu ve tarihçi Snorri Sturluson tarafından yaklaşık olarak 1220 yılında yazıldığı veya en azından derlendiği varsayılır. Kuzey Cermen halklarının mitlerinin asıl metni olan İskandinav mitolojisinin modern bilgisi için en eksiksiz ve en ayrıntılı kaynak olarak kabul edilir ve Şiirsel Edda olarak bilinen bir koleksiyonda günümüze ulaşan şiir versiyonları da dahil olmak üzere çok çeşitli kaynaklardan yararlanmıştır.

Üç ve dokuz sayıları, İskandinav mitolojisi ile paganizmde önemli sayılardır. Her iki sayı, hem mitolojide hem de tapınma ayinlerinde, İskandinav paganizminin günümüze ulaşan kanıtları arasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Cüce (folklor)</span> mitolojik varlık

Germen mitolojisi de dahil olmak üzere Germen folklorunda cüce, dağlarda ve yeryüzünde yaşayan bir varlıktır. Bu varlık; bilgelik, demircilik, madencilik ve zanaatkarlık ile çeşitli şekillerde ilişkilidir. Cüceler bazen kısa ve çirkin olarak tanımlanırken bazı bilim insanları, bunun varlıkların komik tasvirlerinden kaynaklanan daha sonraki bir gelişme olup olmadığını sorgulamıştır. Cüceler; modern popüler kültürde, çeşitli medyada tasvir edilmeye devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Veðrfölnir ile kartal</span> mitolojik yaratık

İskandinav mitolojisine göre Veðrfölnir, dünya ağacı Yggdrasil'in tepesine tünemiş isimsiz bir kartalın gözleri arasında oturan bir şahindir. İsimsiz kartal, hem 13. yüzyılda daha önceki geleneksel kaynaklardan derlenen Şiirsel Edda'da hem de 13. yüzyılda Snorri Sturluson tarafından yazılan Nesir Edda'da geçerken Veðrfölnir ise yalnızca Nesir Edda'da yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nótt</span> İskandinav mitolojisinde geçen bir tanrıça

Nótt, İskandinav mitolojisinde gece teşhisi olan tanrıça. Nótt jötunn Narfi ve Nór'un kızı, Thor'un büyükannesidir. Yggdrasill ağacının altındaki vadilerde doğmuştur. Hayvanı, Alfödr'in Nott ve Dagr'a verdiği atlardan biri olan Hrímfaxi'dir. Anonim Eski Norsça şiirlerin 13. yüzyıldaki derlemesi niteliğindeki Manzum Edda ve 13. yüzyılda yazılan Nesir Edda'da Nótt, Narfi'nin kızı olarak geçer ve Hrímfaxi ile ilişkilendirilir. Nesir Edda'da Nótt'un evlilikleri ve soyağacından bahsedilir. Nótt; ilki Naglfari, ikincisi Annar, üçüncüsü ise Dellingr ile olmak üzere her birinden bir çocuğu olan üç evlilik yapmıştır. Bir özel isim olan nótt kelimesi, Eski Norsça edebiyatında da geçer.

<span class="mw-page-title-main">Dagr</span>

Dagr, İskandinav mitolojisinde gündüzün teşhisidir.

<span class="mw-page-title-main">Vafþrúðnismál</span>

"Vafþrúðnismál" Şiirsel Edda''nın üçüncü şiiridir. Başlangıçta Æsir Odin ve Frigg arasında, daha sonra Odin ve dev Vafþrúðnir arasında geçen şiir biçiminde bir konuşmadır. Şiir, İskandinav kozmogonisi hakkında ayrıntılara giriyor ve açıkça Snorri Sturluson tarafından, onu alıntılayan Nesir Edda'nın yapımında bir kaynak belge olarak yaygın bir şekilde kullanıldı. Şiir Codex Regius'ta ve kısmen AM 748 I 4to'da korunmaktadır. 40-41. kıtalarla ilgili koruma sorunları vardır. Vafşrúðnismál'ın 10. yüzyıl şiiri olduğuna inanılır.

<span class="mw-page-title-main">Sigyn</span> İskandinav mitolojisine ait bir tanrıça

Sigyn, İskandinav mitolojisinden bir tanrıçadır. Sadakat ve Zafer ile ilişkilendirilir.. 13. yüzyılda daha önceki geleneksel kaynaklardan derlenen Şiirsel Edda'da karakterize edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sumarr ve Vetr</span>

Sumarr ve Vetr İskandinav mitolojisinde kişileştirilmiş mevsimlerdir. Kişileştirilmiş Sumarr ve Vetr, 13. yüzyılda daha önceki geleneksel kaynaklardan derlenen Şiirsel Edda'da ve 13. yüzyılda Snorri Sturluson tarafından yazılan Nesir Edda'da yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hugin ve Munin</span>

İskandinav mitolojisinde, Huginn ve Muninn, Midgard'ın her yerine uçan ve tanrı Odin'e bilgi getiren bir çift kuzgundur. Huginn ve Muninn, 13. yüzyılda daha önceki geleneksel kaynaklar olan Nesir Edda, Heimskringla ve 13. yüzyılda Óláfr Þórðarson tarafından derlenen Üçüncü Dilbilgisi İncelemesi'nden; ve skaldların şiirlerinden derlenen Manzum Edda'da aktarılmıştır. Kuzgunların isimleri bazen Hugin ve Munin olarak İngilizceleştirilir.

İskandinav mitolojisinde Geri ve Freki tanrı Odin'e eşlik ettiği söylenen iki kurttur. 13.yüzyılda daha önceki geleneksel kaynaklardan derlenen bir epik şiir koleksiyonu olan Şiirsel Edda'da,13.yüzyılda Snorri Sturluson tarafından yazılan Düzyazı Edda'da ve Skald ozanlarının şiirlerinde kanıtlanmıştır.Yunan,Roma ve Vedik mitolojisinde bulunan benzer figürlerle karşılaştırıldı.Nesir Edda kitabı Gylfaginning'de, tahtta oturan Yüksek Olan, Odin'in sofrasındaki tüm yiyecekleri kurtları Geri ve Freki'ye verdiğini ve Odin'in yiyecek gerektirmediğini, çünkü şarabın onun için hem et hem de içecek olduğunu açıklar.YÜksek Olan, daha sonra yukarıda belirtilen kıtayı Grímnismál şiirinden destek olarak alıntılar.  Düzyazı Edda kitabı Skáldskaparmál'ın 75.bölümünde, hem Geri hem de Freki'yi içeren, warglar ve kurtlar için bir ad listesi verilmiştir.Şamanların erk hayvanları kurtların esrimeye giren Berserk savaşçılarıyla bağlantılı oldukları düşünülür.