İçeriğe atla

Hekzakloroetan

Hekzakloroetan
Adlandırmalar
Tercih edilen IUPAC adı
Hexachloroethane
Diğer adlar
Karbon hekzaklorür, etan hekzaklorür, Perkloroetan
Tanımlayıcılar
CAS numarası
3D model (JSmol)
1740341
ChEBI
ChEMBL
ChemSpider
ECHA InfoCard100.000.606 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
EC Numarası
  • 200-666-4
26648
KEGG
UNII
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
  • InChI=1S/C2Cl6/c3-1(4,5)2(6,7)8 
    Key: VHHHONWQHHHLTI-UHFFFAOYSA-N 
  • InChI=1/C2Cl6/c3-1(4,5)2(6,7)8
    Key: VHHHONWQHHHLTI-UHFFFAOYAD
  • ClC(Cl)(Cl)C(Cl)(Cl)Cl
Özellikler
Molekül formülüC2Cl6
Molekül kütlesi236.74 g/mol
Görünüm renksiz kristal katı[1]
Kokukâfur benzeri[1]
Yoğunluk2,091 g/mL, 25 °C
Erime noktasısüblimleşir
Kaynama noktası183 ila 185 °C (361 ila 365 °F; 456 ila 458 K)
Çözünürlük (su içinde) %0,005(22.2 °C)[1]
Buhar basıncı0,2 mmHg (20 °C)[1]
-112.7·10−6 cm3/mol
Tehlikeler
İş sağlığı ve güvenliği (OHS/OSH):
Ana tehlikeler Olası kanserojen, kuvvetli MSS depresanı
NFPA 704
(yangın karosu)
NFPA 704 four-colored diamondSağlık 2: Yoğun veya sürekli ancak kronik olmayan maruziyet geçici iş göremezliğe veya olası kalıcı hasara neden olabilir. Örnek: KloroformYanıcılık 0: Yanmaz. Örnek: SuKararsızlık 0: Genellikle yangın maruziyeti koşullarında dahi normalde kararlıdır ve su ile reaksiyona girmez. Örnek: Sıvı azotÖzel tehlikeler (beyaz): kod yok
2
0
0
Parlama noktasınoncombustible[1]
Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC):
LD50 (medyan doz)
4460 mg/kg (sıçan, oral)
4970 mg/kg (gine domuzu, oral)

[2]

NIOSH ABD maruz kalma limitleri:
PEL (izin verilen) TWA 1 ppm (10 mg/m3) [cilt][1]
REL (tavsiye edilen) Ca TWA 1 ppm (10 mg/m3) [cilt][1]
IDLH (anında tehlike) Ca [300 ppm][1]
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).

Hekzakloroetan (perkloroetan olarak da bilinir), hidrojenlerinin tamamı klorla yer değiştirmiş bir etan türevidir. C2Cl6 formülüne sahip, süblimleşme eğilimi gösteren beyaz bir katıdır.

Kullanımları

Aşırı basınç yağlayıcılarının formülasyonunda hekzakloroetan kullanılmıştır. Propilen tetrafloroetilen kopolimerinin emülsiyon polimerizasyonunda bir zincir transfer maddesi olarak da kullanılmıştır. Hekzakloroetan, veterinerlik tıbbında antihelmintik, kauçuk hızlandırıcı, fungisidal ve insektisidal formülasyonların bir bileşeni ve ayrıca bir güve kovucu ve selüloz esterleri için bir plastikleştirici olarak kullanılmıştır.[3]

Sis bombaları

Hekzakloroetan dumanı veya HC dumanı olarak adlandırılan sis bombaları, kabaca eşit miktarda hekzakloroetan ve çinko oksit ve yaklaşık %6 granüler alüminyum içeren bir karışım kullanır. Bu dumanlar zehirlidir ve çinko klorür (ZnCl2) içerir.[4][5] Steinritz ve arkadaşlarına göre, "Potansiyel akciğer toksisitesi nedeniyle" çinko klorür üreten sis bombaları "çoğu batı ülkesinin cephaneliğinden çıkarılmıştır."[6]

Üretim

Tetrakloroetilenin 100–140 °C'de ferrik klorür varlığında klorlanması en yaygın kullanılan ticari üretim yöntemidir, ancak birkaç başka yöntem de mevcuttur. Klor ile baryum karbürü reaksiyona sokarak küçük ölçekte yüksek saflıkta bir form üretilebilir.[7] Endüstriyel klorlama işleminin ürünüdür.

Tehlikeleri

Hekzakloroetan ağızdan alındığında karaciğere zarar verir ve yüksek konsantrasyonlarda solunduğunda hafif bir narkotik etkiye sahiptir. Ne kadar kanserojen olabileceği uzun zamandır araştırılmaktadır. Suda çözünmediği için katı hâlde tehlikeli değildir. Oda sıcaklığında yavaş yavaş süblimleşir.

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0316". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH). 
  2. ^ "Hexachloroethane". Immediately Dangerous to Life or Health Concentrations (IDLH). Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü (NIOSH). 
  3. ^ Snedecor, Gayle (1999). "Hexachloroethane". In Kroschwitz, Jacqueline I. (ed.). Kirk-Othmer Concise Encyclopedia of Chemical Technology
  4. ^ "Appendix E: Smoke And Masking Agents" (PDF). Australian Department of Veteran Affairs. December 2003. s. E-3. 13 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2012. 
  5. ^ National Research Council (1997). Toxicity of Military Smokes and Obscurants, volume 1. Subcommittee on Military Smokes and Obscurants. Washington, DC: National Academy Press. p. 127
  6. ^ Steinritz, D., Zehfuß, F., Stenger, B., Schmidt, A., Popp, T., Kehe, K., Mückter, H., Thiermann, H., Gudermann, T. (2018). Zinc chloride-induced TRPA1 activation does not contribute to toxicity in vitro. Toxicology Letters, 293, 133–139. doi:10.1016/j.toxlet.2017.09.008
  7. ^ "Hexachloroethane 101" (PDF). September 1997. 29 Mayıs 2003 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Trinitrotoluen</span> kimyasal bileşen

Trinitrotoluen (TNT) veya daha özel olarak 2,4,6-trinitrotoluen, C6H2(NO2)3CH3 formülüne sahip bir kimyasal bileşiktir. Bu sarı katı bazen kimyasal sentezde bir reaktif olarak kullanılsa da, daha çok uygun kullanım özelliklerine sahip bir patlayıcı madde olarak bilinmektedir. TNT'nin patlayıcı verimi, bombaların standart karşılaştırmalı kuralı ve patlayıcıların yıkıcılığı olarak kabul edilir. Kimyada, TNT yük transfer tuzları üretmek için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Fenol</span>

Fenol, benzen halkasına hidroksil bağlanmasıyla oluşan kimyasal bileşiktir. Saf hâlde, renksiz veya beyazdan hafifçe pembeye çalan renkte kristal katı şeklindedir. Tatlımsı, buruk bir kokuya sahip fenollerin tespit limiti havada 40 ppb, suda ise 1-8 ppm'dir. Suya kıyasla çok yavaş buharlaşır, suda orta dereceli bir çözünürlüğe sahiptir ve oldukça yanıcıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sülfürik asit</span> Kimyasal Madde

Sülfürik(VI) asit ya da halk arasında bilinen ismi ile zaç yağı, H2SO4, güçlü bir mineral asididir. Olası kâşifi 8. yüzyıl simyacısı Cabir bin Hayyan tarafından yenime uğratıcı, renksiz ve yoğunluğu yüksek sıvı olarak tanımlanmıştır. Suda her konsantrasyonda çözünebilir. Büyük ölçüde korozif oluşu, güçlü asidik yapısından ve dehidrasyon özelliğinden kaynaklanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum hidroksit</span> inorganik bileşik

Kostik ve kostik soda () olarak da bilinen sodyum hidroksit (kostik soda veya sud kostik de denir), NaOH formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Sodyum katyonları Na+ ve hidroksit anyonları OH- içeren beyaz renkli katı bir iyonik bileşiktir.

<span class="mw-page-title-main">Silisyum dioksit</span>

Silisyum dioksit veya silika, oksijen ve silisyum içeren kimyasal bileşik. Kimyasal formülü SiO2'dir. 16. yüzyıldan beri bilinmektedir. Cam, beton, fayans, porselen gibi birçok maddede kullanılmaktadır. SiO2, daha çok herhangi bir malzeme yerine, kristalin formları (polimorf) şeklinde bulunmaktadır. Kuvars, topaz ve ametist gibi 17 farklı kristal formu vardır.

<span class="mw-page-title-main">Kalsiyum arsenat</span>

Kalsiyum arsenat, Ca3(AsO4)2 formülüne sahip inorganik bileşiktir. Renksiz bir katı, başlangıçta bir pestisit ve mikrop öldürücü madde olarak kullanılmıştır.Kurşun arsenat ile karşılaştırıldığında, suda oldukça çözünür, bu da daha toksik hale getirir. Mineraller Rauenthalit Ca3(AsO4)2·10H2O ve Phaunouxite Ca3(AsO4)2·11H2O, kalsiyum arsenat hidratlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Klorometan</span>

Klorometan ya da metil klorür, CH3Cl formülüne sahip bir alkil halojenürdür. Aşırı derecede yanıcı bir gazdır. Önceden soğutucularda kullanılmıştır ancak toksisitesinden dolayı artık tüketici ürünlerinde kullanılmamaktadır. Klorometan ilk olarak Jean-Baptiste Dumas ve Eugene Peligot isimli iki Fransız kimyager tarafından 1835'te metanol, sülfürik asit ve sodyum klorür karışımının kaynatılması ile sentezlenmiştir, bu yöntem günümüzde kullanılana çok benzerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kloroetan</span>

Kloroetan ya da etil klorür etil grubuna bir adet klor atomu bağlanmasıyla oluşan bir organoklorür bileşiğidir. Renksiz yanıcı bir gazdır, soğutulmuş sıvı olarak taşınır. CH3CH2Cl formülüne sahiptir. Bir benzin katkı maddesi olan Tetraetilkurşunun üretiminde etil grubu kaynağı olarak kullanılır. Etilene HCl katılması ile üretilir.

Benzil klorür, C
6H
5CH
2Cl formüllü organik bileşik. Kimyasal tepkimelerde çokça kullanılan renksiz sıvı. Kaynama noktası 179 °C'dir. Suda çözünmez. Etanol, dietil eter, kloroform ve karbon tetraklorürde çözünür.

<span class="mw-page-title-main">Baryum klorür</span>

Baryum klorür, BaCl2 formüllü inorganik bir bileşik'tir. Bu bileşik baryum'un suda-çözünen en yaygın tuzlarından biridir. Diğer baryum tuzlarının çoğu gibi, baryum klorür beyaz toz halinde ve zehirlidir. Alevde sarı-yeşil renk verir. Ayrıca higroskopiktir, ilk önce dihidrat BaCl2(H2O)2' ye dönüşür.

<span class="mw-page-title-main">Klor triflorür</span>

Klor triflorür, formülü ClF3 olan interhalojen bir bileşiktir. Zehirli, aşındırıcı ve aşırı reaktiftir. Gaz hâlindeyken renksizken sıvı hâlindeyken solgun yeşilimsi sarı renktedir. Yarı iletken sanayiinde, nükleer yakıtların yeniden işlenmesinde, roket itici yakıtlarında ve diğer endüstriyel alanlarda kullanılır. Benzen, toluen, eter, alkol, asetik asit, hekzan gibi çözücüler ile reaksiyona girer. Karbon tetraklorürde çözünür ancak yüksek konsantrasyonlarda patlayıcı olabilir.

<span class="mw-page-title-main">4-Nitroklorobenzen</span>

4-Nitroklorobenzen ClC6H4NO2 formülüne sahip bir organik bileşiktir. Soluk sarı renkte bir katıdır. 4-Nitroklorobenzen, lastikte bulunan yaygın antioksidanlar da dahil olmak üzere endüstriyel olarak kullanılan bir dizi bileşiğin üretiminde yaygın bir ara maddedir. ClC6H4NO2 formülüne sahip diğer izomerler arasında 2-nitroklorobenzen ve 3-nitroklorobenzen bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Hekzaklorobütadien</span>

Hekzaklorobütadien, C
4Cl
6 formülüne sahip, klorlu alifatik bir diendir. Oda sıcaklığında terebentin benzeri bir kokuya sahip, renksiz bir sıvıdır. En yaygını diğer klorlu bileşikler için çözücü olarak kullanılması olmak üzere özel uygulamaları bulunur.

Triklorotrifloroetan veya CFC-113 olarak da bilinen 1,1,2-Trikloro-1,2,2-trifloroetan, Cl
2FC—CClF
2 formülüne sahip bir kloroflorokarbondur. Renksiz, uçucu bir sıvıdır ve geçmişte çokça solvent olarak kullanılmıştır.

1,1-Dikloroetan, etiliden klorür olarak da bilinen klorlu bir hidrokarbondur. Kloroform benzeri bir kokuya sahip, renksiz yağımsı bir sıvıdır. Suda kolayca çözünmez ancak çoğu organik çözücüyle karışabilir. 1,2-Dikloroetanın izomeridir.

<span class="mw-page-title-main">Pentakloroetan</span>

Pentakloroetan, C
2HCl
5 kimyasal formülüne sahip, etanın 5 klorlu türevidir. Yağ ve gres için çözücü olarak, metal temizliğinde, kömürün yabancı maddelerden ayrılmasında kullanılan, renksiz, yanmaz bir sıvıdır.

<span class="mw-page-title-main">Klorobenzen</span>

Klorobenzen, C
6H
5Cl kimyasal formülüne sahip aromatik bir organik bileşiktir. Bu renksiz, yanıcı sıvı, yaygın bir çözücüdür ve diğer kimyasalların üretiminde yaygın olarak kullanılan bir ara maddedir.

Morfolin, O(CH
2CH
2)
2NH kimyasal formülüne sahip organik bir kimyasal bileşiktir. Bu halkalı bileşik, hem amin hem de eter fonksiyonel grupları içerir. Amin nedeniyle morfolin bir bazdır; konjuge asidine morfolinyum denir. Örneğin, morfolinin hidroklorik asitle işlenmesi, morfolinyum klorür tuzunu oluşturur. Zayıf, amonyak veya balık benzeri bir kokuya sahip, renksiz bir sıvıdır. Morfolinin adlandırılması, onun morfinin yapısının bir parçası olduğuna inanan Ludwig Knorr'a atfedilir.

<span class="mw-page-title-main">Perklorometil merkaptan</span>

Perklorometil merkaptan, CCl3SCl formülüne sahip organosülfür bileşiğidir. Esas olarak boyalar ve fungisitlerin (captan, folpet) üretiminde bir ara madde olarak kullanılır. Ticari numunelersarımsı renkte olmasına rağmen saf bileşik renksiz bir yağdır. Suda çözünmez fakat organik çözücülerde çözünür. Kötü, dayanılmaz, keskin bir kokusu vardır. Perklorometil merkaptan orijinal adıdır, sistematik adı triklorometansülfenil klorür olmalıdır çünkü bileşik bir merkaptan değil, bir sülfenil klorürdür.

Çinko klorür, ZnCl2·nH2O formülüne sahip, n değeri 0 ila 4,5 arasında değişen hidratlar oluşturan inorganik bir kimyasal bileşiktir. Susuz çinko klorür ve hidratları renksiz veya beyaz kristal katılardır ve suda oldukça çözünür. Beş çinko klorür hidratının yanı sıra dört susuz çinko klorür formu bilinmektedir. Çinko klorürün tüm formları nem çeker. Çinko klorür tekstil işlemede, metalurjik akılarda ve kimyasal sentezde geniş uygulama alanı bulur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.