İçeriğe atla

Hekimbaşı Yalısı

Koordinatlar: 41°05′27″K 29°03′59″D / 41.09083°K 29.06639°D / 41.09083; 29.06639
Hekimbaşı Yalısı
Kanlıca'daki Hekimbaşı Salih Efendi Yalısı
Harita
Diğer ad(lar)Hekimbaşı Salih Efendi Yalısı
Genel bilgiler
DurumKonut amaçlı kullanılıyor
TürYalı
KonumBeykoz Anadoluhisarı ile Kanlıca arasında
ŞehirBeykoz, İstanbul
Ülke Türkiye
Koordinatlar41°05′27″K 29°03′59″D / 41.09083°K 29.06639°D / 41.09083; 29.06639
Mevcut kullananHekimbaşı Ailesi
Adını aldığıAbdülmecid dönemi hekimbaşılarından Hekimbaşı Salih Efendi'den
Teknik ayrıntılar
MalzemeAhşap
Zemin alanı1.330 m2

Hekimbaşı Yalısı, Anadolu Hisarı, Beykoz ilçesinde bulunan yalıdır. 1697 yılında Amcazade Hüseyin Paşa tarafından yaptırıldığı düşünülmektedir.[1] İsmini, 1850li yıllarda yalıyı satın alan, I. Abdülmecid dönemi hekimbaşılarından Hekimbaşı Salih Efendi'den almıştır. Hekimbaşı Salih Efendi tarafından satın alındıktan sonra genişletilmiştir.[2]

Salih Efendi, 1843 yılında Türkiye'nin ilk tıp okulundan mezun olmuştur. Üç sultanın doktorluğunu yapmış ve kentteki bütün tıbbi kuruluşları denetlemiştir. Salih Efendi’nin 1865’te yayımlanan "İlm-i Hayvânât ve Nebâtât" isimli bir de çevirisi vardır. 1872 yılında yapılan 2. baskısında eserin ismi "Usul-i Menekıb-ı Tabiiyat" olarak geçer.[3] Botanik meraklısı olduğundan bir güle onun adı verilmiş (Hekimbaşı Gülü).

Hekimbaşı ailesinden gelenler hâlâ bu yalıda yaşamaktadırlar.

Kuzey kısmı selamlık, güney kısmı harem olan yalının selamlık bölümü 20.yüzyılın başlarında yıktırılarak bahçe haline getirilmiştir. Harem kısmı ise ahşap çatılı, 3 katlı, 2 katlı ve tek katlı 3 yapılardan meydana gelmektedir.[2] Yalı’nın mimari üslubu, ahşapbağdadi tarzıdır. Yüzölçümü olarak arsası 1.330m²'dir.[4]

1978 yılında yalının çürüyen ön cephesi Taç Vakfı teknik gözetiminde yenilenmiştir.[5] 1980li yıllarda ise denize doğru kayma gösterdiği için yalının önüne boydan boya bir rıhtım yapılmıştır. 7 Nisan 2018'de yaşanan gemi kazası sonucu büyük ölçüde hasar görmüştür.[2][6]

Kaynakça

  1. ^ Gzt (24 Temmuz 2023). "Yalılar 03: Hekimbaşı Salih Efendi Yalısı". Gzt. 31 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2023. 
  2. ^ a b c "ANADOLUHISARI HEKIMBASI SALIH EFENDI YALISI". 31 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2023. 
  3. ^ Altıncı Daire'nin (Beyoğlu Belediyesi) 3. reisiydi[], www.dunyabizim.com. Erişim Tarihi. 17.04.2020.
  4. ^ "Hekimbaşı Salih Efendi Yalısı Nerede Kime Ait Tarihçesi". Emlak Haberleri. Erişim tarihi: 31 Ekim 2023. []
  5. ^ "Taç Vakfı - Hekimbaşı Salih Efendi Yalısı". www.tacvakfi.org.tr. 31 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2023. 
  6. ^ KIRKESER/İstanbul (DHA), Serpil (15 Mayıs 2019). "Tarihi yalıya çarpan geminin sahibinin ödeyeceği miktar belli oldu". Hürriyet. 31 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İshak Paşa Sarayı</span> Tarihî saray

İshak Paşa Sarayı; Ağrı'nın Doğubayazıt ilçesinde bulunan bir saraydır. Yapımına 1685 yılında başlanan ve 1784'te tamamlanan saray; içinde barındırdığı cami, türbe, kütüphane, mahzenler, koğuşlar, harem ve selamlık bölümleri ile büyük bir yapı kompleksidir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde inşa edilmesine karşın genel olarak Selçuklu mimarisinden izler taşıyan İshak Paşa Sarayı'nda; Batı kökenli barok, gotik, rokoko ve ampir gibi sanat akımlarının etkileri de gözlemlenir. 2000 yılından beri UNESCO'nun Dünya Mirası Geçici Listesi'nde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ali Vafi Köşkü</span>

Ali Vafi Köşkü ya da diğer adlarıyla Ayvazpaşazade Yalısı veya Memduh Paşa Yalısı, ilk yapıldığında Ermeni bir bankere aitti ama 1915 yılında Giritli Ali Vafi, köşkü satın aldı. Eskiden bahçesinde para basımhanesi ve suyla çalışan bir asansör olduğu söylenir. Günümüzde halen kiralanarak kullanılmaktadır. Yalının arka kısmında Ali Vafi Korusu bulunmaktadır. 1919'daki yangın sonrasında yalının bir kısmı yandı, 1980'li yıllarda ise aslına uygun olarak yeniden inşa edildi.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıslı Yalısı</span>

Kıbrıslı Yalısı, Kıbrıslı Mehmet Paşa Yalısı veya Kara Vezir Yalısı, İstanbul Üsküdar'da Kandilli Göksu Caddesi'nde bulunan bir yalıdır. İstanbulda Boğaz'a en geniş cephesi olan yalıdır. Sahil uzunluğu 64 metredir.

<span class="mw-page-title-main">Kont Ostrorog Yalısı</span>

Kont Ostrorog Yalısı veya Server Paşa Yalısı. İstanbul Boğazı'nın Anadolu Yakasında Üsküdar'ın Kandilli semti Göksu Caddesi'nde bulunan kârgir bir yapıdır. 1850 yılında, Adliye Nazırı Server Paşa tarafından inşa ettirilmiştir. Ve 1904 yılında Polonya doğumlu, şeriat hukukunun batılı uzmanı Osmanlı'nın hukuk danışmanı Léon Ostrorog'a satılana kadar bu yapı, Server Paşa Yalısı olarak anılmıştır. Kont Ostrolog, İslam Hukuku üzerine çalışmalar yapmış, Oxford ile Lahey Üniversitelerinde bir dönem öğretim görevlisi olarak hizmet vermiştir. 1900'lü yılların başında, Osmanlı hükûmeti tarafından ülkeye davet edilmiş ve Adliye Nezareti'nde hukuk ve sadaret müşavirliği görevlerinde bulunmuştur. Karısı önde gelen levanten ailelerden birinin kızıydı. Ostrorog'un kişisel eşyaları ve kitapları hala burada sergilenmektedir. Kandilli'de günümüzde de mevcut olan bu yapı, 150 yıldan fazla bir geçmişe sahiptir. Adliye Nazırı Server Paşa tarafından yaptırılmış ve 1904 yılında Kont Ostrolog'a satılarak, ilk kez el değiştirmiştir. 1905 yılında, bu yapının yanında bulunan Ahmet Aşki Paşa Yalısı ile birleştirilerek, genişletilmiştir. Yalının bahçesinde, 1882 yapımı bir hamam aynası, selsebil ve bir çeşme bulunmaktadır. Yalnın bahçesinden, oldukça geniş bir kapı ile salona girilmektedir. Salonun tüm kapıları açıldığında da tüm boğaz ve koru, rahat bir şekilde görünmektedir. İki katlı olan bu ahşap yapının 15 odası bulunmaktadır. Yalının tüm tavanlarında Osmanlı ahşap işçiliğinin ince detayları göze çarpmaktadır. Yalının döşeme parkeleri ise, 1940'ta, Bebek'te yıkılan Köçeoğlu Yalısı'ndan satın alınarak buraya getirtilmiştir. Daha sonraları ise yalı, Rahmi Koç tarafından satın alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sadullah Paşa Yalısı</span> İstanbul’da tarihi bir yalı

Sadullah Paşa Yalısı, İstanbul ilinin Üsküdar ilçesinin Çengelköy semtinde boğaz kenarında konumlanmış bir yalıdır. Boğazın Osmanlı döneminden kalma klasik ahşap yalılarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Said Halim Paşa Yalısı</span>

Said Halim Paşa Yalısı İstanbul'un Yeniköy semtinde konuşlanmış olan bir yalı. Rıhtımındaki iki arslan heykelinden dolayı "Arslanlı Yalı" ismiyle de anılan bina, neo-klasik tarzda inşa edilmiş olup, 19. yüzyılın son çeyreğine aittir. Üslubuna uygun olarak, daha sakin dış görünüşüne karşın, dekorasyonunda ağır arabesk unsurlar kullanıldığından, küçük bir Arap sarayını andırır. Yapı adını Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın dört oğlundan biri olan Prens Mehmet Abdülhalim Paşa'nın oğlu olan Said Halim Paşa (1861-1921)'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Rasim Paşa</span>

Ahmet Rasim Paşa, Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde çeşitli valilik görevlerinde bulunmuş bir Osmanlı devlet adamıdır. Yazar Ahmet Rasim ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzguncuk</span> Üsküdar, İstanbul, Türkiyede mahalle

Kuzguncuk İstanbul ilinin Anadolu yakasında Üsküdar ilçesinde yer alan bir semttir. Boğaziçi’nin Anadolu kıyısında, Üsküdar, Paşalimanı ile Beylerbeyi arasındaki yerleşme Kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda oluşmuş, Boğaziçi’ne açılan bir vadi içinde gelişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sadberk Hanım Müzesi</span>

Sadberk Hanım Müzesi, Sarıyer, İstanbul'un Sarıyer ilçesindeki Büyükdere semtinde bir müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Yalı</span>

Yalı, İstanbul Boğazı'nın iki yakasına dağılmış, denize sıfır, genelde iki, bazen de üç katlı olabilen konutlara verilen genel addır.

<span class="mw-page-title-main">Kandilli</span> Üsküdar, İstanbul, Türkiyede mahalle

Kandilli İstanbul ilinin Üsküdar ilçesinin en kuzeyinde Boğaziçi'i kıyısında bulunan bir semttir. Anadoluhisarı ile Vaniköy arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Edib Efendi Yalısı</span>

Edib Efendi yalısı, İstanbul’da Kandilli burnu üzerine yerleşmiş tarihi bir yalı. 19. yüzyıl başında yapılmıştır. Boğaziçi yapı tarzındaki yalının içi Avrupai bir dekora sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Abud Efendi Yalısı</span>

Abud Efendi Yalısı, Kandilli'de yer alan yalılardandır. Mimar Garabed Balyan tarafından yapılmıştır. Yalının ilk sahibi Altunizade Necip Bey olmuştur ve 1835-1855 yılları arasına inşa edilmiştir. 1858'de Fransız baron Vandeuvre yalıya yerleşmiş ve yaklaşık 40 yıl burada yaşamışlardır. 1900 yılında memleketlerine dönünce Mehmet Abud Efendi yalıyı satın almıştır. Abud ailesinin ikameti 1981 yılına dek sürmüş ve o tarihte yalıyı Salat yağlarının sahibi İsmail Özdoyuran almıştır ve halen oturmaktadırlar. Abud Yalısı Fox TV'de yayınlanan ve Avşar Film yapımcılığını üstlendiği "Lale Devri" dizisindeki Zümrüt Taşkıran'ın yalısı olarak televizyonda görünmüştür. Ancak senaryo gereğiyle taşınılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Amcazade Yalısı</span> 1699 tarihinde yapılmış, İstanbuldaki en eski konut

Amcazade Hüseyin Paşa Yalısı, İstanbul'da Boğaziçi'nde Anadoluhisarı'nın biraz kuzeyinde bulunan yalı. 1699 tarihinde yapılmış olan yalı İstanbul'daki en eski konuttur. Köprülü ailesinden Sadrazam Amcazade Hüseyin Paşa için yapılmıştır. Orijinali çok daha büyük bir kompleks olan yalıdan günümüze divanhanesi kalmıştır. Karlofça Antlaşmasının taslakları bu yalıda hazırlanmıştır.

Mustafa Behçet Efendi, Osmanlı saray hekimi.

<span class="mw-page-title-main">Esma Sultan Yalısı</span> İstanbul, Ortaköydeki sahil sarayı.

Esma Sultan Yalısı, İstanbul, Ortaköy'deki sahil sarayı.

<span class="mw-page-title-main">Şehzade Burhaneddin Efendi Yalısı</span>

Şehzade Burhaneddin Efendi Yalısı, Yeniköy, Sarıyer sahilinde kısmen neo-barok tarzında inşa edilmiş ahşap Boğaziçi yalısıdır. 64 odaya sahip olan yapı, Boğaziçi'nin en büyük yalıları arasında yer almaktadır. 1911 yılında II. Abdülhamid'in oğlu Şehzade Burhaneddin tarafından satın alındıktan sonra onun adıyla anılmaya başlamıştır. Mısırlı Ahmet İhsan Bey yalıyı satın alınca adı Mısırlılar yalısı olarak da anılmıştır. Kıbrıslı Yalısı'nın ardından en uzun rıhtıma sahip olan yalının fiyatı 100 milyon avrodur.

<span class="mw-page-title-main">Muhsinizade Yalısı</span>

Muhsinizade Yalısı, Kuruçeşme, Beşiktaş sahilinde bulunan 9 Boğaziçi yalısından biridir; bugün otel olarak hizmet verir.

<span class="mw-page-title-main">Derviş Paşa Konağı</span> Lefkoşada konak ve müze

Derviş Paşa Konağı, Lefkoşa'nın Arabahmet Mahallesi'ndeki tarihi bir konak ve etnografya müzesidir. Günümüzde Kuzey Lefkoşa'da yer alan konak, Beliğ Paşa Caddesi üzerinde bulunmaktadır ve iki katlıdır. Kıbrıs'taki Osmanlı mimarisinin en güzel örneklerinden biri olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Afif Paşa Yalısı</span> Boğaziçinin Avrupa Yakasında İstinye-Yeniköy arasında bulunan ve tahminen 1900-1910 yılları arasında inşa edilmiş yalı

Ahmed Afif Paşa Yalısı, Muhayyeş Yalısı ya da Kemal Uzan Yalısı, Boğaziçi'nin Avrupa Yakasında İstinye-Yeniköy arasında bulunan ve tahminen 1900-1910 yılları arasında inşa edilmiş yalıdır.