Hekabe (oyun)
Hekabe (Eski Yunanca: Ἑκάβη, Hekabē), Euripides tarafından MÖ 424'te yazılmış trajedidir. Truva Savaşı'ndan sonra, Yunanlar Truva'dan ayrılmadan önce (aşağı yukarı Euripides'in diğer bir oyunu olan Truvalı Kadınlar ile aynı zamanda) gerçekleşir. Ana karakter, düşmüş Truva Şehri'nin kraliçesi Hekabe'dir. Hikâye kısaca, Hekabe'nin kızı Polyksena'nun Akhilleus'un mezarına kurban edilmesinden ve oğlu Polydoros'un öldürülmesinden intikamını nasıl aldığını anlatır.
Hekabe, Euripides tarafından M.Ö.424 yılında yazılmış bir trajedidir. Hikâye, Truva Savaşı'ndan hemen sonrasında, Yunanların Truva'yı terk etmeden önce yaşanan olayları konu alır. Yine Euripides tarafından yazılmış Troyalı Kadınlar trajedisi ile hemen hemen aynı zamanda geçen olay örgüsünü anlatmaktadır.
Hekabe, Truva kralı Priamos'un karısıdır ve düşen şehrin kraliçesidir. Hikâye, kızı Polyksena'nın kurban edilmesinin yasını tutan Hekabe'nin, oğlu Polydoros'un cinayetini öğrenerek, oğlunun intikamını almasını anlatır.
Karakterler
- Hekabe - Truva Kraliçesi
- Polydoros'un Hayaleti - Hekabe ve Priamos'un oğlu
- Odysseus - Yunan İthake Kralı
- Polymestor - Trakyalı kral ve Polydoros'un katili
- Talthybius - Agamemnon'un habercisi
- Agamemnon - Argos Kralı ve Yunan ordusunun başkomutanı
- Polyksena - Hekabe ve Priamos'un kızı
- Koro - Truvalı Kadınlar
Özet
Sahneye Polydoros'un hayaleti çıkar - Kisseus'un kızı Hekabe ile Priamos'un en küçük oğludur; şehir düşme tehlikesi geçirince babası onu Khersonesos ovasını eken Polymestor'un yanına altınlarla yollamıştır, böylece Truva düşerse oğlu yoksul kalmayacaktır. Truva düşüp, Akhilleus, Priamos'u öldürünce; Polymestor da altınları almak için Polymestor'u öldürüp denize atmıştır. İşte Polymestor'un ruhu da anası Hekabe'yi aramak için buraya gelmiştir. Ancak ölen Akhilleus'un ruhu da mezarına kurban olarak Polyksena'yı istemiştir. Polydoros'un hayaleti hem kızını kaybedecek, hem de oğlunun yani kendisinin cesedini denizde bulacak annesi için çok üzgündür. Polydoros sahneden çıkar.
Hekabe sahneye girer, rüyasında hem oğlu Polydoros'un hem kızı Poliksena'nın ölümünü görmüştür. Bu yüzden kahrolmaktadır.
Truvalı kadınlardan oluşan koro, Akhilleus'un hayaletinin kurban istediğini anlatır. Ancak Hekabe'nin diğer kızı Kassandra'yı kendine almış olan Agamemnon kurban vermek istememiştir. Theseus'un oğulları ve Odysseus ise Akhilleus'a kurban verilmesi gerektiğini savunmuştur. En sonunda Poliksena'nın kurban edilmesi kararlaştırılmıştır.
Sahneye Poliksena girer. Poliksena, ölümünü nimet olarak görmektedir. Hekabe ağıtlar yakar.
Sahneye bu sefer Odysseus girer. Akhilleus'un oğlu Neoptelemos, kızı kurban edecektir ve bu yüzden kızı almaya gelmiştir.
Hekabe, Odyssues'a hitap eder. Bir zamanlar Odysseus, Truva sarayına paçavralar içerisinde bir casus olarak gelmiş ve Helen onu hemen tanımıştır, bunun üzerine de Hekabe ona yardım etmiş ve kaçmasını sağlamıştır. İşte şimdi Odysseus da ona yardım etmelidir. Bir hayvan kurban etmek varken neden bir insan kurban edilmektedir. Hekabe dizlerinin üzerine çökerek ona yalvarır.
Odysseus, Akhilleus'un savaştaki başarılarından ötürü ödüllendirilmesi gerektiğini, aksi halde askerlerin bir daha savaşlarda çarpışmak istemeyeceğini söyler.
Poliksena da ölmeyi tercih etmektedir. Bir zaman krallara zevce olacakken, şimdi köle olacaktır. Ölmek köle olmaktan iyidir.
Hekabe, kızı yerine kendisini kurban etmesini ister, sonuçta kendisi Akhilleus'u öldüren Paris'in anasıdır. Odysseus bunu kabul etmeyince birlikte kurban edilmeyi teklif eder. Ama Odysseus yine kabul etmez ve Poliksena'yı alıp sahneden çıkar.
Haberci Thalthybios sahneye girer ve Poliksena'nın cesurca, kimsenin onu tutmasına izin vermeden öldürüldüğünü anlatır. Bunu gören askerler ondan etkilenmiş ve şereflendirmek için cesede yapraklar atmıştır. Haberci sahneden çıkar.
Sahneye hizmetçi kadın, yanında ceset ile girer. Cesedi denizin dalgaları getirmiştir. Örtüyü açtıklarında altından Polydoros çıkar, Hekabe talihsizliğine yakınır.
Sahneye Agamemnon girer ve Hekabe'ye kızının cesedini neden hala almadığını sorar. O esnada yerdeki cesedi fark eder. Hekabe'ye bunun kim olduğunu sorar ve Hekabe oğlunun başına gelenleri anlatır ve intikam almak için kendisinden yardım ister. Agamemnon ona nasıl yardım edebileceğini sorunca da Hekabe Lemnos'lu kadınları ve Danaos'un kızlarını hatırlatır. İşte onlar gibi kendisinin de Truvalı kadınları vardır.
Böylece Hekabe, hizmetçi kadından Polymestor ve oğullarını buraya çağırmasını ister. Agamemnon da kızının gömülmesini geciktirmesini talep eder. Agamemnon rüzgarlar yüzünden denize açılamamaktadır, bu yüzden teklifi kabul eder ve sahneden çıkar.
Polymestor ve iki oğlu çağrı üzerine gelirler ve Hekabe'ye kendisini neden çağırdığını sorar. Hekabe, Polydoros'un iyi olup olmadığını sorduğunda, adam yaşadığını ve iyi olduğunu söyler. Bunun üzerine Hekabe, Priamos'un oğulları için altın gömdüğünü ve bu bilgiyi oğluna ulaştırmasını ister. Ayrıca çadırda ganimetler vardır. Bu ganimetleri de Polymestor alacaktır.
Polymestor, Hekabe'ye inanır ve çadıra girer. Ancak girer girmez, Truvalı kadınlar ona saldırır ve gözlerini kör eder. Bu esnada çadırın dışında kalan Hekabe de, Polymestor'un iki oğlunu öldürür.
Polymestor, feryat figan dışarı çıkar. Agamemnon da sahneye girer ve olan biteni görür. Polymestor, Agamemnon'a olan biteni anlatır. Polydoros'u öldürmüştür, ancak bunu çocuk Agamemnon'a düşman olduğu için yapmıştır. Eğer Polydoros yaşasaydı, Truvalı kadınlarla ülkeyi tekrar kurabileceğini belirtir. Ama Hekabe kendisini kör etmiş ve oğullarını öldürmüştür.
Hekabe, Polymestor'un her şeyi altınları çalmak için yaptığını, böyle olmasaydı oğlunu gizli gizli öldürmeyeceğini söyler. Agamemnon da Hekabe'ye katılır. Yunanların geleneğine göre konuğu öldürmek büyük günahtır ve Polymestor, konuğu Polydoros'u öldürmüştür.
Bunun üzerine Polymestor, Hekabe'ye duyduğu kehanetleri anlatır. Hellas'a giden Akhalar yola çıktığında, Hekabe kendini gemiden atarak intihar edecektir. Hekabe'nin kızı Kassandra da, Agamemnon'un karısı tarafından öldürülecektir. Polymestor, Agamemnon'a döner ve onun da karısı tarafından öldürüleceğini söyler. Agamemnon duyduklarına sinirlenir ve hizmetkarlarına, Polymestor'u ıssız bir adaya atmasını söyler. Hekabe'ye de çocuklarını gömmesini emrederek sahneden çıkar.
Ayrıca Bakınız
- Sofokles'in Elektra trajedisi, Polymestor'un bahsettiği kehanetlerin gerçekleştiğini anlatır. Agamemnon ve Kassandra, karısı Klytaimnestra tarafından öldürülmüştür. Elektra ve Orestes de babalarının intikamını annelerinden alacaklardır.
- Euripides'in Troyalı Kadınlar trajedisi, Truvalı kadınların, savaş sonrasında Yunan komutanlar arasında paylaştırılmasını anlatır. Hekabe trajedisi ile hemen hemen aynı zamanda, Yunanlar, Truva'dan memleketlerine dönmeden önce geçer.
- Polyksena'nın kurbanı Truva Savaşı'nın da sonudur. Ancak Truva Savaşı'nın başlangıcı da Agamemnon'un kızı İphigenia'nın yine askerleri hayran bırakacak bir cesaret göstererek kurban edilmesi ile başlamıştır. Bu hikâye de Euripides'in İphigenia Avlis'de trajedisinde anlatılmaktadır.
Galeri
Giuseppe Crespi, Hekabe Polymnestor'u Kör Ederken
Polyxena'nın Kurban Edilmesi
Polyxena'nın Kurban Edilmesi
Polyxena'nın Kurban Edilmesi, Giovanni Battista Pittoni
Polyxena'nın Kurban Edilmesi, Sebastiano Ricci
Polyxena'nın Kurban Edilmesi
Çanakkale Arkeoloji Müzesi, Polyxena Lahdi
Polyxena'nın ölümü, Paul-François Quinsac
Hekabe, çocukları Polyxena ve Polydoros'un cesetleriyle Aşil'in mezarında - Karl Russ, Kunsthistorisches Museum
Polyxena'nın Kurban Edilmesi, Pittoni, Stuttgart
Polyxena'nın Kurban Edilmesi, Giovanni Battista Pittoni, Bavarian Resim Koleksiyonu
Polyxena'nın Kurban Edilmesi, Britanya Müzesi
Truva Müzesi, Çanakkale
Truva Öyküsü setinden Polyksena'nın Kurbanı, Geç 16. yy, Metropolitan Sanat Müzesi
Polyksena'nın Kurban Edilmesi, Domenico Corvi, 1790-1800
Polyxena'nın Kurban Edilmesi, Giulio Carpioni
Polymnestor Polydoros'u atarken, Bauer
Hekabe'nin Çaresizliği
Hekabe ve Polyxena
| Otorite kontrolü |
|---|
