İçeriğe atla

Hejarê Şamil

Hejarê Şamil (RusçaГажар Шамилович Аскеров, Gazhar Shamilovich Askerov; AzericeƏsgərov Həjar Şamil oğlu; d. 16 Temmuz 1966 Kelbecer), Kürt yazar.

Hakkında

Hejarê Şamil, 16 Temmuz 1966'da Kelbecer'de Selim Esgerov ve Nazile Manafova (Esgerova)'nın oğlu olarak dünyaya geldi. 1984-1990 yılları arasında Bakü'de filoloji eğitimi aldı. Mezun olduktan sonra 1989-1991 yılları arasında Bakü'deki "Yazıcı" isimli yayınevinde çalıştı. Ardından 1991-1993 arası Azerbaycan Parlamentosu gazetesi Heyat muhabiri olarak görev yaptı. Yine Bakü'de 1992-1994 arası Kurdish Voice Amerikan bölümünün editörlüğü, 1994-1997 arası Moskova'da Kurdistan Raport editörlüğü ve 2000'den sonra Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ndeki Maxmûr editörlüğü yaptı. 2008 yılında Ak News'in muhabiri oldu. Kazakistan'da, 2004-2010 arası Nubar dergisinin editör kadrosundaydı. 2005-2010 arasında Kırgızistan'da Kürtçe bölüm sorumlusu olarak radyo editörlüğü görevi yaptı. Rusça, Azerice ve Türkçe yayınlanan pek çok kitap kaleme aldı.[1]

Şamil Sovyetler Birliği'ndeki Kürtleri anlatan çalışmalar yürütmüştür. Kürdistan Post adlı web sitesinde köşe yazarlığı yapmaktadır.

Eserleri

Kitapları

  • Şerê eqilan (Güney Kürdistan, 2000, Türkçe).
  • Di pêşiya de sê xal (Güney Kürdistan, 2001, Türkçe).
  • Rêya ewlekariyê (Güney Kürdistan, 2000, bi hevbeşî hatiye nivisandin, Türkçe).
  • Diaspora Kurda (İstanbul, Pêrî, 2005, Türkçe).
  • Gulnar û Ocalan (İstanbul, Pêrî, 2005, Türkçe).
  • Knyazê Îbrahim (İstanbul, Pêrî, 2007, Türkçe).
  • Jiyan di rêya welatparêziyê de (Kırgızistan, 2007, Kürtçe).
  • Diaspora Kurdên YKS (Kırgızistan, 2007, Rusça).
  • Tenê me (Kırgızistan, 2007, Azerice).

Çevirileri

  • Kurdên Azerbaycanê (Stembol, Pêrî, 2007, Rusçadan Türkçeye).
  • Kurdistana Sor (Rusça'dan Türkçeye).
  • Şerefname, wek çavkaniya dîroka kurdan (Azerice'den Türkçeye)

Ayrıca İstanbul merkezli Pêrî Yayınevi'nden yayınlanan Eliyê Ebdilrehman'ın Şer çiya de (TürkçeDağlar Savaşı) adlı romanını kiril alfabesinden latinceye çevirdi.

Kaynakça

  1. ^ "Li Sovyetistanê Yekemîn Weşanxaneya Kurdî Zengezûr - Salihê Kevirbirî" (Kürtçe). Kurdistan-post.eu. 24 Kasım 2013. 9 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Kürtler, doğuda Zagros Dağları'ndan batıda Toros Dağları'na ve güneyde Hemrin Dağları'ndan kuzeyde Kars–Erzurum platolarına kadar uzanan coğrafi bölgede yoğun yaşayan, 2017 yılı tahminlerine göre dünyada yaklaşık 36–45 milyon nüfusa sahip olan İranî bir halktır. Bugün dünyadaki en büyük Kürt nüfusu, 15–20 milyon civarı ile Türkiye'de bulunurken; İran, Irak ve Suriye'de de sayıları 3 ila 12 milyon arasında değişen önemli Kürt nüfusları bulunmaktadır. Gerek Orta Doğu'daki siyasi ve sosyal karmaşalar ve sorunlar, gerekse diğer sebepler dolayısıyla özellikle 20. yüzyılın ikinci yarısında oluşan göçler sonucunda Batı Avrupa başta olmak üzere Kuzey Amerika ve Orta Asya gibi farklı bölgelere yerleşmiş bir Kürt diasporası da mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Millî Hükûmeti</span> 1945te kurulmuş tanınmayan Türk devleti

Azerbaycan Millî Hükûmeti ya da Azerbaycan Halk Hükûmeti, Kasım 1945'te Sovyetler Birliği'nin desteğiyle İran'ın Azerbaycan bölgesinde kurulan ve Sovyetler Birliği'nin çekilişiyle Kasım 1946'da İran hükûmeti tarafından yıkılan bir Azeri devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan</span> Orta Doğuda Kürtlerin yoğunlukta olduğu bölgelerin genel adı

Kürdistan Kafkaslar'ın güneyi ve Orta Doğu'da, Ermenistan, Irak, İran, Suriye ve Türkiye'ye ait toprakların bir kısmını kapsayan jeokültürel bölge. Siyasi bakımdan özerk, federal bir bölge olarak uluslararası resmî tanınmaya sahip olan tek bölge Irak'ın Kürdistan Bölgesel Yönetimi'dir. Bölgenin kuzeybatı İran’a karşılık gelen kısmı Kürdistan adıyla eyalet statüsündedir. Ayrıca Suriye'de de Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi tek taraflı olarak ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mahmud Berzenci</span> Kürt lider

Mahmut Berzenci ya da Şeyh Mahmut Berzenci, Kürdistan Krallığını ilan eden Kürt aşiret lideri. 1918 yılında Süleymaniye'de bir isyan başlatmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kadı Muhammed</span> Mahabad Kürt Cumhuriyetinin lideri

Kadı Muhammed, İran Kürdü lider, devlet adamı ve Mahabad Cumhuriyeti'nin kurucusudur. İran Kürdistan Demokrat Partisi'nin başkanı olarak siyaset yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan Uyezdi</span> 1923-1929 yılları arasında Azerbaycan SSC’de ilçe (kaza) statüsündeki yönetim birimi

Kürdistan Uyezdi, 1923-1929 yılları arasında Azerbaycan SSC’de ilçe (kaza) statüsündeki yönetim birimi. Kızıl Kürdistan olarak da anılmıştır.

<i>Kürdistan</i> (gazete)

Kürdistan, Türkçe ve Kürtçe olarak yayımlanan ilk Kürt gazetesi.

<span class="mw-page-title-main">Ağrı Cumhuriyeti</span> Türkiye topraklarında kurulan kısa ömürlü De facto devlet

Ağrı Cumhuriyeti, Ağrı Kürt Cumhuriyeti veya Ağrı Millî Hareketi, Ağrı isyanları sırasında Türkiye'nin kuzeydoğu bölgesinde Hoybun Merkez Komitesi tarafından ilan edilen; fakat hiçbir devlet tarafından tanınmayan Kürt yönetimi.

<span class="mw-page-title-main">Kürt sineması</span>

Kürt sineması, Türkiye, Irak, Kürdistan Bölgesel Yönetimi, Suriye, İran veya Kürt diasporası gibi bölgelerde yaşayan Kürtlerin film endüstrisine dair faaliyetlerini ve sinema kültürlerini kapsamaktadır.

Rusya'daki Kürtler, Rusya'da yaşayan Kürt azınlıklar tahminen[kim?] sayıları 100.000'i geçen Rusya'daki Yezidi ve Şii Kürtler, 1940'larda Josef Stalin tarafından Ermenistan ve Karabağ'dan Rusya'nın değişik bölgelerine sürgün edilmişlerdir.

Avesta Yayınevi, 1996 yılında kurulan ve ağırlıklı olarak Kürtçe kitaplar yayınlayan Beyoğlu, İstanbul merkezli yayınevidir.

Kürt siyasi hareketi ya da Kürt özgürlük hareketi, Türkiye, Irak, Suriye ve İran topraklarında, Kürdistan olarak anılan jeokültürel bölgede yaşayan Kürtlerin anadilde eğitim, self determinasyon, özerklik ya da bağımsız devlet gibi politik taleplerini gerçekleştirmek için mücadele veren hareketin genel adı olarak kullanılır. Bu talepler yasal zeminde demokratik olarak tartışıldığı gibi silahlı olarak Marksist-Leninist çizgide gerçekleştirilmeye de çalışılmaktadır.

Bu Kürtçe televizyon kanallarının listesidir.

Mehmed Emin Zeki Kürt tarihçisi, edebiyatçı ve yazar. Ayrıca Çanakkale, Filistin, Irak ve Kafkas gibi cephelerinde savaşmış bir Osmanlı subayı ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Hacı Baba Şeyh</span> Mahabad Kürt Cumhuriyetinin başbakanı

Hacı Baba Şeyh, Mahabad Cumhuriyeti'nin tek (Serokwezîr) başbakanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Têmûrê Xelîl</span>

Têmûrê Xelîl, Yezidi Kürt gazeteci, yazar ve tercüman. İsveç'te yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şamil Esgerov</span>

Şamil Esgerov Sovyet Kürdü yazar, edebiyatçı ve tarihçi.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nde Kürtler</span>

Sovyetler Birliği'nde Kürtler, Sovyetler Birliği sınırları içerisinde içinde yaşayan Kürt kişi veya grupları betimler.

Sovyetler Birliği'ndeki Kürtlerin sürgünü Sovyetler Birliği yaşayan bazı Sovyet Kürtlerinin göç ettirilmesi olayıdır. 1937 yılında bazı Ermenistan Kürtleri ile Azerbaycan Kürtleri, 1944 yılında da bazı Gürcistan Kürtleri Kazakistan SSC'ye, Kırgızistan SSC'ye ve Orta Asya'ya göç ettirildi. 1937 yılındaki göçe sebep olarak; Sovyet sistemi karşıtlığı, sosyal ve ekonomik ilişkilerinde şeyhlik, seyyidlik, kan davası gibi geleneklerin varlığıyla birlikte ataerkil ilişkilerden kaynaklı zengin ağaların hüküm sürmeye devam etmesi, kolhoz ve sovhoz sistemini aksatma gibi nedenler sayıldı. 1944'teki göçler için ise II. Dünya Savaşı döneminde kırsal bölgelerde yaşayan bazı Kürtlerin Türkiye'ye istihbarat ilgileri verdikleri gerekçesiyle Devlet Savunma Komitesi tarafından gerçekleştirildi.

Yekbûn, Sovyetler Birliği'nde Kürtler arasında kurulan ve Sovyetler Birliği sınırları içerisinde Kürt kültürünün özerk hale gelmesi ve bir Kürdistan otonomisi kurulması için faaliyet yürüten Kürt siyasi kuruluşu.