İçeriğe atla

Heinz Guderian

Heinz Guderian
LakabıSchneller Heinz
Heinz Brausewind
Doğum17 Haziran 1888(1888-06-17)
Kulm, Prusya Krallığı, Alman İmparatorluğu
(bugünkü Polonya)
Ölüm14 Mayıs 1954 (65 yaşında)
Schwangau, Bavyera, Batı Almanya
Bağlılığı
Almanya Batı Almanya (1954’e kadar)
Hizmet yılları1907 - 1945
RütbesiGeneraloberst
Komutası2. Panzer Tümeni, 56. Kolordu, 19. Kolordu, 2. Panzer Grubu, Inspekteur der Panzertruppen (Zırhlı Birlikler Genel Müfettişi)
OKH Kara Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı
Çatışma/savaşlarıI. Dünya Savaşı
II. Dünya Savaşı
ÖdülleriMeşe Yaprağı ilaveli Şövalye Demir Haçı Demir Haç (1. Sınıf) Demir Haç (2. Sınıf)
İmza

Heinz Guderian (17 Haziran 1888 - 14 Mayıs 1954), II. Dünya Savaşı'nda görev almış bir Alman generaldir. Tank savaşı üzerine geliştirdiği yıldırım savaşı (Blitzkrieg) taktiği ile düşman hatlarında sağladığı derin gedikler ve çevirme harekâtlarıyla büyük başarılar kazanmıştır. II. Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru Adolf Hitler ile anlaşmazlığa düşünce görevden alınmıştır.[] Anılarını kitaplaştırmıştır.

Hayatı

Prusyalı bir muvazzaf subay olan babası gibi genç yaşta orduya katıldı. 1914'te katıldığı I. Dünya Savaşı'nda gözlemlediği, statik siper savaşının yıkımından ve sonuçsuzluğundan sakınmak için gelecek savaşlarda kullanılabilecek taktikler üzerinde çalışmak gereği duydu. I. Dünya Savaşı sırasında herhangi bir savaşçı birliğe komuta etmemekle birlikte, Batı Cephesinde, özellikle Marne ve Verdun savaş alanlarında geniş incelemeler yapma olanağı buldu. Savaştan sonra motorize ikmal birimleri üzerinde çalışmaya başladı ve ilerleyen yıllarda panzer tümenlerini organize etti. Geliştirdiği yıldırım savaşı taktikleriyle ve kurduğu panzer tümenleri ile büyük başarılara imza attı. Zamanı için çok yeni olan bu fikirler çok az sayıdaki meslektaşı tarafından algılanabilmiştir, bunlardan birisi de Sovyet Mareşali Mihail Tuhaçevski'dir.[]

Tanklarla motorlu araçlara bindirilmiş zırhlı piyadenin birlikte taarruzunu ilk defa düşünmüş ve organize etmiş olan taktisyendir. O zamana kadar tankların ayrı bir grup olarak savaşmaları öngörülüyordu. Düz piyade zaten tankların hızına yetişemediği için geride kalıyor, tek başına düşman hattını geçebilen tanklar yanlarında destek piyadeleri olmayınca ele geçirdikleri yeri savunamıyor, geri çekilmek zorunda kalabiliyor ya da imha tehlikesi ile karşılaşıyorlardı. Guderian, "bindirilmiş piyade" konseptini ve bu motorize piyadenin zırhlı savaş araçları ile organize edilerek, tüm cephe boyunca değil, cephenin belli yerlerinde konsantre edilerek kama gibi düşman hattının yarılmasını öngören meşhur taktiği ile Blitzkrieg'in kurucu babasıdır.

Fransa Seferi sırasında Sd.Kfz. 251'de komuta eden Guderian (Mayıs 1940)

Mesleki kariyeri

1937'de Zırhlı Birlikler Komutanlığı'na getirildi. 1939'un Eylül ayındaki Polonya Seferi sırasında geliştirdiği taktikler başarı kazandı. 1940'ın Mayıs ayında Fransa Seferi sırasında ise komutası altındaki 19. Panzer Kolordusu'nu Sedan'dan Manş'a ilerletmesi savaşın kaderini belirleyen unsur oldu. Alman ordularının Fransa cephesinde uyguladıkları savaş planının Hitler'ce kabul edilmesinde önemli etkisi oldu.

1941'de komuta ettiği 2. Panzer Ordusu'nun ileri unsurları, Tula'nın dış mahallelerine kadar ilerledi. Hitler'in 1941 yazında Tayfun Operasyonu ile ağırlık merkezini Kiev'e kaydırılması kararına karşı çıkarak bir an önce Moskova'nın alınması gerektiğini savunarak Hitler'e aykırı düştü. Hitler'le olan görüş ayrılıkları giderek derinleşince 26 Aralık 1941'de görevden azledildi.

1943 yılı başlarında Doğu Cephesi'ndeki gelişmeler pek çok tarihçi tarafından II. Dünya Savaşı'nın dönüm noktalarından biri, belki de en önemlisi sayılmaktadır. Özellikle Stalingrad'da 6. Ordu'nun kuşatılması ve teslim olması Alman askeri mekanizması için ağır bir darbe oldu. Bu olumsuz gelişmelerin sonucunda çözüm yolları arayan Hitler, 20 Şubat 1943 günü Guderian'la görüştü, ondan Zırhlı Birlikler Genel Müfettişliği görevini üstlenmesini istedi. 28 Şubat 1943'te ise, bizzat Guderian'ın hazırlamış olduğu, oldukça geniş yetkiler içeren görev talimatını onayladı.

Ordu Genelkurmay Başkan Vekilliği

Guderian (solda), Hans Lammers ve Himmler (podyumda) Volkssturm milis mitinginde, Ekim, 1944

Guderian, Doğu Cephesinde Hitler'e danışmanlık yapma sorumluluğuyla Ordu Yüksek Komutanlığı Genelkurmay Başkan Vekili oldu.[1] Hitler'in yargısına olan inancını kaybeden ve sinir krizi geçirip 1 Temmuz'da görevi bırakan Piyade Generali Kurt Zeitzler'in yerini aldı.[2] Almanya zaten kaçınılmaz bir yenilgiye gidiyordu ve Guderian askeri durumu veya Hitler'in stratejik kararlarını şekillendiremedi.[1]

Guderian, tüm subayların partiye katılmasını talep eden 29 Temmuz emriyle ordu genelkurmayının tamamen Nazileştirilmesini tamamladı. Ayrıca silahlı kuvvetlerde Nazi selamını zorunlu kıldı.[3] OKH'nin genelkurmay başkanı olarak Guderian, Varşova Ayaklanması'nın acımasızca bastırılması sırasında Hitler ve Himmler'in verdiği emirlere veya şehrin sivil nüfusuna karşı işlenen vahşete itiraz etmedi.[4] Kasım 1944'te bir Volkssturm mitinginde Guderian, "Adolf Hitler'in arkasında duran 95 milyon Nasyonal Sosyalist" olduğunu söyledi.[5]

Guderian (ortada) ve Kızıl Ordu komutanı Semyon Krivoşein (sağ), Brest-Litovsk, 23 Eylül 1939

20 Temmuz 1944'teki Hitler'e yönelik suikast girişiminden sonra Hitler onu Zeitzler'in yerine Genelkurmay Başkanı yaptı. Guderian'ın çabaları savaşın kötü gidişini değiştirmeye yetmedi.

28 Mart 1945'te, Küstrin kasabasını (günümüz Polonya'da Kostrzyn nad Odrą) geri almak için yapılan başarısız operasyonun ardından, Adolf Hitler tarafından başarısız bulunan Guderian görevden alınarak izne gönderildi. Yerine General Hans Krebs geçti.[6]

Guderian, rejimdeki en güçlü kişilerle yakın kişisel ilişkiler geliştirdi. 1944 Noel Günü'nde Heinrich Himmler ile özel bir akşam yemeği yedi.[7] 6 Mart 1945'te, savaşın bitiminden kısa bir süre önce, Guderian, Holokost'u reddeden bir propaganda yayınına katıldı; Kızıl Ordu ilerlerken birkaç imha kampını az önce kurtarmıştı.[8] Generalin daha sonra Nazi karşıtı olduğu iddialarına rağmen, Hitler büyük olasılıkla Guderian'ın değerlerinin Nazi ideolojisiyle yakından uyumlu olduğunu buldu. Hitler onu 1943'te emekliye ayırdı ve özellikle başarısızlıkla ile sonuçlanan 20 Temmuz suikast girişiminin ardından verdiği emirleri takdir etti.[5]

Daha sonraki hayatı ve ölümü

Guderian ve kurmayı 10 Mayıs 1945'te ABD kuvvetlerine teslim oldu. Nürnberg Duruşmaları'nda savaş suçlusu olarak mahkûm edilmekten kaçındı çünkü o sırada aleyhinde kayda değer kanıt niteliğinde bir belge yoktu.[9] Müttefik kuvvetlerden gelen soruları yanıtladı ve Nazizmin ateşli bir destekçisi olduğunu reddetti.[9] 1945'te ABD Ordusu Tarih Bölümü'ne katıldı ve ABD, Sovyetler Birliği'nin iadesini talep etmeyi reddetti.[10] Guderian, savaştan sonra bile Hitler ve Nasyonal Sosyalizm ile yakınlığını korudu. Amerikalılar tarafından gözaltına alınırken, konuşmaları gizlice kaydedildi. Böyle bir kayıt esnasında, Guderian, eski Mareşal Wilhelm Ritter von Leeb ve eski General Leo Geyr von Schweppenburg ile sohbet ederken şu görüşteydi: "[Nazizmin] temel ilkeleri iyiydi".[11]

17 Haziran 1948 tarihinde salıverilmesine kadar, ABD'nin gözaltında savaş esiri olarak kaldı. Akranlarının çoğu o kadar şanslı değildi. Erich Von Manstein 18 yıl, Albert Kesselring ise müebbet hapis cezasına çarptırıldı.[12] Guderian, eski meslektaşları hakkında bilgi vermiş ve Müttefiklerle işbirliği yaparak kovuşturmadan kaçmasına yardım etmişti.[9]

Savaştan sonra sık sık İngiliz gaziler gruplarının toplantılarına katılmak üzere davet edilerek, eski düşmanları ile geçmiş savaşları analiz etti. 1950'lerin başında Batı Almanya'daki askerî güçlerin yeniden kurulmasını tavsiye etti. Bundeswehr'in askeri reformlar yapılmasını önerdi.

Güney Bavyera'da Füssen yakınlarındaki Schwangau'ya emekli oldu ve yazmaya başladı. En başarılı kitabı Panzer Leader'dı.[12] Hayatının geri kalanında ateşli bir Alman milliyetçisi olarak kaldı. Guderian, 65 yaşındayken 14 Mayıs 1954 tarihinde Schwangau'da, Füssen yakınlarında (Güney Bavyera) öldü ve Goslar'da, Friedhof Hildesheimer Strasse'ye gömüldü.[13]

Heinz Guderian'ın hayatı hakkında bir belgesel 2000 yılında Fransız televizyonunda yayınlandı. Guderian isimli programı Anton Vassil'in yönetmiş ve Guderian'ın oğlu Heinz Günther Guderian, Mareşal Rab Carver ve tarihçiler Kenneth Macksey ve Heinz Wilhelm özellikle yer almıştır.

Guderian tarafından kullanılan Enigma makinesi İngiltere'de, Bedfordshire, Chicksands'ta İstihbarat Kolordu müzesinde sergilenmektedir.

Rütbeleri

II. Dünya Savaşı'nda komuta ettiği birimler

  • 19. Kolordu 1 Haziran 1940
  • Guderian Panzer Grubu 16 Kasım 1940 -
  • 2. Panzer Ordusu 5 Ekim 1941 - 25 Aralık 1940
  • Zırhlı Birlikleri Genel Müfettişi 28 Şubat 1943 -
  • Kara Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı 21 Temmuz 1944 - 28 Mart 1945

Madalya Ve Nişanları

  • Demir Haç (1914)
    • 2. Sınıf Demir Haç (17 Eylül 1914)[14]
    • 1. Sınıf Demir Haç (8 Kasım 1916)[14]
  • 1. Sınıf Wehrmacht Uzun Hizmet Madalyası (1 Ekim 1936)[14]
  • Kılıç Eklentili Macar Kraliyet Savaş Hatırası Madalyası (14 Ocak 1937)[14]
  • Hindenburg Haçı[14]
  • Kılıç Eklentili Savaş Hatırası Madalyası (Avusturya) (9 Mart 1937)[15]
  • Anschluss Hatıra Madalyası (13 Mart 1938) [15]
  • 1. Sınıf St.Sava Nişanı (21 Kasım 1939)[15]
  • Demir Haç'a Toka Eklentisi
    • 2. Sınıf (5 Eylül 1939)[14]
    • 1. Sınıf (13 Eylül 1939)[14]
  • Meşe Yaprağı İlaveli Şövalye Haçı
    • Şövalye Haçı (27 Ekim 1939)[16][17]
    • Meşe Yaprağı İlaveli Şövalye Haçı (17 Temmuz 1941)[16][18]

Siyasi görüşleri

10 Mayıs 1945 günü Amerikan birliklerine teslim olan Guderian, kendine herhangi bir savaş suçu yüklenmemesi nedeniyle savaş suçlarını soruşturmakla görevli Nürnberg Mahkemesi'nde yargılanmamıştır. Bu durum özellikle Sovyetler Birliği tarafından protesto edilmiştir. Nazi Partisi üyesi olmamış, Hitler'e karşı yapılan suikasta katılmamıştır. Siyasete katılmadığından ve özellikle İngiliz ve Amerikalı düşmanları tarafından adil bir düşman olarak değerlendirildiğinden dolayı savaştan sonra Batı'da kendisine hep değer verilmiştir.[]

Eserleri

Kaynakça

  1. ^ a b Hart 2006, s. 103.
  2. ^ Kershaw 2000, s. 650.
  3. ^ Hart 2006, s. 105.
  4. ^ Shepherd 2016, s. 487.
  5. ^ a b Smelser & Davies 2008, ss. 107–108.
  6. ^ Shepherd 2016, s. 515.
  7. ^ Hart 2006, s. 110.
  8. ^ Hart 2006, s. 112.
  9. ^ a b c Hart 2006, s. 114.
  10. ^ Battistelli 2011, s. 54.
  11. ^ Smelser & Davies 2008, ss. 108-109.
  12. ^ a b Battistelli 2011, s. 55.
  13. ^ Hart 2006, s. 115.
  14. ^ a b c d e f g Wegmann 2009, s. 204.
  15. ^ a b c Wegmann 2009, s. 205.
  16. ^ a b Scherzer 2007, s. 354.
  17. ^ Fellgiebel 2000, s. 206.
  18. ^ Fellgiebel 2000, s. 55.

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Erwin Rommel</span> I. Dünya Savaşı ve II. Dünya Savaşı sırasında görev yapmış Alman komutan

Erwin Johannes Eugen Rommel, II. Dünya Savaşı sırasında Alman Afrika Kolordusu komutanlığını da yapmış olan Alman mareşal. Kuzey Afrika'da İngiliz birliklerine karşı kazandığı başarılar nedeniyle "Çöl Tilkisi" (Wüstenfuchs,

<span class="mw-page-title-main">Barbarossa Harekâtı</span> Nazi Almanyasının 1941de Sovyetler Birliğini işgal harekâtı

Barbarossa Harekâtı, Alman Silahlı Kuvvetleri'nin 22 Haziran 1941 günü başlayan Sovyetler Birliği'nin işgali harekâtına Alman kaynaklarında verilmiş olan kapalı addır. Aynı zamanda II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'ni açan harekâttır. Tarihin en geniş çaplı askerî harekâtı olarak nitelendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Erich von Manstein</span> Nazi Almanyası Silahlı Kuvvetlerinin en şöhretli generallerinden biri

Fritz Erich Georg Eduard von Manstein, Almanya'nın subayı ve Nazi Almanyası'nın Generalfeldmarschall'ı.

<span class="mw-page-title-main">Moskova Muharebesi</span> Nazi Ordularının Moskova üzerine başlattıkları genel taaruzlar

Moskova Muharebesi veya Moskova Meydan Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde, 1941 yılında Alman ordularının, bir duraklamanın ardından Moskova yönünde yeniden başlattıkları genel taarruzlarıdır. Moskova Muharebesi bazı tarihçiler tarafından II. Dünya Savaşı'nın dönüm noktalarından biri olarak kabul edilmektedir. Sovyet savunması, Hitler'in Barbarossa Operasyonu'nun önemli stratejik hedeflerinden biri olan Moskova'nın ele geçirilmesini engelleyerek savaşın uzamasına ve Barbarossa harekâtının başarısızlıkla sonuçlanmasına neden olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kursk Muharebesi</span> Alman-Sovyet muharebesi

Kursk Muharebesi, II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesi'nde, Alman kuvvetlerinin Kursk çıkıntısına karşı 1943 yılının Temmuz ve Ağustos aylarında giriştikleri genel taarruzdur. II. Dünya Savaşı sırasında yapılmış en büyük tank çarpışmalarından biri ve bir günde en fazla kayıp verilmiş hava çatışmaları bu muharebede gerçekleşmiştir. Almanların Doğu Cephesi'nde gerçekleştirdiği son stratejik taarruzdur. Sonucundaki Sovyet zaferi, Doğu Cephesi'nde inisiyatifi Sovyetlere vermiştir ve savaşın sonuna kadar da öyle kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Panther (tank)</span> Alman yapımı II. Dünya Savaşı orta sınıf tankı

Panzerkampfwagen V, Alman yapımı II. Dünya Savaşı orta sınıf tankı. Doğu cephesinde Almanların Pzkpfw III ve ilk nesil Pzkpfw IV tanklarının Sovyet T-34 tanklarına karşı etkisiz kalması dolasıyla üretilmiştir. Panzer III ve Panzer IV tankları ile değiştirilmeleri öngörülse de savaşın sonuna kadar o tanklarla ve üst bir model olan Tiger I tankları ile beraber kullanılmışlardır. Panther, zırh, ateş gücü ve hareketlilik faktörlerinin hepsine sahip bir tanktır. Bundan dolayı birçok otorite tarafından II. Dünya savaşı'nın en iyi tankı olarak kabul edilirler. Mühimmat envanter tanımı Sd.Kfz. 171'dir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span>

II. Dünya Savaşı'nda Doğu Cephesi (Almanca: Die Ostfront 1941-1945, der Rußlandfeldzug 1941-1945 veya der Ostfeldzug 1941-1945 Rusça: Великая Отечественная война Avrupalı Mihver Devletleri ve Finlandiya'nın Sovyetler Birliği, Polonya ve diğer Müttefik Devletlere karşı verdikleri savaşı anlatır. Nazi propagandası savaşa Bolşevizme karşı haçlı seferi anlamı yüklemiş, Sovyetlere karşı savaşmak üzere Avrupa'nın neredeyse tamamından gönüllüleri Waffen SS birliklerine dahil etmiştir. Savaş 22 Haziran 1941 - 9 Mayıs 1945 tarihleri arasında orta, doğu, kuzeydoğu ve güneydoğu Avrupa topraklarında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Walter Model</span> Nazi Almanyasında Generalfeldmarschall

Otto Moritz Walter Model, Alman mareşal. II. Dünya Savaşı sırasında çoğunlukla Doğu Cephesi'nde ve batıda savaşın ikinci yarısında yaptığı savunma savaşları ile bilinir. Wehrmacht'ın en iyi savunma taktiklerinin ismi olmuştur. Agresif bir panzer komutanı olmasına rağmen, iyi savunma savaş uygulayıcısı olarak tanındı. 9. Ordu'nun başında iken 1941-1942'deki yaptığı savunma savaşları sayesinde onun başarısı gelecekteki kariyerini belirledi.

<span class="mw-page-title-main">Karl Mauss</span>

Dr. Karl Mauss, II. Dünya Savaşı'nda Wehrmacht'ın tank komutanı. Karl Mauss aynı zamanda 7. Panzer Tümeni komutanıydı.

<span class="mw-page-title-main">2. Panzer Ordusu</span>

2. Panzer Ordusu, II. Dünya Savaşı sırasında faaliyeti gösteren Nazi Almanyası'nın Wehrmacht'a bağlı ordularından biri.

<span class="mw-page-title-main">Hans-Jürgen von Arnim</span>

Hans-Jürgen von Arnim, Almanya'nın süvari subayı. II. Dünya Savaşı sırasında Alman Generaloberst

<span class="mw-page-title-main">Hyazinth Strachwitz</span>

Hyacinth Graf Strachwitz von Groß-Zauche und Camminetz, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası'nın yedek korgeneral.

<span class="mw-page-title-main">Heinrich Eberbach</span>

Heinrich Eberbach, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası'nın generali.

<span class="mw-page-title-main">Kurt Knispel</span>

Kurt Knispel, II. Dünya Savaşı sırasında Südetli Alman Heer tankçısı.

<span class="mw-page-title-main">Georg-Hans Reinhardt</span>

Georg-Hans Reinhardt, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası'nda 3. Panzer Ordusu ve Merkez Ordular Grubu Komutanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Fritz Bayerlein</span>

Fritz Bayerlein, II. Dünya Savaşı sırasında Alman Panzer generali.

<span class="mw-page-title-main">Fransa Muharebesi</span> 1940ta Alman ordularının Fransayı istilasıyla sonuçlanan askeri harekat

Fransa Savaşı, II. Dünya Savaşı sırasında Alman ordusunun Fransa'yı istilasıyla sonuçlanan askerî harekâttır. Fransa Seferi, Alman ordusunun Belçika topraklarına saldırdığı tarih olan 10 Mayıs 1940 tarihinde başlamış, daha önce Polonya seferlerinde kullanılan yıldırım savaşı taktiği ile çok kısa bir sürede, 22 Haziran 1940 tarihinde Fransa – Almanya arasında imzalanan ateşkes sözleşmesiyle kesin Alman zaferiyle sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">2. Panzer Tümeni (Wehrmacht)</span>

2. Panzer Tümeni II. Dünya Savaşı sırasında Alman Ordusu Heer'de zırhlı bir birlikti.

Karl Decker, 2. Dünya Savaşı sırasında bir Wehrmacht generaliydi. 21 Nisan 1945'te Ruhr Cebi Muharebesi sırasında intihar etti. Decker, Meşe Yaprağı Ve Kılıç İlaveli Şövalye Haçıyla taltif edilenlerdendi.

Hellmut von der Chevallerie, 2. Dünya Savaşı'nda 13. Panzer Tümeni'ne komuta etmiş bir Wehrmacht generaliydi. Kendisi, Şövalye Haçıyla taltif edilenlerdendi.