İçeriğe atla

Heinrich Marx

Heinrich Marx (15 Nisan 1777, Saarlouis – 10 Mayıs 1838, Trier), bir avukat ve sosyalist filozof Karl Marx'ın babasıydı.

Hayatı

Heinrich Marx, Herschel Mordechai adıyla Marx Levy Mordechai (1743–1804) ve Eva Lwow'un (1753–1823) çocuğu olarak doğdu. Heinrich Marx'ın babası daha sonra büyük ağabeyinin devam ettireceği gibi Trier hahamıydı.[1]

Heinrich Marx 1814'te avukatlık yetkisi kazandı ancak Napoleon'un 1815'te Waterloo Muharebesi'inde yenilmesi nedeniyle Ren Bölgesi daha gevşek Fransız yönetimi yerine daha baskıcı Prusya Krallığı'nın kontrolüne geçti.[1] Prusya kralların kutsal hakları üzerine kurulmuş Hristiyan bir devletti ve siyasal liderlik açısından etkili Hristiyan kiliseleri vardı.[1] Fransızlar tarafından uygulamaya geçirilmeyen 1812 tarihli bir ferman ile, Yahudilerin tüzel ve resmî görevlerde bulunmayacaklarının açıklanması Prusya'nın bunu uygulamaya koyması Heinrich Marx için ortaya ciddi bir sorun çıkardı.[1] İçlerinde Bölge Yüksek Mahkemesi başkanı da olmak üzere Marx'ın arkadaşları onu savundu ve bir ayrıcalık tanınmasını talep etti.[1] Prusya Adalet bakanı onların bu taleplerini reddetti. Marx, 1817 ya da 1818 yıllarında Protestan Lutheran Kilisesi'ne katıldı. 1824 ve 1825 yıllarında sırasıyla karısı ve çocukları vaftiz edildi.[1]

Isaiah Berlin Heinrich Marx'ın düşünme biçimini şöyle ifade etmektedir:

insan tabiatı gereği iyi ve akılcıdır ve bu özelliklerinin zaferinin garanti edilmesi için gereken yolunun üzerindeki suni engellerin kaldırılmasıdır. Ve bunlar çoktan ortadan kayboluyordu ve çok hızlı biçimde kayboluyor ve karşı tepkinin son kaleleri olan Katolik Kilisesi ve feodal asillik mantığın sarsılmaz yürüyüşü karşısında hızla eriyip gitme saati yaklaşıyordu... Bir Yahudi, hukuki ve sosyal olarak alt tabakadan biri olarak doğduktan sonra, daha aydın komşuları ile eşit konuma geldi, bir insan olarak saygılarını kazandı ve ona göre daha akılcı ve şerefli bir yaşam tarzı tarafından asimile edildi.[2]

Heinrich Marx ailesini liberal Lüterci olarak yetiştiren tutkulu bir Prusya vatanseveri ve monarşi yanlısı oldu.[3]

Karl Marx ile İlişkisi

Heinrich oğlunun evde 12 yaşına kadar eğitim almasını sağladı. Trier Lisesi'nden mezun olduktan sonra Karl 1835 yılında 17 yaşında Bonn Üniversitesi'ne kaydoldu; felsefe ve edebiyat okumak istiyordu ancak babası hayatta daha çok karşılığı olan hukuk okumasında ısrar etti. Bonn'da Karl, Trier Taverna Kulübü İçki İçenler Topluluğuna (Landsmannschaft der Treveraner) katıldı ve hatta bir ara başkanlığını da yaptı. Marx'ın düşük notları üzerine babası onu daha ciddi ve akademik disiplini olan, felsefe ve tarih alanına daha da yoğunlaşırken hukuktan daha da uzaklaşacağı Berlin Üniversitesi'ne geçmeye zorladı.

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f Megill, Allan. Karl Marx: the burden of reason (why Marx rejected politics and the market) 2002, sf. 72
  2. ^ Isaiah Berlin, Alan Ryan. Karl Marx: his life and environment. 1996, page 21-2
  3. ^ Isaiah Berlin, Alan Ryan. Karl Marx: his life and environment. 1996, page 20

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Karl Marx</span> Almanya doğumlu filozof (1818–1883)

Karl Marx, 19. yüzyılda yaşamış Alman filozof, politik ekonomist ve bilimsel sosyalizmin kurucusu. Bir müddet gazetecilik de yapan Marx, iktisadi ve beşerî konularda eleştirel fikirler ve tespitler ortaya koymuştur.

<span class="mw-page-title-main">Friedrich Engels</span> Alman filozof (1820–1895)

Friedrich Engels, Alman sosyalist, filozof, tarihçi ve siyaset bilimcidir. Aynı zamanda, iş insanı olan Engels'in babasının Salford, Birleşik Krallık, Prusya'nın Barmen şehrinde büyük tekstil fabrikaları vardı. Karl Marx ile birlikte Marksizm'in kurucusu sayılan Engels "ilk marksist" olarak tanımlanmıştır. 1845 yılında kendi gözlem ve araştırmalarına dayanan "1844 Yılında İngiltere'de İşçi Sınıfının Koşulları" isimli yapıtı yayınlanmıştır. Karl Marx'la beraber "Komünist Manifesto"'yu (1848) yazarak komünist kuramın geliştirilmesinde önemli bir rol oynamıştır. Sonrasında Karl Marx'a maddi destek sağlayarak "Das Kapital" için yaptığı araştırmalara yardımcı olan Engels, Karl Marx öldükten sonra onun önemli sayılan eserlerinden Das Kapital'in son iki cildini tamamlamıştır. Ayrıca daha sonra Artı-Değer Teorileri ve Kapital'in 4. cildi olarak Karl Kautsky tarafından basılan Marx'ın notlarını düzenlemiştir. 1884 yılında, Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni isimli kitabı yayınlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Konrad Adenauer</span> Almanya Federal Cumhuriyetinin ilk şansölyesi (1949–1963)

Konrad Hermann Josef Adenauer, Alman devlet adamı, şansölye.

<span class="mw-page-title-main">Hristiyanlık</span> tek tanrılı İbrahimî bir din

Hristiyanlık, Nasıralı İsa'nın yaşamına, öğretilerine ve vaazlarına dayanan, tek Tanrılı İbrahimî bir dindir. Günümüzde Hristiyanlık, dünya nüfusunun yaklaşık %30,1'ini oluşturmaktadır ve 2,4 milyarı aşkın takipçisi ile dünyanın en kalabalık dinidir. Takipçilerine, "Mesihçi" anlamına gelen Hristiyan veya Nasıralı İsa'ya ithafen İsevi veya Nasrani denir. Kitâb-ı Mukaddes'e inanan takipçileri, Yahudi metni olan Tanah'ta kehanet edilen İsa'nın Mesih olarak gelişinin bir Yeni Ahit olduğuna inanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Bakunin</span> Anarşist filozof

Mihail Aleksandroviç Bakunin, tanınmış bir Rus devrimci ve kolektivist anarşizm kuramcısıdır. Anarşist düşünürlerin ilk kuşağının temsilcilerindendir ve Anarşizmin babaları olarak anılan düşünürlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Max Stirner</span> Alman filozof

Max Stirner ya da gerçek adıyla Johann Kaspar Schmidt,, Alman filozoftur. Özellikle Hegel'in toplumsal yabancılaşma ve öz bilinç kavramlarıyla ilgilenmiştir. Stirner, genellikle nihilizmin, varoluşçuluğun, psikanalitik teorinin, postmodernizmin ve bireyci anarşizmin öncülerinden biri olarak kabul edilir. Birçok bireyci filozofu düşünceleriyle etkilemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Edmund Husserl</span> fenomenoloji okulunu kuran Yahudi kökenli Alman filozof

Edmund Gustav Albrecht Husserl, fenomenoloji okulunu kuran Yahudi kökenli Alman filozoftur. İlk çalışmalarında, mantıkta tarihselcilik ve psikolojizm hakkında yönelimsellik analizlerine dayanan eleştirel incelemelerde bulundu. Olgun dönem çalışmalarında ise, fenomenolojik indirgeme denilen sistematik bir temel bilim geliştirmeye teşebbüs etti. Transandantal bilincin, tüm olası bilginin sınırlarını belirlediğini savunan Husserl, fenomenolojiyi transandantal - idealist bir felsefe olarak yeniden tanımladı. Husserl düşüncesiyle 20. yüzyıl felsefesini derinden etkiledi ve günümüzde hâlen çağdaş felsefe ve ötesinde önemli bir figür olmaya devam ediyor.

<span class="mw-page-title-main">Heinrich von Kleist</span>

Bernd Heinrich Wilhelm von Kleist, Alman şair, tiyatro oyunu, öykü, hikâye yazarı, yayıncı.

Christian Johann Heinrich Heine, 19. yüzyılın en ünlü Alman şairlerinden biri.

<span class="mw-page-title-main">Bruno Bauer</span> Alman Teolog, filozof ve tarihçi

Bruno Bauer, Alman teolog, filozof ve tarihçi.

<span class="mw-page-title-main">Berlin Humboldt Üniversitesi</span> Almanya, Berlinde kurulu devlet üniversitesi

Berlin Humboldt Üniversitesi, Almanya'nın başkenti Berlin'deki 4 üniversite arasında en eski üniversitedir.

Seyla Benhabib, Yahudi asıllı Türk felsefeci.

<span class="mw-page-title-main">Carl Schmitt</span>

Carl Schmitt, siyaset felsefesi alanında da görüşlerine başvurulan, Alman anayasa hukukçusuydu. 20'inci yüzyılın en tanınmış fakat en tartışmalı Alman anayasa hukuku ve uluslararası hukuk uzmanlarından biridir. Schmitt, 1933'ten itibaren Nazi rejimine dahil oldu: 1 Mayıs 1933'te Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'ne üye oldu ve Nazi rejiminin sonuna kadar partisine sadık kaldı. Schmitt, 1934'te gerçekleşen ve Röhm Darbesi adı verilen darbe hareketini, Führer nizâmı adını verdiği hukuk teorisi ile aklamaya çalıştı. 1935'teki Yahudi düşmanı Nürnberg Yasaları'nı, özgürlük anayasası adıyla nitelendirdi. 1936'da NSDAP çevreleri tarafından oportünizmle de suçlandı. Partideki görevlerine son verildi, ancak NSDAP üyesi olarak kaldı. Hermann Göring'in himayesi sayesinde Schmitt, Prusya Ayan Meclisi'nin bir üyesi olarak kaldı ve Berlin'de üniversite profesörlüğünü de sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Max Beer</span>

Moses "Max" Beer, Avusturya doğumlu Marksist gazeteci, ekonomist ve tarihçi.

<span class="mw-page-title-main">Moses Hess</span>

Moses (Moshe) Hess, Alman-Fransız-Yahudi filozof, sosyalist ve İşçi Siyonizmi'nin kurucusu.

<span class="mw-page-title-main">Ferdinand Lassalle</span>

Ferdinand Johann Gottlieb Lassalle, Yahudi asıllı Alman düşünür, filozof, sosyalist aktivist. Lassalle daha gençlik yıllarından itibaren felsefe ve siyasetle ilgilenmeye başlamıştır. Ferdinand daha lisede okurken ileride kendisini öne çıkaracak olan kimi meziyetlerini ortaya koymuştu: sahte bir rapor tertiplediği için liseden atılmıştı. Liseden atıldıktan sonra, bir ticaret okuluna devam edip, 1843’te diplomasını aldıysa da, bu diplomayla yetinmemişti. Önce Breslau Üniversitesinde sonra da Berlin Üniversitesinde akademik kariyer yapma amacıyla hukuk ve felsefe okumaya başladı. Berlin’de okurken pek çok akranı gibi Hegel ve Feuerbach’ın fikirleriyle tanıştı.

<span class="mw-page-title-main">Karl Korsch</span>

Karl Korsch Alman Marksist teorisyen. 1920'li yıllarda György Lukács ile birlikte Batı Marksizminin temelini atan en önemli figürlerden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Karl Rahner</span>

Karl Rahner, Alman bir Cizvit rahip olup, Henri de Lubac, Hans Urs van Balthasar ve Yves Congar ile Katolik Kilisesi’nin 20. yüzyıldaki en etkili teologlarından birisi olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yahudi felsefesi</span> Yahudiler tarafından yürütülen felsefeler bütünü

Yahudi felsefesi, Yahudiler tarafından yürütülen tüm felsefeleri içerir. Modern Haskala ve Yahudi kurtuluşuna kadar Yahudi felsefesi, tutarlı yeni fikirleri Rabbânî Yahudilik geleneğiyle uzlaştırma girişimleriyle meşguldü, böylece yeni ortaya çıkan Yahudi olmayan fikirleri benzersiz bir Yahudi skolastik çerçeve ve dünya görüşü içinde örgütledi. Modern topluma kabul edilmeleriyle birlikte laik eğitime sahip olan Yahudiler, içinde bulundukları dünyanın taleplerini karşılamak için tamamen yeni felsefeler benimsediler veya geliştirdiler.

<span class="mw-page-title-main">Karl Friedrich Schinkel</span> Alman mimar ve ressam (1781-1841)

Karl Friedrich Schinkel, Prusyalı mimar, şehir plancısı ve aynı zamanda mobilya ve sahne setleri tasarlayan bir ressamdı. Schinkel, Almanya'nın en önde gelen mimarlarından biri olup hem Neoklasik hem de Neogotik binalar tasarladı. En ünlü binaları Berlin ve çevresinde bulunmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.