İçeriğe atla

Heinrich Brüning

Heinrich Brüning
Almanya Şansölyesi
Görev süresi
30 Mart 1930 - 30 Mart 1932
CumhurbaşkanıPaul von Hindenburg
Yerine geldiğiHermann Müller
Yerine gelenFranz von Papen
Almanya Dışişleri Bakanı
Görev süresi
9 Ekim 1931 - 30 Mayıs 1932
CumhurbaşkanıPaul von Hindenburg
Şansölye Hermann Müller
Kendisi
Yerine geldiğiJulius Curtius
Yerine gelenKonstantin von Neurath
Kişisel bilgiler
Doğum Heinrich Aloysius Maria Elisabeth Brüning
26 Kasım 1885(1885-11-26)
Münster, Almanya
Ölüm 30 Mart 1970 (84 yaşında)
Norwich, Vermont, ABD

Heinrich Brüning (d. 26 Kasım 1885, Münster, Almanya - ö. 30 Mart 1970, Norwich, Vermont, ABD), Adolf Hitler'in iktidara gelişinden kısa süre önce, Mart 1930 - Mayıs 1932 arasında Şansölye ve Dışişleri Bakanı olan Alman politikacı. Ülkenin ekonomik sorunlarını çözmeyi başaramamış, Reichstag'ı (Parlamento) görmezlikten gelerek ve ülkeyi başkanlık kararnameleri ile yöneterek nasyonal sosyalist yönetime doğru gidişi hızlandırmıştır.

Biyografi

Katolik olan Brüning, muvazzaf subay olarak katıldığı I. Dünya Savaşı'ndan sonra Hristiyan sendikalarında yöneticilik yaptı.1924'ten sonra Katolik Merkez Partisi'nin Reichstag'daki grubunda yer aldı, Reichstag'da ekonomi ve maliye uzmanı olarak tanındı. 1929'da partinin önderi konumuna geldi.

Sosyal Demokrat Hermann Müller'in koalisyon hükûmeti düşünce, Brüning 28 Mart 1930'da Reichstag'da çoğunluğa dayanmayan, daha tutucu bir kabine oluşturdu. Ağır bir ekonomik çöküntünün gerekli kıldığı doğrultuda, vergilerin artırılması, kamu harcamalarının azaltılması, yabancı tarım ürünlerine yüksek güümrük duvarları uygulanması, ücretler ve işsizlik sigortası ödentilerinde kesinti yapılması ve Versailles Antlaşması (1919) ile Almanya'ya yüklenen savaş borçlarının ödenmesi yönünde bir politika izledi.

16 Temmuz 1930'da tasarılarının büyük bölümü Reichstag'dan geri dönünce Brüning, anayasanın 48. maddesine dayanarak ülkeyi olağanüstü başkanlık kararnameleri ile yönetmeye başladı. Bu davranışı ile, Weimar Cumhuriyeti'nin kuruluşundan beri yürütmenin sorumluluğu ilkesi ilk kez çiğnenmiş oluyordu. Brüning, Eylül 1930'da yenilenen seçimlerden sonra komünist ve daha önemlisi Nazi ağırlığının önemli ölçüde arttığı Reichstag'ı da feshetti. Bu sağa kayışı pekiştirmek için daha milliyetçi bir dış politika izlemeye başladı.

Ekim 1931'de şansölyeliğin yanı sıra dışişleri bakanlığını da üzerine aldı. 1932 ilkbaharında Cumhurbaşkanı Paul von Hindenburg'un yeniden seçilmesini sağladı. Bu sırada, başkanın ölümünden sonra bir meşruti monarşi kurulmasını tasarlamış olmalıydı. Ama bu tasarılarından hiçbir sonuç çıkmadı. 30 Mayıs 1932'de Hindenburg'un çevresindekilerin entrikaları sonucunda istifa etmek zorunda kaldı. Tasfiye edilmesinin öncelikli nedeni, Elbe Nehrinin doğusunda iflas eden bazı büyük toprak mülklerini dağıtma tasarısıydı. Kendisi de doğulu bir toprak sahibi olan Hindenburg bu planı bir tür Bolşeviklik sayarak Brüning'i istifaya zorladı. Brüning bundan sonra bir daha siyasete dönmedi.

Heinrich Brüning'in tutuklanmak üzere olduğu ihbar edilince 1934 yılında Almanya'dan kaçtı. 1939 yılında Harvard Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü oldu. Hitler'in savaş planları ve daha sonra Sovyetlerin genişlemesi konusu hakkında Amerikan halkını uyardı.

II. Dünya Savaşı bittikten sonra, 1951'de Almanya'ya geri döndü. Batı Almanya'da Köln'e yerleşti. 1953 yılında emekli olana kadar Köln Üniversitesi'nde ders verdi. Konrad Adenauer'in siyasete duyduğu rahatsızlığı arasında 1955 yılında ABD'ye döndü.

Heinrich Brüning'in anılarının son derece tartışmalı içeriği nedeniyle 1970'te ölümünden sonrasına kadar yayınlanmadı. Anılarının Parçaları tarihsel kayıtlarına dayanarak değil, güvenilmez olduğu düşünülür.

ABD'nin Vermont, Norwich kentinde 30 Mart 1970'te öldü ve memleketi Münster'de gömüldü.

Kaynakça

Siyasi görevi
Önce gelen:
Hermann Müller
Almanya Şansölyesi
1930-1932
Sonra gelen:
Franz von Papen
Önce gelen:
Julius Curtius
Almanya Dışişleri Bakanı
1931-1932
Sonra gelen:
Konstantin von Neurath

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Reichstag</span> Alman Federal Meclisinin ve 1945ten önce Weimar Cumhuriyetinin kendi adını taşıyan parlamentosunun merkezi

Reichstag, Berlin'de bulunan ve Alman Federal Meclisi'ne (Bundestag) ev sahipliği yapan tarihi bir devlet binasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Konrad Adenauer</span> Almanya Federal Cumhuriyetinin ilk şansölyesi (1949–1963)

Konrad Hermann Josef Adenauer, Alman devlet adamı, şansölye.

<span class="mw-page-title-main">Weimar Cumhuriyeti</span> 1918/1919–1933 yıllarında Almanya

Weimar Cumhuriyeti, Almanya'da, Philipp Scheidemann'ın 9 Kasım 1918 tarihinde cumhuriyetin kurulduğunu ilan etmesi ile başlayıp 30 Ocak 1933 tarihinde Adolf Hitler'in şansölye olmasına kadar süregelmiş döneme verilen isimdir. “Weimar Cumhuriyeti” adı tarih yazımı için kullanılan bir terimdir. Bu adın kaynağı, I. Dünya Savaşı'ndan yenilgiyle çıkılması sonucu lağvedilen Alman monarşisi yerine millî meclisin yeni anayasayı oluşturmak için 1919 yılında toplandığı Weimar kentidir. Parlamenter demokrasiye dayanan bir rejimin kurulmuş olduğu bu dönemde “Deutsches Reich” yani Alman İmparatorluğu adı muhafaza edildi. Almanya'da liberal demokrasi yerleştirmek için yapılan bu ilk girişim, yoğun sivil anlaşmazlıkların ve ekonomik sorunların olduğu bir dönem getirdi.

<span class="mw-page-title-main">Reichstag Yangını</span> Berlindeki Reichstag binasına 27 Şubat 1933 tarihinde düzenlenen kundaklama saldırısı

Reichstag Yangını, Hitler'in sebep gösterip ülkede düzeni sağlamak adına 24 Mart 1933'te Cumhurbaşkanı Paul von Hindenburg'un imzasıyla elde ettiği diktatöryal güce kavuşmasından önce Alman parlamentosunun toplandığı Reichstag binasında 27 Şubat 1933 akşamı çıkmış olan yangındır. Yangınla ilgili ilk rapor, saat 21:00'den kısa bir süre sonra, bir Berlin itfaiye istasyonuna bir alarm çağrısı geldiğinde geldi. Polis ve itfaiye ekipleri geldiğinde, Temsilciler Meclisi alevler içinde kaldı. Polis binanın içinde kapsamlı bir arama yaptı ve orada tutuklanan Van der Lubbe'yi buldu.

<span class="mw-page-title-main">Paul von Hindenburg</span> Alman mareşal ve devlet adamı (1847–1934)

Paul von Hindenburg, Prusyalı-Alman mareşal ve devlet adamıdır. 1925-1934 yılları arasında Almanya'nın ikinci cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Franz von Papen</span> Alman politikacı

Franz Joseph Hermann Michael Maria von Papen, Adolf Hitler'in 1933 yılında iktidara gelmesinde önemli rol oynayan Alman devlet adamı ve diplomat. Aynı zamanda 1939-1944 yılları boyunca Türkiye'deki Alman büyükelçisiydi. Almanya-Türkiye ilişkilerini geliştirmekte önemli katkıları olmuştur. Savaş bittikten sonra Müttefik Devletler'e teslim oldu. Ertesi gün Amerikan askerleri tarafından tutuklandı.

<span class="mw-page-title-main">Kurt von Schleicher</span> Alman Politikacı ve Weimar Cumhuriyeti Şansölyesi

Kurt von Schleicher, Adolf Hitler'in iktidara gelmesinin arifesinde Weimar Cumhuriyeti'nin şansölyeliğini yapmış (1932-33) Alman asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Uzun Bıçaklar Gecesi</span> Nazi Almanyasında politik tasfiye

Uzun Bıçaklar Gecesi (Almanca:

<span class="mw-page-title-main">Bernhard von Bülow</span> Alman İmparatorluğu’nun dördüncü şansölyesi ve Prusya başbakanı

Prens Bernhard Heinrich Karl Martin von Bülow, Alman İmparatorluğu şansölyesi ve 1900-1909 arasında Prusya başbakanı. I. Dünya Savaşı öncesinde İmparator II. Wilhelm ile birlikte Almanya'yı genişletme politikası izlemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Theodor Heuss</span> Almanya Federal Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı (1949–1959)

Theodor Heuss, Alman siyaset adamı ve Batı Almanya'nın ilk Cumhurbaşkanı.

<span class="mw-page-title-main">Erich Ludendorff</span>

Erich Friedrich Wilhelm Ludendorff, Alman general ve siyasetçi. Liège Muharebesi'nın galibi ve Paul von Hindenburg'la birlikte Tannenberg Muharebesi zaferinin mimarlarından biridir. Alman savaş ve siyaset üzerindeki belirleyici etkisi vardı. 22 Ağustos 1914 tarihinde Kaiser II. Wilhelm tarafından Almanya'nın en yüksek askeri madalyası Pour le Mérite ile taltif edildi.

<span class="mw-page-title-main">Robert Ley</span> Alman politikacı

Dr. Robert Ley, Nazi Almanyası'nda politikacı ve 1933-1945 yılları arası Deutsche Arbeitsfront başkanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Wilhelm Marx</span> Alman politikacı

Wilhelm Marx, Weimar Cumhuriyeti'nde iki kez şansölyelik yapmış Alman avukat, devlet adamı ve Merkez Partisi'nin (Zentrumspartei) lideri.

<span class="mw-page-title-main">Walther Hewel</span>

Walther Hewel, Alman diplomat ve II. Dünya Savaşı esnasında Nazi Partisi'nin ilk ve aktif bir üyesi ve Alman diktatör Adolf Hitler'in birkaç özel arkadaşından biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Alfred Hugenberg</span> Alman politikacı (1865-1951)

Alfred Ernst Christian Alexander Hugenberg etkili bir Alman iş adamı ve siyasetçiydi. Yirminci yüzyılın ilk otuz yılı boyunca Almanya'daki milliyetçi siyasetin önemli bir figürlerinden biri olan Hugenberg, 1920'lerde ülkenin önde gelen bir basın yayın organının sahibi oldu. Alman Ulusal Halk Partisi'nin lideri olarak Adolf Hitler'in Almanya Şansölyesi olmasında rol oynadı ve 1933'te Hitler'i kontrol etmek ve kendi aracı olarak kullanmak umuduyla ilk kabinesinde görev aldı. Plan başarısız oldu ve 1933'ün sonunda Hugenberg kenara itildi. Her ne kadar 1945'e kadar Reichstag'ın misafir üyesi olarak görev yapmaya devam etse de, hiçbir siyasi etkisi olmamıştır. İkinci Dünya Savaşı'nın ardından 1946'da İngilizler tarafından gözaltına alınmış ve 1951'de denazifikasyondan geçtikten sonra "temize çıkarılmış" olarak sınıflandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fritz Thyssen</span>

Friedrich "Fritz" Thyssen, Almanya'nın önde gelen sanayici ailelerinden biri olarak dünyaya gelen bir Alman iş insanıydı.

<span class="mw-page-title-main">1930'lar</span> onyıl

1930'lar, 1 Ocak 1930'da başlayan ve 31 Aralık 1939'da sona eren, Gregoryen takviminin içinde bulunan bir onyıldır.

<span class="mw-page-title-main">Adolf Hitler'in iktidara yükselişi</span> Adolf Hitlerin iktidara yükselişini anlatan olaylar dizisi

Adolf Hitler'in iktidara yükselişi, Almanya'da Eylül 1919'da Hitler'in daha sonra Deutsche Arbeiterpartei - DAP olarak bilinen siyasi partiye katılmasıyla başladı. İsim 1920'de Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei - NSDAP olarak değiştirildi. Anti-Marksistti ve Weimar Cumhuriyeti'nin savaş sonrası demokratik hükûmetine ve Versay Antlaşması'na karşıydı, aşırı milliyetçiliği (Pancermenizmi) ve aynı zamanda antisemitizmi savunuyordu. Hitler, Reichstag'ın o ay 1933 Yetki Kanununu kabul etmesinden sonra Mart 1933'te iktidara geldi ve genişletilmiş yetkiler aldı. Cumhurbaşkanı Paul von Hindenburg, bir dizi parlamento seçimleri ve ilgili arka oda entrikalarından sonra 30 Ocak 1933'te Hitler'i Şansölye olarak atadı. Yetki Kanunu - acımasızca ve otoriterce kullanıldığında - Hitler'in bundan sonra anayasal olarak yasal itiraz olmaksızın diktatörlük yetkisini kullanabileceği imkanına kavuştu.

<span class="mw-page-title-main">Reichstag Yangın Kararnamesi</span>

Reichstag Yangın Kararnamesi, Halkın ve Devletin Korunması için Reich Başkanının Kararnamesi'nin genel adıdır. Kararname, (Almanya Cumhurbaşkanı Paul von Hindenburg tarafından Şansölye Adolf Hitler'in tavsiyesi üzerine 28 Şubat 1933'te Reichstag yangınına hemen yanıt olarak yayınlandı. Kararname, Alman vatandaşlarının temel sivil özgürlüklerinin çoğunu geçersiz kıldı. Naziler Alman hükûmetinde güçlü konumlardayken, kararname, Nazilere muhalif olduğu düşünülen herkesin hapsedilmesi ve Nazi davasına "dost" olarak kabul edilmeyen yayınların bastırılması için yasal dayanak olarak kullanıldı. Kararname tarihçiler tarafından Almanya'da tek partili bir Nazi devletinin kurulmasındaki kilit adımlardan biri olarak görülüyor.

<span class="mw-page-title-main">1932 Almanya cumhurbaşkanlığı seçimleri</span>

1932 Almanya cumhurbaşkanlığı seçimleri 13 Mart'ta yapıldı ve 10 Nisan'da ikinci tura kaldı. Görevdeki bağımsız politikacı Paul von Hindenburg, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi (NSDAP) lideri Adolf Hitler'e karşı ikinci bir yedi yıllık dönem kazandı. Komünist Parti (KPD) lideri Ernst Thälmann da aday oldu ve ikinci turda oyların yüzde onundan fazlasını aldı. I. Dünya Savaşı gazileri örgütü Der Stahlhelm lider yardımcısı Theodor Duesterberg de ilk turda aday oldu ancak ikinci tura katılmadı. Bu, Weimar Cumhuriyeti döneminde Almanya'nın devlet başkanı olan Reich Başkanı (Reichspräsident) makamı için yapılan ikinci ve son doğrudan seçimdi.