İçeriğe atla

Hediye Devletşina

Hediye Devletşina
Doğum1905
Başkurdistan
Ölüm1954
MilliyetBaşkurt
VatandaşlıkSSCB
MeslekŞair, yazar
Başkurt Devlet Üniversitesi Birsk dalı binanın önünde Başkurt yazarı Hediye Devletşina büstü 1979 yılında yapıldı.[1]

Hediye Devletşina, (Başkurtça: Дәүләтшина Һәҙиә Лотфулла ҡыҙы , 1905-1954), Sovyet Başkurt şair, yazardır.

"Irgız" romanı için Salavat Yulayev Devlet Ödülü'ne layık görülmüştür. 1993 tarihli iki ciltlik Başkurt Dilinin İzahlı Sözlüğü'nde, cümleleri en çok örnek verilmiş iki isim Devletşina ile Zeynep Biişeva'dır.[2]

Yaşamı

1905'te eski Samara eyaleti Pugaçev vilayetine (Hâlâ Samara Oblastı) bağlı Hasan adlı köyde doğdu.[3]

Samara'daki Tatar-Başkurt Pedagoji Yüksekokulu'nda ve Ufa Başkurt Pedagoji Enstitüsü'nde hazırlık sınıfında öğrenim gördükten sonra 1932'de Moskova'da Kitap Yayıncılığı,Redaktörlüğü Enstitüsü'ne girdi.[3] Burada eğitimine devam ederken Baymak bölgesi "Yılayır" sovhozuna gazete yayınlamada yardım etmesi için gönderildi. 1934'te I. SSCB Yazarlar Kongresi'ne katıldı. 1935-1937 yıllarında Başkurt Devlet Pedagoji Enstitüsü'nde öğrenim gördü.[3]

"Hılıvkay - piyonerka" (Hılıvkay Piyoner Oldu) adlı ilk hikâyesinin 1926'da "Başkurdistan Gençleri" gazetesinde yayınlanmasının ardından "Aybike" (1931),[4] "Başaktar tulkini" (Başakların Dalgalanması, 1932) öykülerini kaleme aldı. 1935'te "Hikayeler Demedi" seçme eserler kitabı yayınlandı. 1954 yılında öldü.

"Irgız" romanı Rusçaya çevrilerek birkaç defa basılmıştır ve kendisi bu romanı nedeniyle (ölümünden sonra) Salavat Yulayev Devlet Ödülü'ne layık görülmüştür.[3]

Gubay Devletşin ile evlendi. Gubay Devletşin Ufa Başkurt Pedagoji Enstitüsün Rektörü ve 1935-1937 yıllarda Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Eğitim bakanı görevlerini yaptı.[5][6]

1937 yılında Hediyenin kocası Gubay Devletşin Başkurt milletçi suçlu olarak sürgündü ve 1938'de vuruldu.

1937-1942 yıllarda milletçi kocası olarak ceza evindeydi.

1942 yıldan beri ölümüne kadar Birsk'te sürgünde yaşadı.

Bazı yapıtları[7][8]

  • Sylukai-öncü(1926) (Başkurtça: Һылыуҡай – пионерка )
  • Aybike (1931)
  • Hırğa Habağı (1935)Başkurtça: Һырға һабағы . Hırğa Habağı, bir eski ruble madeni para ile kolye şeklinde nikah sırasında geline bir hediye; küçük çocukların ebeveynlerinin gelecekteki evlilikleri için komplo ritüeli.[9]
  • Başakların Dalgalanması (1932)Başkurtça: Башаҡтар тулҡыны

Kaynakça

  1. ^ Hediye Devletşina büstü
  2. ^ Karagöz, Erkan (2011). "BAŞKURT SOVYET YAZARI ZEYNEP BİİŞEVA". Gazi Türkiyat Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 8. 28 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2017. 
  3. ^ a b c d "Hediye Devletþina" (PDF). ekitap.kulturturizm.gov.tr. Başkurt Edebiyatı II.30.Cilt. 22 Nisan 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2017. 
  4. ^ "Hediye Devletşina'nın Başkurdistan Cumhuriyeti Devlet ulusal Kütüphanesinde "Aybike" (1931) hikayesi ([[Başkurtça]])". 28 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2020. 
  5. ^ "BASSR Halk Eğitim Komiserinin Gubay Kirey oğlu Davletshin'in Kaderi". 24 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2020. 
  6. ^ "BASSR Halk Eğitim Komiserinin Gubay Kirey oğlu Davletshin'in Kaderi". 5 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2020. 
  7. ^ Hediye Devletşina Başkurt Ansiklopedisi (Başkurtça)[]
  8. ^ Hediye Devletşina Başkurt Ansiklopedisi (Rusça)[]
  9. ^ Başkurtça - Rusça sözlük.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ufa</span> Rusyada şehir

Ufa (Rusça: Уфа, romanize: Ufa, Rusça telaffuz: [ʊˈfa]; Başkurtça: Өфө, romanize: Öfö,

<span class="mw-page-title-main">Salavat Yulayev</span>

Salavat Yulayev ya da Salavat Yulayoğlu, ünlü Başkurtistan istiklal savaşcısı ve şairidir. Başkurtistan'ın halk kahramanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Başkurtlar</span> Türk halkı

Başkurtlar Rusya'ya özgü bir Kıpçak Türk etnik grubudur. Rusya Federasyonu Cumhuriyeti Başkurdistan'da ve Doğu Avrupa'nın Kuzey Asya ile buluştuğu Ural Dağları'nın her iki tarafını da kapsayan daha geniş tarihi Badzgard bölgesinde yoğunlaşmışlardır. Başkurtların daha küçük toplulukları da Tataristan Cumhuriyeti'nde, Perm Bölgesi, Çelyabinsk, Orenburg, Tümen, Yekaterinburg ve Kurgan bölgelerinde ve Rusya'nın diğer bölgelerinde yaşamaktadır; Kazakistan ve Özbekistan'da oldukça büyük azınlıkları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Orenburg</span> Rusyanın Volga Federal Bölgesinde bulunan Orenburg Oblastının yönetim merkezi

Orenburg, Rusya'nın Volga Federal Bölgesinde bulunan Orenburg Oblastı'na bağlı şehir, aynı zamanda Oblast'ın yönetim merkezi. Başkent Moskova'nın 1478 km güneyinde Ural Nehri civarındadır. Nüfusu 542.700'dür (2005). Orenburg şehri 1920-1925 yıllarında Kazakistan'a başkentlik yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Başkurdistan</span> Rusyaya bağlı federal bir bölge

Başkurdistan Cumhuriyeti, Rusya'ya bağlı federal bir cumhuriyettir. İdil Nehri ile Ural Dağları arasında yer alır. Başkenti Ufa şehridir. 2010 nüfus sayımı itibarıyla 4.072.292 nüfusa sahip Başkurdistan, Rusya'nın en kalabalık cumhuriyetlerinden biridir. Başkurdistan'da 2010'da yapılan nüfus sayımına göre 1.584.554 Başkurt yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sterlitamak</span>

Sterlitamak, Rusya'nın batısındaki Başkurdistan Cumhuriyeti'nde bir şehir.

<span class="mw-page-title-main">Mazhit Gafuri Başkurt Akademik Drama Tiyatrosu</span>

Mazhit Gafuri Başkurt Akademik Drama Tiyatrosu Ufa'da bulunan tarihi bir tiyatrodur.

<span class="mw-page-title-main">Zagir İsmagilov</span> Müzik sanatçısı

Zagir Garipoviç İsmagilov 1982 yılında SSCB Halk Sanatçısı unvanıyla taltif edilmiş, Başkurdistan kökenli, SBKP üyesi, Sovyet besteci ve eğitim adamı. Anısını yaşatmak için, Ufa'da bulunan performans sanatları merkezine adı verilmiştir.

Zeynep Abdullah kızı Biişeva, Sovyet Başkurt şair, romancı, oyun yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Şeyhulla Çanbarisov</span> Sovyet Başkurt bilim insanı, tarih bilimleri doktoru, politikacı, asker ve profesör (1916-1996)

Şeyhulla Habibulloviç Çanbarisov, Sovyet Başkurt bilim insanı, tarih bilimleri doktoru, politikacı, asker, profesör. Ufa Rektörleri Konseyi başkanlığı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin Ufa'daki yerel örgütünün lideri olan Çanbarisov, Ufa'nın milletvekilliğini de yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Enver Asfandiyarov</span>

Enver Zakiroviç Asfandiyarov, d. 15 Mayıs 1934; Baymak - ö. 4 Şubat 2014; Ufa), Sovyet Rus/Başkurt bilim insanı, tarihçi, profesör.

Musa Sarafutdinoviç Sirajetdinov veya kısa adıyla Musa Siraji,, Sovyet tatar şair, yazar, film senaristi. Başkurdistan Cumhuriyeti Yazarlar Birliği üyesidir. Başkurdistan Cumhuriyeti'nin Tatarları Kültür Merkezi Başkanı oldu. Son yıllarda, çalışma faaliyetleri Başkurdistan Yazarları Birliği altında Tatar yazarlarının birliği tarafından yönetildi. Yazarlar Birliği'nde kurulan Tatar Yazarlar bölümünün ilk başkanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı</span>

Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı, 1954 yılında Başkudistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti hükûmeti tarafından kabul edilen bayrak. Temel özellikleri bakımından Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı ile aynıdır. Tasarımcısı Valentin Petrovich Viktorov'dur.

Kadır Rahim oğlu Timergazin bir Sovyet petrol jeologu ve jeolojik-mineralojik bilim profesörüdür. Başkurtlardan ilk Bilimleri Doktoru olarak bilinebilir. Kadır Timergazin hayat sonlarda Bilimleri Doktoru ve bir kamu ve devlet figürü olarak Sovyet hükûmeti ile çalıştı. Başkurt Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Yüksek Konseyi Başkanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Salavat Yulayev Bahçesi</span>

Salavat Yulayev Bahçesi, Başkurtça Salavat Yulayev Baksahı, Başkurdistan'ın Ufa şehrinde Ağizel Nehri üzerindeki kıya tepesinde yer alan bir bahçedir. Ayrıca Bahçe'de Başkurt yazar Raşit Nigmati'nin mezarı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Salavat Yulayev Anıtı (Paldiski)</span>

Salavat Yulayev Anıtı, Salavat Julajevi mälestussammas, Estonya'nın Paldiski şehrinde Parki sokağındaki yer alan Salavat Yulayev'in anıt heykelidir. Anıt kırmızı Karelya graniti kaide ve dövme bakır büstü içerir.

<span class="mw-page-title-main">Firuza Abdullina</span>

Firuza Davletsovna Abdullina, Başkurt öğretmen ve şair.

<span class="mw-page-title-main">Mostay Kerim</span>

Mostay Kerim, Başkurt Sovyet şair, yazar ve oyun yazarı.

Yabiga Kuşayeva, kadın hareketi bir aktivisti.

Florid Bulekov - Başkurt oyun yazarı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.