İçeriğe atla

Hedera colchica

Hedera colchica
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Plantae
Şube:Tracheophyta
Sınıf:Magnoliopsida
Takım:Apiales
Familya:Araliaceae
Alt familya:Aralioideae
Cins:Hedera
Tür: H. colchica
İkili adlandırma
Hedera colchica
(K.Koch) K.Koch, Wochenschr. Gärtnerei Pflanzenk. 2: 76 (1859).

Hedera colchica, Yakın ve Orta Doğu'ya özgü olan bir sarmaşık (Hedera cinsi) türüdür. Yaygın olarak Acem sarmaşığı,[1] Kolhis sarmaşığı, kara sarmaşık veya Kafkas duvarsarmaşığı olarak bilinmektedir.[2] Uygun yüzeylerin (ağaçların, uçurumların, duvarların) bulunduğu ortamlarda 30 metreye kadar büyüyebilen ve dikey yüzeylerin olmadığı ortamlarda zemin örtüsü olarak da büyüyen her dem yeşil bir bitkidir. Bitki, havada büyüyen kökçüklerin bitkinin altındaki yerlere tutunmasıyla tırmanır. Sıcak iklimlerde, daha hızlı büyür ve diğer “Hedera” türlerinden daha hızlı ortama adapte olur.

Ekoloji

Çeşitli koşullarda yetişebilen, tırmanıcı bir çalıdır. Aynı zamanda yaprak dökmeyen ağaçsı bir bitkidir. Bitki, besin ve humus açısından zengin, su açısından zengin, iyi süzülmüş veya alkali toprakları toprakları tercih eder. Son derece dayanıklı olan bitki, farklı ortamlara da uyum gösterebilir. Birçok tırmanıcı bitki gibi köklerin serin ve gölgeli konumda olması, üst kısımların ise güneş görmesi bitki için uygundur. 400 yıldan fazla yaşayabilen bitki, uygun yüzeylerin (ağaçlar, uçurumlar, duvarlar) bulunduğu yerlerde 30 metre yüksekliğe ulaşabilir. Bitki, havada büyüyen kökçüklerin bitkinin altındaki yerlere tutunmasıyla tırmanır. Nemli mikroiklimlerin, bulut ormanlarının, akarsu vadilerinin ve sıradağların bulunduğu ortamları tercih ederler. Bu bitkinin habitatına örnek olarak Karadeniz'in Türkiye kıyıları, Anadolu, Basra Körfezi, Afganistan ve Kızıldeniz'deki bazı adalar verilebilir.

Etimoloji

Hedera, sarmaşığın antik Latincedeki adıdır.[3] 'Colchica' adı ise bir zamanlar zehir üretimiyle meşhur olan Kolhis veya Kolhidis bölgesinden türemiştir.[3]

Kaynakça

  1. ^ "Persian Ivy". BBC website. 3 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2019. 
  2. ^ "Hedera colchica AGM". Royal Horticultural Society. 10 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013. 
  3. ^ a b Gledhill, David (2008). "The Names of Plants". Cambridge University Press. 9780521866453 (hardback), 9780521685535 (paperback). pp 114, 193

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Akvaryum</span> balıklar ve suda yaşayan türler için şeffaf su deposu

Akvaryum, çoğunlukla cam ya da yüksek dirençli plastik gibi saydam malzemelerden yapılan, genellikle balık olmak üzere, bazen de omurgasızlar ve ayrıca amfibyumlar, deniz memelileri ve sürüngenler gibi suda yaşayan bitki ve hayvanların tutulduğu ve daha çok bu canlıların sergilenmesi amacıyla kullanılan içi su dolu, küçük bir cam kavanozdan büyük su tanklarına kadar geniş bir yelpazede yer alan kap ve yapılar. Akvaryum sahibi olmak dünya çapında yaklaşık 60 milyon kişi tarafından paylaşılan popüler bir hobidir. Çağdaş akvaryumların öncülerinin ilk çıktığı 1850'li yıllardan beri, özellikle akvaryum balıklarını sağlıklı tutabilmek için daha karmaşık ışıklandırma ve filtreleme sistemleri de geliştirildikçe akvaryum ile ilgilenenlerin sayısı artmıştır. Halka açık akvaryum'lar, evdeki akvaryumların büyük ölçekteki kopyalarıdır. Osaka Akvaryum, 5.400 m3'lük su tankı ve 580 türden oluşan su canlısı koleksiyonuna sahiptir ve Birleşik Krallık'ta yapılması planlanan National institute for research into aquatic habitats 40 hektarlık büyüklüğüyle dünyanın en büyük akvaryumu olacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Kene</span>

Ixodida veya kene, Parasitiformes üsttakımına bağlı bir hayvan takımıdır.

Yapraklı kara yosunları (Bryopsida), Bryophyta bölümünün bir sınıfı.

<span class="mw-page-title-main">Bezelye</span> baklagiller familyasından bir bitki türü

Bezelye, baklagillerden (Fabaceae) taze, yeşil kabuğu ile taneleri ya da yalnız taneleri yenilen bir bitki türü. Ayrı taç yapraklı iki çenekli baklagiller familyasından tırmanıcı bir bitkidir. Bezelye adlı lezzetli ve çok besleyici sebzeyi ilkbaharda ve yazın verir. Gövdesi çok uzundur, bitkinin ağırlığını çekemeyecek inceliktedir. Beyaz çiçek açar. Yuvarlak tanelidir. Meyvesi bakla veya fasulyeye benzer, tohumları bir kılıf içerisinde dizilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Küçük panda</span> Carnivora takımına ait bir memeli

Küçük panda veya diğer bir adıyla kızıl panda, etçiller (Carnivora) takımından çok ürkek ve tehlike altında olan bir tür. Zoolojik sınıflandırılmasının ayrıntıları hâlâ tartışılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Fosil</span> Geçmiş bir jeolojik çağa ait organizmaların korunmuş kalıntıları veya izleri

Fosil veya taşıl, yer kabuğunun en üst bölümünü oluşturan tortul kayaçların çoğunda, bazen iyi korunmuş, bazen de erozyon ve sedimantasyon sırasında tahrip olmuş, ölü organizma kalıntılarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Menekşe</span> genellikle mor renkte çiçek

Menekşe, menekşegiller (Violaceae) familyasına bağlı Viola cinsini oluşturan çoğunlukla saksılarda yetiştirilen bitki türlerinin ortak adı. 400 ile 500 arası türü bulunmaktadır. Dünyanın birçok yerinde yetişebilmekle beraber en çok kuzey yarımkürede yetişir. Ayrıca Hawai ve Güneydoğu Asya'da da yetişebilir. Doğada aydınlık, fakat gölgede ve nemli bölgelerde yetişir.

<i>Hedera helix</i>

Hedera helix, Araliaceae (sarmaşıkgiller) familyasından Avrupa ve Güneybatı Asya bölgesine özgü bir sarmaşık türü.

<span class="mw-page-title-main">Altın Post</span>

Altın Post ya da Altın Pösteki, Yunan mitolojisinde zenginliği ve iktidarı sembolize eden postun adıdır. İason ve Altın Post hikâyesi Koç takım yıldızıyla ilişkilendirilir. Phrixus ve kız kardeşi Helle, Boeotya Kralı Athamas'ın çocuklarıdır. Karısı Nephele öldükten sonra üvey anneleri Ino çocuklara tahammül edemez ve tuzak kurarak tarlalara zararlı maddeler döktürüp ürünlerin zarar görmesini sağlar. Kral bu beladan nasıl kurtulacağını sordurmak için danışmanlarını Delfi'ye kutsal rahiplere gönderir. Kraliçe danışmanlara rüşvet vererek çocukların kurban edilmesi yanıtını krala vermelerini sağlar. Kral Athamas çocuklarını kurban etme konusunda tereddüte düşer fakat rahip danışmanlar kurban konusunda ısrar ederler. Çocuklarını kurban etmek üzere yakınlardaki dağa götürür, bu arada olup biteni cennetten seyreden öz anneleri Nephele tanrılardan çocuklarını korumak için altın postlu bir koç kurban (Aries) yollamalarını diler.

<span class="mw-page-title-main">Epifit</span>

Epifit, bazı bitkiler diğer bazı bitkileri sadece konak olarak kullanırlar ve onlara zarar vermeden konum ve destek sağlamak için üzerlerinde büyür ve gelişirler. Toprakta kök yapmazlar. Böyle hayatını devam ettiren bitkilere "epifit" adı verilir. Çok gelişmiş köklere sahip değildirler, kökler sadece bulundukları ortamda tutunmalarını sağlar. Bu bitkiler köklerinde klorofil taşıyan hava kökleri vardır ve bu hava kökleri asimilasyona yardım eder.

<span class="mw-page-title-main">Kolhis</span> Antik Çağdaki bir krallık ve tarihsel bölge

Kolhis ya da Kolhis Krallığı, Karadeniz'in doğu kıyılarında, bugünkü Gürcistan'ın batısında kurulmuş Antik Çağ krallığıdır.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa kayını</span> Kayıngiller familyasından bir bitki türü

Avrupa kayını, kayıngiller (Fagaceae) familyası üyelerinden belirli mevsimlerde yaprak döken bir kayın türü.

<span class="mw-page-title-main">Carpinus betulus</span>

Adi gürgen, huşgiller (Betulaceae) familyasından kerestesi değerli bir orman ağacı türü.

<span class="mw-page-title-main">Mantar meşesi</span> bitki türü

Quercus suber veya Mantar meşesi, Quercus cinsine bağlı bir bitki türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Lathyrus odoratus</span>

Itırşahi, baklagiller (Fabaceae) familyasından Sicilya, güney İtalya ve Ege Adaları'na özgü bir mürdümük türüdür. "Bezelye çiçeği" veya "kokulu bezelye" ve "nazende çiçeği" veya "İstanbul nazendesi" olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Concoli</span> Ağaç Türü

Concoli, Staphylea colchica olarak da bilinir, Staphyleaceae ailesinden bir süs bitkisidir. Batı Gürcistan'a özgüdür ve Colchica adı, bu bölgeyi de kapsayan antik Kolhida'dan gelir.

<span class="mw-page-title-main">Kobuleti Tabiatı Koruma Alanı</span> Tabiat Alanı

Kobuleti Tabiatı Koruma Alanı Gürcistan'ın Acara bölgesindeki Kobuleti Belediyesi'nde, tatil beldesi Kobuleti'nin kuzey kesiminde, Karadeniz kıyısında yer alan bir koruma alanıdır. Ramsar Sözleşmesi tarafından tanınan eşsiz sulak alan ekosistemlerini korumak için 1998 yılında Kobuleti Koruma Alanları kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Asma</span> asmagillerden, dalları çardak üzerine yayılan üzüm vb. bitkiler.

Vitis, çiçekli bitki Vitaceae familyasındaki asma bitkilerinin kabul edilen 79 türünün bir cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Kazık kök</span>

Bir kazık kök, diğer köklerin yanal olarak filizlendiği büyük, merkezi ve baskın bir kök'tür. Genellikle, kazık kök biraz düz ve çok kalındır, şekli giderek incelir ve doğrudan aşağıya doğru büyür.

<i>Plumbago auriculata</i>

Plumbago auriculata ya da mavi yasemin, Plumbaginaceae familyasına ait bir bitki türüdür. Güney Afrika'ya özgü olan bu bitki, dünyanın çeşitli bölgelerinde süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Mavi yasemin, parlak mavi çiçekleri ve kolay bakımı ile bahçecilikte popüler bir tercihtir.