İçeriğe atla

Hector Hodler

Hector Hodler
Doğum1 Ekim 1887
Cenevre, İsviçre
Ölüm31 Mart 1920
Leysin, İsviçre
Vatandaşlıkİsviçreli
Meslek
  • Yayıncı
  • dilbilimci
Tanınma nedeniEsperanto'nun yaygınlaştırılmasında öncü
İmza

Hector Hodler (d. 1 Ekim 1887, Cenevre – ö. 31 Mart 1920, Leysin, İsviçre), Esperanto hareketi üzerinde etkili olmuş İsviçreli Esperantist.

İlk yılları

Hodler, İsviçreli ressam Ferdinand Hodler 'ın oğluydu. Babası yoksulluk döneminden sonra başarılı bir ressam olarak anıldı. Hector Hodler 16 yaşındayken sınıf arkadaşı Edmond Privat ile Esperanto dilini öğrendi. Kısa bir süre sonra bir kulüp ve "Juna Esperantisto" ("Genç Esperantist") dergisini kurdu. Okul ortamı dergiyi yaptıkları, çoğalttıkları ve yazışmalara cevap verdikleri için beş yıl boyunca editörlük bürosu görevi gördü. Bir süre sonra, Esperanto'nun gerçekten "en iyi" uluslararası dil olup olmadığını anlamak için Idiom Neutral ve Bolak hakkında bilgi edindiler. "Genç Esperantist" in yanı sıra Dünya Üzerinden dergisinde ve Bernardin de Saint Pierre (1905) tarafından yayınlanan "Paul et Virginie" ("Paul ve Virginia") romanının çevirisi esnasında yazılar yazdı.[1]

Çalışmalar

1906'da, Hodler ve Privat'ın (1889 doğumlu) düzenlediği ikinci Esperanto Dünya Kongresi vesilesiyle, Théophile Rousseau ve Alphonse Carles 'ın Esperanto elçileri ("konsuloj") için sunduğu örgütsel önerilerde dilin yayılma şansını gördü. Temeleinde insanların iyi niyeti sayesinde birbirlerine yardım etmesi gerektiğini düşünen bir anlayışa sahipti. Bu anlayış, Hodler'in kurucu ortağı olduğu Evrensel Esperanto Derneği 'nin (Esperanto'da, UEA: "Universala Esperanto-Asocio") ana çekirdeğiydi.

1907'de kurucusu Paul Berthelot'tan "Esperanto" dergisinin editörlüğünü devraldı. Dergiyi dil topluluğunun örgütsel sorularıyla ilgilenen önemli bir dergi haline getirdi. "Esperanto" da bugünkü "Monato" dergisine benzer şekilde sosyal yaşamla ilgili birçok makale yer aldı. Birinci Dünya Savaşı sırasında 1914'te altı ay hariç, ölümüne kadar 13 yıl boyunca dergiyi yayımladı. Halen UEA ile ilişkili bir yayın olarak çıkmaya devam etmektedir. Birçok önemli makale yazdı ve tercüme etti. Önemsiz şeyler yerine başyapıtların çevirisinin yapılmasını önerdi. Makalelerini "A. R." baş harfleriyle imzaladı.

Rousseau ve Carles'in önerileri planlarıyla birleştirildi. Bunları dergisinde tartıştırdı ve olumlu dönüler aldı. 1907'deki üçüncü Dünya Esperanto Kongresi 'nde zaten yaklaşık 200 konsül (delege) vardı. Hodler ve Théophile Rousseau gibi diğerleri 28 Nisan 1908'de Evrensel Esperanto Derneği 'ni (UEA) kurdular ve Hodler Genel Müdür ve Başkan Yardımcısı oldu. Eduard Stettler'ın arkadaşı ve meslektaşıydı. Edmond Privat ise editörlerinden biriydi. Hodler dergiyi farklı dillerden üyeler arasında güçlü bir dayanışma bağı oluşturmak için kullanmak istedi." Savaş sırasında Hodler, o zamanki dernek sekreteri Hans Jakob ile birlikte derneğin Savaş Yardımı sürecini organize etti.

Hodler'in kendi el yazısı

Dünya Esperanto Birliği başkanlığı 1916'da Harold Bolingbroke Mudie'nin ölümünden sonra savaştan sonraya kadar boş kaldı.

Holder özellikle sosyal sorular, pasifizm ve hayvanları koruma ile ilgileniyordu. Privat onun hakkında şunları yazdı: Zamenhof'un dehasının dilsel alanda başlattığı şeye, sosyal alanda gerekli temeli ekledi. László Halka'nın Enciklopedio de Esperanto'daki bir makalesine göre, Cenevre'de yerel hayvanları koruma derneği'ne katılması ve uea'yı insanları korumak için bir dernek yapmak istediğini söylemesi asil ruhunun ve insanlığının özelliğidir. Hayatının son birkaç yılında sağlığı bozuldu ve esas olarak bilimsel sorunlara yöneldi. 1916'da Fransızca'da halkların barışçıl örgütlenmesi hakkında 387 sayfalık bir çalışma yazdı.

Hector Hodler - Otoportre çalışması

Ölümü

1920'de ölümünden sonra UEA'ya "Esperanto" dergisini ve günümüzde adını taşıyan Esperanto kütüphanesi'ni ve varlığını sürdürebilmesi için büyük miktarda parayı vasiyet olarak bıraktı.[2][3]

Cenevrede bulunan mezarı

Cenevre'deki Saint George mezarlığına babasının yanına gömüldü.[4]

Dernek çalışmalarının karikatürize hali

Kaynakça

  1. ^ "Hector Hodler: Pacisma sinteno ĉe la fondinto de UEA". 13 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022. 
  2. ^ "The Hector Hodler Library". 23 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022. 
  3. ^ "The history of the Hector Hodler Library". 23 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022. 
  4. ^ Kathari, Suzanne; Riliet, Natalie (2009). Histoire et Guide des cimetières genevois (in French). Geneva: Éditions Slatkine. p. 256. ISBN 978-2-8321-0372-2. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Esperanto (

<span class="mw-page-title-main">Jean-Jacques Rousseau</span> Cenevreli filozof ve yazar

Jean-Jacques Rousseau, Cenevreli filozof, yazar ve besteciydi. Onun siyaset felsefesi, Avrupa'da Aydınlanma Çağı'nın ilerlemesinin yanı sıra Fransız Devrimi'nin yönlerini ve modern siyasi, ekonomik ve eğitim düşüncesinin gelişimini etkiledi.

<span class="mw-page-title-main">Ceyhun Atuf Kansu</span> Türk yazar, şair ve doktor

Ceyhun Atuf Kansu, Türk yazar, şair ve doktor.

<span class="mw-page-title-main">Paul Samuelson</span> Amerikalı ekonomist (1915 – 2009)

Paul Anthony Samuelson,, Amerikalı iktisatçı.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi</span> uluslararası insani hareket

Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi; görevi din, inanç, dil, ırk, toplumsal sınıf veya politik görüş farkı gözetmeksizin insan hayatı ve sağlığını korumak, insan varoluşunun saygı görmesini sağlamak, insanların acı çekmesini önlemek ve acılarını dindirmek olan uluslararası bir insani harekettir.

<span class="mw-page-title-main">Ferdinand Hodler</span> İsviçreli ressam (1853–1918)

Ferdinand Hodler, 19. yüzyılın en bilinen İsviçreli ressamlarından biridir. Hodler, eserleriyle dışavurumcu sanatçıları büyük ölçüde etkileyen isimlerden oldu. İlk eserleri gerçekçi bir tarzda portreler, manzaralar ve tür resimleriydi. Daha sonra "paralelizm" adını verdiği kişisel bir sembolizm biçimi benimsedi.

<span class="mw-page-title-main">Boris Kolker</span> Rus-Amerikalı dil profesörü, çevirmen, diller arası dilbilimci

Boris Grigorevich Kolker, Rus-Amerikalı dil profesörü, çevirmen, diller arası dilbilimci ve üç popüler Esperanto kitabının yazarıdır. 1993 yılına kadar Sovyetler Birliği ve Rusya'da, o tarihten sonra ABD, Cleveland Ohio'da yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Esperanto Dünya Kongresi</span>

Esperanto Dünya Kongresi, Esperanto konuşan kişilerin bir araya geldiği yıllık kongredir. Neredeyse kırılamayacak kadar ve yüz yıldan fazla bir rekorla uluslararası Esperanto kongreleri arasında en uzun geleneğe sahiptir. Kongreler I. Dünya Savaşı ve II. Dünya Savaşı haricinde 1905'ten beri düzenli olarak her sene yapılmaktadırlar. 1920'den beri de organizatör Esperanto Dünya Derneği olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Esperanto edebiyatı</span>

Esperanto edebiyatı aslında bu yapay dilin resmi yayımının öncesinde, Esperanto dilinin yaratıcısı L. L. Zamenhof tarafından başlamıştır. Zamenhof geliştirmekte olduğu dile şiir ve düzyazılar tercüme ederek dilin eksiksizliğini ve anlaşılabilirliğini test etmiş ve birkaç tercümesini dilin ilk kitabı olan Unua Libro'nun ekleri olarak yayımlamıştır. Dilin başka erken konuşmacıları şiirler, hikâyeler ve kompozisyonlar yazmışlardır; Henri Vallienne Esperanto dilinde ilk romanı yazan kişi olmuştur. Bir avuç şiirin dışında, Esperantonun ilk 20 yılındaki edebiyat ürünlerinin çoğu bugün sadece tarihsel ilgiye değer olarak görülmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Esperanto Dünya Derneği</span>

Dünya Esperanto Derneği ya da Dünya Esperanto Birliği, Esperanto konuşanların 121 ülkeden üyeleri ile ve Birleşmiş Milletler ve UNESCO ile resmi ilişkileri olan en büyük uluslararası organizasyonudur. Bireysel Üyelerin yanı sıra, 17 adet ulusal Esperanto organizasyonu da UEA ile bağlantılıdır. Şimdiki başkanı Hint dil bilimci Probal Dasgupta'dır.

<span class="mw-page-title-main">Alfred Hermann Fried</span> Avusturyalı gazeteci ve yazar; Nobel Barış Ödülü sahibi (1864-1921)

Alfred Hermann Fried, Avusturyalı Yahudi pasifist, yayıncı, gazeteci ve Alman Barış Hareketi'nin kurucularındandır. 1911 yılında Tobias Asser ile birlikte Nobel Barış Ödülü kazanmıştır.

İsviçre Esperanto Topluluğu (Svisa Esperanto-Societo, SES; Avrupa'da bulunan geleneksel Esperanto topluluklarından biridir. 27 Eylül 1903 yılında Romandi bölgesinde yer alan Rolle'de Tête Noire otelinde kurulmuştur. Topluluğun ilk başkanı Romandi bölgesinde tacirlik yapmış olan Eugène Failletaz'dir. Topluluğun kurucuları arasında Esperanto Dünya Derneği'nin ilk başkanı Hector Hodler ve Edmond Privat gibi kişiler yer almaktadır. İsviçre Esperanto Topluluğu'nun merkezi günümüzde, topluluğunun kütüphanesinin de bulunduğu, CDELI'nin La Chaux-de-Fonds'da bulunan şehir kütüphanesindedir.

<span class="mw-page-title-main">Esperanto işçi hareketi</span>

Esperanto işçi hareketi, Esperanto dilinden pratik olarak faydalanarak işçi hareketinin amaçlarını, özellikle de kapitalizme karşı mücadeleyi ilerletmek hedefine sahip uluslararası harekettir. Esperanto işçi hareketi yalnızca politik bir hareket değil, aynı zamanda kültürel ve eğitsel bir harekettir. Günümüzde, Esperanto işçi hareketinde küresel düzeyde aktif olan başlıca Esperanto dernekleri, Sennacieca Asocio Tutmonda, Internacia Komunista Esperantista Kolektivo ve Monda Asembleo Socia'dır.

<span class="mw-page-title-main">Julio Baghy</span>

Julio Baghy, Macar bir aktör ve Esperanto hareketinin önde gelen yazarlarından biriydi. Birçok ünlü romanın yazarıdır, ancak özellikle şiir alanında Esperanto'daki ustalığını kanıtlamıştır.

LL Zamenhof 1870'lerde ve 80'lerde Esperanto'yu geliştirdi ve 1887'de bu dil hakkındaki ilk yayını Unua Libro'da yayınladı. Esperanto konuşmacılarının sayısı o zamandan beri kademeli olarak arttı, ancak hükûmetlerden ve uluslararası kuruluşlardan çok fazla destek görmedi ve bazen yasa dışı ilan edildi veya bastırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Antanas Poška</span>

Antanas Paškevičius - Poška, Litvanyalı bir gezgin ve antropologun yanı sıra Litvanya'daki Esperanto hareketinin aktif bir üyesiydi. En çok 1929-36 yıllarında Hindistan'a yaptığı yolculukla tanınır. Hindistan'da Sanskrit eğitimi aldı ve Bombay Üniversitesi'nden antropoloji dalında lisans derecesi aldı ardından Shina dilini konuşan insanlar üzerine Kalküta Üniversitesi'nde doktora tezini yazdı, ancak savunamadı. Hindistan'ın entelektüel seçkinleriyle etkileşime girdi ve antropolojik keşiflere katıldı. Rabindranath Tagore ile bir araya geldi ve bazı eserlerini Litvancaya çevirdi. Poška 1936'da Litvanya'ya döndü ve gazeteci olarak çalışmaya başladı. Litvanya'daki Holokost sırasında üç Litvanyalı Yahudi'yi sakladığı için Uluslararası Dürüstler arasında yer aldı. 1945'te Sovyetler Birliği'nde, Gulag'da hapsedildi. Litvanya'ya dönemeyen Poška daha sonra Orta Asya'daki çeşitli müzelerde çalıştı. 1959'da Litvanya'ya dönmesine izin verildi. Litvanya'da öğretim görevlisi ve gazeteci olarak çalıştı ayrıca antropolojik çalışmalarına devam etti, ancak siyasi bir mahkûm olarak geçmişi daha belirgin bir pozisyon almasını engelledi. 60 yaşına geldiğinde 75 ülkeyi ve 120 ülkeyi ziyaret etmişti. Poška, Litvanyalı ve yabancı basına makalelere katkıda bulunan üretken bir yazardı.

<span class="mw-page-title-main">Franz Jonas</span> 7. Avusturya cumhurbaşkanı

Franz Josef Jonas Avusturyalı politikacıdır. 1965-1974 yılları arasında Avusturya Cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Esperantujo</span> Esperanto dilinin konuşulduğu tüm yerler

Esperantujo ya da Esperantio Esperanto telaffuz: [esperanˈtio] Esperanto topluluğu, Esperanto dilini konuşanlar ve kültürünü yaşatanlar topluluğunun yanı sıra dilin kullanıldığı yerler ve kurumlardır. Terim "bir ülkeyi niteleme" amacıyla da kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Klara Zamenhof</span>

Klara Zamenhof Polonyalı bir Esperantisttir. Esperanto dilinin mucidi L. L. Zamenhof'un eşidir.

Kore'deki Esperanto dilinin kullanımı 20. yüzyılın başlarına kadar uzanır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.