İçeriğe atla

Hebei

Hubei ve Hebi ile karıştırılmamalıdır.
Hebei Eyaleti
Çince :河北省
Héběi Shěng
Kısaltmalar: 冀  (pinyin: Jì)
Hebei bu haritada renklendirilmiştir.
Adın kökeni河 hé - "(Sarı) Irmak"
北 běi - kuzey
"Sarı Irmak'ın kuzeyi"
İdari birim türüEyalet
BaşkentiBaoding (1928-1958, 1966)
Tientsin (1958-65)
Shijiazhuang (1967 - günümüz)
En büyük şehriBaoding
ÇKP Komitesi SekreteriZhao Kezhi
ValiXu Qin
Yüzölçümü187.700 km² (12.)
Nüfusu (2020)
 - Nüfus yoğunluğu 		74.610.235[1] (6.)
390 kişi/km² (11.)
GSYİH (2016)
 - kişi başına 		CNY 318 trilyon (6.)
CNY 42.886 (14.)
İGE (2010) 0,691 (orta) (16.)
Başlıca etnik gruplarHan - %96
Mançu - %3
Hui - %0,8
Moğol - %0,3
İl düzeyi12
İlçe düzeyi172
Belde düzeyi† 2207
ISO 3166-2CN-13
Resmî websitesi
http://www.hebei.gov.cn
 (Çince)

Hebei (Çince: 河北; pinyin: Héběi, Çin'in Kuzey Çin bölgesinde bulunan bir eyalet. Eyalet isminin "jì" (冀) şeklinde kısaltılması, eski Han Hanedanı'na ait Ji Eyaleti (zhou)'nden alınır. Ji Eyaleti, günümüz güney Hebei'in üstünde bulunurdu. "Hebei" isminin tam anlamı "ırmağın kuzeyi". Bu, eyaletin Sarı Irmak (黄河, Huáng Hé)'ın kuzeyinde yer almasından dolayıdır.

"Doğrudan yönetilen" anlamına gelen "Zhili" (Çince (basitleştirilmiş): 直隶; Çince (geleneksel): 直隸; pinyin: Zhílì), Hebei Eyaleti'nin eski ismi ve bu bölgenin İmparatorluk Mahkemesinin doğrudan yönetimi altında olmasıyla ilgilidir. Ancak 1928 yılında Zhili Eyaleti'nin merkez hükûmet tarafından feshedilmesiyle bunun yerine Hebei Eyaleti kuruldu. Birbiriyle sınır paylaşan Pekin ile Tientsin büyükşehir belediyeleri, Hebei'den ayrı olarak kendilerine özgü idari bölgeler olarak kuruldular.

Hebei Eyaleti, kuzeydoğuda Liaoning, kuzeyde İç Moğolistan, batıda Şansi, güneyde Henan ve güneydoğuda Şantung eyaletleri ile sınır paylaşmaktadır. Hebei Eyaleti'nin doğusunda ise Sarıdeniz'deki Bohai Körfezi bulunmaktadır. Hebei Eyaleti'ne ait ve Sanhe, Dacheng Hui Özerk İlçesi ve Xianghe İlçesi'nden oluşan Sanhe Eksklavı, Pekin ile Tientsin büyükşehir belediyeleri arasında bulunmaktadır.

İdari yapılanma

Hebei Eyaleti 11 farklı il düzeyi şehirden oluşmaktadır.

Hebei Eyaleti'nin İdari Bölümleri
Bölüm kodu[2]İsim Çince
Pinyin		Alan
(km2)[a]		Nüfus
(2020 Nüfus
Sayımı)[1]		Merkez İlçe düzeyi bölümler[3]
Semtlerİlçe düzeyi şehirlerİlçelerÖzerk ilçeler
130000Hebei Eyaleti 河北省
Héběi Shěng		188.544,7174.610.235Shijiazhuang Şehri4921916
— İl düzeyi şehirler —
130100Shijiazhuang Şehri石家庄市
Shíjiāzhuāng Shì		14.060,1410.640.458Chang'an Semti8311
130200Tangshan Şehri唐山市
Tángshān Shì		14.151,467.717.983Lubei Semti734
130300Qinhuangdao Şehri秦皇岛市
Qínhuángdǎo Shì		7.802,933.136.879Haigang Semti421
130400Handan Şehri邯郸市
Hándān Shì		12.065,479.413.990Congtai Semti6111
130500Xingtai Şehri邢台市
Xíngtái Shì		12.433,267.111.106Xiangdu Semti4212
130600Baoding Şehri保定市
Bǎodìng Shì		22.184,959.242.610Jingxiu Semti5415
130700Zhangjiakou Şehri张家口市
Zhāngjiākǒu Shì		36.796,534.118.908Qiaoxi Semti610
130800Chengde Şehri承德市
Chéngdé Shì		39.489,533.354.444Shuangqiao Semti3143
130900Cangzhou Şehri沧州市
Cāngzhōu Shì		14.304,277.300.783Yunhe Semti2491
131000Langfang Şehri廊坊市
Lángfāng Shì		6.419,385.464.087Guangyang Semti2251
131100Hengshui Şehri衡水市
Héngshuǐ Shì		8.836,784.212.933Taocheng Semti218
— Devlet düzeyi yeni bölgeler [zh] —
139900Xiong'an Yeni Bölgesi 雄安新区
Xióng'ān Xīnqū		1576,601.205.440Rongcheng İlçesi//3/
— Ayrı yönetim birimleri (doğrudan ajansa bağlı) —
132903Kuzey Çin Petrol Sahası Bölgesi 华北油田地区
Huáběiyóutián Dìqū		367126.586Huizhan Dao Beiduan////
— Eyalet tarafından doğrudan yönetilen ilçe düzeyi şehirler [zh] —
130181Xinji Şehri辛集市
Xīnjí Shì		951594.628Xinji////
130682Dingzhou Şehri定州市
Dìngzhōu Shì		1.2741.095.986Nanchengqu Bucağı////

Nüfus

2020 yılı Çin Ulusal Nüfus Sayımı'na göre Hebei Eyaleti'nin toplam nüfusu 74.610.235.[1]

Etnik yapı

Hebei Eyaleti sınırları içerisinde nüfusları 10 bin'i aşan etnik gruplar şunlardır:

Hebei'deki başlıca etnik gruplar
(2010 Nüfus Sayımı)[4]
Etnik grupNüfus
Han68.861.333
Mançu2.169.311
Hui570.170
Moğol180.849
Zhuang17.295
Koreli11.296

Diller

Hebei Eyaleti'nin çoğunda Beifanghua'nın (Mandarin) farklı lehçeleri konuşulur; bunların çoğu dilbilimsel olarak Jilu Guanhua'nın değişkeleri olarak sınıflandırılır. Hebei'nin batısındaki bazı alanlarda ise (bilhassa Hebei'nin İç Moğolistan ve Şansi bölgeleriyle paylaştığı sınır bölgelerinde) Jin Çincesinin farklı lehçeleri konuşulmaktadır; ör. Zhangjiakou'da konuşulan Zhangjiakou-Huhhot lehçesi [en] ve Handan Şehri'nde konuşulan Handan-Xinxiang lehçesi [zh]. Bunların dışında, Ethnologue'a göre, Hebei Eyaleti'nde Korece, Mançuca ve Moğolca da konuşulmaktadır.[5]

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Hebei ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

Dipnot

  1. ^ Alan verileri "İkinci Ulusal Arazi Araştırması" (第二次全国土地调查) sonuçlarına dayanır; bu sonuçlar ne Lutai Kalkınma Bölgesi'ni [zh] ne de Hangu Yönetim Alanı'nı [zh] dahil etmektedir.

Kaynakça

  1. ^ a b c "河北省第七次全国人口普查公报（第二号）" (PDF). 河北省统计局网. 13 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2021. 
  2. ^ "中华人民共和国县以上行政区划代码". 中华人民共和国民政部. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2020. 
  3. ^ 中华人民共和国民政部 (August 2014). 《中国民政统计年鉴2014》. 中国统计出版社. ISBN 978-7-5037-7130-9. 
  4. ^ 国务院人口普查办公室、国家统计局人口和就业统计司 (Devlet Konseyi Sayım Dairesi, Ulusal İstatistik Bürosu Nüfus ve İstihdam İstatistikleri Dairesi) ((Ed.)). "1-6 各地区分性别、民族的人口" [1-6 Cinsiyet ve etnik kökene göre nüfus]. 中国2010年人口普查资料 (Çin'in 2010 Nüfus Sayımı Verileri) (Çince). 中国统计出版社 (Çin İstatistik Yayımevi). 16 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018. 
  5. ^ Eberhard, David M., Gary F. Simons, & Charles D. Fennig (eds.) (2021). Ethnologue: Languages of the World (24 bas.). Dallas, Teksas: SIL International. 27 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2021. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Zhejiang</span>

Zhejiang ya da Türkçesiyle Cıciang veya Cıcianğ, Çin'in doğusunda endüstrisi önemli olan bir eyalet.

<span class="mw-page-title-main">Şantung</span> Çin eyaleti

Şantung veya

<span class="mw-page-title-main">İç Moğolistan</span> Çinin kuzeydoğusunda özerk bölge

İç Moğolistan ya da resmî adıyla İç Moğolistan Özerk Bölgesi, Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı bir özerk bölge. Ülkenin kuzey ve kuzeydoğusunda bulunur. Kuzeyde Moğolistan, doğuda Heilongjiang, Jilin ve Liaoning, güneyde Hebei, Şansi ve Şensi yönetim bölgeleri ile Ningxia özerk bölgesi, batıda da Gansu yönetim bölgesi ile çevrilidir. Yüzölçümü 1.183.000 km², yönetim merkezi Huhhot'tur. Nüfus; 24.049.155 (2020).

<span class="mw-page-title-main">Çinghay</span>

Çinghay, Çin'in kuzeybatısında bir eyalettir. Tibet Platosu'nda yer alır. Kuzeybatıda Kansu, güneydoğuda Siçuan eyaletleri, kuzeybatıda Sincan Uygur Özerk Bölgesi ve güneybatıda da Tibet Özerk Bölgesi'yle çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Kansu</span>

Kansu (Çince : 甘肃; Çince : 甘肅; pinyin: Gānsù

<span class="mw-page-title-main">Hubei</span>

Hubei (

<span class="mw-page-title-main">Ningşia Huy Özerk Bölgesi</span>

Ningksia Huy Özerk Bölgesi, Çin'de bulunan bir özerk bölgedir. Ülkenin kuzeyinde bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Hunan</span>

Hunan (Çince: 湖南; pinyin: Húnán,

<span class="mw-page-title-main">Çongçing</span>

Çongçing ya da Chongqing, Çin'in güneybatı bölgesinde yer alan eyalet düzeyinde bir şehirdir.
Yakın tarihlere kadar Siçuan eyaletine bağlı eyalet altı şehir olan Çongçing, 14 Mart 1997 tarihinde eyalet düzeyinde belediye seviyesine yükseltilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Fujian</span>

Fujian'in büyük bir kısmı Çin Halk Cumhuriyeti tarafından idare edilmektedir. Ancak Kinmen ve Matsu olmak üzere iki takım ada Çin Cumhuriyeti'nin (Tayvan) idaresi altındadır. Bu nedenle Çin Cumhuriyeti idari bölümlenmesinde de bir Fujian eyaleti bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Tientsin</span>

Tianjin, Türkçe kaynaklarda Tientsin veya Tiençin olarak da geçer, Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı dört doğrudan yönetilen şehirden biridir. Çin'in Ulusal Merkezi Şehirleri'nden biri olmanın yanı sıra Kuzey Çin'deki en büyük "Açık Kıyı Şehir"dir. Tientsin, Kuzey Çin Ovası'nda, Hai Nehri ırmaklarının kesiştiği noktada bulunur. Doğusundan Bohai Denizi, kuzeyinden ise Yan Dağları tarafından çevrelenir. Hai Nehri'nin şehrin içinden akması, şehir çapında köprü dolu manzaraların ortaya çıkmasına yol vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hainan</span>

Hainan Çin'in en küçük eyaletidir. Eyalet takımadalar halinde 200'den fazla ada içerir. Alanı 33.920 km²'dir. Başkenti ve en büyük şehri Haikou'dur. Nüfusu 8.180.000 'dir.

<span class="mw-page-title-main">Şanşi</span>

Şanşi, Çin'in kuzeyinde bulunan bir yönetim bölgesidir. Doğuda Hebei, güneyde ve güneydoğuda Henan, batıda Şensi yönetim bölgeleri, kuzeyde ise İç Moğolistan Özerk Bölgesi ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Şensi</span>

Şensi ya da Shaanxi, Çin'de bir yönetim bölgesi. Wei Nehri ile verimli Loess Platosu'nu içeren bölge, İç Moğolistan'ın güneyinde yer alır. Yönetim merkezi Xi'an'dır.

<span class="mw-page-title-main">Henan</span>

Henan, Çin'in Orta Çin bölgesinin doğusunda bulunan bir eyalet.

<span class="mw-page-title-main">Jiangsu</span>

Jiangsu, Çin'in merkez doğusunda bulunan bir eyalet. Elektronik ve konfeksiyon üretimi alanlarında Çin'in önde gelen eyaletlerindendir. Eyaletin başkenti Nankin. Yüzölçümü açısından Çin'in en küçük 3. eyaleti olsa da, nüfus açısından en büyük 5. nüfusa sahip, üstelik Çin'deki en yüksek nüfus yoğunluğuna sahip olan eyalettir. Guangdong'dan sonra Çin eyaletleri arasındaki en yüksek 2. GSYİH'ya sahip. Jiangsu, kuzeyde Şantung, batıda Anhui ve güneyde Zhejiang ve Şanghay ile sınır paylaşmaktadır. Sarıdeniz'de yaklaşık 1.000 kilometrelik bir kıyısı var ve Yangtze Nehri eyaletin güneyinden geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Liaoning</span>

Liaoning, Çin'in kuzeydoğusunda bulunan bir eyalettir. Eyalet, günümüzdeki haliyle 1907 yılında Fengtian ismiyle kuruldu, ancak isim 1929'da "Liaoning" olarak değiştirildi. Eyalet başkenti ayrıca o dönemde Shenyang'ın eski ismi olan Shengjing'in Mançuca telaffuzu olan Mukden olarak bilinirdi. Japon Mançukuo kukla rejimi altında eyaletin ismi 1907'deki ismine dönüştürüldü, fakat Liaoning ismi 1945'te yine geri getirildi.

<span class="mw-page-title-main">Yünnan</span>

Yünnan, Çin'in güneybatısında bulunan bir eyalet. Yüzölçümü yaklaşık 394.000 km2, 2010 itibarıyla yaklaşık 46 milyon kişilik nüfusa sahip. Eyaletin başkenti, kendisi de eskiden "Yünnan" olarak bilinen Kunming şehri. Yünnan eyaleti kuzeyde Siçuan eyaleti, kuzeydoğuda Guizhou eyaleti, doğuda Guangksi Zhuang Özerk Bölgesi, güneydoğuda Vietnam, güneyde Laos, batıda Birmanya ve kuzeybatıda Tibet Özerk Bölgesi ile sınır paylaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Jiangxi</span>

Jiangxi, Çin'in doğusunda bulunan bir eyalet. Kuzeyde Anhui, kuzeydoğuda Zhejiang, doğuda Fujian, güneyde Guangdong, batıda Hunan ve kuzeybatıda Hubei eyaletleri ile sınır paylaşmaktadır. Başkenti Nanchang. Ji'an, Ganzhou, Pingxiang ve Jiujiang, eyalette bulunan diğer önemli şehirlerdir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.