İçeriğe atla

Heart of Neolithic Orkney

Heart of Neolithic Orkney
UNESCO Dünya Mirası
Konum Birleşik Krallık
KriterKültürel: i, ii, iii, iv
Referans514
Tescil1999 (23. oturum)
BölgeAvrupa ve Kuzey Amerika

Heart of Neolithic Orkney, İskoçya'nın Orkney Adalarından biri olan Mainland'de bulunan bir grup Neolitik anıtı belirtmektedir. İsmi, UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak ilan edildiği 1999 yılında verildi.[1]

Miras alanı dört kısımdan oluşmaktadır:

  1. Maeshowe - benzersiz bir odalı höyük ve mezar geçidi, merkezi odasının kış gündönümünde aydınlanacak şekilde inşa edilmiştir. Dünyadaki en büyük runik yazıtlardan birini terk eden Vikingler tarafından yağmalanmıştır.[2]
  2. Stenness'in Dikili Taşları - en büyükleri 6 metre (19 fit) yüksekliğinde olan bir henge'nin ayakta kalan dört megalitidir.[3][4]
  3. Brodgar Çemberi - 104 metrelik bir taş çember olup, başlangıçta 60 metre yüksekliğinde ve 3 metreye varan derinlikte ve 10 metre genişliğinde bir dairesel hendek içine yerleştirilmiş ve bir henge anıtını oluşturan 60 taştan oluşmaktadır. Yapının inşaatının 80.000 insan-saati sürdüğü tahmin edilmektedir.[5][6]
  4. Skara Brae - Kuzey Avrupa'nın en iyi korunmuş Neolitik köyünü oluşturan sekiz evden oluşan bir küme.[7]

Brodgar Burnu, Brodgar Çemberi ile Stenness'in Dikili Taşları arasında konut, dekore edilmiş taş levhalar, temelli devasa bir taş duvar ve Neolitik "katedral" olarak tanımlanan büyük bir binaya ev sahipliği yapan arkeolojik bir bölgedir.[8][9] Dünya Mirası Alanının bir parçası olmasa da, Brodgar Burnu, sitenin çoğunu yöneten Historic Scotland'e göre "Dünya Mirası Alanını anlamamıza büyük katkıda bulunmaktadır."[10]

Kaynakça

Genel kaynaklar
  • Wickham-Jones, Caroline (2007). Orkney: A Historical Guide. Edinburgh: Birlinn. ISBN 9781841585963. 
Özel kaynaklar ve notlar
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2017. 
  2. ^ "Maeshowe" 16 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Orkneyjar. 11 Şubat 2008 tarihinde erişildi.
  3. ^ "The Standing Stones o' Stenness" 7 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Orkneyjar. 16 Eylül 2008 tarihinde erişildi.
  4. ^ Wickham-Jones (2007) p. 28.
  5. ^ " The Ring o' Brodgar, Stenness " 15 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Orkneyjar. 16 Eylül 2008 tarihinde erişildi.
  6. ^ Wickham-Jones (2007) pp. 28–29.
  7. ^ "Skara Brae Prehistoric Village" 5 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Historic Scotland. 16 Ağustos 2009 tarihinde erişildi.
  8. ^ Towrie, Sigurd (16 August 2007) "Stone wall hints at Neolithic spiritual barrier " 27 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Orkneyjar. 10 Eylül 2014 tarihinde erişildi.
  9. ^ Ross, John and Hartley, David (14 Ağustos 2009) " 'Cathedral' as old as Stonehenge unearthed." 16 Temmuz 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi Edinburgh. The Scotsman. 16 Ağustos 2009 tarihinde erişildi.
  10. ^ Heart of Neolithic Orkney - Management Plan 2014–19: Consultation Draft (PDF). Historic Scotland. 2013. s. 10. 6 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Temmuz 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İskoçya</span> Birleşik Krallıkın parçası olan Batı Avrupa ülkesi

İskoçya, Birleşik Krallık'a bağlı dört ülkeden biri. İskoçya anakarası, Büyük Britanya adasının kuzeydeki üçte birlik kısmını kaplar. Güneydoğusunda İngiltere ile 154 km uzunluğunda bir sınırı vardır. Kuzeyi ve batısı Atlas Okyanusu ile, kuzeydoğusu Kuzey Denizi ile ve güneyi İrlanda Denizi ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Aberdeen</span>

Aberdeen; İskoçya'da, Kuzeydoğu İskoçya'nın en önemli limanı ve ticaret merkezi olan bir şehirdir. Aberdeen, Kuzey Denizi kıyısında yer alır. Edinburgh'dan 94 km ve Londra'dan 649 km uzaktadır. Aberdeen şehri İngilizler tarafından "silver city" yani gümüş şehir olarak adlandırılır. Bunun sebebi şehirdeki tüm binaların metalik gri renginde olmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Shetland</span> İskoçyanın kuzeydoğusunda yer alan takımadalar

Shetland, İskoçya'nın 32 idarî yönetim biriminden biridir. Bir takımada olan Shetland, Orkney Adaları'nın ve İskoçya anakarasının kuzeydoğusundadır. Adaların bütünü yaklaşık olarak 1.466 km²dir. Takımadaların en büyüğü olan Mainland, İskoçya'nın en büyük üçüncü adası olduğu gibi Büyük Britanya'yı da çevreleyen en büyük üçüncü adadır. Adalarda toplam 26.000 kişi yaşamaktadır ve nüfus yoğunluğu 15/km²dir.

<span class="mw-page-title-main">Orkney Adaları</span> İskoçyanın kuzeyinde bulunan takımadalar

Orkney Adaları, İskoç anakarasının yaklaşık 32 km kuzeyinde, Pentland Firth olarak bilinen boğazın karşısında, İskoçya'da, 20'sinde yerleşim bulunan 70'ten fazla ada ve adacıktan oluşan ada grubu. Orkney Adaları, İskoçya'da bir konsey alanı oluşturur ve tarihi Orkney ilçesine aittir.

<span class="mw-page-title-main">Cilalı Taş Devri</span> tarihöncesi bir devir

Cilalı Taş Devri veya bilimsel adıyla Neolitik Çağ, tarih öncesi çağlardan biridir. Neolitik Çağ veya Yeni Taş Devri Taş Devri'nin Avrupa, Asya ve Afrika'daki son bölümü olan arkeolojik bir dönemdir. Neolitik çağ, dünyanın çeşitli yerlerinde bağımsız olarak ortaya çıkmış gibi görünen geniş kapsamlı gelişmelerden oluşan Neolitik Devrimi gördü. Bu "Neolitik paket" çiftçiliğin başlayışını, hayvanların evcilleştirilmesini ve avcı-toplayıcı yaşam tarzından yerleşik tarza geçişi içeriyordu.

<span class="mw-page-title-main">Çatalhöyük</span> Konya, Türkiyede bulunan tarihi yerleşim yeri

Çatalhöyük, bugün Konya'nın Çumra ilçesine bağlı Küçükköy yakınlarında, milattan önce 7000 yıllarından itibaren Cilalı Taş Devri ve Bakır Çağı'nda yerleşim yeri olarak kullanılmış arkeolojik kalıntılardır.

<span class="mw-page-title-main">Greyfriars Bobby</span>

Greyfriars Bobby, Skye Teriyer cinsi köpek. Ölen sahibi John Gray'i, iki yaşından 16 yaşında kendi ölümüne kadar mezarı başında beklemesiyle ünlenmiştir. Karşılıksız sevgi ve sonsuz sadakatiyle Edinburgh şehrinin simgesi haline gelmiştir. Ölümünün ertesi yılında, Burdett-Coutts Baronesi Angela Burdett-Coutts IV. George köprüsünün güney çıkışına, Bobby'nin anısını yaşatmak için bir heykel ve çeşme yaptırdı.

Nevali Çori, Şanlıurfa ilinin Hilvan ilçesine bağlı Güluşağı mahallesinin hemen kuzeybatısında bulunan bir höyüktür. Höyük, Atatürk Baraj Gölü suları altında kalmadan önce Fırat'ın bir kolu olan Kantara Deresi'nin iki yanında yer almaktaydı. Dere höyüğü ikiye bölmüş durumdadır. Yerleşme, derenin doğu yakasında 90 X 40 metre boyutlarında, batı yakasında ise daha küçük bir alandır. Bu yerleşmelerden büyük olanı (doğu) Nevali Çori I, batı taraftaki ise Nevali Çori II olarak adlandırılmaktadır. Yerleşmenin arkeolojik olarak en önemli tabakaları, beş yapı katı olarak izlenen, Nevali Çori I olarak tanımlanan kesimdeki Çanak Çömleksiz Neolitik Çağ tabakalarıdır. Bu tabakalarda yürütülen kazı çalışmaları ve buluntular üzerinde yapılan analizler, Nevali Çori neolitik halkının esas olarak avcı - toplayıcı yaşam tarzını sürdürmekle birlikte, tarım ve hayvancılık yaptığını ortaya koymaktadır. Ortaya çıkarılan mimari kalıntılar ise Orta Fırat Havzası'nın Erken Neolitiği hakkında önemli bilgiler vermiştir. Özellikle, Göbekli Tepe, Urfa – Yeni Mahalle, Karahan, Sefer Tepe, Hamzan Tepe ve Taşlı Tepe gibi arkeolojik alanlarda benzerleri görülen T biçimli sütunların yer aldığı kült binası önemli bir keşif olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Brian Cox</span> İskoç oyuncu

Brian Denis Cox, İskoç aktör. Royal Shakespeare Company oyuncusudur, burada Kral Lear canlandırmasıyla ün kazanmıştır. Truva filmindeki Agamemnon ve Deadwood dizisindeki Jack Langrishe karakteri gibi çok sayıdaki Hollywood eserinde yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Wulingyuan</span>

Wulingyuan, Çin'in Hunan eyaletinde bulunan kırsal manzara ve tarihi alandır. Bölgenin çakıl taşları, havuzlar, göller, nehirler ve şelalelerle birlikte birçok dağ ve yamaçlarla birlikte çoğu 200 metreden fazla yüksekliğe sahip 3000'den fazla kuvarsit kumtaşı direk ve doruğun bulunduğu belirtilmektedir. Wulingyuan, 40 mağara ve iki doğal köprü olan Xianrenqiao ve Tianqiashengkong'a ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ħal-Saflieni Katakompu</span>

Ħal-Saflieni Katakompu ya da Ħal-Saflieni Hypogeum, Malta'nın Paola şehrinde yer alan, Malta tarihöncesindeki Saflieni evresine ait bir Neolitik yeraltı yapısıdır. Genellikle basitçe Yunanca "yeraltı" anlamına gelen Hypogeum olarak adlandırılır. Hypogeum, arkeologlar tarafından belgelenen 7.000'den fazla kişinin kalıntılarıyla birlikte bir kutsal alan ve nekropol olarak düşünülmektedir. Hypogeum, ayrıca Malta'daki megalit tapınaklar ve Xagħra Taş Çemberlerinin en iyi korunmuş örneklerindendir. 1980 yılında UNESCO tarafından bir Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">New Lanark</span>

New Lanark, Clyde Nehri üzerindeki bir köydür. Lanarkshire'daki Lanark'dan yaklaşık 2,2 mil uzaklıktadır ve İskoçya'daki Glasgow'un yaklaşık 40 km güneydoğusundadır. 1786 yılında pamuk değirmenler ve değirmen işçileri için konut inşa eden David Dale tarafından kuruldu. Dale, Clyde Nehri üzerindeki tek şelalenin sağladığı su gücünden faydalanmak için İngiliz mucit ve girişimci Richard Arkwright ile birlikte çalışarak değirmenleri kısa bir süre içinde kurdu. Dale'in damadı Robert Owen'ın da bulunduğu bir ortaklığın mülkiyetinde olan New Lanark, başarılı bir iş ve ütopik sosyalizmin en önemli örneği ve planlanan bir yerleşimin erken bir örneği ve kent planlamasının tarihsel gelişiminde önemli kilometre taşı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Alplerin çevresinde yer alan Tarihöncesi Kazık Evler</span>

Alplerin çevresinde yer alan Tarihöncesi Kazık Evler, M.Ö. 5000 - M.Ö. 500 yılları arasında Alplerde ve çevresindeki göllerin, nehirlerin veya sulak alanların kenarlarında inşa edilmiş bir dizi tarih öncesi kazık konut yerleşimleridir. 2011 yılında UNESCO Dünya Mirası listesine Avusturya'da, Fransa'da (11), Almanya'da (18), İtalya'da (19), Slovenya'da (2) ve İsviçre'de (56) bulunan 111 site eklendi. Ayrıca, bu Dünya Mirası alanı, Slovenya'da listelenen ilk kültürel dünya mirası oldu.

<span class="mw-page-title-main">Spiennes'deki Neolitik Çakmaktaşı Madenleri</span>

Spiennes'deki Neolitik Çakmaktaşı Madenleri, Belçika'nın Mons şehrinin güneydoğusundaki Valon Bölgesi'ndeki Spiennes yakınlarında yer alır ve kuzey-batı Avrupa'da yer alan en büyük ve en eski Neolitik çakmak taşı madenlerinden birisidir. Madenler, MÖ 4.300 ve MÖ 200 yılları arasında Orta ve Geç Neolitik dönemde aktifti. 2000 yılı UNESCO tarafından sit alanı ve çevresi, "maden çıkarmak için kullanılan teknolojik çeşitliliği açısından dikkat çekici" olduğu için Dünya Mirası olarak ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">Scotland Yard</span>

Scotland Yard, Birleşik Krallık'ın başkenti Londra'nın polis teşkilâtı olan Metropolitan Polis Teşkilatı'nın karargâhı için kullanılan bir tanımdır.

İskoçya'da İslam, İskoçya'daki İslam inancının tüm yönlerini içerir. İskoçya'da olduğu bilinen ilk Müslüman, 1858'den 1859'a kadar Edinburgh Üniversitesi'nde okuyan bir tıp öğrencisiydi. İskoçya'daki Müslümanların çoğu, 20. yüzyılın son on yıllarında göç etmiş ailelerin üyeleridir. 2022 nüfus sayımında, Müslümanlar İskoçya nüfusunun 2,2 sini (119,872) oluşturuyordu.

Kirkwall, İskoçya anakarasının kuzeyindeki bir takımada olan Orkney'nin en büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Stenness</span> İskoçyada insan yerleşimi

Stenness, İskoçya'daki Orkney Anakarası'nda bulunan bir köy ve pariştir. Dikili Stenness Taşları ve Brodgar Çemberi dahil olmak üzere birkaç önemli tarihöncesi anıt içerir.

<span class="mw-page-title-main">Neolitik mimarisi</span>

Neolitik mimari, Neolitik dönem olan MÖ 10.000 ila 2.000 yılları arasında konut ve barınmayı kapsayan yapıları ifade etmektedir. Güneybatı Asya'da, Neolitik kültürler M.Ö 10.000'den kısa bir süre sonra, başlangıçta Levant'ta ve oradan doğu ve batıya doğru ortaya çıkmaktadır. MÖ 6.500'e kadar Güneydoğu Avrupa'da ilk kez ortaya çıkan tarım toplumları ile MÖ 8.000'de Güneydoğu Anadolu, Suriye ve Irak'ta ve MÖ 5.500 civarı orta Avrupa'da erken Neolitik yapılar ve yapılar bulunabilmektedir..

<span class="mw-page-title-main">Avebury</span>

Avebury, İngiltere'nin Wiltshire kontluğuna bağlı Avebury köyünün çevresinde bulunan üç taş daire içeren Neolitik bir henge anıtıdır. Britanya'nın en iyi bilinen tarih öncesi alanlarından biri olan bu bölge, dünyadaki en büyük megalitik taş çemberi içermektedir. Hem turistik bir cazibe merkezi hem de çağdaş paganlar için dini öneme sahip bir yerdir.