İçeriğe atla

Haznevi ailesi

Haznevi ailesi
العائلة الخزنوية
ÜlkeSuriye
KurucuŞeyh Ahmed Haznevi, Şeyh Muhammed Emin Haznevi
Unvan(lar)Şeyh Seyyid Üstad

Haznevi ailesi, (Arapça: العائلة الخزنوية, Kürtçe: Malbata Xeznewî) Nakşibendi tarikatının Halidî kolunun Hazneviyye alt kolunu kuran ailedir. Şeyh Ahmed Haznevi ve Şeyh Muhammed Emin Haznevi aile kurucularıdır. Aile fertleri Seyyid oldukları için Muhammed'in Ehl-i beytindendirler. Suriyenin en büyük tarıkatı olan Haznevi Tarıkatını kuran ve yöneten ailedir.[1]

Şeyh Ahmed Haznevi

Ahmed Haznevi, Nakşibendi tarikatından icazet almış ilk şeyh ve ailenin kurucu önderidir. Babası Hoca Murad Efendi, Mardin şehrinin İdil (Hazah) ilçesine bağlı Bahine köyündendir. Babasının İmamlık yaptığı Kamışlı'nın hazne köyünde dünyaya gelmiştir.[2] Ahmed el-Haznevi ilk eğitimini babasından aldıktan sonra Diyarbakır´ın Silvan kazasındaki Müderris Molla Hüseyin Küçük Efendiden eğitim görmüştür.[3] Ardından Tassavvufa ilgi duyarak Hizanlı Abdülkadir efendi'nin yanında bulunmuştur. Abdülkadir efendi'nin vafatı üzerine Nakşibendilikte büyük bir önem arz eden Mürşid Abdurrahman-ı Taği'nin oğlu Hazret lakaplı Muhammed Diyauddin Norşini'den ders almak üzere Bitlis'in Güroymak ilçesine gitmiştir. Buradan icazet aldıktan sonra Suriye'nin kamışlı ilçesine bağlı Hazne köyüne giderek tassavvuf alanında çalışmalar yapmıştır. Böylelikle bölgede "Şeyh Ahmed El- Haznevi" olarak ün kazanmıştır.Bu nedenle aileye Haznevi ailesi denmektedir.[2]

Ailenin önde gelen bazı şeyhleri

  • Şeyh Ahmed Haznevi[1][4]
  • Şeyh Muhammed (Hacı) Emin Haznevi[1]
  • Şeyh Masum Haznevi
  • Şeyh Necmeddin Haznevi
  • Şeyh Alaaddin Haznevi[5]
  • Şeyh Muhammed Said Haznevi[6]
  • Şeyh İzzeddin Haznevi[7]
  • Şeyh Abdulgani Haznevi
  • Şeyh Abdulselam Haznevi[8]
  • Şeyh Muhammed Haznevi
  • Şeyh Muhammed Maşuk Haznevi[9]
  • Şeyh Abdullah Haznevi
  • Şeyh Muhammed Murad Haznevi
  • Şeyh Muhammed Muta Haznevi[1]

Soyağacı

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Hoca Murad Efendi
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ahmed Haznevi
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Muhammed Emin Haznevi
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Masum Haznevi
 
Alaaddin Haznevi
 
 
 
 
İzzeddin Haznevi
 
Abdulgani Haznevi
 
Necmeddin Haznevi
 
Muhammed Said Haznevi
 
Abdulsamad Haznevi
 
 

Kaynakça

  1. ^ a b c d "Haznevi tarikatı nedir? Haznevi tarikatı şeyhleri kimler" (HTML). Google Books/M. E. Shape, Inc. 20 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2019. 
  2. ^ a b "Haznevi Mürşidlerine genel bir bakış". 27 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2020. 
  3. ^ "Haznevi tarikatı nedir ?". 20 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2020. 
  4. ^ "Şeyh Ahmed Haznevi" (HTML). Google Books/M. E. Shape, Inc. 15 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2018. 
  5. ^ "Şeyh Alaaddin Haznevi" (HTML). Google Books/M. E. Shape, Inc. 22 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2019. 
  6. ^ "SEYDA, Muhammed Said" (HTML). Google Books/M. E. Shape, Inc. 27 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2019. 
  7. ^ "Şeyh İzzeddin El Haznevi" (HTML). Google Books/M. E. Shape, Inc. 5 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2018. 
  8. ^ "Şeyh Abdusselam El Haznevi kimdir?" (HTML). Google Books/M. E. Shape, Inc. 19 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2019. 
  9. ^ "Şeyh Muhammed Maşuk El Haznevi" (HTML). Google Books/M. E. Shape, Inc. 1 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2013. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tasavvuf</span> İslamın içsel, mistik boyutu

Tasavvuf veya Sûfîzm ya da Sûfîlik, İslam'ın iç veya mistik yüzü olarak tarif edilir. Ayrıca Sufizmin batıda yükseltilen içeriğinin "Budizm ve Taoizm gibi içeriksiz güzel yaşama tarzı" olarak yorumlanması da vardır.

Nakşibendilik, 14. yüzyılda Orta Asya'da Buhara çevresinde gelişen ve adını kurucusu sufi alim Bahâeddin Nakşibend'den alan tasavvuf tarikatı.

Kadirilik ya da Kadiriyye, Seyyid Abdülkâdir Geylânî tarafından 12. yüzyılın başlarında kurulan tarikattır.

Hâlidîlik, İslam'ın Sünnîlik mezhebine bağlı bir tarîkat olan Nakşibendîliğin en yaygın kollarından biridir. Kol, adını Kürt İslam âlimi Halid Bağdadî'den alır. Türkiye'de etkinlik gösteren Nakşibendî şeyhleri genellikle Halidî'dir.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Hayri Öğüt</span>

Mustafa Hayri Malatyevî olarak da tanınan Mustafa Hayri Öğüt, Türk mutasavvıf. Bir Kâdirî Şeyhi, Kâdirî-Hâlisiye Meşâyihi, Mürşid-i Kâmil, Kutb-ul Aktâb ve Maliye Varidat Memuru idi.

<span class="mw-page-title-main">Şeyh Şamil</span> Kafkas lider

Şeyh Şamil ; Kuzey Kafkasya halklarının siyasi ve dinî önderi, Kuzey Azerbaycan, Dağıstan, Çeçenistan ve Çerkesya'nın üçüncü imamı olan imam ve asker. Kafkasya'nın bağımsızlığı için mücadele etmiş olan Şeyh Şamil, Müslüman nüfusa sahip ülkelerde ün sahibidir. Ruslara karşı kazandığı zaferlerden ötürü "Kafkas Kartalı" ve "Rusya'nın Kâbusu" gibi isimlerle anılır. Hamzat Bey'den sonra Kafkasya'daki direnişçilerin komutanıdır ve aynı zamanda Nakşibendi şeyhlerinden Seyyid Cemaleddin Kumuki'nin halifelerindendir. Yirmi beş yıl sürdürdüğü savaş ile onu izleyenlerin benimsemiş oldukları İslam ve tasavvuf inancı, günümüzde Kafkas halkları arasında oldukça yaygındır.

Râbıta, bir tasavvuf terimi. Tasavvufta belirli tarikatlarda bulunan bir uygulamaya verilen isimdir. Etimolojik açıdan râbıta sözcüğü rabt kökünden türemiştir ve “birleştirmek” ve “bağlamak” anlamlarına gelmektedir. Tasavvufta ise müridin, konsantre olup şeyhini aklında canlandırarak şeyhinden yardım istemesi, şeyhinin yardımı ile Allah'tan feyz alması anlamına gelir.

Rüfailik ya da Rifâiyye, tasavvufi inanışa göre kurucusu ve piri Ahmed er Rüfâi olan İslamîyetin bir tarikatıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed er-Rifâi</span> Rufâilik tarikatının kurucusu, 12. yüzyılda yaşamış din bilgini

Ahmed er-Rifâi, 12. yüzyılda yaşamış din bilgini ve Rufâilik tarikatının kurucusu.

Ahmed Ziyaüddin Efendi, Gümüşhânevî Tekkesi’nin kurucusu. Gümüşhaneli bir tüccarın oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Şeyh Said</span> Nakşibendi tarikatı şeyhi ve Şeyh Said İsyanının baş lideri (1865–1925)

Şeyh Said, Zaza asıllı Kürt Nakşibendi tarikatı lideri. Şeyh Said İsyanı'nın elebaşıydı. Cumhuriyet'in ilanına ve reformlarına karşı çıkarak şeriat isteğiyle dönemin hükûmetine karşı silahlı isyanda bulunmuş, bunun üzerine 1925 yılında yargılanmış ve ardından idam edilmiştir.

Muhammed Nur'ül Arabi, Son dönem melamiliğin piri. 1813-1887 arasında yaşamış sufi. Çeşitli sufi üstadlarından ders almış olan ve hayatının büyük kısmını Anadolu ve Rumeli topraklarında geçiren Seyyid Muhammed Nur, Abdülbaki Gölpınarlı tarafından Üçüncü Devir Melamiliği şeklindeki tanımlanan dönemin de öncüsü kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Zahid Gilani</span> İranlı ilahiyatçı (1216-1301)

Zahid Gilani tam adıyla Tâcüddîn İbrahim b. Rûşen Emîr b. Bâbil b. Bîdâr el-Kürdî es-Sencânî Zahidiyye tarikatının şeyhi ve mutasavvıf.

Osmanlı döneminde yaşamış sufi, şair, hattat ve mesnevihan.

Mehmet Lütfi Budak, Hace Muhammed Lütfi Efendi veya halk arasında yaygın söylendiği şekliyle Alvarlı Efe Hazretleri (1868-1956) Türk imam, sufi ve şairidir. Nakşibendi ve Kadiri tarikatlerinde şeyhtir.

Muhammed Esad Erbilî veya Şeyh Esad Erbilî, Nakşibendi şeyhi.

Ahmed Haznevi (Arapça: أحمد الخزنوي ;, Şeyh Ahmed Haznevi ve Şah-ı Hazne lakapları ile anılır. Haznevi ailesi ve Haznevi Cemaati'nin kurucusu, lideri ve şeyhi, Müslüman din adamı, mutasavvıf.

Seyyid Ahmed el-Kürdî Şeyh Ali Septî'nin halifelerinden, Nakşibendi şeyhi.

Muhammed Emin Er, Osmanlı geleneğinde eğitim görmüş bir İslam alimi ve Bediüzzaman Said Nursi'nin eski öğrencisiydi. Osmanlı'nın Diyarbakır ilinde doğdu ve ailesi Miran adlı bir Kürt aşiretine mensuptu.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Halil Soğukoğlu</span> İslam âlimi, yazar ve Mürid Hareketinin kurucusu

İbrahim Halil Soğukoğlu, Türkiye Gürcüsü İslam âlimi, yazar, din adamı, gazi, vâiz, Nakşibendi şeyhi, Mürid Hareketi'nin lideri.