İçeriğe atla

Hazine ve Maliye Bakanlığı (Türkiye)

Türkiye Cumhuriyeti
Hazine ve Maliye Bakanlığı

Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı Binası, Ankara
Genel bilgiler
Kuruluş tarihi3 Mayıs 1920 (104 yıl önce) (1920-05-03) (Maliye Vekaleti olarak)
10 Temmuz 2018 (6 yıl önce) (2018-07-10) (Hazine ve Maliye Bakanlığı olarak)
Önceki kurumlar
TürüBakanlık
BağlılığıTürkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı
AdresDikmen Caddesi
06450 Çankaya, Ankara
Yıllık bütçe₺2.210.009.654.000 (2023)[1]
Yönetici(ler)
Web sitesihmb.gov.tr

Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, hazine ve maliye işlerinden sorumlu olan bakanlıktır.

Tarihçe

Bakanlık, Milli Mücadele döneminde 3 Mayıs 1920 tarihinde Maliye Vekaleti olarak kuruldu. Cumhuriyetin ilanı sonrası 30 Ekim 1923 tarihinde Maliye Bakanlığı adını aldı. 13 Aralık 1983 tarihinde "Gümrük ve Tekel Bakanlığı" ile birleştirilerek Maliye ve Gümrük Bakanlığı adını aldı. 25 Haziran 1993 tarihinde yeniden Maliye Bakanlığı adını aldı. 10 Temmuz 2018 tarihinde Anayasa'da yapılan değişikliklere uyum sağlanması amacıyla bazı kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde değişiklik yapılması hakkındaki 703 sayılı KHK ile adı "Hazine Müsteşarlığı" ile "Maliye Bakanlığı" birleştirilerek Hazine ve Maliye Bakanlığı kuruldu.[2]

Görevleri

Hazine ve Maliye Bakanlığının görev ve yetkileri şunlardır:[3]

  1. Maliye ve ekonomi politikalarının hazırlanmasına yardımcı olmak ve bu politikaları uygulamak,
  2. Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ve özel bütçeli idarelerin hukuk danışmanlığını ve muhakemat hizmetlerini talepleri halinde yerine getirmek,
  3. Devlet hesaplarını tutmak, saymanlık hizmetlerini yapmak,
  4. Devlet gelirleri politikasının plan, program, genel ekonomik politika ve stratejiler çerçevesinde oluşturulmasına ilişkin çalışmaların koordinasyonunu sağlamak, uygulamayı izlemek,
  5. Her türlü gider işlemlerine ait mevzuatın hazırlanmasına katkı sağlamak,
  6. Bakanlığın ilgili kuruluşlarının işletme ve yatırım programlarını inceleyerek onaylamak ve yıllık programlara göre faaliyetlerini takip etmek ve denetlemek,
  7. Suç gelirlerinin aklanmasının önlenmesine ilişkin usul ve esasları belirlemek,
  8. Vergi incelemesi ve denetimine ilişkin temel politika ve stratejilerin belirlenmesi amacıyla çalışmalar yapmak ve belirlenen politikaların uygulanmasını sağlamak,
  9. Vergi kayıp ve kaçağı ile kayıt dışı ekonomik faaliyetleri tespit etmek ve bunları önlemek amacıyla risk analizi yapmak,
  10. Hazine işlemleri, kamu finansmanı, kamu sermayeli kuruluş ve işletmeler ve devlet iştirakleri, ikili ve çok taraflı dış ekonomik ilişkiler, uluslararası ve bölgesel ekonomik ve mali kuruluşlarla ilişkiler, yabancı ülke ve kuruluşlardan borç ve hibe alınması ve verilmesi ile ilgili işlemleri yapmak ve Hazinenin Cumhurbaşkanı kararı ile yurtiçindeki ya da yurtdışındaki şirketlere iştirak etmesini sağlamak,
  11. Ülkenin finansman politikaları çerçevesinde sermaye akımlarına ilişkin düzenleme ve işlemleri yapmak,
  12. Kambiyo rejimine ilişkin faaliyetleri düzenlemek, uygulamak, uygulamanın izlenmesi ve geliştirilmesine ilişkin esasları tespit etmek.
  13. Finansal piyasalara ilişkin yurtiçi ve yurtdışı gelişmeleri izlemek, değerlendirmek, finansal sektörü geliştirici ve finansal istikrarı güçlendirici çalışmalar yapmak,
  14. Bakanlıkların ve kamu kurum ve kuruluşlarının ekonomi politikalarını ilgilendiren faaliyetlerine katılım sağlamak,
  15. Uluslararası kuruluşlarla iletişim içerisinde çalışarak ileriye dönük stratejiler geliştirme amacıyla çalışmalar yapmak ve topluma perspektif sağlayan politika önerilerini katılımcı bir yaklaşımla belirleyerek özel kesim için orta ve uzun dönemde belirsizlikleri giderici genel bir yönlendirme görevini yerine getirmek,
  16. Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen temel hedef, ilke ve amaçlar çerçevesinde kalkınma planı, Cumhurbaşkanlığı Programı, orta vadeli program, orta vadeli mali plan, Cumhurbaşkanlığı yıllık programı ile sektörel plan ve programları, ilgili kamu idareleri ile Cumhurbaşkanlığı bünyesinde bulunan Politika Kurullarının görüşlerini de almak suretiyle Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile müştereken hazırlamak ve makro dengelerini oluşturmak.
  17. Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen temel hedef, ilke ve amaçlar çerçevesinde kalkınma planı, orta vadeli program, orta vadeli mali plan, Cumhurbaşkanı yıllık programı ile sektörel plan ve programların uygulanmasını izlemek, değerlendirmek, gerektiğinde 14. bentte belirtilen usule uygun olarak değişiklik yapmak veya teklif etmek.
  18. Kamu harcamalarında etkinlik, etkililik, ekonomiklik ve verimlilik sağlamak amacıyla gerekli standartları tespit etmek ve sınırlamalar koymak; bu hususlarda tüm kamu kurum ve kuruluşları için uyulması zorunlu düzenlemeleri yapmak ve tedbirleri almak.
  19. Bölgesel, çok taraflı ve ikili kalkınma ve ekonomik ilişkilerin kalkınma planları ve Cumhurbaşkanlığı yıllık programlarında belirtilen ilke, hedef ve politikalarla uyumlu ve etkili bir şekilde yürütülmesi için gerekli çalışmaları yapmak.
  20. Faaliyet alanına giren konularda bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği ve koordinasyonu sağlamak.
  21. Kanunlarla veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle verilen diğer görevleri yapmak.

Bağlı birimler

Merkez teşkilatı

Taşra teşkilatı

  • Defterdarlıklar

Sürekli kurullar / Bağlı kuruluşlar

İlgili kuruluşlar

Düzenleyici ve denetleyici kuruluşlar

Hazine ve maliye bakanları

Kaynakça

  1. ^ "2023 Yılı Merkezi Bütçe Kanunu, Hazine ve Maliye Bakanlığı Cetveli" (PDF). 30 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Ocak 2023. 
  2. ^ "Yeni uyum kararnamesi ile bazı bakanlıkların teşkilat yasaları lağvedildi". Anadolu Ajansı. 9 Temmuz 2018. 10 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2018. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dışişleri Bakanlığı (Türkiye)</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı bağlı olarak çalışan, dışişlerinden sorumlu olan bakanlık. Türkiye'nin diğer ülkeler ve uluslararası örgütlerle olan ilişkilerinin yürütülmesinden sorumlu olan bakanlığın başında şu an Hakan Fidan bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Millî Eğitim Bakanlığı (Türkiye)</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, 430 sayılı Tevhid-i Tedrisat Kanunu, 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu ve 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile kalkınma plan ve programları doğrultusunda millî eğitim hizmetlerini yürütmekle sorumlu olan bakanlık.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası</span> Türkiyenin merkez bankası

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), banknot ihraç eden, Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti'nin para ve kredi politikasını yürüten, veznedarlık görevini üstlenmiş ve devletin iktisadi ve mali danışmanlığını yapan yasal olarak bağımsız bir ekonomik kurumdur. Kâğıt para (banknot) basma tekelini elinde bulundurur ve bu yetkiye istinaden bağımsız olarak para politikasını belirler. Ayrıca Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı olan Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünce basılan madeni paraların tedavülü de Merkez Bankasınca sağlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye İstatistik Kurumu</span> Türkiyede sayısal verilerin toplanıp işlenmesinden sorumlu kamu kurumu

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığıyla ilişkili bir araştırma kurumu.

<span class="mw-page-title-main">Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, ulaştırma ve altyapı işlerinden sorumlu olan bakanlık.

<span class="mw-page-title-main">Kültür ve Turizm Bakanlığı (Türkiye)</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, kültür ve turizm işlerinden sorumlu olan bakanlık. 16 Nisan 2003 tarih ve 4848 sayılı kanun ile kuruldu. Daha sonra bu kanun lağvedilerek 10 Temmuz 2018 tarihli cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle yeniden düzenlendi.

<span class="mw-page-title-main">Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, enerji ve doğal kaynaklarla ilgili işlerden sorumlu olan bakanlık. 4951 Sayılı Kanun'un verdiği yetkiye dayanılarak 25 Aralık 1963 tarih ve 4400 Sayılı Cumhurbaşkanlığı onayı ile kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı'na bağlı olarak çalışan çevre, şehircilik ve iklim değişikliği işlerinden sorumlu bakanlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Kamu Finansmanı Genel Müdürlüğü</span>

Kamu Finansmanı Genel Müdürlüğü, Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı olarak görev yapan bir genel müdürlük.

Kamu Sermayeli Kuruluş ve İşletmeler Genel Müdürlüğü, Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı olarak görev yapan bir genel müdürlük.

<span class="mw-page-title-main">Dış Ekonomik İlişkiler Genel Müdürlüğü</span>

Dış Ekonomik İlişkiler Genel Müdürlüğü, Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı olarak görev yapan bir genel müdürlük.

Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü, Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına bağlı olarak görev yapan bir genel müdürlüktür.

Ekonomik Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığı'na bağlı olarak görev yapan bir genel müdürlüktür.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Cumhuriyeti Sosyal Güvenlik Kurumu</span> Devlet kurumu

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), 16 Mayıs 2006 tarihinde kabul edilen 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu ile Sosyal Sigortalar Kurumu, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı kurumlarının devredilmesi ile kurulmuş devlet kurumu. Kurum; genel kurul, yönetim kurulu ve başkanlık olmak üzere üç organdan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Gençlik ve Spor Bakanlığı (Türkiye)</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Gençlik ve Spor Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, gençlik ve spor işlerinden sorumlu olan bakanlık.

<span class="mw-page-title-main">Ticaret Bakanlığı (Türkiye)</span> Türkiyenin resmi Ekonomi bakanlığı

Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, ticaret işlerinden sorumlu bakanlık.

<span class="mw-page-title-main">Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, sosyal hizmetler ve aile işlerinden sorumlu olan bakanlıktır. 2011 yılında Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı adıyla kuruldu. 2018 yılında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile birleştirilerek "Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı" adını aldı. 21 Nisan 2021’de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın kurulmasıyla bakanlığın adı "Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı" olarak değiştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, sanayi ve teknoloji işlerinden sorumlu olan bakanlık.

<span class="mw-page-title-main">Strateji ve Bütçe Başkanlığı</span> Türkiyede bir kurum

Strateji ve Bütçe Başkanlığı (SBB), Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı devlet kurumu. 2018 Türkiye genel seçimleri sonrası Kalkınma Bakanlığı ile Maliye Bakanlığının Bütçe Genel Müdürlüğü birleştirilerek Cumhurbaşkanlığı bünyesinde oluşturuldu. Kalkınma Bakanlığına bağlı Kalkınma Ajansları ise Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına bağlandı.

<span class="mw-page-title-main">İletişim Başkanlığı</span> Türkiye cumhurbaşkanlığına bağlı devlet kurumu

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı ya da İletişim Başkanlığı, cumhurbaşkanlığına bağlı olarak devletin her türlü iletişim, basın, yayın ve bilgi alışverişi faaliyetini denetleyen ve idare eden kurumdur. 24 Temmuz 2018 tarihinde kuruldu ve Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü'nün yerini aldı.