İçeriğe atla

Hazer yılanı

Hazer yılanı
Korunma durumu

Asgari endişe altında (IUCN 3.1)[1]
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Squamata
Familya:Colubridae
Alt familya:Colubrinae
Cins:Dolichophis
Tür: D. caspius
İkili adlandırma
Dolichophis caspius
Gmelin, 1789
Sinonimler
  • Coluber caspius Gmelin, 1789
  • Coluber acontistes Pallas, 1814
  • Coluber thermalis Pallas, 1814
  • Coluber jugularis caspius — Wütschert, 1984
  • Hierophis caspius — Schätti, 1988
  • Dolichophis caspius — Nagy et al., 2004[1][2]

Hazer yılanı ya da halk arasında Bozyörük yılanı (Dolichophis caspius), Colubridae familyasına dahil zehirsiz türlerden biridir.[3]

Özellikleri

Hazer yılanı Avrupa kıtasındaki en büyük yılanlardan biridir. Yaygın olarak boyları 140–160 cm arasında değişmekle beraber bazılarının boyu 200 cm aşabiliyor. Doğada uzunluğu yaklaşık 250 cm olan Hazar yılanları tespit edilmiştir. Vücut ağırlığı genellikle 120-673 g arasındadır.[4] Bu tür zehirli değildir ve çoğunlukla gündüzleri avlanır. Baş ince bir boyunla gövdeye bağlanır. Göz bebekleri yuvarlaktır. Vücut etrafındaki pullar düz, gövde ortasında sayıları ondokuz, nadiren onyedi sıralıdır. Her pulun arka ucunda iki apikal delik bulunur. Sırt pigmenti gri kahverengi olup, üzerinde esmer lekeler bulunmaktadır. Sırt lekeleri genç bireylerde bariz olmakla birlikte yetişkinlerde pek fark edilmezler. Sırt pullarının orta kısımları kenarlarından daha açık renklidir. Karın altı bölgesi sarımsı beyaz, bazen kuyruk altında ince siyah noktalar bulunur.[2]

Coğrafi dağılım

Hazer yılanı

Hazer yılanı, Balkan yarımadasında, Doğu Avrupa'nın bazı bölgelerinde ve Anadolu'nun küçük bir bölümünde bulunur. Arnavutluk, Bulgaristan, Yunanistan, Kuzey Makedonya, Sırbistan, Romanya, Hırvatistan, Bosna-Hersek, güney Slovakya, Türkiye, Moldova, Karadağ, güney Ukrayna, güney Rusya, Kazakistan, Ürdün ve güney Macaristan'da bulunabilir.[1] Bir araştırmadan elde edilen sonuçlara göre habitatlarının Tuna ve Oltu Nehri gibi büyük nehirlerin yakınındaki alçak alanlara dağılmış olabileceğini göstermektedir.[2][5]

Yaşam alanı

Hazer yılanı habitat olarak genellikle yol kenarları, açık yamaçlar, vadi yamaçları, kayalık nehir kıyıları, bataklıklar, seyrek çalılıklı ve çimenli açık alanlar ile bahçe ve mezarlıkları tercih ederler. Dağlarda deniz seviyesinden 1500-1600 metre yüksekliğe kadar görülebilmektedir.[1]

Avlanma ve beslenme

Beslenme alışkanlığı olarak küçük memeliler, kendi boyutlarına göre kuşlar, kuş yavruları, kertenkeleler ve bazen kendilerinden küçük boyutlu yılan türlerini besin kaynağı olarak tüketirler. Hazer yılanı zehirli olmasa da vahşi olarak kabul edilir; hızlı ve uyarı vermeden ısırır. Tarım zararlısı olarak bilinen kemirgenleri ve diğer türleri de tükettikleri için doğal haşere kontrolünde önemli rol oynarlar.[6]

Kaynakça

  1. ^ a b c d Aghasyan A., Avcı A., Tuniyev B., Crnobrnja-Isailovic J., Lymberakis P., Andrén C., Cogalniceanu D., Wilkinson J., Ananjeva NB, Üzüm N., Orlov NL, Podloucky R., Tuniyev S., Kaya U., Böhme W., Ajtic R., Tok V., Uğurtaş İH., Sevinç M., Kroşe P.-A., Haxhiu I,, Sterijovski B., Borkin L., Milto K., Golynsky E., Rustamov A., Nuridjanov D., Munkhbayar K. & Shestapol, A. (2017). "Dolichophis caspius". IUCN Kırmızı Listesi. 2017: e.T157267A746211. doi:10.2305/IUCN.UK.2017-2.RLTS.T157267A746211.en. 5 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2022. 
  2. ^ a b c "Dolichophis caspius GMELIN, 1789". The Reptile Database. J. Craig Venter Institute. 26 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2022. 
  3. ^ "Dolichophis caspius". Bütünleştirilmiş Taksonomik Bilgi Sistemi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2022. 
  4. ^ Frank, K. & Dudas, G. (2018). Body size and seasonal condition of Caspian Whip Snakes, Dolichophis caspius (Gmelin, 1789), in southwestern Hungary. Herpetozoa, 30 (3/4): 131-138.
  5. ^ Mazzei, Paolo; Ilaria Pimpinelli. "Dolichophis caspius (Gmelin, 1789)". Amphibians and Reptiles of Europe. 8 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2022. 
  6. ^ Plettenberg-Laing, Anthony; Mee, George (2020). "Remarks on the diet of Dolichophis caspius (Gmelin, 1789) from Greece". Herpetology Notes. Cilt 13. ss. 989-991. 17 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Şeritli engerek</span> zehirli bir yılan türü

Şeritli engerek, engerekgiller (Viperidae) familyasından sırt bölgesi genel olarak kül renginde ya da grimsi kahverengi bir engerek türü.

<span class="mw-page-title-main">Koca engerek</span>

Koca engerek, engerekgiller (Viperidae) familyasından zehirli bir engerek türü. Orta Doğu'nun geniş bir alanı da dahil, Kuzey Afrika'dan Keşmir'in doğusuna kadar geniş bir habitatta yayılım gösteren koca engereğin beş alt türü bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yılan</span> pullular alt takımı

Yılanlar, Pullular takımına ait uzun, ayaksız etçil sürüngenlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Walterinnesia aegyptia</span>

Walterinnesia aegyptia Elapinae familyasına dahil Orta Doğu'da yaşayan zehirli bir kobra türü.

<i>Pelodytes caucasicus</i>

Pelodytes caucasicus, Pelodytes cinsine bağlı, Kafkaslar'da ve Türkiye'nin Doğu Karadeniz bölgesinde yaşayan, boyu 6 cm olan bir kurbağa türüdür. Habitat kaybından dolayı soyu tehlikededir.

<span class="mw-page-title-main">Hemşin yılanı</span>

Hemşin yılanı veya bilimsel adıyla Natrix megalocephala, kırbaç yılanıgiller familyasından zehirsiz bir yılan türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Darevski engereği</span>

Darevski engereği veya bilimsel adıyla Vipera darevskii, küçük bir zehirli engerek türüdür. Türkiye'nin Artvin ve Ardahan illeri ve Kuzeybatı Ermenistan'da görüldüğü rapor edilmiştir. Ayrıca muhtemelen Güney Gürcistan'da da yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bolkar engereği</span>

Bolkar engereği veya Bulgar dağı engereği, engerekgiller (Viperidae) familyasında Türkiye'nin güneyindeki dağlara özgü endemik bir yılan türüdür. Diğer tüm engerekler gibi zehirlidir.

<span class="mw-page-title-main">Bodur yılan</span>

Bodur yılanı Colubridae familyasına dahil zehirsiz türlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Van yılanı</span>

Van yılanı Colubridae familyasına dahil zehirsiz türlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Sarı yılan</span>

Sarı yılan, Colubridae familyasının Elaphe cinsine bağlı zehirsiz bir yılan türüdür. 250 cm erişen boyları ile Türkiye'de yaşayan en büyük yılanlardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya yılanı</span>

Avusturya yılanı, Colubridae familyasından zehirsiz bir yılan türüdür ve Avrupa'nın büyük bir kısmı, Küçük Asya ile Orta Asya'ya kadar yayılış gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Ev yılanı</span> Yılan türlerinden biri

Ev yılanı, Colubridae familyasına bağlı zehirsiz bir yılandır. Yaşam Kataloğuna göre Zamenis situla türünün bilinen bir alt türü yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Kırmızı yılan</span>

Kırmızı yılan, Colubridae familyasına bağlı zehirsiz bir türüdür. Batı Asya'da görülür ve görünüş olarak en yakın akrabası olan Hazer yılanına benzer.

<span class="mw-page-title-main">Sikkeli yılan</span>

Sikkeli yılan, Colubridae familyasına bağlı zehirsiz bir yılan türüdür. güneydoğu Avrupa, kuzeydoğu Afrika, Batı ve Orta Asya'da bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Toprak yılanı</span>

Toprak yılanı, Colubridae familyasında bulunan küçük, zarif ve zehirsiz bir yılan türüdür. Doğu Akdeniz ve Yakın Doğu'ya özgü endemik bir tür.

<span class="mw-page-title-main">Kedi gözlü yılan</span> yılan türü

Kedi gözlü yılan, Colubridae familyasınına dahil Akdeniz ve Kafkasya bölgelerine özgü zehirli bir türdür.

<span class="mw-page-title-main">Diadem yılanı</span> Yılan türü

Diadem yılanı, Colubridae familyasının Spalerosophis cinsine dahil, Kuzey Afrika, Batı ve Orta Asya'ya özgü bir yılan türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Çöl kobrası</span> Türkiyede yaşayan tek kobra türü

Çöl kobrası, Elapidae familyasınına bağlı Ortadoğu'ya özgü zehirli bir tür. Türkiye'de yaşayan tek kobra türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Ok yılanı</span>

Ok yılanı ya da İnce yılan, Colubridae familyasının Platyceps cinsinde buluan zehirsiz bir yılan türüdür. Yaşam Kataloğuna göre Platyceps najadum türünün bilinen 4 alt türü vardır.