Cami, İslam dininin ibadet mekanıdır. Genellikle minaresiz küçük camilere veya bazı kurum ve kuruluşlarda ibadet için ayrılmış ufak mekanlara ise mescit denir.
Yahya Efendi Tekkesi, İstanbul'da Yahya Efendi tarafından kurulmuş tekkedir. Beşiktaş'ta, Yıldız mahallesi, Yahya Efendi Çıkmazı'nda yer alır. Tekkenin çeşmesinin kitabesinden yola çıkarak kuruluş tarihinin 1538 olduğu tahmin edilir. Tekkelerin 1925 yılında kapatılmasından beri cami olarak hizmet vermektedir.
Zeynep Sultan Camii 1769 yılında III. Ahmed'in kızı Zeynep Sultan tarafından Ayazma Camii'nin de mîmarı olan Mehmed Tahir Ağa'ya yaptırılmış barok tarzındaki câmidir. Mîmârî tarzına bulunduğu mekân göz önüne alınarak karar verilmiştir. Bu özel tarzı ve yapımında kullanılan malzemeler nedeniyle Bizans kiliselerini anımsatır.
Yahya Efendi Türbesi, İstanbul'un Beşiktaş ilçesinde, Çırağan Sarayı karşısında, Yahya Efendi Tekkesi'nin bitişiğinde bulunan 1571 tarihli Mimar Sinan eseri kâgir türbedir.
Eyüpsultan ya da eski adıyla Eyüp, İstanbul ilinin Avrupa yakasında yer alan bir ilçesidir. 1936'da Fatih, Beyoğlu ve Sarıyer ilçelerinin bir bölümüyle kurulan Eyüpsultan ilçesinin yüzölçümü 242 km²'dir. 29 mahallesi bulunan Eyüpsultan ilçesinin nüfusu 2021 yılındaki Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi verilerine göre 417.360'tır. İlçenin Haliç'in iç kesiminde kısa bir sahil şeridi, Karadeniz'de Akpınar ve Çiftalan köyleri arasında da uzun bir sahil şeridi vardır. Kurulduğunda bugünkü Sultangazi ilçesinin Eskihabipler Mahallesi dışında tamamını, Gaziosmanpaşa ve Bayrampaşa ilçelerini de kapsayan Eyüpsultan, bugünkü sınırlarına 2009'da Yayla mahallesini Sultangazi'ye vererek ulaşmıştır. Eyüpsultan ilçesi doğuda Sarıyer, güneydoğuda Kâğıthane ve Beyoğlu, güneybatıda Gaziosmanpaşa ve Bayrampaşa, güneyde Zeytinburnu ve Fatih, batıda Arnavutköy ve Sultangazi, güneybatıda Başakşehir ilçelerine komşudur.
Edirnekapı Şehitliği, İstanbul'un Eyüpsultan ilçesinde bulunan tarihi bir mezarlıktır.
Mimar Acem Camii, Fatih'te Melek Hatun mahallesi Şehremini semtinde, Küçüksaray Meydanı caddesi ile Mevlanakapı caddesinin kesiştiği noktadadır. 1523-24'te Acem Ali tarafından inşa ettirilmiştir. Şeyh Seyyid Tekkesi, Örümceksiz Camii de denir ve Halveti-Sünbüli tekkesiyle mektebi yok olmuştur. Kırma çatılıdır, minare sağda bitişiktir.
Ferruh Kethüda Camii; İstanbul ili, Fatih ilçesi, Ayvansaray mahallesi, Mahkemealtı Caddesi üzerinde yer alır. Kanuni Sultan Süleyman'ın sadrazamı Semiz Ali Paşa'nın kethüdası yani kahyası olan Ferruh Ağa tarafından 1562-63 tarihinde inşa ettirilmiştir. Mezarı caminin ön tarafındaki hazire içinde bulunmaktadır. Mimar Sinan'ın eseri olan cami, Osmanlı döneminde Halvetiyye tarikatının Sünbüliye koluna ait bir tekke olarak da kullanıldığı için Balat Tekkesi adıyla da ünlenmiştir. Tekkeye ait diğer bölümler zaman içinde yıkılıp ortadan kalkmıştır. Külliyeden günümüze sadece cami ve çeşme kalabilmiştir. Dikdörtgen planlı olarak, kesme taştan inşa edilen caminin mihrabı baştan başa Tekfur Sarayı imalatı olan değerli çinilerle kaplıdır. Duvarlarındaki diğer Tekfur çinileri 1940'lı yıllarda çalınmış ve tahrip edilmiştir.
Zihgiri Kemal Mescidi, İstanbul'un Fatih ilçesine bağlı Çapa semtinde bulunan tarihi Osmanlı camilerinden birisidir. Zihgir; "ok atanların yay kirişlerini çekebilmek için başparmaklarına taktıkları halkalar" anlamına gelir; zihgiri kelimesi de bu kelime kökünden türemiştir.
Burmalı Mescid Camii, İstanbul'un Vefa semtinde bulunan camidir. Osmanlı Devleti'nin Mısır kadısı olan Emin Nureddin Osman tarafından cami girişindeki kitabeye göre 1540 yılında yaptırıldı. Minaresinin yivli görüntüsü nedeniyle "Burmalı" olarak anılmaktadır.
Tavaşi Hasan Ağa Camii ya da İnadiye Camii, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Ahmediye Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir cami. Sokullu Mehmet Paşa'nın hazinedarı olan Tavaşi Hasan Ağa tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1587 yılında başlanan cami, 1 yıllık inşaat sürecinden sonra 1588 yılında ibadete açılmıştır. Cami mimari olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.
Balaban Tekkesi Mescidi, İsfendiyar Tekkesi Mescidi ya da Yağcızade Tekkesi, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Mimar Sinan Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir mescittir. İsfendiyar namı ile ünlü Balaban Ahmet Baba tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1634 yılında başlanan mescit, 1 yıllık inşaat sürecinden sonra 1635 yılında ibadete açılmıştır. Mescit mimari olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.
Abdülaziz Camii, Somali'nin başkenti Mogadişu'da Abd-i Aziz bölgesininde bulunan tarihî cami.
Çapanoğlu Camii, Osmanlı döneminin Bozok Sancağı valisi Çapanoğlu Mustafa Bey tarafından 1779 tarihinde Yozgat şehir merkezinde yaptırılan cami. Cami halk arasında Büyük Cami veya Ulucami diye bilinmektedir. Yozgat çarşısı, Büyük Camii etrafında kuruludur.
İskender Baba Tekkesi ya da Kaymakçı Tekkesi, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Ahmediye Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir tekkedir. Yeniçeri ağalarından Mehmet Efendi tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1544 yılında başlanan tekke, aynı sene ibadete açılmıştır.
Çorakkapı Camii, İzmir'in Konak ilçesinde, Basmane semtinde bulunan, Basmane Garı'nın karşısındaki cami.
Kaşgari Murtaza Efendi Cami, Eyüpsultan, semtindedir. 18. Yüzyıla aittir. Mescid banisinin adına nisbetle “Murteza Efendi Cami”, burada vaktiyle bulunan tekkenin ilk şeyhinin Kaşgarlı olması sebebiyle “Kâşgarî Cami” olarak da adlandırılır. Eyüp Sultan'dan Pierre Loti Kahvesi'ne giden İdrisköşkü Caddesi ile Hüsamefendi Sokağı arasındadır. Her iki yola açılan avlu kapıları vardır. Mescit ve Tekkenin yapımına Türkistan kökenli Yekçeşm Ahmed Murtezâ Efendi tarafından 1744 tarihinde başlanmış ve bir senede bitirilmiştir. Bâni Murteza Efendi 1747'de ölmüştür. Mezarı, eşiyle birlikte cami önünde bulunan hazirededir. Cami ve müştemilatı ahşap malzemeden olup minaresi kesme taştan yapılmıştır. Cami yanında mermer, kitâbesiz, çıkrıklı bir kuyu mevcuttur. Burada bulunan tekkenin ilk şeyhi, haziresinde oğlu Ubeydullah ile birlikte medfun olan Türkistanlı Abdullah Nidayi'dir. Abdullah Nidayi Efendi'nin “Risale-i Hakkıyye” isimli bir çalışması vardır. Çalışma Dr. Güller Nuhoğlu tarafından incelenerek “Abdullah Nidâî-yi Kâşgâri “ ismi ile kitap haline getirilmiştir. Tekkenin son şeyhi, Necip Fazıl Kısakürek'in de şeyhi olan Abdülhakîm Arvâsî ’dir. Caminin hemen yanında türbesi olan İsa Geylani'nin ise Abdülkâdir Geylânî’nin torunlarından olduğu bazı kaynaklarda dile getirilir. 2014 yılında restorasyona tabi tutulan cami 2018 yılında ibadete açılmıştır. Kâşgâri Murteza Efendi Cami haziresinde Cemal Paşa ve Ahmet Bican Paşa gibi devrin önemli devlet adamlarının mezarları da vardır. Yapı topluluğu hakkında, Dr. Nuran Çetin tarafından, "Gönül Sultanlarının Ağırlandığı Tekke Kaşgari Dergahı" isimli bir kitap yazılmış ve 2018 yılında Eyüp sultan Belediyesi tarafından yayımlanmıştır.
Hacı İlyas Yatağan Camii, İstanbul ili Fatih ilçesi Ayvansaray mahallesinde bulunan II. Mehmed döneminde inşa edilen camidir. II.Mehmed'in Topçubaşısı Hacı İlyas Ağa tarafından mescit olarak yaptırıldı. II. Süleyman döneminde Yatağâni Dede adına bir kişi tarafından cami yakınına çeşme yaptırılması ve ölümünden sonra cami haziresine defnedilmesi nedeniyle "Yatağan Camii" olarak da bilinir. III. Mehmed döneminde (1598'de) minber eklenerek camiye dönüştürüldü.
Takkeci İbrahim Ağa Külliyesi , İstanbul'un Topkapı semtinde sur dışında bulunan, 16. yüzyıl sonlarında inşa edilmiş külliye.
Çingene Fırını Camii, Kara Kadı Camii ya da Kara Gazi Camii; İstanbul'un Üsküdar ilçesindeki bir camiydi.