İçeriğe atla

Hayyam Garipoğlu

Hayyam Garipoğlu
Doğum1954
Ceyhan, Adana
Meslekİş insanı
Tanınma nedeniTürkbank ihalesi
Malki cinayeti
Sümerbank ihalesi
POAŞ özelleştirmesi
Karabulut cinayeti

Hayyam Garipoğlu, (d. 1954 Ceyhan, Adana[1]) Türk iş insanı, televizyon kanalı (Smart Holiday TV) eski sahibi [2] ve yazardır.[3]

Garipoğlu Şirketler Topluluğu Yönetim Kurulu Başkanıdır. Özellikle Türkbank adıyla bilinen Türk Ticaret Bankası satışında ihaleye fesat karıştırdığına dair iddialar,[4][5] Malki cinayeti davasında üzerinde şüpheler bulunması ve gözaltına alınması,[6][7][8] Sümerbank'ı satın almak amacıyla ihaleye katılması ve 103.5 milyon dolara satın almasının yanı sıra ardından bankadan dolayı zimmet suçu nedeniyle ceza alması[9][10] ile son olarak Münevver Karabulut cinayetinde sanık olan Cem Garipoğlu'nu sakladığı iddiaları nedeniyle "suçluyu kayırmak" suçundan yargılanması ve yargılama sonunda üç yıllık hapis cezası alması ile tanınmaktadır.[10]

Hayat

Dedesinin Cezayir asıllı olduğunu beyan eden Garipoğlu'nun iş hayatı, Adana'nın Ceyhan ilçesinde, babaları Kasım Garipoğlu'nun, eski bir çırçır fabrikasını satın alması ile başlamıştır. 1978 yılında Hayyam ve kardeşi Nida, Almanya'ya giderek burada babalarının kendilerine gönderdiği tekstil ürünlerini pazarlamışlardır. Hayyam ayrıca Almanya'da kimya bölümünde okumuştur. Ancak iş hayatına atılması nedeniyle okulu yarıda bırakmıştır. Daha sonra Liverpool pamuk borsasında bir süre iş yapmıştır. Ailenin bu yıllarda Amasya ilinde iplik ve dokuma fabrikası, Lüleburgaz'da tekstil ve hidrojen peroksit fabrikası ile polivinil fabrikası olmak üzere 28 adet fabrikaları bulunmaktaydı.[1] Ayrıca Adana'da İpeks Tekstil isimli şirketin sahibi olan Hayyam Garipoğlu, 1976 yılında Halil Bezmen'e ait olan Rabak Elektrolitik Bakır ve Mamulleri A.Ş.'ni 35 milyon dolar karşılığında satın almıştır. Bunun ardından Toros Biracılık şirketini kurarak Alman bira üretim teknolojisi ile Marmara Bira isimli biraları üreten Hayyam Garipoğlu'nun şirketi pazarda tutunamadığından dolayı, şirketi Efes Pilsen'in sahibi olan Anadolu Grubu'na satmıştır.[11] Bu yıllarda satışa çıkarılan Sümerbank'ı 103.5 milyon dolara satın alan Garipoğlu, POAŞ'ın özelleştirmesi ihalesinde 1.6 milyar dolar vererek, ihaledeki en yüksek teklifi yapmıştır.[1] Bu sırada, Nesim Malki cinayetinin işlenmesi nedeniyle üzerinde şüphe bulunduğundan dolayı göz altına alındı.[8] Romanya'da Petromidia isimli rafineriyi 450 milyon dolar karşılığında satın alan Garipoğlu, buna müteakip olarak Ceyhan Holding isimli şirketini kurmuştur. 2003 yılında Ahmet Özal ile birlikte Kanal 6 isimli televizyon kanalını satın almak için anlaşmış [12] ancak maddi sorunlar nedeniyle bu satın almadan çekilmiştir. Daha sonra ise "Smart Holiday TV" isimli tatil paketi pazarlayan televizyon kanalını kurmuştur.[2] Garipoğlu yaşamını anlattığı biyografi kitabı Sus Konuşma!'yı 2006 yılında yayımlamıştır. Kitap Türkçe ve İngilizce olarak e-kitap formatında ücretsiz şekilde internet üzerinde dağıtılmaktadır.[13]

Olaylar ve iddialar

Nesim Malki cinayeti

Nesim Malki'nin 1995 yılında isteği başka bir bankaya daha sahip olmaktı. Bunun için Şükrü Karahasanoğlu'nun vasıtasıyla o sıralarda Sümerbank ihalesine giren İpeks Tekstil'in sahibi Hayyam Garipoğlu ile ortak olmak istedi. Malki, bu nedenle Sümerbank'ın gizli ortağı olarak biliniyordu. Hayyam Garipoğlu'na kendisinin Yahudi olması sebebiyle ortak oldukları takdirde, dünyanın önemli bankaları ile irtibat kurabileceklerini, Hayyam Garipoğlu kendi ifadesinde belirtmiştir. Malki, Sümerbank ihalesinde Hayyam Garipoğlu'na 25 milyon 860 bin dolar borç vermiştir. Hayyam Garipoğlu'da bu borca karşılık, Malki'ye çek vermiştir.[6] Bundan bir ay kadar sonra Nesim Malki 28 Kasım 1995 tarihinde, Bursa ilinde Özdilek Tesisleri önündeki trafik ışıklarında düzenlenen saldırı sonucu öldürülmüştür.[7] Olay, medyaya Susurluk kazası'nın ikinci perdesi olarak yansımıştır.[6] Nesim Malki ile aralarında ilişki bulunmasından dolayı, cinayet ile ilgili olarak gözaltına alınmıştır.[8]

Türk Ticaret Bankası özelleştirmesi

Türkbank ihalesine İpeks Tekstil isimli şirket ile katılan Hayyam Garipoğlu, ihaleye fesat karıştırmak ve çete oluşturmak suçlaması ile bu davada tutuksuz olarak sanık sıfatıyla yargılanmıştır.[4][5]

Sümerbank davası

Sümerbank'ın eski sahibi olan Garipoğlu ve 17 yöneticisi hakkında 248 trilyon 569 milyar lirayı zimmetine geçirdiği iddiası ile dava görülmüştür. Davada, Nesim Malki ile Hayyam Garipoğlu arasında yapılan para alışverişinin kayda geçmediği belirtilmiştir. 1 Nisan 2002 tarihinde, yargılandığı bu davadan dolayı 18 ay kaldığı cezaevinden tutuksuz yargılanmak üzere salıverilmiştir.[9] Daha sonra Garipoğlu hakkında çıkartılan Kırmızı bülten ile dünya genelinde arama kararı ile aranmıştır ve 2013 yılı Aralık ayında bu suçtan 6 yıl 5 ay 23 gün hapis cezasına çarptırılmıştır.[10]

Münevver Karabulut cinayeti

Lise öğrencisi olan 1991 doğumlu Münevver Karabulut, 3 Mart 2009 tarihinde öldürülmüştür.[14] Türk kamuoyunda oldukça fazla dikkat çeken cinayetin sanığı Cem Garipoğlu cinayetten 197 gün sonra teslim olmuştur.[15] Soruşturma süreci TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu tarafından da izlenen davada, Cem Garipoğlu'nun teslim olmasının ardından; Cem'in amcası olan Hayyam Garipoğlu da "suçluyu kayırmak" suçundan dolayı tutuklandı. Cem'in babası Nida Garipoğlu'nun beraat ettiği davada, Cem Garipoğlu 24 yıl, annesi Makbule Garipoğlu ve amcası Hayyam Garipoğlu ise üçer yıl mahkûmiyet almıştır. Cezalar Yargıtay tarafından onanmıştır.[10] Hayyam Garipoğlu, yeğeni ve katil zanlısı olan Cem Garipoğlu'na teslim olması yönünde, firarda olduğu süre içerisinde medyada çağrılarda yapmıştır.[16] Hayyam Garipoğlu'nun oğlu olan Fatih Garipoğlu'nun, Münevver Karabulut cinayetinin yıl dönümü olan 3 Mart 2013 tarihinde sevgilisi Simge ile nişanlanması da medyada geniş yer bulmuştur. Fakat Hayyam Garipoğlu'nun törene katılmadığı belirtilmiştir.[17]

Bibliyografi

  • Sus Konuşma, 2006, Topkapı Yayıncılık[3]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c "Bir "garip" petrol ihalesi". aksiyon. 4 Temmuz 1998. 17 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014. 
  2. ^ a b "Hayyam Garipoğlu yeni TV kanalı ile Avrupalı'ya tatil satıyor". gazetevatan. 27 Ağustos 2004. 3 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014. 
  3. ^ a b "Sus Konuşma!". kitapyurdu. 17 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014. 
  4. ^ a b ""Türkbank İhalesi"nde 9 ünlü sanık". ntvmsnbc. 21 Şubat 1998. Erişim tarihi: 3 Mart 2014. 
  5. ^ a b "Türkbank ihalesi için 9 sanıklı dava açıldı". hurriyet. 22 Aralık 1998. 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014. 
  6. ^ a b c "Yarım kalan final; Susurluk'un ikinci perdesi". zaman. 8 Şubat 2001. 18 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014. 
  7. ^ a b "Nesim Malki nasıl öldürüldü?". zaman. 2 Ağustos 2008. 15 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014. 
  8. ^ a b c "Girdiğim tüm işler hep boyumu aştı". takvim. 6 Temmuz 2010. 19 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014. 
  9. ^ a b "Hayyam Garipoğlu'na 248 trilyonluk dava". ntvmsnbc. 18 Ağustos 2000. Erişim tarihi: 3 Mart 2014. 
  10. ^ a b c d "Hayyam Garipoğlu'na hapis cezası". sabah. 13 Aralık 2013. 3 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014. 
  11. ^ "Marmara Bira'yı kurdu Efes Pilsen'e sattı". hurriyet. 30 Haziran 1998. 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014. 
  12. ^ "Kanal 6'da Hayyam Garipoğlu ve Ahmet Özal anlaştı". tgrthaber. 3 Aralık 2003. 10 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014. 
  13. ^ "Shut Up Don't Talk!". hayyamgaripoglu.com. 2 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2014. 
  14. ^ Bahar, Sonat (13 Mart 2009). "Kahve içerken başlayan, ölümle biten aşkın hikâyesi". Sabah. 9 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2010. 
  15. ^ Kılınç, Erdal (17 Eylül 2009). "Garipoğlu sonunda teslim oldu". Milliyet Gazetesi. 18 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2010. 
  16. ^ Yükselir, Sevilay (3 Mayıs 2009). "Beni dinle bir an önce teslim ol cezanı çek Cem!". sabah. 15 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014. 
  17. ^ "Cinayetin yıldönümünde Garipoğlu ailesinden görülmemiş tören!". milliyet. 3 Mart 2014. 18 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014. 

İlgili Araştırma Makaleleri

atv (Türkiye) Türkiyede faaliyetlerini sürdüren televizyon kanalı

atv, Turkuvaz Medya Grubu bünyesinde Türkiye'de yayın yapan ulusal televizyon kanallarından biridir. Tüm Türkiye'ye yayın yapan ulusal kanal, genelde dizi ve filmleriyle ön plana çıkmaktadır.

Etibank, 1935 yılında kurulup 2001 yılında kapatılan banka.

Erol Evcil ya da gerçek adıyla Erol Eşrefoğlu tefeci iş insanıdır.

Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF), tasarruf sahiplerinin haklarını yolsuzluk ve usulsüzlüklerden korumak amacıyla kurulmuş devlet kurumudur.

<span class="mw-page-title-main">Sümerbank</span> 1933 yılında kurulmuş, ticari nitelikte mal üreten firma ve banka

Sümerbank, özel bütçenin temelini oluşturan katma bütçeli idare uygulamasının başladığı 1933 yılında kurulmuş, ticari nitelikte mal üreten kuruluş. Tekstil sanayisi ile aynı anda banka konumunda.

Nesim Malki, Yahudi asıllı Türk iş insanı ve tefecidir.

<span class="mw-page-title-main">Cavit Çağlar</span> Türk iş insanı, siyasetçi ve spor yöneticisi

Cavit Çağlar Türk iş insanı, medya patronu, siyasetçi ve eski spor yöneticisi. Bursaspor'un 10. başkanıydı. Bursa Milletvekilliği ve Devlet Bakanlığı görevlerinde bulundu. Nergis Holding'in ve Olay Medya Grubunun sahibidir.

beIN SPORTS Türkiye, 2000 yılında Işık TV adıyla Mehmet Emin Karamehmet tarafından Digiturk platformu için satın alınan, 2001 yılında yine Mehmet Emin Karamehmet ve Şansal Büyüka tarafından adı Lig TV yapılan ve 2017 yılında beIN Media Group tarafından adı beIN Sports olarak değiştirilen, 2000-2001 sezonunun ikinci yarısından beri Süper Lig maçlarının naklen yayın haklarını elinde bulunduran ve Digiturk dijital platformundan yayın yapan Türkiye'nin ilk ve tek yabancı sermayeli spor kanalıdır. TFF'nin yayın ihalesini iptal etmesi akabinde yenilenen anlaşma ile 2 milyar 500 bin TL karşılığında 2 sezon daha Süper Lig ve Spor Toto 1. Lig'i yayınlamaya devam edecektir. Ayrıca 2022-2023 sezonundan itibaren 3 yıl boyunca Premier League'in Türkiye'deki yeni resmî yayıncısıdır.

<span class="mw-page-title-main">24 (televizyon kanalı)</span> Türkiye merkezli ulusal haber kanalı

24 TV, Ethem Sancak'nın imtiyaz sahibi olduğu TürkMedya bünyesinde bulunan ve 24 Ocak 2007 tarihinde İstanbul merkezli yayın yapmaya başlayan ulusal bir Türk televizyon kanalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kanal 6</span> Şatıroğlu Medya Grubu

Kanal 6, 4 Ekim 1992'de Ahmet Özal tarafından kurulmuş ve 22 Mayıs 2008 tarihine kadar yayın yapmış Türk televizyon kanalı. Karasal yayın frekansı ile Türksat uydusu, Kablo TV, Star Digital, Cine+Digital ve Digiturk gibi platformlarda yayın yapmıştır. Kanal Market adında bir de kardeş kanalı vardı. Kanal 6 Televizyonu ve 6 Gen Digital İçerik Platformu'nun 2022 yılı içerisinde Şatıroğlu Medya Grubu bünyesinde Seyrantepe, Kağıthane binasından yeniden yayında olması beklenmekteydi fakat çalışmalar ilerleyemediğinden dolayı iptal edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Çalık Holding</span>

Çalık Holding, 1997 yılının sonunda kurulan enerji, inşaat, madencilik, tekstil, finans ve dijital alanında faaliyet gösteren Türkiye merkezli holding şirketi. Yönetim kurulu başkanı ve kurucusu Ahmet Çalık'tır.

<span class="mw-page-title-main">Ciner Yayın Holding</span> Ciner Grubu bünyesindeki medya ve yayıncılık şirketi

Ciner Yayın Holding, 14 Eylül 2007 tarihinde Ciner Grubu bünyesinde kurulmuş ve gazete, dergi, kitap, radyo ve televizyon yayıncılık, yapımcılık, basım, dijital medya, dağıtım, perakende ve alternatif telekom alanlarında faaliyet gösteren bir şirkettir.

İSKİ skandalı, İSKİ genel müdürünün İSKİ ihalelerini paravan olarak kurduğu şirketlere vermesi ve bu ihalelerde büyük yolsuzluklar yapması olayıdır.

Adabank, 30 Ekim 1984 tarihinde Uzan Grubu tarafından kurulmuş bir Türk bankasıdır. Banka 26 Aralık 2023 tarihinden itibaren faaliyetlerine Dünya Katılım Bankası olarak devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Münevver Karabulut cinayeti</span> Türkiyede işlenmiş bir kadın cinayetidir

17 yaşındaki lise öğrencisi Münevver Karabulut, 3 Mart 2009 tarihinde Cem Garipoğlu tarafından öldürüldü. Cinayet duyulduktan sonra Türkiye kamuoyunda dikkat çekmiş ve büyük tepki oluşmuştur. Katil zanlısı Cem Garipoğlu cinayetten 197 gün sonra teslim olmuştur. Yargılama süreci 18 Kasım 2011 tarihinde mahkûmiyet kararının verilmesiyle sona ermiştir. Garipoğlu, 10 Ekim 2014 tarihinde Silivri'de cezasını çektiği 5 No'lu L Tipi Kapalı Cezaevi'nde bir ip ve poşet kullanarak intihar etmiştir.

2009'daki Türkiye olayları.

Türkiye'deki en üst seviye ulusal futbol ligi olan Süper Lig, aşağıdaki yayın organlarında yayımlanmaktadır.

Türkbank skandalı, 1998'de gerçekleşen ve aynı yıl Başbakan Mesut Yılmaz ve kabinesinin düşmesine yol açan siyasi bir skandaldır. Olay, Türk Ticaret Bankası veya diğer adıyla Türkbank'ın özelleştirme sürecinde gerçekleştiği için bu adla anılmıştır.

Korkmaz Yiğit, Türk iş insanıdır.

Kamuran Çörtük, Türk iş insanıdır.