İçeriğe atla

Hayvancılık

Hayvansal üretim ya da yaygın adı ile hayvancılık; ürünleri ve güçleri ile insanlara yararlı evcil hayvanların bakımı, beslenmesi, üretimi ve yetiştirilmesini kapsayan çiftlik ve tarım koludur.[1]

Hayvansal üretim, hayvansal üretime yönelik temel bilimler, hayvan yetiştirme, hayvan besleme, hayvan ıslahı, hayvancılıkta mekanizasyon, ekonomi ve istatistik, biyoteknoloji, hayvansal ürünler ve işleme teknolojisi, pazarlama gibi konuları kapsar.

Hayvansal üretimin, tarımı yapılan hayvan sınıfına göre 5 ana üretim kolu bulunur.[2]

Büyükbaş hayvancılık

Sığırcılık

Büyükbaş hayvancılık; sığırcılık, mandacılık, at, eşek ve katır yetiştiriciliğini kapsayan hayvancılık dalı.

Süt ve besi sığırcılığı çeşitli ürünleri ile gerek insan beslenmesi ve sağlığı gerekse çeşitli endüstrilerini temin etmesiyle ülke ekonomilerinde önemli rol alır. Mandıracılık, süt üreten sığırların beslenmesine dayanan bir tür hayvancılık alanıdır.

Mandacılık, eski önemini kaybetmektedir ve hayvan sayısı giderek azalmaktadır.

İşgücünden yararlanılan at, eşek, katırın, motorlu araçların gelişimiyle önemi ve hayvan sayıları azalmıştır.[3]

Küçükbaş hayvancılığı

Kuzu

Küçükbaş hayvancılığı; koyunculuk, keçicilik, tavşan ve kürk hayvanı yetiştiriciliğini kapsayan hayvancılık dalıdır.

Su ürünleri yetiştiriciliği

Su ürünleri yetiştiriciliği; avcılık faaliyetinden ayrı olarak, tatlı ve tuzlu suların ayrılmış bir bölümünde veya oluşturulan gölet ve havuzlarında, balık ve diğer deniz hayvanlarının yetiştiriciliğini kapsayan balıkçılık dalı.

Tatlı su hayvancılığında sazan ve alabalık başta gelmektedir.[]

Kümes hayvancılığı

Tavukçuluk

Kümes hayvancılığı; tavukçuluk, hindicilik, kaz ve ördek yetiştiriciliği, bıldırcın yetiştiriciliği, deve kuşu yetiştiriciliği gibi kanatlı hayvanların yetiştiriciliğini kapsayan hayvancılık dalı.

Süs kuşu yetiştiriciliği, bir tarım faaliyeti sayılmadığı için bu grupta yer almaz.

Kümes hayvancılığı, hayvancılık sektörünün en gelişmiş ve teknolojiye en açık olanıdır. Aynı zamanda hayvansal protein açığının kapatılmasında dünyanın elindeki en büyük kozudur. Üretiminin kolay ve hızlı olmasının yanında maliyetinin de düşük olması başlıca üstünlüklerindendir.[4]

Kümes hayvancılığı içinde tavukçuluk; üretim miktarı ve potansiyeliyle başta gelmektedir.

Kümes hayvancılığı elde edilen ürüne göre iki ana gruba ayrılır:

Etçill kümes hayvancılığı

Kanatlı hayvanlardan et üretmek amacı ile yapılan faaliyetlerin bütününe verilen ad.

Kanatlı eti üreticiliği, günümüzde büyük bir sektör olmuştur. Özellikle 1990 yıllarda, artan tüketimle beraber hızlı bir gelişim göstermiştir.Bu gelişim sektörde çalışan şirketlerin entegreleşmeleriyle sonuçlanmıştır. Entegre şirketler, bünyelerinde damızlık, kuluçka, yem üretim, kesimhane ve pazarlama ünitelerini barındırırlar. Bu durumlarıyla oldukça büyük organizasyonu oluştururlar. Entegre şirketlerde sadece kümesler entegre bünyesinde değildir. Etlik kümes sahipleriyle, entegreler arasında fason üretim anlaşmalarıyla çalışma yapılır.Kümes sahipleri, genellikle küçük veya orta ölçekli çiftçilerdir.[5]

Arıcılık

Bal arısı
  • Arıcılık; bal arısının, bal, balmumu gibi ürünlerini elde etmek için yapılan yetiştiriciliğe verilen ad
  • Türkiye'de genelde arıcılık faaliyetleri Erzurum-Kars platosu, Ege bölgesi ve Doğu Karadeniz'de yapılır. İl olarak bakmak gerekirse Kars, Muğla, Artvin, Çanakkale ve Ordu arıcılık faaliyetlerinin en sık yapıldığı illerdendir.

İpek böcekçiliği

İpek Böceği

İpek böcekçiliği; ipek böceğinden ipek ipliği üretmek amacı ile yapılan yetiştiriciliğe verilen ad.

İpekböceği yetiştiriciliği, dut ağacının yetiştiği her yerde yapılabilir. İpekböcekleri ne zaman beslenir? İpekböceklerinin, Ege ve Akdeniz bölgesinde Nisan, diğer bölgelerde Mayıs aylarında beslemesi yapılır.[6]

Entomofaji, bir böcek yetiştiriciliğine verilen ad.

Kaynakça

  1. ^ "Animal husbandry | agriculture | Britannica". www.britannica.com. 25 Nis 2024. 6 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2024. 
  2. ^ "Animal Husbandry - Meaning, History, Importance, Types and FAQ". VEDANTU. 14 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2024. 
  3. ^ "Animal Husbandry - an overview | ScienceDirect Topics". www.sciencedirect.com. 14 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2024. 
  4. ^ "Animal Husbandry - Types and Practices | Turito". US Learn. 29 Ağu 2022. 14 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2024. 
  5. ^ "Animal Husbandry: Inbreeding, Outbreeding, Apiculture, Videos, Examples". 11 Nis 2018. 14 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2024. 
  6. ^ "What is Animal Husbandry? Definition, Types, Role in Agriculture". GeeksforGeeks. 22 Mayıs 2022. 14 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2024. 

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tarım</span> bitki ve hayvan evcilleştirme bilimi.

Tarım veya ziraat, bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretilmesi, bunların kalite ve verimlerinin yükseltilmesi, bu ürünlerin uygun koşullarda muhafazası, işlenip değerlendirilmesi ve pazarlanmasını ele alan bilim dalıdır. Diğer bir ifade ile insan besini olabilecek ve ekonomik değeri olan her türlü bitkisel-Hayvansal ürünün bakım, besleme, yetiştirme, koruma ve mekanizasyon faaliyetlerinin tamamı ile durgun sularda veya özel alanlarda yapılan balıkçılık faaliyetlerinin tümüdür.

Veteriner sağlık teknisyeni, Veteriner tıp alanında çalışmalar yapan yardımcı veteriner sağlık personeli.

<span class="mw-page-title-main">Ziraat mühendisliği</span> bitki koruma iş alanları

Ziraat mühendisliği bitkisel üretim ve zootekni yanında süt teknolojisi, tarımsal biyoteknoloji, tarım makinaları, tarımsal enerji sistemleri, tarımsal yapılar (kültür-teknik), arazi ve su kaynakları, toprak bilimi ve bitki besleme, tarım ekonomisi, tarım ürünleri teknolojisi, bitki koruma, peyzaj mimarlığı, biyoyakıt ve biyogaz enerji üretimi alanlarında uğraş veren mühendislik dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tekstil</span>

Tekstil veya dokumacılık, hayvansal, bitkisel veya kimyasal lifli kullanım ürünleridir. Giyilebilen her şey ve bazı dekorasyon ürünlerini de içine alan üretim sektörüdür.

Hayvan hakları, insan harici hayvanların tümünün ya da bir kısmının kendilerine ait bir özerkliğe sahip oldukları ve acıdan kaçınma gibi temel çıkarlarının tıpkı insanların temel çıkarlarının korunduğu gibi korunması gerektiğini savunan fikirdir. Hayvan hakları kavramı, insan harici hayvanların insan amaçlarına uygun düştüğü biçimde kullanılabilecek birer eşya olmadığı, kendi arzuları ve ihtiyaçları olan bireyler olarak muamele görmeleri gerektiği anlamına gelir. Pratikte bu, hayvanların insancıl muamele görmelerinin gerekli olması anlamına gelebileceği gibi, hayvanların tibbi ve kozmetik deneylerde kullanılmasının, eti ya da derisi için öldürülmesinin, eğlence için avlanmasının ve hayvancılık sektöründe hammadde ya da kaynak olarak kullanılmalarının hayvan hakkı ihlalleri olarak tanımlanması anlamına gelecektir.

<span class="mw-page-title-main">Eşme</span> Uşakın ilçesi

Eşme, Uşak ilinin 62 km güneybatısında yer alan Uşak ilinin nüfus bakımından Banaz'dan sonra en büyük ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Et</span> hayvanların yenebilen kas dokularına et denir

Et, insanlarda ve hayvanlarda deri ile kemik arasındaki kas ve yağdan oluşan tabakaya, kasaplıkta ise hayvanlardan sağlanan kaslardan oluşmuş besin maddesine denir.

<span class="mw-page-title-main">Marmara Bölgesi</span> Türkiyenin Marmara Denizi çevresindeki coğrafi bölgesi

Marmara Bölgesi, Türkiye'nin 7 coğrafi bölgesinden biridir.

İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Veteriner Fakültesi, İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Büyükçekmece Yerleşkesinde bulunmaktadır. İstanbul'da faaliyet gösteren tek veteriner fakültesidir. Öğrenciler 5 yıllık eğitimin sonunda yüksek lisans derecesiyle mezun olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bozkır</span>

Bozkır veya step, fiziki coğrafyada kurakçıl otsu bitkilerden oluşan, sıcak ve ılıman iklimlerdeki ağaçsız ekolojik bölge.

<span class="mw-page-title-main">Çiftlik</span>

Çiftlik, insanların kırsal alan'da bitki ve hayvanları yetiştirip yararlandıkları işletme. Günümüzde en yaygın çiftlik türleri agrivoltaik, ağaç çiftliği, hara, ağıl, arılık, balık çiftliği, sığır çiftliği, süt çiftliği, kürk çiftliği, keçi çiftliği, mandıracılık, dönüştürülebilir hayvancılık çiftliği, böcek çiftliği, çiftlik hayvanları, domuz yetiştiriciliği, Kümes hayvanları yetiştiriciliği, kuşçuluk çiftliği, koyun çiftliği, yaban hayatı çiftçiliği'dir. İsim, ekilebilir arazi, sera, sebze çiftlikleri, meyve çiftlikleri, gübre, hayvan yemi ve hayvancılık çiftlikleri, doğal lif, biyoyakıt ve diğer emtia üretimi için kullanılan araziler için kullanılır. Çiftlikler, beslenme yeri, ranç, ekin tarlaları ve plantasyonlar, meralar, küçük çiftlikler ve hobi çiftlikleri, çiftlik avlusu, çiftlik suyu tesisi, çiftlik evi ve tarımsal binaları da içerir. Modern zamanlarda bu terim, her ikisi de karada veya denizde çalışabilen rüzgâr çiftliği ve balık çiftlikleri gibi endüstriyel operasyonları içerecek şekilde genişletilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Veganlık</span> Hayvan kökenli ürünleri ve gıdaları kullanmayı reddeden yaşam tarzı

Veganlık veya veganizm, bazı nedenlerle hayvan kökenli gıdaları ve diğer hayvansal ürünleri kullanmayı reddetmektir. Vegan kişiler, vejetaryen'lerden farklı, hayvan kullanımı yoluyla elde edilen gıdaları, giyecekleri ve yumurta, süt, bal, yün gibi diğer tüm yan ürünleri kullanmayı reddeder.

<span class="mw-page-title-main">Tavukçuluk</span>

Tavukçuluk; tavukların, et, yumurta ve diğer yan ürünlerinin elde edilmesi amacı ile yetiştiriciliğinin yapıldığı hayvancılık kolu.

<span class="mw-page-title-main">Hindicilik</span>

Hindicilik; hindi etinin ve diğer yan ürünlerinin elde edilmesi amacı ile yetiştiriciliğinin yapıldığı hayvancılık kolu.

<span class="mw-page-title-main">Munzur Üniversitesi</span> Tunceli"de kurulu devlet üniversitesi

Munzur Üniversitesi veya eski adıyla Tunceli Üniversitesi, 22 Mayıs 2008 tarih ve 5765 sayılı kanun ile Bakanlar Kurulunda Tunceli ilinde kurulması kararlaştırılmış olan üniversitedir. İlk kez Tunceli Meslek Yüksekokulu adıyla 1983-1984 Öğretim Yılında Fırat Üniversitesi bünyesinde Elazığ'da öğretime başlamış, ilk mezunlarını 1985 yılında Elazığ'da vermiştir. 1987-1988 Öğretim Yılında Tunceli'ye nakil edilmiştir. 6 Fakülte, 2 Meslek yüksekokulu, 1 Yüksek Okul, 2 Enstitüden ve 5 Araştırma Merkezinden oluşmaktadır. Türkiye'nin ilk ve tek Alevilik Araştırma ve Uygulama Merkezi 8 Temmuz 2009 tarihinde bu üniversitede kurulmuştur. Rektörü Prof. Dr. Durmuş Boztuğ 7 Haziran 2015 tarihinde yapılacak olan Genel Seçimlerde Milletvekili Aday Adayı olmak için rektörlük görevinden istifa etti. 3 Nisan 2015 tarihinde Prof. Dr. Ubeyde İpek atanmıştır. 6 Haziran 2023 tarihinde rektörlük görevine Prof. Dr. Kenan Peker atanmıştır. 20 Ağustos 2016'da torba kanun ile adı Munzur Üniversitesi olarak değiştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi</span>

Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi, tüm idari ve akademik birimleriyle Ankara Üniversitesi'nin Dışkapı Yerleşkesi'nde eğitim öğretim veren veteriner fakültesidir. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk üniversitesi olan Ankara Üniversitesi'nin kurucu fakültelerindendir. 1933 yılında İstanbul'dan Ankara'ya taşınıp Yüksek Ziraat Enstitüsü'nün bir parçası haline gelmiş bulunan Yüksek Veteriner Okulu'nun 1948 yılında Ankara Üniversitesi'ne katılması ile kuruldu. Ülkedeki ikinci Veteriner Fakültesinin 1970 yılında Elazığ'da kuruluşuna dek Türkiye'de veteriner hekim yetiştiren tek yüksek öğretim kurumu olarak kalmış; kendisinden sonra kurulan diğer veteriner fakültelerinin çoğunun kuruluşuna ve eğitim-öğretim faaliyetlerine destek sağlamıştır. Fakültenin bünyesinde bir Hayvan Hastanesi, Acil Kliniği, yem bitkileri üretimi ve sığır, koyun-keçi, domuz, at ve tavuk yetiştiriciliği yapılan bir eğitim araştırma uygulama çiftliği, iki müze bulunur.

Tülay Bakır Türk hekim ve siyasetçi. TBMM 24. dönem Samsun milletvekili.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de tarım</span>

Türkiye'de tarım, istihdam, ihracat ve ulusal gelire yaptığı katkı ile önemli bir sektördür.

<span class="mw-page-title-main">Kentsel tarım</span>

Kentsel tarım, kent içinde ve çeperindeki tarımsal faaliyetleri kapsayan tarımdır. Endüstriyel tarıma karşı bir alternatif üretim modelidir. Kentsel tarım, sürdürülebilir kentsel gelişmenin zorunlu bir parçası olup, kendine yetebilen kentler için bir gerekliliktir. Kentsel tarım, gıda üretimini belirli sayıdaki tarım işletmesinden, fazla sayıdaki kent sakinlerine devretmeyi hedefler.

<span class="mw-page-title-main">Kümes gübresi</span>

Tarımda, kümes hayvanı altlığı veya piliç altlığı, kümes hayvanı dışkısı, dökülen yem, tüy ve kümes hayvanı faaliyetlerinde altlık olarak kullanılan malzemenin bir karışımıdır. Kanatlı altlığı, piliç, hindi ve diğer kuşları yetiştirmek için kullanılır. Yaygın yatak malzemeleri arasında talaş, yer fıstığı kabukları, kıyılmış şeker kamışı, saman ve diğer kuru, emici, düşük maliyetli organik malzemeler bulunur. Kum da bazen yatak olarak kullanılır. Yatak malzemeleri, nemi emerek amonyak ve zararlı patojenleri sınırlar. Altlık için kullanılan malzemelerin karkas kalitesi ve kanatlı performansı üzerinde de önemli bir etkisi olabilir.