İçeriğe atla

Hayrullah Tâceddin Yalım

Hayrullah Tâceddin Yalım, (d. 16 Kasım 1885, Üsküdar, İstanbul - ö. 7 Ekim 1954, Üsküdar, İstanbul), Türk mutasavvıf, şair ve dini musiki bestekârı. Üsküdar'da 1885 yılında doğdu. Üsküdar Kurban Nasuh Rifâî Tekkesi şeyhi Nûriefendizâde Tevfik Efendi'nin oğludur. Kurban Nasuh Rifâî Tekkesi şeyhliğine vekâleten getirilmesinin ardından 1909 yılında bu tekkeye şeyh tayin edildi. 1925 yılında tekkelerin kapatılmasına kadar bu vazifesine devam etti. Cumhuriyet devrinde ise tapu memuru olarak vazife gördü. 1954 yılında Üsküdar'da öldü ve oraya defnedildi.[1]

Eserleri

  • Hüseynî ilâhi: Câm-ı mahabbet içdik (Güftesi de kendisine aittir)
  • Sûzinâk ilâhi: Farzdır şer'an mahabbet hânedân-ı Mustafâ'ya (Güftesi de kendisine aittir)
  • Rast ilâhi: Uyan behey gâfil hâb-ı gafletten (Güfte: Derviş Himmet)
  • Rast ilâhi: Gerçek aşıklara salâ denildi (Güfte: Emir Sultan)
  • Hayrullah Tâceddin Efendi'nin muhtelif şiirleri Dr. Subhi Ezgi, Hüseyin Sâdeddin Arel, Rüştü Eriç, Bestenigâr Ziyâ Bey, Mustafa Düzgünman gibi musikişinaslar tarafından bestelenmiştir.

Kaynakça

  1. ^ "Mehmet Hayrullah Tâcettin Yalım kimdir? Hayatı ve eserleri". www.kimdirhayatieserleri.com. 14 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Beşiktaşlı Yahya Efendi, Molla Şeyhzade ya da Şeyh Yahya Beşiktaşî, Osmanlı devrinde yaşamış mutasavvıf, alim ve şair. Kanuni Sultan Süleyman devrinde İstanbul’da müderrislik yapmış olan Yahya Efendi, devrinin tanınmış alimlerindendir. Osmanlı sarayı ile yakın ilişkileri oldu ve hayatı boyunca Kanuni tarafından kendisine danışıldı. Emekli olduktan sonra Beşiktaş’ta pek çok bina inşa ettirip dergah ve vakıflar kurdu, bölgeyi ağaçlandırarak mesire yerine dönüştürdü.

<span class="mw-page-title-main">Karaca Ahmet</span>

Karaca Ahmet Sultan, Hacı Bektaş Veli’nin yanında dervişlik hizmeti yaptı. Üsküdar sınırları içinde, Gündoğumu Caddesi ile Nuhkuyusu Caddesi'nin birleştiği köşede "Karacaahmet Sultan Dergahı" ve türbesi vardır. Türbe Kanuni Sultan Süleyman'ın Bektaşi tarikatına mensup eşi Gülfem Hatun tarafından yaptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Münir Ertegün</span> Türk diplomat

Mehmet Münir Ertegün, Türk diplomat ve devlet adamı. Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti dönemlerinde görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Haliç</span> Boğaziçi girişindeki Tarihî yarımada ve Beyoğlu platolarını birbirinden ayıran deniz girintisi

Haliç, İstanbul'un Avrupa yakasını kaplayan Çatalca Yarımadası'nın güneydoğu ucunda, Boğaziçi girişinde, İstanbul ve Beyoğlu platolarını birbirinden ayıran deniz girintisi. Denizin kendisine ulaşan akarsu yatağının bir bölümünü istila etmesiyle meydana gelen yapının jeomorfolojik adı olan Arapça haliç sözcüğü, İstanbul halicinin kent açısından taşıdığı önemden dolayı Osmanlılar döneminden bu yana bir özel isim haline gelmiş, birçok semti kapsayan bir kent bölgesi adı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Özbekler Tekkesi</span>

Özbekler Tekkesi, 1752'de Buharalı Nakşibendi dervişler tarafından Ahmet Yesevi geleneğinde Üsküdar, Sultantepe'de kurulan tekke. Türk Kurtuluş Savaşı yıllarında Anadolu'ya asker ve cephane göndermede gizli bir üs olarak hizmet verdi. Halen Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne bağlı olup müze olarak kullanılması gündemdedir. Üsküdar İlçesinin Sultantepe Mahallesi, Münir Ertegün Sokağın devamında mezarlık içerisinde yer almaktadır.

Kemani Serkis Efendi,, Ermeni asıllı Klasik Türk müziği bestekâr ve güftekârı.

Şekip Ayhan Özışık, Türk müzisyen ve sazende. Ankara'da doğan sanatçı, Raşit ve Sadiye Özışık çiftinin oğludur.

Ahmediye, İstanbul ilinin Anadolu Yakası'nda bulunan Üsküdar ilçesine bağlı bir mahalledir. Batısında Salacak, kuzeyinde Aziz Mahmud Hüdayi ve Mimar Sinan; güneyinde Salacak ve Zeynep Kamil; doğusunda ise yine Mimarsinan ve Zeynep Kamil mahalleleri vardır. Adını mahalle sınırları içinde camisi ve imareti bulunan İbn'ül Emin Ahmed Ağa adlı kişiden almaktadır. Mahallede Tavaşi Hasan Ağa, Ahmediye, Malatyalı İsmail Ağa, Kurban Nasuh, Şehit Süleyman Paşa camileri yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Selamsız</span>

Selamsız, İstanbul ilinin Anadolu Yakası'nda bulunan Üsküdar ilçesine bağlı semtlerden biridir. Büyük ölçüde Selami Ali ve Murat Reis mahallelerine yayılan semtin kuzeyinde Sultantepe, kuzeyinde ve kuzeydoğusunda İcadiye, doğusunda Altunizade, güneyinde Valide-i Atik, batısındaysa Mimar Sinan mahalleleri yer alır. Semtin adının, bölgedeki bir cami, bir tekke, bir hamam ve bir çeşmeye adını veren Şeyh Selami Ali'den geldiği sanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Abdurrahman Sami Paşa</span> Osmanlı bürokrat, şair

Abdurrahman Sami Paşa, bürokrat, şair.

Hacı Bedel Mustafa Efendi Camii ya da Osman Efendi Mescidi, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Mimar Sinan Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir camidir. Dönemin Hüdayi Dergahı şeyhi olan Şeyh Osman Efendi tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1720 yılında başlanan cami, 1 yıllık inşaat sürecinden sonra 1721 yılında ibadete açılmıştır. Cami mimari olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tabaklar Camii</span>

Tabaklar Camii, Konyalı Biraderler Camii ya da Debbağlar Camii, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Zeynep Kamil Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir camidir. Hacı Ferhat Ağa ve Hacı Mehmet Ağa tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1587 yılında başlanan cami, 1 yıllık inşaat sürecinden sonra 1588 yılında ibadete açılmıştır. Cami mimari olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.

Ken'an Rifâî Büyükaksoy,, Türk muallim, mutasavvıf, şairdir. Yirminci yüzyılın ilk yarısında yaşayan İslâm âlimleri arasında önemli yeri olan bir mutasavvıftır. İslâmiyet'in ilk tarikatlarından biri olan Rıfâiyye'nin İstanbul kanadını kurmuş, tarikatın görüşlerini 20. yüzyılın modern hayat şartlarına göre yorumlamış, 1908 ile 1925 arasında tarikatın şeyhliğini yapmıştır. Osmanlı döneminde olduğu gibi cumhuriyet döneminde de, Türkiye'de pek çok entelektüel, yazar, edebiyatçı, sanatçıyı etkileyen Kenan Rifâî, 1925'te tekke ve zaviyelerin yasaklanmasını "Hakk'ın tasarrufu" olarak yorumlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Balaban Tekkesi Mescidi</span>

Balaban Tekkesi Mescidi, İsfendiyar Tekkesi Mescidi ya da Yağcızade Tekkesi, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Mimar Sinan Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir mescittir. İsfendiyar namı ile ünlü Balaban Ahmet Baba tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1634 yılında başlanan mescit, 1 yıllık inşaat sürecinden sonra 1635 yılında ibadete açılmıştır. Mescit mimari olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kurban Nasuh Baba Camii</span>

Kurban Nasuh Baba Camii ya da Şeyh Nuri Efendi (Çarşamba) Tekkesi, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Ahmediye Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir camidir. Şeyh Kurban Nasuh Baba tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1586 yılında başlanan cami, 1 yıllık inşaat sürecinden sonra 1587 yılında ibadete açılmıştır. Cami mimari olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.

İskender Baba Tekkesi ya da Kaymakçı Tekkesi, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Ahmediye Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir tekkedir. Yeniçeri ağalarından Mehmet Efendi tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1544 yılında başlanan tekke, aynı sene ibadete açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Mahmud Hüdayi Camii</span> Osmanlı Döneminden kalma tarihî bir cami

Aziz Mahmud Hüdayi Camii, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Aziz Mahmud Hüdayi Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir camidir. Kanuni Sultan Süleyman'ın torunu olan Asiye Hümaşah Sultan tarafından, üçüncü eşi Aziz Mahmud Hüdayi adına yaptırılmıştır. Yapımına 1589 yılında başlanan cami, 6 yıllık inşaat sürecinden sonra 1595 yılında ibadete açılmıştır. Cami mimari olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.

Ali Rıza Şengel yahut Eyyubî Ali Rıza Bey, Klasik Türk müziği bestekârı ve hocası, nevbezen.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf Fahir Ataer</span> Bektaşi babası ve futbolcu

Yusuf Fahir Baba, Soyadı Kanunundan sonra Yusuf Fahir Ataer, İstanbul'un önde gelen Bektaşi babası.

Mustafa Esat Düzgünman Türk ebru sanatçısı, mücellit, dini musiki bestecisi ve icracısı, şair, türbedar ve aktar.