İçeriğe atla

Hayri Dev

Hayri Dev
Doğum1933
Gökçeyaka, Çameli, Denizli
Ölüm18 Temmuz 2018 (84-85 yaşlarında)
Denizli
MesleklerÇam Düdüğü Yapımı ve İcracılığı
Etkin yıllar1948-2018

Hayri Dev (1933 - 18 Temmuz 2018), Türk müzik sanatçısı ve çam düdüğü ustasıdır.

Hayatı

Denizli'nin Çameli ilçesine bağlı Gökçeyaka köyünde dünyaya geldi.[1][2][3] Küçük bir çocuk iken ailesinin sahibi olduğu hayvanlara çobanlık yaparak yaşamını sürdürdü. Eğitimini ailesinin geçimini sağlamak amacıyla okula devam edemedi. Okuma yazmayı okula giden bir arkadaşından öğrendi.[1] 15 yaşına geldiğinde cura ile tanıştı. Cura ile, Masıt Kırığı denilen dokuz sekizlik mahalli ezgileri çalıp söylemeye başladı.[1] Daha sonra çam düdüğü yapımında ustalaştı.[1] Daha sonra cura ve çam düdüğü ile oluşturduğu ezgilerden ortaya çıkan Karaman Kırığı adlı müziği ile düğünlerde ve diğer eğlencelerde sahne almaya başladı.[1] Zaman içinde ünlendi.

1990'lı yılların başlarında Avrupa'da da adı duyulmaya başladı.[3] 1992 yılında Fransız Jérôme Cler geleneksel ezgileri araştırmak için Türkiye'ye gelir ve bölgenin ezgileri ve gelenekleri hakkında 350 sayfalık bir tez oluşturur.[3] Hazırladığı bu tez ile Sorbonne Üniversitesi'nden doçentlik alır.[3] Araştırması sırasında Hayri Dev ile de tanışır. Daha sonra 15 kişilik bir ekip ile tekrar Türkiye'ye gelen Cler Ormanlar Arkası adlı bir belgesel ile Dev'in hayatı sinemaya aktarıldı.[3]

Fransız ekibin daveti üzerine Fransa'ya giden Dev Fransa'da da konserler verdi.[3]

Çocukları ile birlikte Kismet adlı bir orkestra kurdu ve ekibi ile sahne almaya devam etti.

Hayri Dev'e, sahip olduğu zanaatlar nedeni ile Koca Usta lakabı verildi.[3] Kendi bu durumu şu sözlerle açıklar: "Elin yapacağı her şeyi yaparım. Ama hiçbirini yapmak istemedim. Çünkü ben çobanım ve müzisyenim. Çalgıcılıktan çok aç kaldığım oldu ama hiçbir zaman ondan ayrılmadım."[3]

Çameli Halk Eğitim Merkezi'nin oluşturduğu 10 kişilik bir grup ile 2004'te Ankara'da, 2005'te İstanbul'da, 2007'de İzmir'de gösteriler sergilediler.[3]

2008 yılında UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasının Korunması Sözleşmesi kapsamında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Yaşayan İnsan Hazinesi ilan edildi.[1][3]

2010 yılında İstanbul'da düzenlenen bir ödül töreninde, diğer yedi kişi ile birlikte birlikte Yaşayan İnsan Hazinesi Kültürel Miras Taşıyıcıları olarak ilan edildi.[3]

Çam düdüğü alanındaki katkılarından dolayı dönemin kültür bakanı Ertuğrul Günay tarafından kendisine Teşekkür Belgesi verildi.[2][3]

Ailesi ve çocukları

İkisi erkek, üçü kız beş çocuk babasıydı.[3]

Ölümü

Bel kemiğindeki çatlak nedeniyle ameliyata alınan Hayri Dev Pamukkale Üniversitesi Hastanesinde beyin cerrahisi servisinde 18 Temmuz 2018'de 85 yaşında iken öldü.[4]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f "Hayri DEV". aregem.ktb.gov.tr. 18 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ a b "Hayri Dev". www.denizli.gov.tr. 3 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ a b c d e f g h i j k l m "Hayri DEV". www.cameli.gov.tr. 8 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Hayri Dev kimdir?". www.haberturk.com. 18 Temmuz 2018. 4 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2023. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Kardeş Türküler, 1993 yılında Boğaziçi Üniversitesi öğrencileri tarafından kurulan ve çağdaş halk müziği türünde eserler üreten müzik grubudur.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Radyo Televizyon Kurumu</span> Türk kamuya açık televizyon şirketi ve radyosu

Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT), 1 Mayıs 1964 tarihinde çıkarılan TRT yasasıyla kurulan ve Türkiye'nin kamu yayıncılığı yapmakla görevli ilk ve tek kuruluşudur. TRT aynı zamanda Türkiye’den Avrupa Yayın Birliği (EBU)’ne tam üye olan ilk ve tek yayıncıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Adnan Saygun</span> Türk Beşleri arasındaki klasik müzik bestecisi, müzik eğitimcisi ve etnomüzikolog

Ahmed Adnan Saygun, Türk Beşleri arasında yer alan Klasik müzik bestecisi, müzik eğitimcisi ve etnomüzikologdur.

<span class="mw-page-title-main">Aşkın Nur Yengi</span> Türk şarkıcı

Aşkın Nur Yengi, Türk şarkıcı ve oyuncu.

Orhan Baltacı, sahne adıyla Doğuş, Türk şarkıcı.

<span class="mw-page-title-main">Ata Demirer</span> Türk oyuncu ve komedyen

Ali Ata Demirer, Türk oyuncu, komedyen ve müzisyen.

<span class="mw-page-title-main">Çameli</span> Denizlinin ilçesi

Çameli, Denizli ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Özay Gönlüm</span> Türk saz ve söz sanatçısı

Kemal Özay Gönlüm, Türk halk müziği sanatçısı.

<span class="mw-page-title-main">Cemal Reşit Rey</span> Türk besteci (1904–1985)

Cemal Reşit Rey, Türk besteci, piyanist, eğitimci ve orkestra şefidir.

<span class="mw-page-title-main">Neşet Ertaş</span> Türk halk ozanı

Neşet Ertaş, Türk halk ozanı, Türkmen/Abdallık kültürünün ve müzik geleneğinin son büyük temsilcisidir. "Bozkırın Tezenesi" olarak da tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Beşiktaş Kültür Merkezi</span> tiyatro ve etkinlik merkezi

Beşiktaş Kültür Merkezi (BKM), Necati Akpınar ve Yılmaz Erdoğan'ın girişimleri sonucu, 11 Kasım 1994 tarihinde İstanbul, Beşiktaş'ta bulunan eski Mıstık Sineması'nın tiyatro salonuna dönüştürülmesiyle kuruldu.

Brenna MacCrimmon, Kanadalı bir halk müziği sanatçısıdır. 1980'lerin sonundan beri Balkan Müziği çalışmakta, öğretmekte ve söylemektedir. Çok iyi Türkçe konuşan ve şarkı söyleyen MacCrimmon, uluslararası anlamda bir Türk halk müziği ses sanatçısı olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tanju Duru</span>

Tanju Duru, Türk müzisyen, gitarist ve besteci.

<span class="mw-page-title-main">İsmet Sıral</span>

İsmet Sıral, Türk müzisyen, saksofonist, flütist ve neyzen. Türkiye'nin ilk caz orkestrası şeflerinden.

<span class="mw-page-title-main">Can Gox</span> Türk müzisyen

Can Göksun, sahne adıyla Can Gox ve eski sahne adı Haydar Waits ismiyle de bilinen Türk müzisyendir.

Somut olmayan kültürel miras veya yaşayan kültürel miras, bir topluluğun veya bireyin kendi kültürel mirasının bir parçası olarak gördüğü her türlü bilgi, beceri, uygulama, ifade ve bunlarla ilişkili araç, gereç ve mekanı ifade eder.

Tiyatro Tempo, 1984 yılında, İstanbul’da Haluk Yüce tarafından kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Aldın Bulak turistik kompleks</span>

Aldın Bulak — etno-kültürlük kompleks. Tıva Cumhuriyeti'nin arazisinde, Kızıl - Şagonar otoyolunda güney yönünde, Kızıl şehrinden 45 km uzaklıkta Balık-Harar denilen yerde oluşturulmuş etno-kültürlük turistik kompleks.

<span class="mw-page-title-main">Ömer Hayri Uzun</span> Türk aranjör ve orkestra şefi

Ömer Hayri Uzun, Türk Sanatçı, Orkestra şefi, aranjör ve TRT Yurttan Sesler Korosu şefi.

<span class="mw-page-title-main">Durmuş Yıldırım</span>

Durmuş Yıldırım ya da "Üç Telli Çalan Adam", Türk halk müziği sanatçısı.