İçeriğe atla

Hayreddin Hızır Paşa

Kösemihaloğlu Hayreddin Hızır Paşa 15. yüzyılda yaşamış Osmanlı devlet adamı.

Mihaloğullarının Amasya kolundan Mehmed Bey'in oğludur.[1]

Şehzade II.Bayezid'in lalalığınıda yapan Hayreddin Hızır Paşa, 1456 yılında Fatih Sultan Mehmed tarafından Amasya valiliğine getirildi. İmparatorluğun doğu sınırlarında yaşanan sorunların giderilmesinde etkin rol oynadı. 1456 yılında Trabzon'u kuşatan Şeyh Cüneyd'i bölgeden uzaklaştırıp, Trabzon İmparatoru IV. İoannis'e şartları çok ağır olan bir anlaşma imzalattı. 2000 altın vergi ödenmesi ve anlaşmanın Fatih Sultan Mehmed'e onaylatılıp verginin ödenmesi durumunda serbest bırakmak üzere 800 esir aldı.[2]

1461'de Trabzon'un Fethi'nden sonra Fatih Sultan Mehmed tarafından Trabzon'un ilk sancakbeyliğine getirildi. Görele'den Çoruh'a kadar olan bütün bölgeyi (Rize, Görele, Yomra) Osmanlı topraklarına katan Hızır Paşa bölgenin Türkleşmesinde, İslamiyet'in yayılmasında önemli katkıları olmuş, bölgeye ilk yerleşimler Hızır Paşa döneminde başlamıştır.[3]

Eserleri

Trabzon'da cami. Amasya'da cami, medrese, mektep, şadırvan ve hamamdan müteşekkil bir külliye yaptırmıştır.[4]

Geleneği

Günümüzde Amasya'da ve Samsun'da yaşayan Mihaloğulları, (Kurtoğlu ve Kurt sülaleleri) Sivas Evkaf Müdürlüğündeki 896 H. tarihli vakfiyedeki kayıtlara göre Hayreddin Hızır Paşa'nın oğlu Mehmed Paşa'nın oğlu Mustafa Bey'den gelmektedirler. Bu vakfiyedeki kayıtlara göre Köse Mihal Gazi'nin oğlu Gazi Ali Bey'in soyunun Amasya ve Samsun havalisinde devam ettiği görülmektedir.[5]

Sivas Evkaf Müdürlüğü 247 nolu vakfiye defterinde mukayyed Hayrüddin Hızır Paşa ve oğlu Mehmed Paşa'ya ait 896 H. Tarihli vakfiyedeki silsilenamede Yörgüç ve Hayrüddin Hızır Paşa'ların kardeş olarak Gazi Köse Mihal soyundan geldikleri yazmaktadır.[6]

Kaynakça

  1. ^ "ttp://tayyibgokbilgin.info/wp-content/uploads/2012/05/Article-112.pdf" (PDF). 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2015.  |başlık= dış bağlantı (yardım)
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2015. 
  3. ^ "http://www.trabzon.gov.tr/index.php?p=icerik_&cid=2". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2015.  |başlık= dış bağlantı (yardım)
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2015. 
  5. ^ İsmail Hakkı UZUNÇARŞILI – Kitabeler İstanbul 1927 S.25 - H. 840 tarihli vakfiye, İstanbul Başbakanlık Arşivi A cedveli 162/7 840 tarihli, Evkaf Umum Müdürlüğü Arşivi Defter 2132 S.464/472. Hayrüddin Hızır Paşa Vakfiyesi Evkaf Umum Müdürlüğü Arşivi Defter 1862 S.371/379 Defter 2132 S.232 870 tarihli vakfiye. MİHAL-OĞULLARI ( MIHÂL BEY, KÖSEMÎHÂL ve GÂZÎ MİHÂL-OĞULLARI ).
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Zağanos Paşa</span> 12. Osmanlı sadrazamı

Zağanos Mehmed Paşa, II. Mehmed saltanatında 1453-1456 yılları arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. İstanbul'un Fethi'nden sonra sadrazamlığa getirilen ilk kişidir.

Köse Mihal, Mihaloğullarının atası. Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluş döneminde Osman Gazi'nin silah arkadaşı olan Mikhael Kosses, İslamiyeti seçerek Osmanlı saflarına geçen ilk önemli Bizanslı komutandır. Mihaloğullarının atası Mikhael Kosses, Müslüman olduktan sonra Osman Gazi'nin teklifiyle Abdullah adını almış, adı Abdullah Mihal Gazi olmuştur.

Bayezid Paşa Osmanlı Devleti'nin Fetret Devri'nde, 1413'te Sultan I. Mehmed Çelebi saltanatında sadrazam olmuş; devleti toparlama süreci içinde yanında bulunmuş ve sonra da II. Murad döneminde Düzmece Mustafa'ya Sazlıdere'de yenilip teslim olup onun emriyle öldürüldüğü Temmuz 1421'e kadar başvezirlik yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Koca Sinan Paşa</span> 39. Osmanlı sadrazamı

Koca Sinan Paşa, Osmanlı padişahları III. Murad ve III. Mehmed'in saltanat dönemlerinde 5 defa olmak üzere toplam 8 yıl 5 ay sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">I. Gülbahar Hatun</span> Fatih Sultan Mehmedin eşi ve II.Bayezidin validesi. Valide Hatun (1481 - 1492)

Emine Gülbahar Hatun, Osmanlı padişahı Fatih Sultan Mehmed'in 1446'da Manisa'da evlendiği ilk eşi, Gevherhan Hatun'un ve II. Bayezid'in annesi.

II. Yakub Bey 1387-1390, 1402-1411 ve 1413-1428 tarihleri arasında üç defa Germiyanoğulları Beyi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Asım Mehmed Paşa</span>

Asım Mehmed Paşa (Nurizade) valilik, Şûrâ-yı Devlet başkanlığı ve çeşitli hükûmet görevlerinde bulunmuş bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Evkaf-ı Hümâyun Nezâreti</span>

Evkaf Nâzırlığı veya Evkaf-ı Hümâyun Nezâreti,, son dönem Osmanlı hükûmetlerinde vakıf kurumlarından sorumlu olan nâzırlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Evrenos Bey</span> Kuman-Kıpçak kökenli bir Türk akıncı beyidir

Hacı Evrenos Bey veya Gazi Evrenos Bey, Osmanlı Devleti'nin kuruluş döneminden bir akıncı kumandanı ve aile önderidir. Evrenuz Bey olarak da anılır. İsmini Bizans tarihçileri Avrenezis veya Verenezis, Batılı tarihçiler de Vrenez şeklinde yazarlar.

<span class="mw-page-title-main">Kubadoğulları Emirliği</span> İkinci dönem Anadolu Türk beyliği

Kubadoğulları Emirliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılışını takiben Samsun, Ladik ve Kavak çevresinde kurulan bir Türkmen emirliği. Canik beylikleri içerisinde değerlendirilen Kubadoğulları, Osmanlı Devleti ile Samsun'un hakimiyeti konusunda sıkça karşı karşıya gelmiştir.

Kösemihaloğlu Mehmed Paşa Osmanlı devlet adamı.

Gazi Mihal Paşa, Osmanlının kuruluş döneminde önemli katkıları olan akıncı ailesi Mihaloğullarından Aziz Bey'in oğlu.

Mihaloğlu Mehmed Bey (Ö.1422) Akıncı ailesi Mihaloğullarından Gazi Mihal Paşa'nın oğlu.

Mihaloğlu Gazi Alâaddin Ali Bey

Mihaloğulları ailesinden Gazi Mihal Paşa'nın oğlu.

<span class="mw-page-title-main">İhtiman</span> Bulgaristanın Sofya ili, Ahtiman ilçesine bağlı kent

Ahtiman veya İhtiman, Bulgaristan'ın Sofya ilinde bulunan bir şehir ve belediyedir.

Mihaloğulları, 14-16. yüzyıllar arasında Rumeli fetihlerinde önemli rol oynayan Osmanlı akıncı ailesi.