Ünye, Ordu iline bağlı bir ilçedir. Ordu'nun merkez ilçesi Altınordu'dan sonra en büyük ilçesidir. Ünye, Osmanlı Döneminde birçok kadı'nın doğum yeri olması sebebiyle "Kadılar Şehri" olarak da anılmaktadır.
I. Dünya Savaşında Ermeni İsyanları, Taşnak, Armenakan, Hınçak Ermeni partilerinin faaliyetleridir. Bu dönemde Osmanlı İmparatorluğu karşısına Ermeni ulusal örgütleri Ermeni milisleri ile karşı faaliyetler yürütmüş, ayrıca Rus İmparatorluğunda oluşan Ermeni gönüllü birliklerine katılarak Rus Kafkasya Ordusu'na destek vermiştir. 14 Kasım 1922 tarihli New York Times gazetesi, Birinci Dünya Savaşı'nda 200.000 Ermeni'nin İtilaf Devletleri ordularında veya İtilaf Devletleri tarafında savaşan bağımsız birliklerde savaştığını yazdı.
Ermeni Gönüllü Tugayları veya Ermeni gönüllü kolordu Rus Kafkas ordusunda I. Dünya Savaşı sırasında kurulan Ermeni taburlarıdır. Çoğunluk bu birimlerin Orta Doğu tiyatro I. Dünya Savaşı bu birimlerin kökenli çeşitlenir de askeri faaliyetleri desteklemektedir. Bu birimler Osmanlı Ermenilerden oluşmakta hatta Osmanlı Temsilcileri Meclisi üyesi Karekin Pastırmacıyan gibi komutanları vardır. General Andranik Toros Ozanyan Rus gönüllü birliklerin genel komutanı idi. Bu askerlerin nereden geldikleri tartışma konusudur. Ermeni kaynakları yüzbinleri bulan bu askerlerin dünyanın değişik ülkelerinden geldiklerini söylemektedir. Osmanlı kaynakları bu askerlerin Osmanlıda ayaklanan Ermeni nüfusundan oluştuğunu savunmaktadır. Pastırmacıyan Karekin Efendi ve Hamparsum Boyacıyan ın varlıkları Osmanlı tarihçileri arasında kendi görüşlerine destek olarak ortaya atılmakta.
Ermeni Apostolik Kilisesi ya da Ermeni Ortodoks Kilisesi, dünya Ermenilerinin büyük çoğunluğunun üye olduğu, dünyanın eski millî Hristiyan kiliselerinden biri olan mezhep. Hristiyanlığı Ermenilere ilk tanıtanlar olduklarına inanılan, İsa Mesih'in havarileri Taday ve Bartalmay'a dayanarak kendisini "apostolik" bir kilise olarak tanımlar.
Krikor Ağaton Efendi, Osmanlı Ermenisi eğitimci, ziraatçi, bürokrat, yazar ve siyasetçi. Yurtdışında aldığı eğitim, ailesinin çiftçilik faaliyetleri ve yaptığı ilmi çalışmalarla Osmanlı İmparatorluğunda tarımın gelişmesinde önemli bir rol oynadı. Ağaton Efendi görev yaptığı kurumlarda önemli hizmetlerde bulunarak bazı ilkleri de gerçekleştirdi. İmparatorluğun ilk ziraat mektebinde tercümanlık ve hocalık yaptı. İlk milli serginin tertip komisyonunda yer aldı ve bugünkü Sayıştay'ın temelini teşkil eden Divan-ı Muhasebat kurumunun ilk memurlarından birisi oldu. Sultan Abdülaziz döneminde Umûr-ı Nâfia Nazırlığı 'na getirilen ilk Hristiyan ve Ermeni kökenli kişi oldu.
İhsan Sağlam, Kurtuluş Savaşı'nda görev almış Türk subay, Osmanlı Meclis-i Mebûsan III. Dönem Mardin Mebusluğu ile I. Dönem Siverek ve II. Dönem Ergani milletvekilliği yapmış siyaset adamıdır.
1915 Van İsyanı ya da İkinci Van İsyanı, I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu'nun Van Vilayeti sınırları içindeki Ermenilerin çıkardıkları isyandır. Olayların süresi, Van Vilayeti'nin diğer bölgelerinde daha önce başlamış olmalarıyla birlikte, Van merkezine yayıldıkları süreyi esas alarak 19 Nisan-6 Mayıs 1915 arası olarak kabul edilmektedir.
1896 Osmanlı Bankası Baskını, İstanbul'daki Osmanlı Bankası merkez şubesinin 26 Ağustos 1896 günü bir grup Ermeni Devrimci Federasyonu üyesi Ermeni tarafından ele geçirilmesi eylemidir.
Pastırmacıyan Karekin Efendi ya da Armen Karo, Ermeni Devrimci Federasyonu (Taşnak) liderlerinden, 1896 Osmanlı Bankası Baskını elebaşı, 1908-1912 dönemi Meclis-i Mebûsan Erzurum mebusu, Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'nin ABD elçisidir.
Lazistan Sancağı, Osmanlı Devleti'nde önce Trabzon Eyaletine, sonra Trabzon Vilayeti'ne bağlı idari birimlerden biridir. 1920 yılında ise bağımsız hale getirilmiştir. Sancağın idari merkezi önce Batum, 1878 yılında Batum Rusya'ya geçtikten sonra Rize kenti idi.
Hakkâri Vilayeti, Çölemerik Vilayeti, Hakkâri Sancağı veya Çölemerik Sancağı, Bir Osmanlı müstakil sancağıdır. 1876 yılında kurulmuş 1888 yılında dağıtılmıştır. Vilayetin merkezi Hakkâri'dir. Vilayetin sınırları bugünkü Hakkâri'nin tamamını ve Şırnak'ın Beytüşşebap ve Uludere ilçelerini kapsıyordu.
Trabzon Olayları, Trabzon Vilayeti'nde 2 Ekim 1895 günü Van eski valisi Ferik Bahri Paşa ve Trabzon Kumandanı Hamdi Paşa'ya yapılan suikast denemesi ile başlayan ve bir hafta kadar süren etnik karışıklıktır. Müslüman ve Ermeni nüfustan karşılıklı kayıplar ve yağmalanmalar olmuştur.
Karekin aşağıdaki anlamlara gelebilir:
- I. Karekin (Kilikya) (1867-1952), Ermeni Apostolik Kilisesi - Kilikya Kutsal Makam katolikosu (1943–1952)
- I. Karekin (1932-1999), tüm dünya Ermenileri ruhani lideri ve Ermeni Apostolik Kilisesi katolikosu (1995-1999) -- II. Karekin, Katolikos Kilikya Kutsal Makam'da (1983-1995)
- II. Karekin, tüm dünya Ermenileri ruhani lideri ve Ermeni Apostolik Kilisesi katolikosu (1999-)
- I. Karekin Haçaduryan (1880-1961), 81. Türkiye Ermenileri Patriği
- II. Karekin Kazancıyan (1927-1998), 83. Türkiye Ermenileri Patriği
- Pastırmacıyan Karekin Efendi ya da Armen Garo (1872-1923), Ermeni Devrimci Federasyonu (Taşnak) liderlerinden, 1908-1912 Osmanlı Meclis-i Mebusanı Erzurum üyesi, Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'nin ABD elçisiydi.
I. Karekin, tüm dünya Ermenileri ruhani lideri ve Ermeni Apostolik Kilisesi katolikosu (1995-1999).
Yeniköy Antlaşması, 8 Şubat 1914 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ve Rus İmparatorluğu arasında imzalanmış bir düzenleme antlaşmasıdır. Bu mukavele, Gulkeviç ve Said Halim arasında 8 Şubat 1914 tarihinde İstanbul'da imza edilmiştir. Bu antlaşmayla Osmanlı doğudaki Ermeni illerinin yönetimini fiilen yabancı müfettişlerin idaresine bırakmıştır. Osmanlı'nın I. Dünya Savaşı'na girmesinin ardından 31 Aralık 1914'te yayınlanan bir fermanla müfettişlikler lâğvedilmiştir. Antlaşma Baskın Oran'a göre Ermeni Kırımı'nın en önemli sebebidir.
Onnik İhsan Efendi, Osmanlı Ermeni ziraatçi ve siyasetçi.
Bedros Pariyan, daha çok Papken Süni başka adı ile bilinir, Ermeni ulusal hareketinde önemli bir figür, Ermeni Devrimci Federasyonu üyesi ve Karekin Pastırmacıyan ile birlikte 1896 Osmanlı Bankası Baskını lideriydi.
Kirkor Sinapyan Efendi (?-1951), Ermeni kökenli Osmanlı devlet adamı. Osmanlı Devleti için Orman ve Maadin ve Ziraat Nazırı olarak hizmet vermiştir.
Hrayr Tjohk, doğum adı, Hrair, Hrayr, Dzhoghk, Djohkh, Dzhokhk olarak da bilinen Ermeni Ulusal Hareketi'nin bir parçası olan bir Ermeni fedaidir. Ermeni Devrimci Federasyonu üyesidir.
Armenak Yekaryan Ermeni fedaisidir. Yekaryan, Osmanlı İmparatorluğu'nda Van'da doğdu. 1888'de Ermeni Ulusal Hareketi'ne Armenakan saflarında katıldı. İlk eğitimi Varagavank manastırındaydı. 1896'da Van isyanı sırasında İran'dan silah temin ederek şehirde isyanı örgütledi. 40 arkadaşı ile birlikte hapsedildi ve çatışmalar sonrasında serbest bırakıldı. Daha sonra padişahın isteği üzerine Osmanlı İmparatorluğu'ndan ayrıldı. İran'da Urmiye'ye gitti. Jön Türk Devrimi ile padişahın tahttan indirilmesinden sonra 1908'de Van'a döndü. 1915'te Van isyanına katıldı. Başında Aram Manukyan olan geçici bir Ermeni hükümeti kurdular. Armenak Yekaryan polis şefi oldu. Aram Manukyan, Armenak Yekaryan ve diğerleri, tamamen militarize edilmiş yönetime ulusal-sivil bir karakter vermeye çalıştılar. 1922'de ailesiyle birlikte Mısır'ın Kahire kentine göç etti ve burada 1926'da öldü. Ailesi 1947'de Sovyet Ermenistan'ına taşındı.
