İçeriğe atla

Haydarpaşa, Lefkoşa

Koordinatlar: 35°10′39″K 33°21′58″D / 35.17750°K 33.36611°D / 35.17750; 33.36611
Haydarpaşa
YunancaΧαϊδάρ Πασά
Cyprus üzerinde Haydarpaşa
Haydarpaşa
Haydarpaşa
Haydarpaşa'nın Kıbrıs'taki konumu
Koordinatlar: 35°10′39″K 33°21′58″D / 35.17750°K 33.36611°D / 35.17750; 33.36611
Ülke Kıbrıs Cumhuriyeti
BölgeLefkoşa Bölgesi
Nüfus
 (2011)
155
Zaman dilimiUTC+02.00
 • Yaz (YSU)UTC+03.00

Haydarpaşa (Yunanca: Χαϊδάρ Πασά) Lefkoşa'da bir mahalle.[1][2][3] İsmini Lefkoşa'nın Osmanlı fethi sırasında Osmanlı ordusunu yöneten 12 generalden biri olduğu söylenen Haydar Paşa'dan alır. Aynı adda bir cami de vardır. Her general bu fetih sırasında başka bir mahalleye gönderilmişti. Daha sonradan, bu mahalleler isimlerini oraya gönderilen generalin isminden aldı.[4]

Son nüfus sayımında (2011) 155 kişilik bir nüfusu olduğu bulundu.[5] 1946 yılında 385 kişilik bir nüfusu vardı (334 Türk, 45 Rum).[6] Muhtarı Muhittin Güven'dir.[7]

Tarihçe

Haydarpaşa, Lefkoşa surlar içindeki 24 tarihi mahalleden birisidir.[2] Aynı zamanda, 1570'teki Osmanlı fethinde Lefkoşa'nın bölündüğü 12 mahalleden biriydi.[4]

1570 yılından önce, Haydarpaşa camii St. Catherine'e adanmış bir Latin kilisesiydi.[8] 14. Yüzyıl'ın sonlarına doğru inşa edilmiştir. Zemin seviyesindeki duvarlar delinerek açılan pencereler ve Türkler tarafından dikilen minare dışında inşa edildiği günden beri çok az değişmiştir.[9]

Haydarpaşa Camii

Haydarpaşa Camii, eski adıyla St. Catherine Kilisesi

Haydarpaşa camii, Lefkoşa'da Ayasofya'dan sonraki en önemli Gotik binadır.[9] Cami olmadan önce, Lefkoşa'nın Frenk (Latin) katedraliydi.[9] Harry Charles Luke tarafından adadaki en güzel Gotik bina örneklerinden biri olarak tarif edilmiştir.

Diğer önemli yapılar

Taş Eserler Müzesi

Haydarpaşa camiinin hemen güneyinde bir 15. Yüzyıl evinde bulunan ünlü Taş Eserler Müzesi yer alır.[10] Birinci kat, her biri bir cihazla süslenmiş, oymalı konsollar üzerinde desteklenen balkonlara sahip kare pencerelerle aydınlatılır. Şimdilerde, bu evde Lefkoşa'nın kaybolmuş saraylarından ve kiliselerinden Orta Çağ ve Gotik parçalar bulunmaktadır. Kuzey tarafındaki duvarda bulunan büyük pencere 1904 yılına kadar Sarayönü Meydanı'nda bulunan Lüzinyan kraliyet sarayına aittir. Bu kemerli pencere kraliyet sarayından geriye kalan tek şeydir. Burada aynı zamanda Pallouriotissa Kilisesi yeniden inşa edilirken bulunan Kıbrıs Marshall'ı Antakyalı Adem'in mezarı muhafaza edilmektedir.[9]

Bina erken Venedik Rönesansı tarzındadır ve bu nedenle Kıbrıs'ın Venedik işgali öncesinden kalma olabilir. Adada bu tarzın neredeyse eşsiz bir örneğidir.[4]

Lüzinyan Evi

Yeni Cami Sokağı'ndaki Lüzinyan Evi
Haydarpaşa Mahallesi'nin kuzey-doğu yönüne bakan panoraması

Haydar Paşa Camii'nin hemen kuzeyinde Lüzinyan Evi Müzesi yer alır. Yeni Cami Caddesi'nde yer alan 15. yüzyıldan kalma bu ev, üzerinde birkaç armanın bulunduğu etkileyici bir Gotik kemere sahiptir.[11] Rus Classen ailesi tarafından konut ve dokuma atölyesi olarak kullanılan köşk, 1958 yılında Kıbrıs Hükûmeti'ne miras bırakılmıştır. Ancak 1997 yılına kadar halka açılmadı.

Evin en eski kısmı dış cephedir, çünkü iç kısmı Osmanlı döneminde defalarca yeniden inşa edilmiştir. Kapısı, üstünde süslü bir damlataş bulunan sivri bir taş kemerdir. Bu damlataşın üst kısmındda Kıbrıs Kraliyet Arması'nın (yani Lüzinyan krallarının) kalkanını için destek oluşturan iyi korunmuş kıvrımlı bir süsleme bulunmaktadır, ancak bu kalkan bozulmuş veya hasar görmüştür. Bu kalkanın her iki yanında da bir çift kalkan vardır. Her bir çift kalkan birbirine kenetlenmiştir. Bunlardan en sağ tarafta olanı daha iyi durumda olup, ortak İtalyan tasarımı "Ondato"ya (yani dalgalar) sahiptir. Kemerin tepesinde muhtemelen Dampierre ailesine ait daha küçük bir kalkan bulunmaktadır.[4]

Kaynakça

  1. ^ "Population Enumerated by Sex, Age, District, Municipality/Community and Quarter, 2011 – (2011 Census of the Republic of Cyprus, Statistical Service)" (in (Greek)). Mof.gov.cy. Retrieved 2012-07-21
  2. ^ a b Coexistence in the Disappeared Mixed Neighbourhoods of Nicosia by Ahmet An (Paper read at the conference: Nicosia: The Last Divided Capital in Europe, organized by the London Metropolitan University on 20 Haziran 2011)
  3. ^ 6th edition of the publication "Statistical Codes of Municipalities, Communities and Quarters of Cyprus" (publ. Statistical Service of Republic of Cyprus)
  4. ^ a b c d A description of the historic monuments of Cyprus. Studies in the archaeology and architecture of the island, by George Jeffery, Architect, 1918
  5. ^ Census organised by the Turkish Cypriots in the occupied area http://www.devplan.org/Nufus-2011/nufus%20ikinci_.pdf 24 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. retrieved Ekim 2013
  6. ^ Census of Cyprus, 1946
  7. ^ Mahallas, Nicosia Turkish Municipality "Archived copy". 31 October 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 October 2013.  retrieved Oct 2013
  8. ^ "Levkosia, the capital of Cyprus" by Archduke Louis Salvator, 1881
  9. ^ a b c d "Historic Cyprus - A Guide to its Towns and Villages, Monasteries and Castles", by Rupert Gunnis (former Inspector of Antiquities in Cyprus), pub 1936, reprinted 1973 by Halkin Sesh Ltd, Nicosia. Pp 58-60
  10. ^ Listed as one of the 11 main attractions of Nicosia in "Romantic Cyprus", by Kevork Keshishian, 1958 edition
  11. ^ See http://www.allcrusades.com 19 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. retrieved Oct 2013

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lefkoşa</span> Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Kıbrıs Cumhuriyetinin başkenti

Lefkoşa, Kıbrıs adasının ortasında yer alan, Kıbrıs Cumhuriyeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin başkenti. Kıbrıs'ın en kalabalık kenti ve en önemli kültür, sanayi, ticaret ve ulaşım merkezidir. Lefkoşa, 35°10' kuzey, 33°21' doğuda bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Lala Mustafa Paşa Camii (Mağusa)</span>

Lala Mustafa Paşa Camii, orijinal ismi Aziz Nikolas Katedrali olan eski bir Katolik mabedidir. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC)'nin en büyük iki camisinden biridir. 1328'de katedral olarak açılmış ve 1571'de Osmanlı Devleti tarafından bölgenin ihtiyacını karşılamak için camiye çevrilmiştir. Kıbrıs Fatihi olarak anılan Lala Mustafa Paşa'nın adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Selimiye Camii (Lefkoşa)</span>

Selimiye Camii, tarihsel ismiyle Ayasofya Camii veya Ayasofya Katedrali, Lefkoşa'nın kuzey kesiminde bulunan cami ve eski Katolik katedralidir. Kentin ana camisidir. Selimiye Camii, Kıbrıs'taki hayatta kalan en büyük ve en eski Gotik kiliseye ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni Kilisesi (Lefkoşa)</span>

Ermeni Apostolik Kilisesi, Lefkoşa'da, Ermeni Apostolik Kilisesi'ne inanların kullandığı bir kilise. Şehrin kuzey kesiminde kalmıştır. Arabahmet mahallesinde, Şehit Salahi Şevket Sokağı veya eski adıyla Victoria Sokağı'ndadır.

<span class="mw-page-title-main">Lüzinyan Sarayı (Lefkoşa)</span>

Lüzinyan Sarayı, Lüzinyanların Lefkoşa'da yaptıkları bir saray. Bu saraylar Lüzinyanlar söneminde "dük" veya "vali"nin ikâmetgâhıydı ve Lüzinyanların Lefkoşa'da yaptığı üçüncü saraydı. İkinci Lüzinyan Sarayı yağmalanmadan önce adanın emniyet müdürü Sir Hugh de la Baume'un eviydi. 1427 yılında Lüzinyan kraliyet sarayı haline geldi. 1489 yılında Venediklilerin eline geçti. Venedikliler sarayı vali sarayı olarak kullandı ve "Palazzo del Governo" olarak adlandırdı. 1570'te Osmanlı valilerinin konağı olarak kullanılmaya başlandı. 1878'de ada Britanya hakimiyetie girdi ve saray yine resmî hizmet veren bir bina olarak kullanılmaya devam etti. 1904 yılında fazla zayıf olduğu ve harap bir halde olduğu gerekçesiyle yıkılarak yerine günümüzdeki Lefkoşa Mahkemeleri inşa edildi.

<span class="mw-page-title-main">Sarayönü Camii</span> Kuzey Lefkoşada yer alan bir cami

Sarayönü Camii, Lefkoşa'nın kuzey kesiminde yer alan bir camidir. Mevcut cami 1902 yılında tamamlanmış olup, daha önce aynı yerde bulunan bina kiliseden camiye çevrilmişti. Tarihsel olarak Lefkoşa'nın idari merkezi niteliğindeki Sarayönü Meydanı'nda yer almış olan caminin meydanla bağlantısı 1960'larda kesildi.

<span class="mw-page-title-main">Turunçlu Camii</span> Camii

Turunçlu Camii, Turunçlu Fethiye Camii olarak da bilinir, Lefkoşa'nın kuzey kesiminde, İplikpazarı Mahallesi'nde yer alan bir camidir. Osmanlı dönemine tarihlenir. Beliğ Paşa Caddesi'nde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Arabahmet</span> Kuzey Lefkoşada bir mahalle

Arabahmet, Kıbrıs'ın başkenti Lefkoşa'da mahalle. Mahalle ve mahallede bulunan Arabahmet Camii adını Lefkoşa'nın Osmanlı İmparatorluğu'nca ele geçirilmesinde komutanlık yapan Arap Ahmed Paşa'dan alır. Surlariçi'nde yer alan tarihî Arabahmet mahallesinin 2011 itibarıyla nüfusu 561'dir. Mahallenin neredeyse tamamı Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti fiili kontrolü altındadır, küçük bir kısmıysa Kıbrıs Cumhuriyeti'nin egemenliğindedir. Tarihsel olarak günümüzde Köşklüçiftlik mahallesinin dahil olduğu surların dışındaki bir bölge de Arabahmet'in parçası kabul edilmekteydi. Köşklüçiftlik mahallesi Lefkoşa Türk Belediyesi bünyesinde Arabahmet'ten idari olarak ayrılmıştır. Bununla beraber Kıbrıs Cumhuriyeti'nin idari yapılanmasına göre surların dışındaki bu bölgeler hâlen Arabahmet'in parçasıdır. Güneyde Kıbrıs Cumhuriyeti egemenliği altında kalan kısımlar, surların dışında 50 kişinin ikamet ettiği, bir kısmı Yeşil Hat'ta kalan, Ledra Palace oteli çevresindeki küçük bir bölgedir. Bahsi geçen tüm bu bölgelerin 2011 itibarıyla toplam nüfusu 3.550'dir.

Köşklüçiftlik, Kuzey Lefkoşa'da Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti yönetiminde olan bir mahalle. 2011 yılındaki nüfus sayımına göre burada yaşayan kişi sayısı 2939'dur.

<span class="mw-page-title-main">Bedesten (Lefkoşa)</span>

Bedesten, Lefkoşa'nın kuzeyinde, Selimiye Camii'nin hemen yanında yer alan tarihi bir yapıdır. Yapının bin yıldan uzun bir geçmişi vardır. Aslen 6. yüzyıl civarında arazisine bir kilise yapılmış, bunun yerine daha büyük bir kilise olarak günümüzdeki Bedesten binası 12.-16. yüzyıllar arasında inşa edilmiştir. Osmanlı döneminde bedesten olarak kullanılmaya başlanmıştır. Şu anda kültür merkezi olarak kullanılmaktadır.

Selimiye Meydanı, Lefkoşa, KKTC'de yer alan tarihi meydan. Lefkoşa, Suriçi'nde, Selimiye Mahallesi'nde yer alır.

Akkavuk Mescidi, Lefkoşa'nın kuzeyinde, Akkavuk mahallesinde yer alan bir mescittir.

Yeni Cami, Lefkoşa, KKTC'de yer alan bir mahalle, pariş, semt ya da bölgedir ve adını merkezinde yer alan camiden alır. Yunancada Γενί Τζαμί olarak da bilinen alan Türkçede "yeni cami" anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Haydarpaşa Camii</span>

Haydarpaşa Camii veya eskiden Azize Katerina Kilisesi, Lefkoşa'nın kuzey kesiminde yer alan bir camidir. Kirlizade Sokağı'nda yer almaktadır. Lefkoşa'daki eski Frenk (Latin) katedrali olan Ayasofya'dan sonra en önemli Gotik yapıdır. Harry Charles Luke tarafından adadaki en güzel Gotik yapı örneklerinden birisi olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Hamam (Lefkoşa)</span>

Büyük Hamam, Kuzey Lefkoşa'nın İplik Pazarı-Korkut Efendi Mahallesi'nde yer alan bir hamamdır. İplik Pazarı Camii yakınlarında yer alır. Çevreleyen alanların zemininin zaman içindeki yükselişinin bir sonucu olarak, kapısı taban seviyesinin yaklaşık 2 metre, hamam odaları 3 metre altında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">İplik Pazarı Camii</span>

İplik Pazarı Camii, Kuzey Lefkoşa'da bulunan surlariçi bölgesinde, İplik Pazarı-Korkut Efendi Mahallesi'nde yer alan bir camidir. İplik Pazarı Caddesi'nde yer almaktadır. Minaresi, Kıbrıs'taki minareler içinde tepesi taştan yapılmış ender örneklerdendir.

<span class="mw-page-title-main">Arabahmet Camii</span> camii

Arabahmet Camii, diğer isimleriyle Arap Ahmed Paşa Camii veya Ahmed Paşa Camii, Lefkoşa'nın kuzey kesiminde yer alan bir camidir. Arabahmet Mahallesi'nde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Cami (Lefkoşa)</span> Kuzey Lefkoşada yer alan bir cami

Yeni Cami, Lefkoşa'nın kuzey kesiminde yer alan bir camidir. İçinde bulunduğu Yenicami Mahallesi'ne adını verir. Mevcut cami 1898-1899 yılında tamamlanmış olup, yanında bulunan ve günümüze kalıntıları ulaşan eski cami ise kiliseden çevrilmişti.

<span class="mw-page-title-main">İplik Pazarı</span>

İplik Pazarı, tarihsel ismiyle İplik Pazarı-Korkut Efendi, Lefkoşa Surlariçi'nde bir mahalle. Şehrin kuzey kesiminde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Kaymaklı, Lefkoşa</span>

Kaymaklı, Kıbrıs Cumhuriyeti'nin başkenti Lefkoşa'nın mahallelerinden biridir. Mahalle, Lefkoşa'nın kuzeydoğusunda yer almaktadır. Mahallenin nüfusu 2011 yılı itibarı ile 11.564'tür.