İçeriğe atla

Haydar Hilmi Vaner

Haydar Hilmi Vaner
Türkiye Büyük Millet Meclisi
1. Dönem Milletvekili
Görev süresi
23 Nisan 1920 - 16 Nisan 1923
Seçim bölgesi1920 – Van
Meclis-i Mebûsan
6. Dönem Mebusu
Görev süresi
12 Ocak 1920 - 18 Mart 1920
Seçim bölgesi1919 – Van
Kişisel bilgiler
Doğum 1875
Podgorica, Osmanlı Devleti
Ölüm 26 Mart 1954 (79 yaşında)
İstanbul
Defin yeri Sahrayıcedid Mezarlığı, İstanbul
Bitirdiği okul Mülkiye Mektebi

Haydar Hilmi Vaner (d. 5 Mayıs 1873,[1] Podgorica - ö. 26 Mart 1954), Türk bürokrat ve siyasetçidir.

Mülkiye Mektebi mezunudur. Van Vilâyeti Maiyet Memurluğu, Van Mektupçu Vekilliği, Resmî Gazete Muharrirliği, Çölemerik, Adilcevaz, Gevar, Çatak, Metroviçe Kaymakamlıkları, Mülkiye Müfettişliği, Denizli, Kırkkilise (Kırklareli), Maraş ve Urfa Mutasarrıflığı, Musul Vali Vekilliği ve Valiliği, Bitlis, Diyarbekir, Van Valiliği, Elaziz Vali Vekilliği, Osmanlı Meclis-i Mebûsan IV. Dönem Van Mebusluğu, TBMM I. Dönem Van Milletvekilliği, Milletvekilliğini koruyarak bir süre Konya Valiliği yapmıştır. Kırmızı-yeşil şeritli İstiklal Madalyası sahibidir. Evli ve beş çocuk babasıdır[2]

Devlet görevi

1899 yılında Mülkiye'den mezun oldu. Bundan sonra çeşitli kaymakamlık, mutasarrıflık görevlerinde bulundu. Haydar Bey, mutasarrıflık vazifelerinden sonra, 24 Şubat 1915'te Musul Valiliği'ne, 12 Eylül 1917'de Bitlis Valiliği'ne, 31 Aralık 1917'de de Diyarbakır Valiliği'ne ve nihayet 17 Mart 1918 tarihinde Van Vilayeti'ne tayin edilmiştir.[3]

Kurtuluş Savaşı dönemi

Van valisi görevindeyken Kuvâ-yi Milliye yanlısı olmak suçlamasıyla Osmanlı İmparatorluğu Hükûmeti tarafından 1919 Ağustos ayında görevden alındı. Son Osmanlı Meclisine Van milletvekili olarak katıldı. Meclisin 16 Mart 1920 günü İngiliz askerleri tarafından dağıtılması üzerine Anadolu'ya geçerek Türk Kurtuluş Savaşına katılır.

Mustafa Kemal'in çağrısıyla 4-11 Eylül 1919 tarihleri arasında toplanan Sivas Kongresi'ne katılır. Sonrasında 23 Nisan 1920 günü toplanan Türkiye Büyük Millet Meclisinde Van milletvekili olarak yer alır. Temmuz 1920'de Konya valisi olur.

Görevden alınışı

1920 yılı Ekim - Kasım aylarında patlak veren Konya Ayaklanması sonrasında kentte validir. Ayaklanmacılarla uzlaşma görüşmeleri yürütmeye çalışsa da başarılı olamaz. İsyanın bastırılmasından sonra görevinde yetersiz olduğu gerekçesiyle görevden alınır. Bundan sonra İstanbul'a yerleşecek ve devlet görev almayacaktır.

Geleneği

Soyadı kanunundan sonra Vaner soyadını alacaktır. Ayrıca Kurtuluş Savaşında gösterdiği yararlılıktan dolayı 1925 yılında Kırmızı-yeşil şeritli İstiklal Madalyası ile ödüllendirilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ Türk Tarih Kurumu Arşivi, Bilge Kitabevi Koleksiyonu, Dosya Numarası: 2 Belge Numarası: 119 Sayfa: 3
  2. ^ "TBMM Albümü". tbmm.gov.tr. 31 Ekim 2012. 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2014. 
  3. ^ Sarı, Mustafa (2012). Milli Mücadele Başlarında Bir Devlet Adamı:Van Valisi Haydar (Vaner) Bey (Makale). Samsun: History Studies. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kâzım Dirik</span> Emekli Korgeneral, Trakya Ümmümi Müfettişliği ve İzmir valiliği yapmış bürokrat

Mehmet Kazım Dirik, Türk asker ve siyasetçi.

İhsan Tekin, İstanbul eski valisi.

<span class="mw-page-title-main">Ali Haydar Yuluğ</span>

Ali Haydar Yuluğ, eski Ankara ve İstanbul Valisi ve Belediye Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Vehbi Bolak</span>

Mehmet Vehbi Bolak, Osmanlı Meclis-i Mebûsanı ve TBMM'de Balıkesir (Karesi) milletvekilliği ve bir süre Eğitim Bakanlığı yapmış, Balıkesir'de Kuvâ-yi Milliye hareketini başlatanlar arasında yer almış Kuvâ-yi Milliyeci, idareci ve siyasetçidir. Meclis kürsüsünde ve direniş hareketinin organizasyonunda hitabet gücü ile akıllarda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hacim Çarıklı</span> Türk siyasetçi

Hüseyin Hacim Çarıklı, Türk idareci ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Mazhar Müfit Kansu</span> Türk siyasetçi

Ahmet Mazhar Kansu, Türk devlet adamı, vali, milletvekili ve yönetici.

<span class="mw-page-title-main">Zeynel Abidin Özmen</span> siyasetçi

Zeynel Abidin Özmen, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Süleyman Necmi Selmen</span>

Süleyman Necmi Selmen, Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Kemal Alpsar</span>

İsmail Kemal Alpsar, Türk devlet adamı; öğretmen, mutasarrıf, vali, milletvekili.

İhsan Sağlam, Kurtuluş Savaşı'nda görev almış Türk subay, Osmanlı Meclis-i Mebûsan III. Dönem Mardin Mebusluğu ile I. Dönem Siverek ve II. Dönem Ergani milletvekilliği yapmış siyaset adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Atıf Tüzün</span> Türk siyasetçi

Mehmet Atıf Tüzün, Türk siyasetçi.

Suheyip Rumi Karafakıoğlu, Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Neşet Özercan</span>

Mehmet Neşed Özercan, Türk siyasetçi.

Mehmet Zühtü Durukan, Türk siyasetçidir.

İsmail Hakkı Mumcu -, Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Hilmi Ergeneli</span> Türk siyasetçi

Ahmet Hilmi Ergeneli, Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Kadri Üçok</span>

Mehmet Kadri Üçok, Türk siyasetçi.

Mehmet Şevki Yalvaç, Türk siyasetçidir.

Şehmus Günaydın,, Türk bürokrat. Kayseri eski valisi. 12 Mayıs 2022'de T.C. Resmî Gazete'de yayımlanan valiler kararnamesi ile mülkiye başmüfettişliği görevine getirildi.

Ahmet Muammer,, Türk bürokrat ve siyasetçi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.