Hayatın Evreleri

Hayatın Evreleri
Sanatçı	Caspar David Friedrich
Yıl	1835
Tür	Tuval üzerine yağlı boya
Boyutlar	72,5 cm × 94 cm (285 in × 37 in)
Konum	Museum der bildenden Künste, Leipzig

Hayatın Evreleri^[1] ya da Hayatın Safhaları^[2] (Almanca: Die Lebensstufen), Alman romantik ressam Caspar David Friedrich tarafından 1835'te çizilen alegorik peyzaj. Ölümünden beş yıl önce tamamladığı bu tabloda ressam, insanın ölümlülüğü ile hayatın geçiciliğini ele almıştır.

Resimde, bir limana yukarıdan bakan bir yükselti üzerinde bulunan iki yetişkin ve iki çocuktan oluşmuş gruba doğru yürümekte olan, izleyiciye sırtı dönük yaşlı bir adam vardır.^[3] Limanda farklı uzaklıklarda görülen beş gemi, karadaki beş kişinin yansıması gibidir. Böylece, insan yaşamının değişik evreleri, bir yolculuğun sona erişi ve ölüme yakınlık ile ilgili bir alegori ortaya çıkar.

Resimdeki figürlerin Friedrich ile ailesi olduğu bilinmektedir. Yaşlı adam ressamın kendisi iken, oğlan çocuğu ressamın oğlu Gustav Adolf, kız çocuğu ise kızı Agnes Adelheid'dir. Genç kadın ressamın diğer kızı Emma, silindir şapkalı adam ise yeğeni Johann Heinrich'tir.^[4]

Friedrich'in birçok tablosu hayalî manzaraları gösteriken, Hayatın Evreleri'nde görülen yer, bugün kuzeydoğu Almanya'da bulunan ve ressamın doğum yeri olan Greifswald yakınlarındaki Utkiek'tir.

İçerik

Tabloda Baltık Denizi kıyısındaki bir liman günbatımında betimlenmektedir. Denizde, limana dönmekte olan üç gemi görülmektedir. Ortadaki büyük gemi yelkenlerini toplamaya başlamıştır. İki ufak yelkenli ise karaya neredeyse varmıştır. Bunlardan sağdaki, kıyıdaki beş kişilik gruba doğru yönelmiştir. Kıyıdaki beş kişi, kıyafetlerinden anlaşıldığı üzere kasaba ahalisindendir. Grubun ortasında elinde İsveç bayrağı tutan bir oğlan çocuğu oturur. Yanındaki kız çocuğu ise bayrağa doğru uzanmaktadır. Sağ taraflarında, çocuklara doğru uzanan ve sağ elini havaya kaldırmış bir kadın oturmaktadır.

Kıyıdaki grup bir yarım çember oluşturur. Perspektife göre en uzakta çocuklar vardır. Onların iki yanında izleyiciye daha yakında bulunan iki yetişkin yer alır. Sol kenarda, ileriye, çemberin dışına doğru bakan yaşlı adam dikilmektedir. Kadın ile çocuklar yazlık giysiler içindedir, ancak yaşlı adam palto giymiştir ve kürklü bir şapka takmaktadır. Ortadaki büyük geminin pruvası, bayrak tutan çocuklara hizalanmıştır.

Bu beş kişilik grup, tamamı karaya yönelmiş durumda çizilmiş beş gemi ile eşleştirilebilir. Üç grup hâlinde konumlandırılan insanlar - yaşlı bir adam, iki yetişkin, iki çocuk - ile farklı uzaklıklardaki gemilerin yerleşimi birbirini yansıtır. Bu durum ölümün yakınlığını ve yaşamın evrelerini anlatan bir alegoridir. Ortadaki gemi genç kadını simgeler. Her iki yanı, iki daha küçük gemi ile sarılmıştır ve bunlar kıyıdaki diğer iki küçük çocuktur. Resmin sağında uzaklarda ufukta kaybolmak üzere olan gemi yaşlı adamı sembolize eder.

İsveç bayrağı

Friedrich'in memleketi olan Greifswald, 1630'a kadar Batı Pomeranya'ya dahildi. Bu tarihte bölge, İsveç egemenliğindeki İsveç Pomeranyası'na katıldı. 1815'te ise Prusya Krallığı'nın bir eyaleti hâline geldi.

Bölgenin el değiştirmesinden 20 sene sonra çizilen tabloda Friedrich'in küçük kızı Agnes Adelheid ile oğlu Gustav Adolf'ün elinde İsveç bayrağı görülmektedir. Resimdeki manzarada görülen yarımada Baltık Denizi'ne doğru uzanır ve karşı kıyı İsveç'e aittir. Ressam oğluna İsveç Kralı Gustav Adolf IV'ün adını vermiştir. İsveçli yazar Per Daniel Amadeus Atterbom'a göre Friedrich Pomeranyalı'dır ve kendini yarı-İsveçli saymaktadır.^[5]

Tablonun adı

Dönemin romantik ideallerine bağlı kalan Friedrich, tablolarının tamamıyla görsel öğeleriyle öne çıkmalarını istiyordu, bu sebeple eserlerine tanımlayıcı ya da çağrıştırıcı isimler verilmemesine dikkat ediyordu. Resmi tanımlar nitelikteki Hayatın Evreleri ismi, büyük ihtimalle ressam tarafından verilmemişti. Tablo bu ismi, ressama olan ilginin arttığı 19. yüzyıl sonu ve 20. yüzyıl başı arasındaki dönemde aldı.^[6]

Kaynakça

Börsch-Supan, Helmut & Jähnig, Karl Wilhelm, 1973: Caspar David Friedrich. Gemälde, Druckgraphik und bildmäßige Zeichnungen. Munich: Prestel Verlag. ISBN 3-7913-0053-9
Schmied, Wieland, 1992. Caspar David Friedrich. Köln: DuMont. ISBN 3-8321-7207-6
Schmied, Wieland, 1999: Harenberg Museum der Malerei. 525 Meisterwerke aus sieben Jahrhunderten. Dortmund: Harenberg Lexikon Verlag. ISBN 3-611-00814-1
Siegel, Linda, 1978: Caspar David Friedrich and the Age of German Romanticism. Branden Publishing Co. ISBN 0-8283-1659-7.
Vaughan, William, 1994: German Romantic Painting (2. baskı). Yale University Press. ISBN 0-300-06047-5
Vaughan, William, 2004: Friedrich. London: Phaidon Press. ISBN 0-7148-4060-2
Wolf, Norbert, 2003: Friedrich. Köln: Taschen. ISBN 3-8228-2293-0

Kaynak notları

^ Farthing, Stephen (2007). "Ondokuzuncu Yüzyıl". Ölmeden Önce Görmeniz Gereken 1001 Resim. Caretta Yayıncılık. s. 390. ISBN 978-975-92722-9-6.
^ Cumming, Robert (2008). "Romantizm". Sanat. İnkılap Kitabevi. s. 272. ISBN 978-975-10-2719-1.
^ Vaughan, 297
^ Börsch-Supan (1973), sayfa 629-30
^ Atterbom, Daniel Amadeus: "Reisebilder aus dem romantischen Deutschland", 1859.
^ "Caspar David Friedrich inventing Romanticism 8 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". designboom.com. Erişim: 21 Ekim 2008.