İçeriğe atla

Hayabusa

Hayabusa
Itokawa yüzeyindeki Hayabusa'nın sanatsal bir tasviri
İsimlerMuses-C (fırlatmadan önce)
Görev türüörnek getirme
UygulayıcıJAXA
COSPAR kimliği2003-019A Bunu Vikiveri'de düzenleyin
SATCAT no.27809
Görev süresi7 yıl, 1 ay ve 4 gün
Uzay aracı özellikleri
Fırlatma ağırlığı510 kg[1]
Yakıtsız ağırlık380 kg (840 lb)
Görev başlangıcı
Fırlatma tarihi9 Mayıs 2003, 04:29:25 (UTC) (9 Mayıs 2003, 04:29:25Z)
RoketM-V
Fırlatma yeriUchinoura Uzay Merkezi
Görev sonu
Tasfiye türüörnek getirme kapsülü: kurtarıldı
uzay aracı: balistik yeniden giriş
Minerva ve keşif aracı: iletişim kesildi
Son temasMinerva: 12 Kasım 2005
Kurtarma tarihiörnek kapsülü: 14 Haziran 2010, 07:08
Parçalanma tarihiuzay aracı: 13 Haziran 2010
İniş tarihiörnek kapsülü: 13 Haziran 2010 (2010-06-13) 14:12 UT[2]
İniş yeriAvustralya, Woomera yakınları
Dünya uçuşu
En yakın yaklaşım19 Mayıs 2004, 06:23
Mesafe3.725 km (2.315 mi)
7004251430000000000(25143) Itokawa ile buluşma
Varış tarihi12 Eylül 2005, 01:17 UTC[3]
Kalkış tarihiAralık 2005
7004251430000000000(25143) Itokawa iniş aracı
İniş tarihi19 Kasım 2005, 21:30 UTC
Kalkış tarihi19 Kasım 2005, 21:58 UTC
7004251430000000000(25143) Itokawa iniş aracı
İniş tarihi25 Kasım 2005
Örnek ağırlığı<1g
 

Hayabusa (はやぶさ, "Gökdoğan"), Japonya Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) tarafından geliştirilen bir robotik uzay aracıydı. 25143 Itokawa adlı Dünya'ya yakın küçük bir asteroitten örnek malzeme toplamak ve bunları daha fazla analiz için Dünya'ya getirmek amacıyla tasarlanmıştır. Eskiden Mu Space Engineering Spacecraft C (MUSES-C) olarak da bilinen Hayabusa, 9 Mayıs 2003'te fırlatıldı ve Eylül 2005'in ortalarında Itokawa ile buluştu. Itokawa'ya varışından sonra asteroidin şekli, dönüş hızı, topografyası, rengi, bileşimi, yoğunluğu ve geçmişini inceledi. Kasım 2005'te asteroidin yüzeyine indi, asteroit malzemesinden çok küçük taneli örnekler topladı ve bunları 13 Haziran 2010'da uzay aracıyla birlikte Dünya'ya getirdi.

Uzay aracı aynı zamanda ayrılabilir bir mini iniş aracı olan MINERVA'yı taşıyordu, fakat bu iniş aracı yüzeye ulaşmayı başaramadı.

Kaynakça

  1. ^ "Hayabusa". NASA's Solar System Exploration website. 30 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022. 
  2. ^ "Beyond Earth: A Chronicle of Deep Space Exploration". 20 Eylül 2018. 25 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2023. 
  3. ^ Japan Aerospace Exploration Agency (12 Eylül 2005). "Hayabusa arrives Itokawa / Topics". ISAS. 15 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2010. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">NASA</span> ABDde uzay programı çalışmalarından sorumlu kurum

NASA, Amerika Birleşik Devletleri'nin uzay programı çalışmalarından sorumlu olan kurum. 29 Temmuz 1958 tarihinde ABD Başkanı Dwight Eisenhower tarafından kurulmuştur. Daire, 1 Ekim 1958 tarihinden itibaren askerî amaçlardan ziyade sivil alanda barışçıl bir şekilde faaliyet göstermeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Japonya Uzay Araştırma Ajansı</span> Japonyada uzay araştırmaları ile ilgilenen kurumdur.

Japonya Uzay Araştırma Ajansı,, Japonya'nın ulusal havacılık ve uzay ajansıdır. 1 Ekim 2003'te NASDA, ISAS ve NAL adlı üç kurumun birleştirilmesiyle kurulmuş olup bilimsel araştırma, teknoloji geliştirme ve yörüngeye uyduların fırlatılması ve yerleştirilmesinden sorumludur ve asteroid keşifleri ve olası insanlı Ay keşifleri gibi çok daha gelişmiş görevlerde yer almaktadır. Merkezi Tokyo'nun Chōfu kentinde bulunan Chōfu Havacılık Merkezi'nde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dünya'ya yakın cisim</span>

Dünya'ya Yakın Cisimler, yörüngeleri günberi noktasında Dünya'ya 1,3 Astronomik Birim (AB) mesafeden daha yakın olup Dünya'nın çok yakınına gelen gök cisimleridirler. Bunlar birkaç bin Dünya'ya Yakın Asteroit (DYA), Dünya'ya Yakın Kuyruklu yıldız (DYK), bir miktar Güneş etrâfında dolanan uzay aracı ve uzayda Dünya'yla çarpışmadan tâkip edilebilecek büyüklükte meteoritlerden oluşurlar. Makbul olan görüşe göre DYC'lerin geçmişte Dünya'yla çarpışmalarının gezegenimizin jeolojik ve biyolojik târihinde kayda değer rolü olduğu merkezindedir. Dünya'mıza getireceği tehlikelerin farkına varılmasıyla 1980'lerden beri gittikçe artan ilgiyle bu cisimler izlenmişler, gelebilecek tehlikeleri aktif olarak azaltmak için çözümler aranmaya başlamışlardır.

<span class="mw-page-title-main">İnsansız uzay gemisi</span> otomatik olarak uzayda uçabilen ve insansız uzay uçuşları için kullanılan uzay gemileri

İnsansız uzay gemisi ya da insansız uzay aracı, otomatik olarak uzayda uçabilen ve insansız uzay uçuşları için kullanılan uzay gemilerine verilen genel addır. Ne derece insanlardan bağımsız, yani özerk olduğu gemi modelleri arasında farklıdır. Uzaktan kumandalı, uzaktan güdümlü ya da tamamen özerk (robotik) olabilirler. Mesela Salyut 7, Mir ve UUİ'nun modülü Zarya, insansız uzaktan güdümlü şeklide istasyonu işletebilme, her iki yeniden ikmâl aracı ve yeni modüllerle kenetlenme imkânına sâhipti. En yaygın insansız uzay gemileri robotik uzay gemileri, insansız yeniden ikmâl araçları, uzay sondaları ve uzay rasathaneleridir. Her insansız uzay gemisi robotik olmamaktadır. Meselâ uzaya yollanan bir yansıtıcı top, robotik değildir.

<i>Rosetta</i> (uzay aracı)

Rosetta, Avrupa Uzay Ajansı tarafından imal edilip 2 Mart 2004'te fırlatılan bir uzay sondasıydı. İniş modülü Philae ile birlikte 67P/Churyumov-Gerasimenko (67P) kuyruklu yıldızının ayrıntılı bir incelemesini gerçekleştirdi. Uzay aracı, kuyruklu yıldıza yaptığı yolculuk sırasında Dünya ve Mars gezegenleriyle, 21 Lutetia ve 2867 Šteins asteroitlerinin yakınından geçti. SOHO / Cluster ve XMM-Newton'dan sonra ESA'nın Horizon 2000 programının üçüncü temel taşı görevi olarak başlatılmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Kaguya</span>

Kaguya (Japonca: かぐや) veya resmi adıyla SELENE (Selenological and Engineering Explorer), Hiten sondasından sonra Japonya'nın ikinci Ay yörünge aracıydı. Uzay ve Uzay Bilimleri Enstitüsü (ISAS) ve Japonya Ulusal Uzay Geliştirme Ajansı (NASDA) tarafından üretilen uzay aracı, 14 Eylül 2007 tarihinde Tanegashima Uzay Merkezi'nden fırlatıldı. Bir yıl sekiz ay boyunca başarılı bir şekilde Ay yörüngesinde döndükten sonra, 10 Haziran 2009'da Gill kraterinin yakınında Ay yüzeyine çarpması talimatı verildi.

<span class="mw-page-title-main">Hiten</span>

Hiten veya MUSES-A , Japonya Uzay ve Uzay Bilimleri Enstitüsü (ISAS) tarafından geliştirilen bir Japon Ay yörünge aracıydı. MUSES programının bir parçası olup ilk Japon Ay sondasıdır ve Sovyet Luna 24'ten sonraki ilk robotik ay sondasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hayabusa 2</span>

Hayabusa2 , Japonya Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) tarafından yürütülen asteroit numunesi toplama görevidir. Haziran 2010'da ilk kez asteroit numuneleri toplayan Hayabusa görevinin ardılıdır. Hayabusa2, 3 Aralık 2014'te fırlatıldı ve 27 Haziran 2018'de Dünya'ya yakın asteroit 162173 Ryugu ile uzay buluşmasını gerçekleştirdi. Asteroidi bir buçuk yıl boyunca araştırdı ve numuneler topladı. Kasım 2019'da asteroitten ayrıldı ve 5 Aralık 2020 UTC'de numuneleri Dünya'ya geri getirdi. Görevi, hızla dönen küçük asteroit 1998 KY26 ile buluşacağı en az 2031 yılına kadar uzatıldı.

<span class="mw-page-title-main">IKAROS</span>

IKAROS, Japonya Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) tarafından geliştirilen bir uzay sondasıdır. 20 Mayıs 2010 tarihinde H-IIA roketi ile Tanegashima Uzay Merkezi'nden Akatsuki ve diğer dört uzay aracı ile birlikte fırlatıldı. IKAROS, gezegenler arası alanda uzay yelkeni teknolojisini başarıyla deneyen ilk uzay aracıdır.

<span class="mw-page-title-main">Huygens (uzay aracı)</span>

Huygens, 2005'te Satürn'ün uydusu Titan'a başarıyla inen atmosferik bir giriş probuydu (sonda). Avrupa Uzay Ajansı tarafından inşa edilip işletilen bu uzay aracı, Cassini-Huygens misyonunun bir parçasıydı ve Titan'a inen ilk uzay aracı ve bir uzay aracının Dünya'dan şimdiye kadar yaptığı en uzak iniş oldu. Sonda, 1655'te Titan'ı keşfeden 17. yüzyıl Hollandalı gökbilimci Christiaan Huygens'in adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">OSIRIS-REx</span>

OSIRIS-REx, Dünya'ya yakın karbonlu bir asteroit olan 101955 Bennu'yu ziyaret eden ve ondan örnekler toplayan bir NASA asteroit çalışması ve örnek getirme göreviydi. Eylül 2023'te getirilen malzemenin, bilim adamlarının Güneş Sistemi'nin oluşumu ve evrimi, gezegen oluşumunun ilk aşamaları ve Dünya'da yaşamın oluşumuna neden olan organik bileşiklerin kaynağı hakkında daha fazla bilgi edinmelerini sağlaması bekleniyor. Ana görevin tamamlanmasının ardından uzay aracının OSIRIS-APEX adlandırmasıyla, asteroit 99942 Apophis'e yakın bir geçiş yapması planlanmaktadır.

<i>Deep Space 1</i>

Deep Space 1 (DS1), bir asteroit ve bir kuyruklu yıldızın yakınından uçuş gerçekleştiren NASA'nın teknoloji kanıtlama amaçlı bir uzay aracıydı. Gelişmiş teknolojileri test etmek için tahsis edilmiş Yeni Binyıl Programı'nın bir parçasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Çift Asteroit Yönlendirme Testi</span>

Çift Asteroit Yönlendirme Testi, NASA'nın Dünya'ya yakın cisimlere karşı gezegen savunması yöntemini test etmeyi amaçladığı bir uzay göreviydi. Bu görev, bir uzay aracının bir asteroitle kafa kafaya çarpıştığında momentum aktarımı etkisinin asteroidi ne kadar saptırdığını değerlendirmek için tasarlandı. Seçilen hedef asteroit olan Dimorphos, Didymos asteroidinin uydusudur ve her iki asteroit de Dünya'ya bir çarpma tehdidi oluşturmamaktadır. 24 Kasım 2021'de Dünya'dan fırlatılan DART uzay aracı, 26 Eylül 2022 23:14 UTC'de Dimorphos'a başarılı bir şekilde çarptı ve yörüngesini 32 dakika kısalttı. Bu, önceden belirlenen başarı eşiği olan 73 saniyeden çok daha fazlaydı. DART'ın Dimorphos'u yönlendirmedeki başarısı çarpışmanın kendisinden çok, dışarı fırlatılan enkazın geri tepmesiyle ilişkili olan momentum aktarımı sayesinde oldu.

<span class="mw-page-title-main">Luna 15</span>

Luna 15, 21 Temmuz 1969'da Ay'a düşen Sovyet Luna programının robotik uzay göreviydi.

<i>Opportunity</i> (keşif aracı) NASA Mars keşif aracı

Opportunity, 2004'ten 2018 yılına kadar Mars'ta faaliyet göstermiş olan robotik bir keşif aracıdır. Opportunity Mars'ta 5111 sol boyunca faaliyetini sürdürmüştü. NASA'nın Mars Exploration Rover programının bir parçası olarak 7 Temmuz 2003 tarihinde fırlatılan araç, ikizi Spirit'in (MER-A) gezegenin diğer tarafına inişinden üç hafta sonra 25 Ocak 2004'te, Meridiani Planum'a iniş yaptı. Spirit, planlanan 90 sol faaliyet süresiyle 2009 yılında mahsur kalana ve 2010'da iletişimini kesene kadar işlev görürken, Opportunity inişten sonra 5111 sol boyunca çalışır durumda kalabildi. Güneş enerjisi kullanarak pillerinin sürekli şarj edilmesiyle gücünü ve kilit sistemlerini korudu, güç tasarrufu için toz fırtınaları gibi olaylar sırasında kış uykusuna yattı. Bu dikkatli operasyon, ilk taslak planı 14 yıl, 47 gün aşarak, Opportunity için tasarlanan ömrün 57 katı boyunca çalışmasını sağladı. Keşif aracı, NASA ile en son temasa geçtiği 10 Haziran 2018 tarihine kadar 45,16 kilometre mesafe kat etmişti.

<span class="mw-page-title-main">Örnek getirme görevi</span> dünya dışındaki bir yerden örnekler toplanıp analiz için Dünyaya getirildiği bir uzay görevidir

Örnek getirme görevi, dünya dışındaki bir yerden örnekler toplayıp analiz için Dünya'ya getiren bir uzay aracı görevidir. Örnek getirme görevleri, yalnızca atomlar ve molekülleri veya gevşek malzeme ve kayalar gibi karmaşık bileşiklerden oluşmuş tortuyu geri getirebilir. Bu örnekler, toprak ve kayanın kazılması veya güneş rüzgarı parçacıkları ile kuyruklu yıldız birikintilerinin yakalanması için kullanılan bir toplayıcı paneli gibi çeşitli yollarla elde edilebilir. Bununla birlikte, bu tür örneklerin Dünya'ya getirilmesinin Dünya'nın kendisini tehlikeye atabileceğine dair endişeler dile getirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Değen ikili (küçük Güneş Sistemi cismi)</span>

Değen ikili, bir küçük gezegen ya da kuyruklu yıldız gibi Güneş Sisteminde yer alan ve birbirlerine değecek şekilde çekim yapan iki cisimden oluşan ikili bir sistemdir. Değen ikililer genellikle moloz yığınları olup, ikili asteroitler gibi gerçek ikili sistemlerden farklıdır. Bu terim değen yıldız ikilileri için de kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Uzay ve Uzay Bilimleri Enstitüsü</span> Japon araştırma enstitüsü

Uzay ve Uzay Bilimleri Enstitüsü,, Japonya'nın ulusal astronomi araştırma enstitüsüdür. 1981 yılında kurulmuş olup astrofizik alanında faaliyet göstermektedir. Merkezi Sagamihara'daki Sagamihara Kampüsü'nde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hideo Itokawa</span>

Hideo Itokawa, Japon havacılık ve uzay mühendisi. Japon roketçiliğinin öncülerinden biriydi, halk arasında "Dr. Rocket" olarak biliniyordu ve medyada Japonya'nın uzay gelişiminin babası olarak tanımlanıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Uzay aşındırması</span>

Uzay aşındırması veya uzay ayrıştırması, dış uzayın zorlu ortamına maruz kalmış herhangi bir nesnede meydana gelen bir ayrışma türüdür. Atmosferi bulunmayan cisimler çok çeşitli çevresel koşullara maruz kalmaktadır: