İçeriğe atla

Havaalanı

Makale serilerinden
Kamu altyapısı
Varlıklar
Kavramlar
Sorunlar ve fikirler
Çalışma alanları
Örnekler
Altyapı
Atatürk Havalimanı dış hatlar terminali
Tipik bir havaalanının örnek planı. Büyük havaalanları genellikle daha fazla pist ve terminal içerir.

Havaalanı, hava meydanı veya havalimanı; hava araçlarının kalkması ve inmesi için özel olarak hazırlanmış, hava araçlarının bakım ve diğer ihtiyaçlarının karşılanmasına, yolcu ve yük alınmasına ve verilmesine ilişkin tesisleri bünyesinde bulunduran yerlerdir.[1]

Havaalanında hava araçlarının inip kalkması için en az bir yüzey (uçaklar için pist, helikopterler için heliped veya deniz uçakları için bir su kıyısı) bulunur, ayrıca genelde hava trafik kontrol kulesi, hangar, terminal binası gibi binalar da vardır.

Uçakların inip kalkmasına uygun, ancak normalde havaalanlarının sunduğu hizmetlerin pek azının bulunduğu arazi parçasına kontrolsüz hava alanı[2] veya uçuş pisti denir. Büyük havaalanlarında kontrol kulesi, yolcu tesisleri (lokanta, bekleme alanları vb.), bakım tesisleri, hangarlar, kargo depoları, gümrük tesisleri, itfaiye ve acil müdahale bölümleri gibi birçok bölüm ve altyapı teşkilatını kapsayabilir. Askeri havaalanına hava üssü denir. Sırf helikopterler için olan havaalanlarına heliport denir.

Çoğu dilde uçakların destinasyonuna iniş yapması, gemilerin limana yanaşmasına benzetilerek iniş kalkış yapılan yere "hava limanı" denir (örneğin airport, aéroport, flughafen, vs.). Bir havaalanının havalimanı teriminin kullanılabilmesi yerel sivil havacılık kurumunun tesciline bağlıdır (örneğin ABD'de Federal Havacılık İdaresi FAA veya Türkiye'de Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ)). Türkiye'de bir havaalanının DHMİ tarafından havalimanı olarak tescil edilebilmesi için birden fazla pisti ve uçak yanaşma yeri bulunması, gece uçuşlarına açık, gerekli teknik donanım ve malzemeye sahip, hava trafiği yoğun olması gerekmektedir.[3]

2008 yılı havaalanı dağılımı

Terminoloji

Türkçede havaalanları için hava meydanı, uçak alanı, havalimanı terimleri de kullanılabilir, bunların en yaygın olanı havaalanıdır ('uçak alanı' Kuzey Kıbrıs'ta kullanılanılır). Tarihsel nedenlerden dolayı havaalanları ile ilgili resmî kuruluşların adlarında "hava meydanı" geçer (Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'na bağlı Demiryollar, Limanlar ve Hava Meydanları İnşaatı Genel Müdürlüğü ve Devlet Hava Meydanları İşletmesi) ve pek çok kanun ve yönetmelikte havaalanlarından "hava meydanı" terimi kullanılır. Türkiye'deki hava meydanlarının işletmesinden sorumlu olan DHMİ, bunları hava limanı ve havaalanı olarak ikiye ayırır.[4] Ancak, bu terminoloji resmi belgelerde geçmişte tutarlı olarak kullanılmamıştır: örneğin "Hava Alanı: DHMİ tarafından işletilen hava limanları ve meydanları" olarak tanımlanır[5] ve yöneticilerin adlandırılmasında havalimanlarının bir hava limanı baş müdürü tarafından, hava meydanlarının ise meydan müdürü tarafından yönetildiği belirtilir.[6]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Konya Emniyet Müdürlüğü Havaalanı Şube Müdürlüğü". 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2007. 
  2. ^ "Sehir Plancıları Odası: Hava Alanı Yapım, İşletim ve Sertifikalandırma Yönetmeliği'nden". 15 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2010. 
  3. ^ Gaye Ertin. "Ulaşım" (PDF). 31 Mart 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2010. 
  4. ^ "DHMİ: Havalanlarımız". 23 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2010. 
  5. ^ "2 Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü hava Alanları Pat Sahalarında Araç Kullanma Yönergesi". 16 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2010. 
  6. ^ "Devlet hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü Hava Alanı Hizmetleri Emniyet Yönetim Sistemi". 18 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Atatürk Havalimanı</span> Türkiyenin İstanbul ilindeki uluslararası bir havalimanı

Atatürk Havalimanı veya eski adıyla Yeşilköy Havaalanı, İstanbul'un Avrupa Yakası'nda bulunan uluslararası havalimanıydı. 1900'lerin başında Türkiye'de ilk hava ulaşımının başlatıldığı yer olan Yeşilköy Havalimanı, 1953 yılında uluslararası hava trafiğine açılmıştır. 29 Temmuz 1985 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün soyadı dönemin Cumhurbaşkanı Kenan Evren tarafından havalimanına verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Adnan Menderes Havalimanı</span> Türkiyenin İzmir iline hizmet veren uluslararası havalimanı

Adnan Menderes Havalimanı, Türkiye'nin İzmir iline hizmet veren uluslararası havalimanıdır. Şehir merkezinin 14 km güneyinde, Gaziemir ve Menderes ilçeleri sınırları içindedir. Adını 1950-1960 yılları arasında başbakanlık yapan Adnan Menderes'ten (1899-1961) almaktadır. Havalimanının sahibi Devlet Hava Meydanları İşletmesi iken işletmecisi TAV Havalimanları'dır.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Esenboğa Havalimanı</span> Kuzeydoğu Ankara, Türkiyede uluslararası havalimanı

Esenboğa Havalimanı, Türkiye'nin başkenti Ankara'ya hizmet veren uluslararası havalimanıdır. Şehir merkezinin 28 km kuzeyinde, Çubuk ilçesi sınırları içindedir. 1955 yılında hizmete girdi. Havalimanının sahibi Devlet Hava Meydanları İşletmesi iken işletmecisi TAV Havalimanları'dır.

<span class="mw-page-title-main">Devlet Hava Meydanları İşletmesi</span>

Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ), Türkiye sınırları içindeki havalimanlarının işletilmesi ve Türk hava sahasındaki trafiğin düzenlenmesi ve denetimiyle görevli kamu iktisadi kuruluşu.

<span class="mw-page-title-main">Gazipaşa-Alanya Havalimanı</span>

Gazipaşa-Alanya Havalimanı, Antalya'nın Gazipaşa ilçesinde hizmet veren bir havalimanıdır. Alanya'ya 45 kilometre mesafede yer alır, 2 bin 144 metre kapalı terminal binasına ve 105 araçlık otoparka sahiptir. Yapımına 1991'de başlanan havalimanı, 1999'da Türkiye eski ulaştırma bakanı Arif Ahmet Denizolgun döneminde tamamlanmasına rağmen, aynı yıl yapılan genel seçimlerde iktidarın değişmesi sebebi ile bekleme salonundaki koltuklara kadar hazır olan havaalanının 11 senelik bekleyişi başlamıştır. Kapanan havaalanının tüm teçhizatı başka havalimanlarına gönderilmiştir. 2007 sonlarında havaalanı tekrar ihaleye çıkarıldı ve işletme hakkı, Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) tarafından 4 Ocak 2008 tarihinde yapılan sözleşme gereği TAV Holding'e verildi. 13 Temmuz 2009 tarihinde tamamlanıp hava trafiğine açılan havaalanı, 150 kişilik yolcu uçaklarının inebileceği büyüklüktedir.

<span class="mw-page-title-main">Samsun Çarşamba Havalimanı</span> Havalimanı

Samsun Çarşamba Havalimanı Samsun'un Çarşamba ilçesinde yer alan sivil kategorideki havalimanıdır. 1994-1998 yılları arasında inşa edilip, 15 Aralık 1998'de Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ve Başbakan Mesut Yılmaz tarafından resmi açılışı yapılmıştır. Havalimanındaki ilk seferler ise 11 Ocak 1999 tarihinde düzenlenmiştir. Havalimanının pisti beton olup, uzunluğu 3.000 metredir.

<span class="mw-page-title-main">Çanakkale Havalimanı</span>

Çanakkale Havalimanı, 1995 yılında hizmete girmiş olup sivil-askeri kategoride olan bir hava meydanıdır. Şehre uzaklığı 5 km olup PCN değeri 105 olan, 2350x45 m ebadında bir adet beton kaplama piste sahiptir. Jet A1 (JP8) yakıt ikmali yapılmaktadır.Yolcuya açık alanlar 144 m² olup 40 araçlık otopark kapasitesine sahiptir. 2008 yılında açılan yeni terminali ile yolcu kapasitesini arttırmıştır. Haftada 3-4 gün 1 uçak kalkışı ve inişi şeklinde çalışmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Adıyaman Havalimanı</span> Türkiyenin Adıyaman ilinde bulunan havalımanı

Adıyaman Havalimanı, Adıyaman iline hizmet veren bir havalimanıdır. 22 Mayıs 1998'de hizmete girmiş olup dış ve iç hat trafiğine açıktır. Yıllık 2.000.000 yolcu kapasitesine sahiptir. Son dönemde kule ve iki tane bina yapılmıştır. Şu anda uçuşlar günde toplam iki kez olmak üzere Türk Hava Yolları ve AnadoluJet tarafından gerçekleştirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kars Harakani Havalimanı</span>

Kars Harakani Havalimanı, Kars'ta bulunan sivil havalimanıdır. Daha önceden Kars Havalimanı olan ismi 20 Mart 2015 tarihinde Kars Harakani Havalimanı olarak değişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Konya Havalimanı</span>

Konya Havalimanı Konya ili sınırları içerisinde yer alan sivil-askeri kategoride bir havalimanıdır. 2000 yılında sivil hava trafiğine açılmıştır. Selçuklu ilçesi sınırları içinde bulunan ve 141.000 m²'lik alan üzerine kurulu olan Konya Havaalanı, DHMİ ile Türk Hava Kuvvetleri ortak yönetimindedir. 3. Ana Jet Üssü burada bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Malatya Havalimanı</span> Malatyadada bulunan bir havalimanı

Malatya Havalimanı, Malatya il sınırları içinde olup, Sivil-Askeri kategoridedir. 1941 yılında hizmete girmiştir, şehre uzaklığı 34 km olup, kuzey konumda kurulmuştur. 03R/21L ve 03L/21R pistlerinin boyutu 3350x45 metre dayanımı LCN 50 değerindedir. Pistin kaplama cinsi asfalttır. Pist yaklaşma ışıkları X(CAT-1)dır. Muharip Hava Kuvveti Komutanlığına bağlı 7. Ana Jet Üssü de burada bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bursa Yenişehir Havalimanı</span>

Bursa Yenişehir Havalimanı, 1944'te bir askeri üs olarak kurulan tesis, askeri havaalanına yapılan ilave tesislerle birlikte sivil hava ulaşımına hazır hale getirilerek Bursa Havaalanı adıyla, 3 Kasım 2000 tarihinde hizmete girdi. Sivil-askeri amaçla kurulan Hava Meydanının Bursa il merkezine uzaklığı 50 km olup 3000x45 ve 3000x30 metre boyutlarında iki adet beton kaplama pisti bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Erzurum Havalimanı</span> Havalimanı

Erzurum Havalimanı, sivil kategoride olup, Erzurum ili Aziziye ilçesi sınırları içindedir. Devlet Hava Meydanları İşletmesi yönetimindedir.

<span class="mw-page-title-main">Kastamonu Havalimanı</span>

Kastamonu Uzunyazı Havalimanı, Türkiye'nin Kastamonu şehrinde bir havalimanıdır. Belli tadilat ve yenileme çalışmalarından sonra Temmuz 2013'te açıldı. Havalimanının yenilenmesi için 110 milyon TL harcanmıştır. Uzunyazı Havalimanı bölgenin en büyük havalimanıdır.

Güvercinlik Havalimanı Ankara'nın 10 km batısında bir askerî havaalanıdır. Ankara'nın ilk havaalanı ve Türk Hava Yolları'nın ilk teknik bakım merkezi olmuş, daha sonra askerî amaçlara tahsis edilmiştir. Günümüzde Kara Kuvvetleri Komutanlığı envanterinde yer almaktadır. Havaalanı'ndan Kara Kuvvetleri ve Jandarma Genel Komutanlığına bağlı birlikler ve Genelkurmay Başkanlığına doğrudan bağlı bazı birimler yararlanmaktadır. Kara Havacılık Komutanlığı da burada konuşlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ağrı Ahmed-i Hani Havalimanı</span>

Ağrı Ahmed-i Hani Havalimanı, Ağrı ilinde bulunan sivil bir havalimanı.

<span class="mw-page-title-main">Zonguldak Havalimanı</span>

Zonguldak Havalimanı, Türkiye'nin Zonguldak iline hizmet veren havalimanıdır. 1999'da kurulduktan ve 2002'de kapatıldıktan sonra 2007'de tekrar hizmete girmiştir. Havalimanı 500.000 yolcu/yıl kapasiteli olup işleticisi Zonguldak Özel Sivil Havacılık Sanayi ve Ticaret A.Ş.'dir. Havalimanında 1.430 metrekarelik terminal binası, 2131 x 45 metre ebatlarında ve 85 PCN mukavemetinde, beton (18/36) pisti; 60 x 18 metre ebatlarında taksi yolu ve 39 x 80 m ebatlarındaki 2 uçak kapasiteli apronu, 100 adet araç kapasiteli otoparkı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sivas Nuri Demirağ Havalimanı</span>

Sivas Nuri Demirağ Havalimanı, askeri amaçlı kullanılmak üzere 1957 yılında hava trafiğine açılmış, 1990 yılında DHMİ tarafından inşa edilen 2217 m²'lik Terminal binasında sivil hava trafiğine hizmet vermeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zafer Havalimanı</span>

Zafer Havalimanı, Kütahya'nın Altıntaş ilçesinde bulunan uluslararası havalimanı. Kütahya, Afyonkarahisar ve Uşak illerine hizmet vermesi nedeniyle Türkiye'nin ilk bölgesel havalimanıdır. Açıldığı tarih itibarıyla Türkiye'nin dördüncü büyük havalimanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Aydın Çıldır Havalimanı</span>

Aydın Çıldır Havalimanı,, Aydın ilinin Efeler ilçesinde bulunan bir havalimanıdır. 2012 yılında işletme hakkı Devlet Hava Meydanları İşletmesi tarafından 20 yıllığına Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığı'na devredilmiştir. Günümüzde Türk Hava Yolları Uçuş Akademisi adıyla, 27 eğitim uçağıyla pilotaj eğitimi için kullanılmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.