İçeriğe atla

Hava tanrısı

Jüpiter, antik Roma'da tanrıların kralı ve hava tanrısı
Hindu yağmur tanrıçası Mariamman.

Hava tanrıları, gök, yıldırım, yağmur, rüzgar, fırtına, kasırga ve kasırgalar gibi konularla ilişkilendirilen tanrılardır. Çok tanrılı dinlerde yaygın olarak bulunurlar.

Afrika ve Orta Doğu

Sahra Altı Afrika

Orta Doğu

Kenanit

  • Ba'al, Kenanlı bereket, hava ve savaş tanrısı.
  • Hadad, Kenanlı ve Kartacalı fırtına, doğurganlık ve savaş tanrısı.

Mısırlı

İbrani

Mezopotamya

  • Adad, Asurlu fırtına tanrısı
  • Marduk, Babil'in su, bitki örtüsü, yargı ve sihir tanrısı.

Batı Avrasya

Baltık-Slav

  • Audra, Litvanyalı fırtına tanrısı
  • Bangpūtys, Litvanyalı fırtınalar ve deniz tanrısı
  • Perkūnas, Baltık kökenli gök gürültüsü, yağmur, dağlar ve meşe ağaçları tanrısı. Yaratıcı tanrı Dievas'ın hizmetkarı.
  • Perun, Slav gök gürültüsü ve şimşek tanrısı, tanrıların kralı

Kelt

  • Taranis, Kelt kökenli gök gürültüsü tanrısı, genellikle bir tekerlek ve bir şimşekle tasvir edilmiştir[1]

İskandinav-Cermen

  • Freyr, İskandinav yağmur ve güneş tanrısı
  • Thor, İskandinav gök gürültüsü/şimşek tanrısı.[2]

Greko-Romen

  • Aeolus (Hippotes'in oğlu) ,Odysseia'da rüzgarların bekçisi
  • Yunan mitolojisinde rüzgar tanrılarının ortak adı olan Anemoidir, sayıları değişmektedir.
  • Jüpiter, Romalı gök gürültüsü/şimşek ve gök tanrısı, tanrıların kralı
  • Tempestas, Fırtına veya ani hava koşullarının Roma tanrıçası.
  • Zeus, Yunan gök gürültüsü/şimşek ve gök tanrısı, tanrıların kralı

Batı Asya

Anadolu-Kafkas

  • Tamar (tanrıça), havayı kontrol eden Gürcü bakire tanrıça.
  • Tarḫunna, Hititli fırtına tanrısı; diğer Anadolu dillerinin fırtına tanrıları için benzer isimleri vardı.
  • Tarḫunz, Luvili fırtına tanrısı.
  • Teshub, Hurri fırtına tanrısı.
  • Theispas veya Teisheba, Urartulu fırtına ve savaş tanrısı.
  • Vayu, Hindu/Vedik rüzgar tanrısı.
  • Nerik, Hititlerin hava tanrısı, Nerik köyünde tapınıyordu.
  • Zippalanda, Hitit kökenli Zippalanda köyünde ibadet edilen hava tanrısı

Hindu-Vedik

  • Indra, Hindu gök gürültüsü/şimşek tanrısı. Tanrıların Kralı olarak da bilinir.
  • Mariamman, Hindu yağmur tanrıçası.

Pers

  • Vayu-Vata, İranlı tanrı ikilisi, ilki Hindu Vayu gibi rüzgar tanrısıdır.

Ural

  • Küdryrchö Jumo, Mari fırtına tanrısı.
  • Ukko, Fin gök gürültüsü ve hasat tanrısı, tanrıların kralı

Asya Pasifik / Okyanusya

Çin

  • Dian Mu, Leigong ve Wen Zhong, Gök gürültüsü tanrıları
  • Feng Bo, Feng Po Po ve Han Zixian, Rüzgar Tanrıları.
  • Yunzhongzi, bulutların efendisi.
  • Yu Shi, yağmur tanrısı.

Filipinli

  • Oden, hayat veren suları için tapınılan tanrı[3]
  • Apo Tudo, yağmurun Ilocano tanrısı[4]
  • Anitun Tauo, rüzgar ve yağmurun Sambal tanrıçası, Malayari tarafından kibirinden dolayı rütbesi düşürüldü[5]
  • Anitun Tabu, rüzgar ve yağmur tanrıçası[5]
  • Bulan-hari, Bathala tarafından Pinak halkına yardım etmek için gönderilen Tagalog tanrılarından biridir. Yağmurun yağmasını emredebilir.[6]
  • Santonilyo, yağmur yağdıran bir Bisaya tanrısı[7]
  • Diwata Kat Sidpan, Sidpan adlı batı bölgesinde yaşayan bir Tagbanwa tanrısı,[8] yağmurları kontrol eder.[9]
  • Diwata Kat Libatan, Babatan adlı doğu bölgesinde yaşayan bir Tagbanwa tanrısı[8][9]
  • Diwata na Magbabaya,
  • Anit: Anitan olarak da bilinir, yıldırımın koruyucusu.[5]
  • Inaiyau: fırtınaların tanrısı[5]
  • Tagbanua: yağmur tanrısı[5]
  • Umouiri: bulutların tanrısı[5]
  • Libtakan: gün doğumu, gün batımı ve güzel havanın tanrısı[5]

Japon

  • Fūjin, Japon rüzgar tanrısı.
  • Raijin, Japon gök gürültüsü, şimşek ve fırtına tanrısı
  • Susanoo, fırtına ve denizin Japon tanrısı.

Türk

  • Ülgen, atmosferik olayları ve yıldızların hareketlerini kontrol eden, Türk Tanrısı.

Okyanusya

  • Tāwhirimātea, Maorili fırtına tanrısı.

Yerli Amerika

Orta Amerika ve Karayipler

  • Chaac, Maya yağmur tanrısı. Aztek eşdeğeri Tlaloc'dur.
  • Coatrisquie, Taíno yağmur tanrıçası, Guabancex'in hizmetkarı ve gök gürültüsü tanrısı Guatauva'nın yardımcısı.
  • Cocijo, Zapotek şimşek tanrısı.
  • Ehecatl, Aztek rüzgar tanrısı.
  • Guabancex, Taíno fırtına tanrıçası; Aynı zamanda depremleri ve diğer doğal afetleri de uzak tutan Rüzgarlar Leydisi.
  • Guatauva, Taíno gök gürültüsü ve şimşek tanrısı, aynı zamanda diğer fırtına tanrılarını bir araya getirmekten de sorumlu.
  • Huracán, K'iche rüzgar, fırtına ve ateş tanrısı.
  • Juracán, Taíno kaos ve düzensizlik tanrısı, havayı ve özellikle kasırgaları kontrol ettiğine inanılıyor
  • K'awiil, Maya yıldırım tanrısı.
  • Q'uq'umatz, K'iche rüzgar ve yağmur tanrısı, Kukulkan olarak da bilinir, Aztek eşdeğeri Quetzalcoatl'dır.
  • Tezcatlipoca, Aztek kasırga ve gece rüzgarları tanrısı.
  • Tlaloc, Aztek yağmur ve deprem tanrısı. Maya eşdeğeri Chaac'tır.
  • Tohil, K'iche yağmur, güneş ve ateş tanrısı.
  • Tupã, Guaraní gök gürültüsü ve ışık tanrısı. Evrenin yaratıcısı.
  • Yopaat, Klasik dönem Maya fırtına tanrısı.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Paul-Marie Duval. 2002. Les Dieux de la Gaule. Paris, Éditions Payot.
  2. ^ Orel (2003:429)
  3. ^ Wilson, L. L. (1947). Ilongot Life and Legends. Southeast Asia Institute.
  4. ^ Llamzon, Teodoro A. 1978. Handbook of Philippine language groups. Quezon City, Philippines: Ateneo de Manila University Press.
  5. ^ a b c d e f g Jocano, F. L. (1969). Philippine Mythology. Quezon City: Capitol Publishing House Inc.
  6. ^ Eugenio, D. L. (2013). Philippine Folk Literature: The Legends. Quezon City: University of the Philippines Press
  7. ^ San Agustín, G. (1998). Conquistas de las Islas Filipinas, 1565–1615 (Spanish Edition): Bilingual ed edition. San Agustin Museum.
  8. ^ a b Filipino Heritage: The metal age in the Philippines (1977). Manila: Lahing Pilipino Pub.
  9. ^ a b Fox, R. B. (1982). Religion and Society Among the Tagbanuas of Palawan Island, Philippines. Manila: National Museum.

Konuyla ilgili yayınlar

  • Holtom, DC "Japon Mitolojisinde Fırtına Tanrısı Teması." Sociologus, Neue Folge / Yeni Seri, 6, no. 1 (1956): 44-56. www.jstor.org/stable/43643852.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Şimşek ve yıldırım</span> doğal olarak meydana gelen elektriksel boşalma

Şimşek ya da çakın, elektrik yüklü bir bulut ile diğer bir bulut arasındaki elektrik boşalmasıdır. Önceden tahmin edilmesi oldukça zordur. Fakat belli hava koşullarında meydana gelir.

<span class="mw-page-title-main">Aztek dini</span>

Aztek mitolojisi veya Aztek dini, Tolteklerin çöküşünün ardından 13-16. yüzyıllar arasında Meksika Vadisi'nde önemli bir uygarlık olarak ortaya çıkan Aztekler tarafından geliştirilmiş bir inanç, efsane ve gelenekler bütünüdür. 100'den fazla tanrısıyla çok tanrılı pantheona sahip sahip Aztek dini, gerek kendisinden eski gerekse kendisiyle eş zamanlı olarak aynı coğrafi bölgede ortaya çıkmış inançlar, mitler, kültürel ve kozmik imgelerden yoğun oranda etkilenmiştir. Ayrıca Aztek dini çok önemli ve sıkı bir mistik karaktere sahiptir ve liturjik açıdan çok gelişmiştir. Seremoniler ve ritüeller büyük bir titizlikle, belirli takvimleri çok sıkı bir şekilde takip ederek gerçekleştirilir ve dinî olduğu kadar siyasi ve toplumsal açıdan da önem arz ederdi. Ayrıca uzun yıllar boyunca kurgu eserlerinde yer almış antik ritüellerde insan kurban edilmesi anlayışı da Aztek inancında yer etmiş, ritüellerde gerçekten insan kurban edilmiştir.

İlahi varlıklar listesi dünya çapında çeşitli dini akımların, kültürlerin ve mitolojilerin konusu olan ilahi varlıklar hakkında bilgi vermek amacıyla oluşmuştur. Liste alfabetik sıraya göre dizilmektedir.

Hitit mitolojisi, Mezopotamya kaynaklarından esinlenmiş olmakla beraber, Hatti ve Hurri etkisinde de kalmıştır. Hititler, ele geçirdikleri bölgelerde tapınılan tanrı ve tanrıçalara gösterdikleri saygıdan ve onları yerel ölçekte de olsa tanımalarından dolayı "Bin Tanrılı Halk" adını almıştır.

Boran Han - Türk, Altay ve Moğol mitolojilerinde Yağmur Tanrısı. Boron Han olarak da bilinir. Yağmurlar yağdırır. Güçlü ve sağanak yağmurlara neden olur. Yağmur getiren rüzgarları estirir. Soluğu yağmur rüzgarlarına dönüşür. Bulutları koyun sürülerini güder gibi yönlendirir. Giysilerinin rengi kapkaradır. Borağan/Burağan/Boran/Bora denen kasırgayı o estirir. Moğollara göre bu ada sahip üç tanrı vardır.

Avustralya Aborijin mitolojisinde Mamaragan veya Namarrkon, sesi olarak gök gürültüsü ile konuşan şimşek tanrısıdır. Bir fırtına bulutuna biner ve insanlara ve ağaçlara şimşekler fırlatır. Bir su birikintisinde yaşamaktadır. Sesi ile gökkuşağını oluşturan bir tanrıdır.

<span class="mw-page-title-main">Av ilâhları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Av ilâhları, hayvan avcılığı ve avcılık sırasında kullanılan alet ve becerilerle ilgili mitolojilerde görülen tanrı ve tanrıça figürleridir. Av ilâhları çok tanrılı dinlerdeki ortak figürlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Ay tanrılarının listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Mitolojide, bir ay tanrısı, bazen bir kişileştirme olarak, Ay tanrısı veya tanrıçasıdır. Bu tanrılar kültüre bağlı olarak çeşitli işlevlere ve geleneklere sahip olabilirler, ancak bunlar genellikle birbirleriyle ilişkilidir. Çoğu eski dinlerde bir tür Ay ibadeti bulunabilir.

<span class="mw-page-title-main">Gece tanrıları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bir gece tanrısı, mitolojilerde gece, gece gökyüzü veya karanlıkla ilişkilendirilen bir tanrıça veya tanrıdır. Çok tanrılı dinlerde yaygın olarak bulunurlar. Aşağıdakiler, çeşitli mitolojilerdeki gece tanrılarının bir listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ateş tanrıları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu, ateşle ilgili tanrıların bir listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Doğa tanrıları listesi</span>

Doğa ibadetinde bir doğa tanrısı, su tanrısı, bitki tanrısı, gök tanrısı, güneş tanrısı, ateş tanrısı veya dağlar, ağaçlar veya yanardağlar gibi doğal olarak meydana gelen diğer olaylar gibi doğa güçlerinden sorumlu bir tanrıdır.

<span class="mw-page-title-main">Su tanrıları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Su tanrısı, mitolojide suyla veya çeşitli su kütleleriyle ilişkilendirilen bir tanrıdır. Su tanrıları mitolojilerde yaygındır ve genellikle denizin, okyanusun veya büyük bir nehrin daha çok olduğu medeniyetler arasında daha önemlidir. Su tanrılarına ibadet etmenin bir diğer önemli odak noktası, kaynaklar veya kutsal kuyulardır.

<span class="mw-page-title-main">Sağlık tanrıları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bir sağlık tanrısı, mitolojide veya dinde sağlık, şifa ve esenlikle ilişkili bir tanrı veya tanrıçadır. Ayrıca doğum veya ana tanrıçalarla ilgili de olabilirler. Çok tanrılı dinlerin ortak bir özelliğidir.

<span class="mw-page-title-main">Yağmur tanrıları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Farklı mitolojilerde birçok çeşitli yağmur tanrısı bulunur:

<span class="mw-page-title-main">Savaş tanrıları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Savaş tanrısı, mitolojide savaş, çatışma veya kan dökmeyle ilişkili ilahi varlıktır. Hem tek tanrılı hem de çok tanrılı dinlerde yaygın olarak görülürler.

<span class="mw-page-title-main">Rüzgâr tanrıları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Rüzgar tanrısı, rüzgarları kontrol eden ilahi varlıktır. Rüzgar hava ile ilişkili bir durum olduğu için hava tanrıları da bu liste içinde görülebilir. Pek çok çok tanrılı dinde görülür.

<span class="mw-page-title-main">Mezopotamya tanrıları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Mezopotamya tanrıları, bölge halkları tarafından tapınım gören tanrılardır.

<span class="mw-page-title-main">Tarhunna</span>

Tarḫunna veya Tarḫuna/Tarhunda, Hatti hava tanrısı. Ayrıca "Cennetin Hava Tanrısı" veya "Hatti Ülkesinin Efendisi" olarak da anılırdı. MÖ 1400-612 dönemine ait Hitit ve Asur kaynaklarında adı geçer. Son­raki dönemlerde ise, Kilikya bölgesindeki kişi adlarında onun adına rastlanır. Mitolojik anlatılarda da adı sıkça geçmektedir. simgesi, üç çatallı yıldırım, kutsal hay­vanı ise boğadır. Bu tanrı, sanat yapıtlarında ya boğa ile simgelenmiş ya da boğaya binmiş olarak gösterilmiştir. Bu tanrının Hititlerdeki adı Teşrup, Greklerdeki adı ise Zeus'tur. Farklı adlarla anılsalar da, bu tanrıların temsil ettikleri olaylar aynıdır.