İçeriğe atla

Hava tahmini

18 saatlik (00UTC-18UTC) bir atmosfer basıncı ve rüzgâr tahmini kartı

Hava tahmin ve raporları, belirli bir yerde ve zamandaki hava durumu ile ilgili olarak meteoroloji birimleri tarafından yayımlanan bilgiler. Hava tahmini, çeşitli verilerin analiz edilmesi ile belirli bir hava sahasında "gelecekte" hava durumunun nasıl olacağına dair yapılan çıkarımlardır. Hava raporu ise çeşitli gözlem (rasat) ve ölçümler sonucunda "şimdiki" (güncel) hava durumunun nasıl olduğuna dair yayımlanan bilgilerdir.[1]

Süre

Hava tahminleri periyotlarına göre aşağıdaki şekilde tasnif edilir:[2]

  • Kısa vadeli: 0-72 saat
  • Orta vadeli: 72 Saatten 10 güne kadar
  • Uzun vadeli: 10 günden daha ilerisini kapsar

Havacılıkta

Havacılıkta kullanılan "hava tahminleri" şunlardır:[1]

  • Saha tahminleri
  • Meydan tahminleri (TAF ve TREND)
  • Özel tahminler

Havacılıkta kullanılan "hava raporları" şunlardır:[1]

  • Meydan hava raporları (METAR [rutin] ve SPECI [özel durumlarda])
  • Uçuş hava raporları (VOLMET ve ATIS)

Bunların haricinde şiddetli fırtına, dolu, türbülans vb. önemli hava hadiselerinin görüldüğü durumlarda SIGMET denilen raporlar yayınlanır.[3]

TREND'ler 2 saatlik hava tahminidir ve sıklıkla meydan hava raporlarının sonuna eklenir. TREND'ler TAF'lardan daha hassastır ve genellikle "iniş hava tahmini" olarak bilinir.[3]

Kaynakça

  • Pooley, Dorothy ve Robert Seaman. The Air Pilot's Manual 2: Aviation Law & Meteorology. 10. baskı. Shoreham, West Sussex: Pooley's Air Pilot Publishing, 2011.
  1. ^ a b c Pooley's, sf 289
  2. ^ "Hava Durumu Tahmin Sitesi". 27 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2024. 
  3. ^ a b Pooley's, sf 290

İlgili Araştırma Makaleleri

Meydan hava tahmini veya TAF, orta ve uzun süreli bir hava tahmini. Hava meydanlarında yapılan gözlemlere dayanarak ilgili meteoroloji otoritesi tarafından tayin edilen meteoroloji ofislerince hazırlanır ve kısa mesaj formatında yayınlanır.

Meydan rutin hava raporu veya METAR, aeronatik amaçlar için belirlenen rutin ve güncel hava raporu. Uluslararası meydanlarda genellikle yarım saatte bir, diğer meydanlarda her saat başı yayınlanır. TAF'tan farklı olarak hava tahminini değil ilgili meydanın halihazırdaki aktüel hava durumunu özetler.

<span class="mw-page-title-main">Zorunlu iniş</span> bir hava aracının normal uçuşuna devam etmesinin mümkün olmadığı koşullarda yaptığı iniş

Zorunlu iniş veya mecburî iniş, bir hava aracının normal uçuşuna devam etmesinin mümkün olmadığı koşullarda yaptığı inişi tanımlamakta kullanılan bir havacılık terimi. Bununla birlikte gündelik konuşmada zaman zaman uçuşa müdahale edilmesi ve pilotun inişe zorlanması durumu için de kullanılır.

Meteoroloji kodları sayfası; meteoroloji haritaları, seviye kartları, brifing kartları ile TAF, METAR, AIRMET ve GAMET gibi hava tahmin ve raporlarında uluslararası şekilde kullanılan meteoroloji kısaltma ve akronimlerinin alfabetik bir listesidir. Bunların büyük bir kısmı İngilizce kökenlidir. Bir kısmı ise diğer Avrupa dillerinden gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Rüzgâr makası</span>

Rüzgâr makası,, rüzgârın yön ve hızında görece kısa bir mesafede meydana gelen ani değişiklik. Hem yatay hem de düşey düzlemde meydana gelebilir.

<span class="mw-page-title-main">Radyo seyrüseferi</span>

Radyo seyrüseferi veya radyo navigasyonu, Dünya üzerindeki bir noktadan başka bir noktaya giderken, seyrüsefer yardımcısı olarak radyo frekansları ile çalışan araçların kullanımı. Radyo seyrüsefer yardımcıları genellikle; vericinin gönderdigi radyo elektromanyetik dalgalarının alıcı tarafından alınması ve ses, görüntü veya yazıya dönüştürülmesi prensibiyle çalışırlar.

<span class="mw-page-title-main">Hava sahası</span>

Hava sahası, herhangi bir kara parçası veya su kütlesi üzerindeki boyutları çeşitli kanun, kural ve antlaşmalarla belirlenmiş atmosfer kütlesi. Günümüzde kullanılan -kapsadığı alan olarak açısından- en büyük hava sahası birimi uçuş bilgi bölgesidir (FIR). Her ülkenin hava sahası bir veya daha fazla uçuş bilgi bölgesine bölünür.

<span class="mw-page-title-main">Kontrollü hava sahası</span>

Kontrollü hava sahaları veya CAS, içerisinde gerçekleşen tüm uçuşlara hava trafik kontrol (ATC) hizmeti verilen hava sahalarıdır. Kontrollü hava sahaları özellikle hava trafiğinin yoğun olduğu bölgelerde oluşturulur. Kontrollü hava sahası dışında kalan hava sahaları kontrolsüz hava sahalarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Alet uçuşu</span> (IFR) Insturment Flight Rules

Alet uçuşu, aletli uçuş veya IFR uçuş; uçak dışındaki (haricî) görsel referanslarla uçuşun tehlikeli olduğu durumlarda; uçak içindeki cihazları, göstergeleri ve seyrüsefer yardımcılarını kullanarak gerçekleştirilen uçuş. IFR, İngilizce instrument flight rules kavramının akronimidir. Alet uçuşu, havacılıkta kullanılan iki uçuş kategorisinden biridir. Bir pilotun alet uçuşu yapabilmesi için uygun lisans ve derecelere (rating) sahip olması gerekir.

Kontrolsüz hava sahaları, kontrollü hava sahaları dışında kalan sahalardır. ICAO'ya göre F ve G sınıfı hava sahaları kontrolsüzdür. Kontrolsüz hava sahalarında mümkün olduğu müddetçe ATC hizmeti verilmeye çalışılır. ATC kleransı almak veya radyo teçhizatı taşımak zorunlu değildir.

<span class="mw-page-title-main">Hava sahası sınıfları</span>

Hava sahası sınıfları, hava sahalarının yoğunluk durumuna ve irtifalarına göre ayrıldığı kategorilerdir. Tüm hava sahaları belirli bir sınıfa dahildir ve bu sahada uçan hava taşıtları çeşitli kısıtlamalarla karşılaşabilirler. Hava sahaları ICAO'ya göre A, B, C, D, E, F ve G şeklinde yedi sınıfa ayrılır. Bunlardan A, B, C, D, E kontrollü, F ve G kontrolsüz hava sahasıdır. Sınıfların irtifa limitleri ülkeden ülkeye farklılıklar gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Uçuş planı</span> (FPL) Flight Plan

Uçuş planı (FPL), uçucuların uçuşa dair niyetlerini ve uçuş hakkındaki çeşitli bilgileri havacılık otoritelerine bildirmek için doldurdukları belgeler. FPL kısaltması, İngilizce flight plan kavramının akronimidir. Uçuş planı kavramıyla genellikle yazılı formlar kastedilmekle birlikte bazı koşullarda uçuş planının pilot tarafından yerde veya uçuş esnasında sözlü olarak bildirilmesi (doldurulması) de mümkündür.

<span class="mw-page-title-main">Pist (havacılık)</span> hava araçların iniş ve kalkış yaptığı alan

Pist, hava araçlarının iniş ve kalkış yapması için kullanılan dikdörtgen şeklindeki alan. Türkçeye Fransızca piste sözcüğünden geçmiştir. Asfalt, toprak veya çim gibi farklı yüzeylere sahip olabilir. Piste geliş-gidişlerde ve meydanın diğer kısımlarında hava taşıtlarının kendi motor gücü ile yerdeki hareketlerine (rule) tahsis edilmiş yollara taksi veya rule yolları denir. Pistler ve rule yolları, bir meydandaki manevra sahasını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Pilot lisansı</span> Hava taşıtlarını kullanmak için verilen belge

Pilot lisansı, herhangi bir hava taşıtında hususî veya profesyonel olarak pilotluk yapmak isteyenlerin edinmesi ve gerektiğinde yenilemesi gereken resmî belge. Aralarında Türkiye'nin de bulunduğu JAA ve EASA üyesi ülkelerde lisans (licence) olarak adlandırılırken, Kuzey Amerika'da sertifika (certificate) olarak adlandırılır. Sivil havacılıkta başlıca üç tür lisans mevcuttur: husûsî pilot lisansı (PPL), ticarî pilot lisansı (CPL) ve havayolu nakliye pilotu lisansı (ATPL).

<span class="mw-page-title-main">Görüş (meteoroloji)</span>

Görüş veya rüyet, hava durumuna bağlı olarak belirli bir nesnenin görülebileceği en uzak mesafe. Görüş, havanın şeffaflığının bir ölçütüdür. Görüş mesafesi özellikle hava, deniz ve kara ulaşımını etkileyen önemli faktörlerdendir. Bir bölgedeki veya hava meydanındaki görüş, sorumlu meteoroloji istasyonları tarafından ölçülerek ilgili meteoroloji raporlarında, mesafe cinsinden yayımlanır.

AIRMET; meteoroloji birimleri tarafından genel havacılık faaliyetleri için hazırlanan ve meydan brifing ofislerine gönderilen, aynı zamanda tüm uçucuların hususî kullanımına sunulan, yazı formatında hava durumu brifing hizmeti. AIRMET hizmeti şunları kapsar:

CAVOK, havacılık meteorolojisinde, bulut tavanı ve görüşün çok iyi olmamakla birlikte memnun edici düzeyde olduğunu belirten bir terim. İngilizce "ceiling and visibility okay" kavramının kısaltmasıdır.

TREND, havacılıkta kullanılan ve gelecek (önümüzdeki) 2 saate yönelik hazırlanan hava tahmini. İnsan eliyle hazırlanır ve genellikle meydan hava raporlarının (METAR) sonuna eklenir. TREND'ler TAF'lardan daha hassastır ve iniş hava tahmini olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Meydan trafik bölgesi</span>

Meydan trafik bölgesi (ATZ) çeşitli sivil ve askerî hava meydanları çevresinde oluşturulan denetimli bir hava sahası. ATZ, İngilizce aerodrome traffic zone kavramının kısaltmasıdır.

VOLMET, uçuş emniyetini artırmak için belirli bir radyo frekansından sürekli olarak yayınlanan hava tahmin ve raporları. Fransızca vol metéorologique kavramından üretilmiştir. Tek bir hava meydanıyla ilgili bilgi veren ATIS'ten farklı olarak VOLMET, belirli bir bölgedeki birkaç büyük meydan ile ilgili bilgi verir. Meydan sayısına bağlı olarak uzunluğu birkaç dakikaya varabilir.