İçeriğe atla

Hava kuvvetleri

Kontrol Edilmiş
Başlığın diğer anlamları için Hava kuvvetleri (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
USAF'a bağlı dört avcı uçağı ve bir tanker uçağı.
USAF B-2 Spirit hayalet uçağı.
Kraliyet Hava Kuvvetleri'ne bağlı bir Jaguar GR1'e yakıt nakli, 1991
Solotürk, İzmir Gösterisi'nde

Hava kuvvetleri ya da bazı ülkelerde anıldığı ismiyle hava ordusu, en geniş anlamda, ana olarak hava savaşı yürütmek üzere kurulmuş ve ülkenin havadan savunulmasını sağlamak için uçak, helikopter gibi hava araçlardan ve bunlarla ilgili yer hizmetlerinden, kuruluşlarından oluşturulan teşkilattır.[1] Daha spesifik olarak, hava kuvvetleri bir ordunun; kara kuvvetleri, donanması ve diğer askeri kuvvetlerinden farklı olarak hava savaşından sorumlu silahlı hizmet dalıdır. Tipik olarak, hava kuvvetleri, ülkenin hava sahasının kontrolünü sağlamak, kontrol stratejik ve taktik bombardıman görevleri yürütmek ve kara ve deniz kuvvetlerine destek sağlamaktan sorumludur.

Hava kuvvetleri genel olarak avcı uçakları, bombardıman uçağı, askeri nakil uçağı ve eğitim uçakları gibi diğer uçaklardan oluşan bir filoya sahiptir. Bunun yanında buna destek yer üniteleri de hava kuvvetlerinin envanterinde yer alır.

Pek çok ülkede yapılan askeri uzay araştırmaları, kıtalararası balistik füzeler (ICBM) ve askeri haberleşme cihazları da hava kuvvetleri çatısı altında yer alır. Ayrıca bazı ülke hava kuvvetleri; uçaksavar topçular, uçaksavar füzeler ve anti-balistik füzeler gibi uçaksavar yer sistemlerinin kurulumunu ve kontrolünü yaparlar.

Pilotların yanı sıra, hava kuvvetleri uçucu personelini desteklemek için yer personeline de sahiptir. Sivil havayollarına benzer bir şekilde, pilotlar hava kuvvetlerinde mühendisler, yakıt teknisyenleri, teknisyenler gibi yer personeli tarafından operasyonun sağlıklı sürmesi için desteklenir. Ancak; havaalanı savunma birlikleri, silah mühendisleri ve hava istihbarat elemanı gibi bazı destekleyici personelin sivil havacılıkta eş rolleri yoktur.

Tarihi

Ana madde: Hava savaşı

Havadan ağır askeri hava taşıtı

Balon gibi havadan hafif hava taşıtlarının askeri kuvvetler tarafından genel olarak kullanılmamıştır. Ancak, 20. yüzyılın başında havadan ağır hava taşıtlarının keşfi ile birlikte havacılığın bu yeni formu orduların ve donanmaların ilgisini çekmeye başladı.

Dünyadaki ilk hava kuvvetleri olarak, 1910 yılında kurulan, Fransız Silahlı Kuvvetleri'ne bağlı Armée de l'Air (Fransa Hava Kuvvetleri, ALA) bilinir. 1911 yılında, Trablusgarp Savaşı sırasında İtalya, Libya toprakları üzerinde Türk mevzilerine karşı keşif ve bombardıman görevleri için dünyada ilk kez uçak kullandı. 1911 - 1912 yıllarındaki bu savaş tarihte uçaklar ve zeplinler ile hava atakları yapılan ile savaş oldu.[2] I. Dünya Savaşı'nda Fransa, Almanya, İtalya, Britanya ve Osmanlı İmparatorluğu gibi devletler önemli sayıda bombardıman uçağı ve avcı uçağı sahibiydiler.

Bağımsız hava kuvvetleri

Bağımsız hava kuvvetleri, bir ülkenin milli silahlı kuvvetlerine bağlı olarak görev yapan ve eski silahlı kuvvetler olan "kara kuvvetleri" ve "donanmalar" gibi aynı düzeyde hizmet eden askeri teşkilatlardır.

Britanya Hava Kuvvetleri, Royal Air Force (RAF), silahlı kuvvetlere bağlı olarak dünyadaki ilk bağımsız hava kuvvetleri oldu.[3] RAF, 1 Nisan 1918 tarihinde Britanya Ordusu'na bağlı "Royal Flying Corps" ve "Royal Naval Air Service" birliklerinin birleşmesi ile kuruldu.

Daha sonra geçen on yıllarda birçok ülke, her biri önemli bir güçe sahip, kendi bağımsız hava kuvvetlerini kurdular. Güney Afrika Hava Kuvvetleri (SAAF), 1 Şubat 1920 tarihinde kuruldu. Daha sonra 31 Mart 1921'de Avustralya Hava Kuvvetleri önce silahlı kuvvetlere bağlı bir birim olarak, 1922 yılında ise kara kuvvetleri ve donanmadan sonra ayrı bir kuvvet olarak kuruldu. 1. Dünya Savaşı'nın sonunda Kanada Hava Kuvvetleri kuruldu, ancak daha sonra 1918 ve 1924'te birkaç kez dağıtılıp, tekrar kurulduktan sonra kalıcı olarak kuruldu. Kanada Hava Kuvvetleri "royal" (kraliyete ait) unvanını 1 Nisan 1924'teki kraliyet ilanından sonra aldı. Ancak Kanada Silahlı Kuvvetleri'ne bağlı bağımsız bir hava kuvveti olması 1938 yılını buldu. Finlandiya Hava Kuvvetleri ayrı bir askeri servis olarak 4 Mayıs 1928'de[4] ve Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri ABD Silahlı Kuvvetleri'nin bir kuvveti olarak 18 Eylül 1947'de kuruldu.[5] İsrail Hava Kuvvetleri, İsrail'in kurulması ile birlikte, 18 Mayıs 1948 tarihinde Haganah örgütüne bağlı olan Şerut Avir'in yeniden organize edilmesi ile kurulmuş oldu. Japon Hava Öz Savunma Kuvvetleri ise 1954 yılına kadar kurulmadı ve 2. Dünya Savaşı'nda askeri havacılık ordu ve donanma kuvvetleri tarafından gerçekleştiriliyordu.

İlgili bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ TDK sözlüğü - Hava Kuvvetleri tanımı - http://tdkterim.gov.tr/bts/ 28 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ Biddle, Rhetoric and Reality in Air Warfare, sayfa:19
  3. ^ Royal Air Force 90th Anniversary 16 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. RAF Tarihi (İngilizce)
  4. ^ "FINNISH AIR FORCE AIRCRAFT HISTORY TIMELINE". Pentti Perttula. 8 Nisan 2008. 29 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2012. 
  5. ^ 80 P.L. 253, 61 Stat. 495 (1947); Air Force Link, (2006) "Factsheets: The U.S. Air Force". U.S. Air Force, Aralık 2008. 10 Temmuz 2012'de erişildi.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri</span> ABDnin askerî gücü

Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri, ABD'nin bütün silahlı kuvvetlerinin birleşik olarak oluşturduğu yapıdır. ABD Ordusu ilk kez, yeni kurulan ulusu Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nda Büyük Britanya'ya karşı savunmak üzere 13 kurucu eyaletin oluşturduğu Kongre yönetimi sırasında kuruldu. Amerika Birleşik Devletleri Kara Kuvvetleri, ABD Deniz Piyadeleri ve ABD Deniz Kuvvetleri 1776'daki bağımsızlık bildirisinin açıklanacağı öngörüsüyle 1775'te oluşturuldu. Dünyadaki en büyük hava kuvvetlerinden birine sahip olmasına rağmen, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri 1947'ye kadar bağımsız bir komutanlık haline getirilmedi.

<span class="mw-page-title-main">Varşova Paktı</span> Komünist ülkeler arasında imzalanan uluslararası askerî ittifak antlaşması

Varşova Paktı ya da resmi olarak Dostluk, İşbirliği ve Karşılıklı Yardımlaşma Antlaşması, 14 Mayıs 1955 tarihinde Varşova'da, sekiz sosyalist ülkenin imzası ile kurulan askeri ve siyasal birlik. Antlaşmayı imzalayan ülkeler Arnavutluk, Bulgaristan, Çekoslovakya, Doğu Almanya, Macaristan, Polonya, Romanya ve SSCB'ydi. Anlaşma, daha önceleri SSCB ile Çekoslovakya (1943); Polonya (1945); Bulgaristan, Macaristan ve Romanya (1948) arasında imzalanan ikili anlaşmaları bütünlüyordu. Pakt, Macaristan, Çekoslovakya ve Afganistan'ın işgalleri gibi önemli siyasal olaylarda askeri unsur olarak yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Askerî uçak</span> askeri amaçlar için yapılmış hava taşıtları

Askerî uçak ve helikopterler, savaşlarda kara ve su üstündeki hedefleri bombalamak, diğer uçakları tahrip etmek, keşif yapmak, personel ve mühimmat taşımak gibi amaçlarla silahlı kuvvetler tarafından kullanılan hava taşıtları. Özellikle av ve bombardıman görevlerinde kullanılanlar savaş uçağı ve saldırı helikopteri olarak adlandırılırlar. Askerî uçaklar av, bombardıman, av-bombardıman ve nakliye gibi kategorilere ayrılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet Hava Kuvvetleri</span> SSCB hava kuvvetleri

Sovyet Hava Kuvvetleri veya VVS, Sovyetler Birliği'nin hava kuvvetlerinden biriydi. Diğeri Sovyet Hava Savunma Kuvvetleri'dir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri</span> Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetlerinin hava hizmeti şubesi

Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri, ABD askeri örgütlenmesinin başlıca kollarından biridir. Hava savaşları, hava savunması ve askeri uzay araştırmalarının geliştirilmesiyle görevlidir. Diğer askeri kollara hava desteği ve hizmeti de sağlar. 1941'de hava kuvvetleri olarak kara kuvvetleri içinde özerk bir komutanlık hâline getirilmiş, 1947 Ulusal Güvenlik Yasası ile bağımsız ABD Hava Kuvvetleri oluşturulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kraliyet Donanması</span> Birleşik Krallıkta askerî örgütlenmenin denizcilik kolu

Kraliyet Donanması, Birleşik Krallık'ta askerî örgütlenmenin denizcilik koludur. Denizlerde ulusal güvenliği sağlamak, ticareti korumak ve uluslararası anlaşmaları uygulamakla görevlidir.

<span class="mw-page-title-main">Hava savaşı</span>

Hava savaşı, askerî saldırıların hava kuvvetleri ve/veya diğer kuvvetlere âit hava silahları kullanılarak gerçekleşen savaş türüdür. Bu tür saldırı türünün belli başlı iki türü vardır:

<span class="mw-page-title-main">Air Force One</span>

Air Force One ABD başkanlarını taşıyan başkanlık uçağıdır. Mavi-beyaz renkli Boeing 747 modelidir. Air Force One ABD başkanı'nın içinde bulunduğu, hava kuvvetlerine ait hava aracının kodudur. Başkanlık uçağı, Amerikan başkanlığı ve gücünü önemli bir sembolüdür. Air Force One'ın kuyruk numarası 28000 ve 29000 olan iki jet uçaktan başkanın bindiğine verilen isimdir. ABD'de, devlet başkanı, tüm silahlı kuvvetlerin başkomutanıdır. Bu sebepten dolayı başkanın adımını attığı her askeri araç call sign değiştirir ve bağlı olduğu kuvvetin isminin ardına one eklenerek başkomutanın araçta olduğu vurgulanır.

<span class="mw-page-title-main">Kraliyet Hava Kuvvetleri</span>

Kraliyet Hava kuvvetleri, Birleşik Krallık'ı her türlü bombardıman ve hava saldırısından korumak amacıyla 1 Nisan 1918'de kurulmuştur. Şu an 41.440 personel ve 1.069 uçağıyla hizmettedir.

<span class="mw-page-title-main">Hava saldırısı</span>

Hava saldırısı, hava kuvvetleri veya diğer askeri havacılık araçları kullanılarak düşman tarafından kullanıldığından şüphelenilen veya emin olunan bir hedefe havadan yapılan saldırı. Hava saldırılarında, genellikle bombardıman uçakları, yere saldıran uçaklar, saldırı uçakları veya saldırı helikopterleri kullanılır. Kullanılan silahlar ise, Makineli tüfek mermileri, füzelere veya değişik bomba çeşitleri olabilir. Hava saldırıları, bazen stratejik bombardıman kategorisine de girmektedir; fakat bu terimin genel anlamı, savaş alanına hava kuvvetleri kullanılarak yapılan taktikli müdahaledir.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Muharebesi</span>

Britanya Savaşı, Alman Hava Kuvvetleri olan Luftwaffe'nin Kraliyet Hava Kuvvetlerine karşı, Büyük Britanya'ya yönelik planlanmış çıkarma ve işgal harekâtını gerçekleştirmek için hava üstünlüğü elde etmek amacıyla giriştiği hava savaşlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hava savunma savaşı</span> saldırgan hava araçlarının etkinliğini azaltmak ya da tamamen yok etmek için alınan tedbirler

Hava savunma savaşı, saldırgan hava araçlarının etkinliğini azaltmak ya da tamamen yok etmek için alınan tedbirler bütünü olarak tanımlanabilir. Bu tedbirler hem hava hem de kara silah sistemlerini, ilgili algılayıcı sistemleri, komuta ve kontrol düzenlemelerini ve pasif önlemleri içermektedir. Bulundukları yer neresi olursa olsun, Deniz, Kara ve Hava Kuvvetlerini korumak olarak algılanabileceği gibi, ana vatan'ın savunması için de birçok ülke tarafından kullanılmaktadır. NATO, hava araçları ile yapılan hava savunmayı, karşı hava savunma, deniz ya da yerden yapılanı ise hava savunma savaşı olarak isimlendirmiştir. Füze ile savunma hava savunmanın bir kolu olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İsviçre Hava Kuvvetleri</span> İsviçrenin hava kuvvetleri komutanlığı

İsviçre Hava Kuvvetleri 31 Temmuz 1914'te ordunun bir parçası olarak kurulan ve Ekim 1936'da bağımsız bir hizmete dönüştürülen bir İsviçre Silahlı Kuvvetleri bölümüdür.

<span class="mw-page-title-main">Karadan havaya füze</span> karadan fırlatılan ve hava araçları veya diğer füzelere karşı kullanılan füzeler

Karadan havaya füze veya uçaksavar füzesi, karadan fırlatılan ve hava araçları veya diğer füzelere karşı kullanılan füzelere verilen genel addır.

Suriye Hava Savunma Kuvvetleri, Suriye'yi havadan gelebilecek her türlü saldırıya karşı korumakla görevlidir. Bu kuvvet 1969 yılında kurulmuştur. Suriye Silahlı Kuvvetleri komutası altındaki en büyük 3.kuvvettir.

<span class="mw-page-title-main">Kanada Kraliyet Hava Kuvvetleri</span>

Kanada Kraliyet Hava Kuvvetleri, Kanada Silahlı Kuvvetleri'nin hava kuvvetleridir. Hava Kuvvetleri, ilk olarak 1920 yılında kurulmuş olup günümüz halini 1924 yılında aldı. 2011 yılına kadar Hava Komutanlığı olarak bilinmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Hindistan Hava Kuvvetleri</span> Hint Silahlı Kuvvetlerinin Hava Kolu

Hindistan Hava Kuvvetleri, Hindistan'ı havadan gelebilecek her türlü saldırıya karşı korumakla görevlidir. Hindistan Silahlı Kuvvetleri komutası altındaki en büyük 2.kuvvettir.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya Hava Kuvvetleri</span> Litvanyayı Havadan Karadan Ve Denizden Gelebilecek Her tehdite karşı korumakla Yükümlü

Litvanya Hava Kuvvetleri veya LAF Litvanya'yı karadan, havadan, denizden, gelecek her türlü saldırından korumakla yükümlü dalındaki silahlı kuvvetlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Moldova Hava Kuvvetleri</span>

Moldova Hava Kuvvetleri veya resmi adıyla Hava Kuvvetleri Komutanlığı, Moldova'nın hava kuvvetleridir. Moldova Hava Kuvvetleri, Moldova'nın Ağustos 1991'de Sovyetler Birliği'nden kopmasıyla kurulmuştur ve Moldova Silahlı Kuvvetleri'ne bağlı Ulusal Ordu'nun bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı'nın Hava savaşları</span> II. Dünya Savaşı sırasında hava savaşlarının rolü

Hava savaşı, II. Dünya Savaşı'nın tüm cephelerinde önemli bir bileşendi ve uçaksavar savaşıyla birlikte, büyük güçlerin endüstriyel üretiminin büyük bir kısmını kapsıyordu. Almanya ve Japonya, kara ve deniz kuvvetleriyle sıkı bir şekilde bütünleşmiş hava kuvvetlerine bağımlıydı, Mihver güçleri, stratejik bombardıman uçakları filolarının avantajını küçümsediler ve Müttefiklerin stratejik bombardımanına karşı savunma yapmakta geç kaldılar. Bunun tersine, İngiltere ve ABD, yeterli hava savunmasının yanı sıra stratejik bombalamayı ve savaş alanının hava yoluyla taktiksel kontrolünü büyük ölçüde vurgulayan bir yaklaşım benimsedi. Hem İngiltere hem de ABD, büyük, uzun menzilli bombardıman uçaklarından oluşan çok daha büyük stratejik kuvvetler inşa etti. Aynı zamanda, savaş alanlarında hava üstünlüğü sağlayabilecek taktik hava kuvvetleri de oluşturdular ve böylece kara birliklerine hayati destek sağladılar. ABD Donanması ve Kraliyet Donanması da, Japon İmparatorluk Donanması'nın yaptığı gibi, uçak gemilerine dayalı güçlü bir deniz-hava bileşeni oluşturdu ve bunlar denizdeki savaşta merkezi rol oynadılar.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.