İçeriğe atla

Hava korsanlığı

24 Temmuz 1981 tarihinde kaçırılmış bir Antonov An-24

Hava korsanlığı veya uçak kaçırma, bir hava taşıtının silahla ya da zor kullanarak ele geçirilmesi. Uçak kaçırma çeşitli amaçlara hizmet edebilir, uçak kaçıranlar geçmişte yolcuları rehin almış ya da öldürmüş, hatta 11 Eylül saldırılarında görüldüğü gibi uçağı silah olarak kullanmıştır; uçak kaçırma siyasi ve şahsi nedenlere dayanabilir.[1]

Kayıtlara geçen ilk uçak kaçırma olayı 1961'de Peru'da gerçekleşti. 1 Mayıs 1961 tarihinde Miami-Key West seferini yapan uçağın Antulio Ramirez isimli kişi tarafından Küba'ya kaçırılması üzerine hava korsanlığına ilişkin ilk yasal düzenleme aynı yıl ABD'de yapıldı.[1] Bu yasayla hava korsanlığı, uçuştaki her türlü ticari hava taşıtını şiddet, zor ya da tehditle haksızca ele geçirmek ya da denetim altına almak biçiminde tanımlandı ve ağır cezalar getirildi. 1961 sonuna kadar 3 uçak kaçırma vakası daha gerçekleşti. 1963 yılında BM'nin üye ülkeleri bir sözleşme imzalamaya özendirmesinden 7 yıl sonra, 1970'te Lahey'de bir araya gelen yaklaşık 50 devlet uçak kaçırma üzerine bir sözleşme imzaladı. Sözleşmede uçak kaçıranların ilgili ülkeye teslim edilmesini gerektiren madde dikkat çeker.[1] Ama yasal düzenlemelere karşın 1970'lerde gerek siyasi, gerekse özel nedenlerle uçak kaçırma eylemlerinde tırmanma gözlendi.

1970'lerde başta Filistinli gerillalar ve Kübalılar olmak üzere çeşitli gruplar değişik uçak kaçırma yöntemlerine başvurdular.[1] 1973'te ABD Federal Havacılık İdaresi yolcuları arama uygulamasını başlattı. Silah taşıyıp taşımadıklarını anlamak için yolcuların ve yolcu bagajlarının X-ray aygıtlarıyla aranması ayrıca yolcuların uçağa binmek üzere geçtikleri kapılarda silahlı görevlilerin bulundurulması gibi yeni önlemlerle özellikle 1980'li yıllardan itibaren uçak kaçırma olaylarının sayısında belirgin bir azalma görüldü.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e AnaBritannica (Ansiklopedi). 15. 30 (1994 bas.). İstanbul: Ana Yayınevi. ss. 391,392. 

İlgili bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">McDonnell Douglas F-4 Phantom II</span> Amerikan yapımı savaş uçağı

McDonnell Douglas F-4 Phantom II, McDonnell Douglas Firması tarafından ilk olarak Amerika Birleşik Devletleri Donanması için geliştirilmiş, tandem iki koltuklu, çift motorlu, tüm hava koşullarına uygun, uzun menzilli süpersonik, 3. nesil jet önleme ve avcı-bombardıman uçağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği</span> hava yolları için milletlerarası ticaret birliği kuruluşu

IATA, sadece havayolu şirketlerinin üye olabildiği, uluslararası bir ticaret kuruluşudur. Kurumun merkezi Kanada'nın Montreal şehrindedir.

<span class="mw-page-title-main">Askerî uçak</span> askeri amaçlar için yapılmış hava taşıtları

Askerî uçak ve helikopterler, savaşlarda kara ve su üstündeki hedefleri bombalamak, diğer uçakları tahrip etmek, keşif yapmak, personel ve mühimmat taşımak gibi amaçlarla silahlı kuvvetler tarafından kullanılan hava taşıtları. Özellikle av ve bombardıman görevlerinde kullanılanlar savaş uçağı ve saldırı helikopteri olarak adlandırılırlar. Askerî uçaklar av, bombardıman, av-bombardıman ve nakliye gibi kategorilere ayrılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Mikoyan-Gureviç MiG-25</span> Sovyet yapımı savaş uçağı

MiG-25 Rus Mikoyan Gurevich Tasarım Bürosu (OKB) tarafından geliştirilip üretilmiş üçüncü nesil bir avcı/ önleyici ve yüksek hızlı keşif uçağıdır. Prototip olarak ilk uçuşunu 1964 yılında gerçekleştiren Foxbat, sesten üç kat hızlı seyredebilme yeteneği, güçlü radar sistemi ve uzun menzilli havadan havaya füze donanımıyla zamanının Batılı gözlemcilerini oldukça endişelendirmiş, bu endişeler orta vadede ABD tarafından F-15 Eagle savaş uçağının geliştirilmesine giden zemini oluşturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İncirlik Hava Üssü</span> Türk Silahlı Kuvvetlerine ait hava üslerinden biri

İncirlik Hava Üssü, Türkiye'nin Adana şehrinin İncirlik semtinde bulunan, 3320 dönümden biraz daha büyük bir Türk hava üssüdür. Üs, 1,7 milyon nüfuslu bir kentsel alan içerisinde, şehir merkezinin 10 km (6 mi) doğusunda ve Akdeniz'den 32 km (20 mi) içeride yer almaktadır. Hava üssünün başlıca kullanıcıları Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri ve Türk Hava Kuvvetleri olmakla birlikte, zaman zaman Kraliyet Hava Kuvvetleri ve Suudi Arabistan Hava Kuvvetleri tarafından da kullanılmaktadır. Aynı zamanda İspanyol Ordusu'nun 74. Uçaksavar Topçu Alayı'na da ev sahipliği yapmaktadır. Üs, üzerindeki tüm tesislerle birlikte Türkiye Cumhuriyeti'ne aittir.

<span class="mw-page-title-main">Domuzlar Körfezi Çıkarması</span> ABD´nin desteğini arkasına alan sürgündeki Kübalıların, Fidel Castro rejimini yıkmak için gerçekleştirdikleri başarısız işgal girişimi

Domuzlar Körfezi Çıkarması, 1961 yılında ABD´nin desteğini arkasına alan sürgündeki Kübalıların, Fidel Castro rejimini yıkmak için gerçekleştirdikleri başarısız işgal girişimi. Adını, çıkarmanın yapıldığı körfez olan Playa Giron'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Havacılık</span>

Havacılık, insanlar tarafından üretilmiş hava taşıtlarıyla uçmak ya da uçmak için gerekli olan makinelerin tasarımıyla veya bakımlarıyla uğraşmak demektir. Daha genel bir anlamda, havacılık terimi, hava taşıtı ile ilgili olan tüm eylemleri, endüstrileri, kurumları kapsamaktadır. Ticari havacılık, sivil havacılık, genel havacılık, askerî havacılık, deniz havacılığı, kara havacılığı, ultralight havacılık, sanal havacılık gibi türleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Havacılık tarihi</span> İnsanlığın uçuş serüveni

Havacılık tarihi, insanlığın ilk günlerindeki ilkel uçuş denemeleri ve 17 Aralık 1903'te Wright Kardeşlerin ilk havadan ağır motorlu uçuşu yapması da dahil olmak üzere insanlı uçuşun gelişiminin tamamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hava aracı</span> havada uçuş desteğine sahip makinelere verilen genel isim

Hava taşıtı ya da hava aracı, taşıma kapasitesine sahip her nevi insanlı ya da insansız uçan araç. uçak, helikopter, insansız hava aracı, Balon, zeplin, planör ve yelken kanat gibi çok geniş bir yelpazedeki tüm uçabilen araçlar hava aracı sayılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Yolcu uçağı</span>

Yolcu uçağı, genel anlamda sadece yolcu taşıma amacına yönelik olarak üretilmiş uçak. Yolcuların yanı sıra yolculara ait bagajların ve kısmen diğer malzemelerin nakliyesinde de kullanılırlar. Yolcu uçağı tabiriyle daha çok havayolları tarafından kullanılan yüksek kapasiteli ve performanslı uçaklar kastedilir. Bununla birlikte hafif uçaklar da az sayıda yolcunun çoğunlukla kısa mesafelere ulaştırılmasında kullanılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Leyla Halid</span>

Leyla Halid Filistin Halk Kurtuluş Örgütü'nün bir üyesi. Şu anda Filistin Ulusal Yönetimi'nin bir üyesidir. 1982 yılında evlendiği ikinci kocası doktor Fayez Raşid Hilal ve Bader ve Başar adındaki iki oğluyla birlikte Ürdün'ün başkenti Amman'da ikamet etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">M240</span> Makineli tüfek

M240, resmen United States Machine Gun, 7.62mm, M240 göbekten doldurmalı, barut gazının geri tepmesi ve icra yayının ileri itmesi ile seri olarak atış yapabilen bir Makineli tüfektir. Silah 7.62x51mm NATO sınıfı fişek kullanmaktadır. Bu silah Belçika yapımı FN MAG modelinin Amerikan Kara Kuvvetleri için geliştirilmiş modelidir.

Bu maddede kuruluşundan beri Türkiye Cumhuriyeti topraklarında ya da hava sahasında gerçekleşmiş uçak kaçırma eylemlerini listeler.

<span class="mw-page-title-main">Portekiz Sömürge Savaşları</span> Portekiz Ordusuyla Portekiz’in Afrika’daki sömürgeleri arasında 1961-1974 yılları arasındaki yaşanmış savaşlar

Portekiz Sömürge Savaşları, aynı zamanda Denizaşırı Savaş ve Kurtuluş Savaşı olarak da bilinir, Portekiz Ordusuyla Portekiz'in Afrika'daki sömürgeleri arasında 1961-1974 yılları arasındaki savaşların adı. Soğuk Savaş döneminde Afrika kıtasındaki belirleyici ideoloji ve silahlı çatışmalardır. Portekiz, diğer Avrupa uluslarının aksine 1950 ve 1960'lı yıllarda Afrika'daki sömürgelerini bırakmamıştır. 1960'lı yıllarda sayısız silahlı kurtuluş örgütü ülkelerdeki komünist hareketin de gelişmesiyle bağımsızlık savaşı vermeye başlayacaktır. Bölgede ABD, Çin ve aparthayd yönetimindeki Güney Afrika desteğinde örgütlenen anti-komünist silahlı kuvvetlerle bağımsızlık yanlıları arasında iç savaşa varacak çatışmalar yaşanacaktır. Bölgedeki Portekiz'e karşı en belirgin kurtuluş savaşı veren ülkeler Angola, Mozambik ve Gine-Bissau olacaktır. Angola'da MPLA, Gine-Bissau'da PAIGC, Mozambik'de FRELIMO koordineli verdikleri silahlı mücadele karşısında Portekiz yönetimi zorlansa da öldürücü darbeyi 1974 yılında Lizbon'da gerçekleşen Karanfil Devrimi indirecektir. Portekiz Ordusu içerisinde örgütlenen Movimento das Forças Armadas Afrika'da sürmekte olan kanlı sömürge savaşları ve Salazar yönetiminden genel olarak kamuoyunun rahatsızlığı nedeniyle halkı da arkasına alarak darbe yapmış ve devrim sürecini başlatmıştır. Ülkedeki siyasal yapıda çok önemli değişiklikler gerçekleştiren yeni yönetim sömürgelerde kalan askerî birlikleri hızla geri çekecek ve Afrika'daki sömürgelerde iktidar yerel örgütlere hızla bırakılacaktır. Nisan 1974'te Lizbon'da gerçekleşen Karanfil Devriminin sömürge savaşını sona erdirmesinin ardından sömürge ülkelerindeki yüzbinlerce Portekiz vatandaşı ülkeye geri dönmeye başlamış, askerî personelin yanı sıra değişik etnik kökenden Afrikalı-Portekiz dönmüştür. Bu devasa göçten sonra özellikle Angola ve Mozambik'de uzun yıllar sürecek olan iç savaşlar çıkmıştır. Eski sömürge ülkeleri bağımsızlıklarını ilan ettikten sonra ciddi sorunlarla karşılaşacak, ekonomik ve sosyal gerilemenin yanı sıra, yolsuzluk, yoksulluk, eşitsizlik ve merkezi planlama eksikliği bağımsızlık dönemi üzerine kurulan beklentileri yerine getirmeye engel olacaktır. Afrika'da ilk sömürge sahibi olan Avrupalı ülke olan Portekiz, sömürgelerini de en son terkeden ülke olacaktır. Eski sömürgelerdeki ülkeler olan Angola'da Agostinho Neto, Mozambik'de Samora Machel, Gine-Bissau'da ise Luis Cabral devlet başkanı olacaklardır.

<span class="mw-page-title-main">Deyrizor</span> Deyrizor ili, Suriyede şehir

Deyrizor, Deyr-i Zor ya da Der ez-Zor, Suriye'nin kuzeydoğusunda Fırat Nehri üzerinde yer alan bir şehirdir. Deyrizor İli'nin başkenti olan şehir Şam'dan 450 km uzaklıkta olup, şehirde 2004 nüfus sayımına göre 239.000 kişi yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">1970'ler</span> 1 Ocak 1970 ile 31 Aralık 1979 arasındaki zaman dilimi

1970'ler veya 70'ler, 1 Ocak 1970'te başlayan ve 31 Aralık 1979'da sona eren, Gregoryen takviminin içinde bulunan bir onyıl.

<span class="mw-page-title-main">Hava savunma savaşı</span> saldırgan hava araçlarının etkinliğini azaltmak ya da tamamen yok etmek için alınan tedbirler

Hava savunma savaşı, saldırgan hava araçlarının etkinliğini azaltmak ya da tamamen yok etmek için alınan tedbirler bütünü olarak tanımlanabilir. Bu tedbirler hem hava hem de kara silah sistemlerini, ilgili algılayıcı sistemleri, komuta ve kontrol düzenlemelerini ve pasif önlemleri içermektedir. Bulundukları yer neresi olursa olsun, Deniz, Kara ve Hava Kuvvetlerini korumak olarak algılanabileceği gibi, ana vatan'ın savunması için de birçok ülke tarafından kullanılmaktadır. NATO, hava araçları ile yapılan hava savunmayı, karşı hava savunma, deniz ya da yerden yapılanı ise hava savunma savaşı olarak isimlendirmiştir. Füze ile savunma hava savunmanın bir kolu olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İslamcı terörizm</span> Radikal dinci motivasyon ve hedeflere sahip grupların veya kişilerin yaptıkları eylemler

İslamcı terörizm, İslami köktendinciler tarafından cihat olarak gerçekleştirilen çeşitli siyasi veya dinî amaçlara ulaşma amaçlı bir çeşit dinî terörizm.

<span class="mw-page-title-main">Libya Hava Kuvvetleri</span>

Libya Hava Kuvvetleri, Libya Silahlı Kuvvetleri'nin hava savaşından sorumlu kuvvetidir. 2010 yılında, Libya İç Savaşı öncesinde, Libya Hava Kuvvetleri personelinin gücünün 18.000 olarak ve Libya'daki 13 askeri hava üssünden faaliyet gösteren 374 savaş kabiliyetine sahip uçak envanteri olduğu tahmin edildi. operating from 13 military airbases in Libya. 2011 iç savaşı ve devam eden ihtilaftan bu yana, Libya'da savaşan çok sayıda hizip askeri uçak bulundurmaktadır. 2019 itibarıyla Libya Hava Kuvvetleri sembolik olarak Trablus'taki uluslararası kabul görmüş Ulusal Mutabakat Hükûmeti'nin kontrolü altında olmasına rağmen, rakip Mareşal Halife Hafter'in Libya Ulusal Ordusu da önemli bir hava kuvvetine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Sorumlu pilot</span>

Sorumlu pilot (PIC), uçuş esnasında herhangi bir hava taşıtının idaresinden ve emniyetinden öncelikli olan sorumlu pilot. Bu, tipik bir iki ya da üç pilotlu uçak mürettebatındaki kaptan veya uçağın kontrolünde yalnızca tek sertifikalı ve nitelikli pilot varsa "pilot" olacaktır. PIC kısaltması İngilizce pilot in command kavramının akronimidir. Askerî uçuşlarda uçak komutanı kavramı kullanılır. Uçak komutanı kavramı zaman zaman sivil uçuşlarda da sorumlu pilot anlamında kullanılır. PIC, yasal olarak uçaktan, uçuş emniyetinden ve uçmasından sorumlu olan kişidir ve herhangi bir uçuş kuralının ihlal edilmesinden sorumlu olan birincil kişi olacaktır.