İçeriğe atla

Hava aracı bakım kontrolleri

2005 yılında rutin bakımdan geçen Amerika Birleşik Devletler Donanması SH-60F Seahawk helikopteri

Hava aracı bakım kontrolleri, tüm ticari ve sivil hava araçlarında belirli bir sürede veya kullanımdan sonra yapılması gereken periyodik muayenelerdir.

Ticari havacılık

Ticari uçak operatörleri, Federal Havacılık İdaresi (FAA),[1] Kanada Taşımacılık Departmanı (TCCA) veya Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA) tarafından onaylanmış sürekli denetim programı takip ederler.

ABC kontrol sistemi

Havayolları ve uçuşa elverişlilik otoriteleri, ayrıntılı incelemeleri genellikle aşağıdakilerden biri olan "kontroller" olarak adlandırır: A kontrolü, B kontrolü, C kontrolü veya D kontrolü. A ve B kontrolleri daha yüzeysel kontrollerken, C ve D daha detaylı kontroller olarak kabul edilir. Uçak operatörleri bazı kontrolleri kendi tesislerinde gerçekleştirebilirler ancak özellikle daha detaylı kontroller, bakım, onarım ve revizyon (MRO) şirket sahalarında gerçekleştirilir.[2]

A kontrolü

A kontrolü, uçak tipine bağlı olarak yaklaşık olarak her 400-600 uçuş saatinde veya her 200-300 uçuşta gerçekleştirilir.[3] Yaklaşık 50-70 adam-saate ihtiyaç duyar ve genellikle bir havalimanı hangarında yapılır. A kontrolü minimum 10 adam-saat sürer. Bu kontrolün şekli; uçak tipine, iniş sayısına veya son kontrolden bu yana uçulan saat sayısına göre değişir. Önceden belirlenmiş belirli koşullar karşılanırsa, kontrol havayolu şirketi tarafından geciktirilebilir.

B kontrolü

B kontrolü yaklaşık 6-8 ayda bir yapılır. Uçağa bağlı olarak yaklaşık 160-180 adam-saat sürer ve genellikle bir havalimanı hangarında 1-3 gün içinde tamamlanır.[4]

C kontrolü

C kontrolü, yaklaşık her 20-24 ayda bir veya belirli gerçek uçuş saati (FH) tamamlandığında gerçekleştirilir. Bu bakım kontrolü, B kontrolünden çok daha kapsamlıdır ve hava taşıtı bileşenlerinin büyük çoğunluğunun incelenmesini gerektirir. Bu kontrol, uçağı 1-2 hafta hizmet dışı bırakır. Hava aracı bakım tamamlanana kadar bakım alanından ayrılmamalıdır. Ayrıca, A ve B kontrollerinden daha fazla alan gerektirir, bu nedenle genellikle bir bakım üssündeki bir hangarda gerçekleştirilir. Bir C kontrolünü tamamlamak 6.000 adam-saat kadar sürebilmektedir.

3C kontrolü

Bazı otoriteler, 3C kontrolü veya Ara Yerleştirme (IL) olarak bilinen ve tipik olarak korozyon kontrolleri dahil olmak üzere hafif yapısal bakımı veya uçağın belirli yüksek yüklü parçalarını içeren bir kontrol türü kullanır.[5] 3C kontrolü, yeni koltuklar, eğlence sistemleri, halılar gibi kabin yükseltmeleri için bir fırsat olarak da kullanılabilir. Bu, aynı anda iki farklı görev yerine getirerek hava aracının hizmet dışı kaldığı süre kısaltılır.[6]

D kontrolü

Bazen "ağır bakım ziyareti" (HMV) olarak da bilinen D kontrolü,[7] bir uçak için açık ara en kapsamlı ve zorlu kontroldür. Bu kontrol yaklaşık 6-10 yılda bir yapılır.[6] Muayene için neredeyse tüm hava aracının parçalara ayrılması gerektiren kontroldür. Gövde metal kaplamasının tam olarak incelenmesi için boyanın bile tamamen çıkarılması gerekebilir. Böyle bir kontrolün, teknisyenlerin sayısına bağlı olarak tamamlanması genellikle 50.000 adam-saat ve 2 ay kadar sürebilir.[8] Ayrıca bu kontrol için diğer tüm bakım kontrollerinden daha fazla alan gerekir ve bu nedenle uygun bir bakım merkezinde gerçekleştirilmelidir.[9]

D kontrolünün niteliği ve maliyeti nedeniyle, çoğu havayolu -özellikle büyük bir filoya sahip olanlar- hava araçlarının D kontrollerini yıllar önceden planlamak zorundadır. Genellikle, belirli bir havayolunun filosundan aşamalı olarak çıkartılan eski hava araçları, hava aracının değerine kıyasla yüksek maliyetler nedeniyle bir sonraki D kontrolüne ulaştıklarında depolanır veya hurdaya çıkarılır.[10] Ortalama olarak, ticari bir uçak emekliye ayrılmadan önce iki veya üç D kontrolünden geçer.[11]

Karşılaştırma

Uçuş saatleri bakım aralıkları [12]
Model A

Kontrolü

C

Kontrolü

D

Kontrolü

Airbus A220[13]850 8500
Airbus A320 ailesi[14]750 (veya 750 döngü veya 4 ay) 7.500 (veya 5.000 döngü veya 24 ay) 6/12 yıl
ATR 42/ATR 72[15]750 5.000 2/4/8 yıl
Bombardier CRJ700 serisi[16]800 8.000
Bombardier Dash 8[17]800 8.000
Bombardier Global 7500[18]850/36 ay 8.500 döngü/12 yıl
Embraer E-Jet ailesi 850 8500
Embraer E-Jet E2 ailesi 1.000 10.000
Mitsubishi Regional Jet750 7.500
Boeing 737 NG[19]150/600 7.500 (veya 730 gün)
Boeing 747-400 / 747-8[20]600/1.000 7.500/10.000 6 yıl (sistemler)

8/8/6 yıl (çoğu yapı ve bölgesel)

Kaynakça

  1. ^ "Chapter 8. Inspection Fundamentals" (PDF). Aviation Maintenance Technician Handbook (pdf). Federal Aviation Administration. 2008. ss. 8-15. FAA-H-8083-30. 22 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2014. 
  2. ^ "UK Aerospace Maintenance, Repair, Overhaul & Logistics Industry Analysis" (PDF). UK Government Department for Business, Innovation & Skills. s. 16. 14 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Aralık 2017. 
  3. ^ Aviation Maintenance Management. 2. McGraw-Hill. 2011. s. 122. ISBN 978-0-07-180502-5. 
  4. ^ "The A, C and D of aircraft maintenance". Qantas. 28 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020. 
  5. ^ "Major maintenance due for A380s". MRO Network. 29 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2017. 
  6. ^ a b "Aircraft maintenance at Lufthansa Technik". Lufthansa Technik. 11 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2017. 
  7. ^ "Glossary of aircraft maintenance terms and abbreviations". Monarch Engineering. 14 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2017. 
  8. ^ "Overhaul". Lufthansa Technik. 26 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2017. 
  9. ^ Investing in asset-backed securities. New Hope, PA: Frank J. Fabozzi Associates. 2000. s. 156. ISBN 1883249805. Erişim tarihi: 14 Aralık 2017. 
  10. ^ "The Relationship between an Aircraft's Value and its Maintenance Status" (PDF). Aircraft Monitor. 11 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2017. 
  11. ^ The Commercial Aircraft Finance Handbook. Routledge. 2017. ISBN 1351364219. 26 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2018. 
  12. ^ Bernie Baldwin (7 Eylül 2018). "Profitability Is Aim Of Crossover Jets' Better Maintainability". Aviation Week & Space Technology. 7 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020. 
  13. ^ Michael Gubisch (14 Temmuz 2017). "How has the CSeries performed in service?". Flightglobal. 29 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020. 
  14. ^ "Extension lead". MRO management. Mart 2017. []
  15. ^ "ATR extends Type 'A' Maintenance Visit Intervals" (Basın açıklaması). ATR. 25 Şubat 2019. 1 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020. 
  16. ^ "CRJ Series Certified for Higher Maintenance Intervals" (Basın açıklaması). Bombardier. 24 Eylül 2018. 1 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020. 
  17. ^ "Singapore: Bombardier to take Q400 up to 90 seats". flightglobal. 17 Şubat 2016. 18 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020. 
  18. ^ Fred George (25 Mart 2019). "Bombardier Global 7500: A Personal Flying Flagship Without Equal". Business & Commercial Aviation. 16 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020. 
  19. ^ "Company presentation & improvements". Turkish Technic. Kasım 2013. 29 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020. 
  20. ^ "747‑8 Offers Operational Improvements and Cross-Model Commonality" (PDF). AERO Quarterly. Boeing. Oct 2010. 15 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Uçak</span> Motorlu hava taşıtı

Uçak veya tayyare; hava akımının başta kanatlar olmak üzere kanat profilli parçaların alt ve üst yüzeyleri arasında basınç farkı oluşturması sayesinde havada tutunarak yükselebilen, uçma özellikli motorlu bir hava gemisi ve hava taşıtıdır. Pistonlu ya da jet motorlu, sabit kanatlı ve havadan ağır pek çok hava taşıtı uçak kategorisine dahildir. Günümüzde en temel uçak tipleri, yolcu uçağı, savaş uçağı, kargo uçağı olarak bilinirken, farklı coğrafi şartlara göre özelleştirmiş uçaklar da mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Aviyonik</span>

Aviyonik havacılıkta uçaklar, yapay uydular ve uzay araçlarının elektronik sistemleri için kullanılan terimdir.

Star Alliance Almanya'nın Frankfurt şehri merkezli küresel havayolu ittifakı. 14 Mayıs 1997'de kurulan Star Alliance'ın logosu, kurucu üyeleri temsil etmektedir. 27 üyesi bulunan Star Alliance'a bağlı havayolu şirketleri, Mart 2014 itibarı ile toplamda 193 ülkede 1,321 havalimanına uçuş gerçekleştirmektedir.

Türkiye sınırları içinde yaşanmış havacılık kazaları ve olayları listesi.

Bombardier Havacılık, Bombardier'e bağlı bir kuruluştur. Yıllık uçak teslimatlarına göre dünyanın en büyük üçüncü uçak üreticisidir. Yönetim merkezi Dorval, Québec, Kanada'da bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Otomatik pilot</span>

Otomatik pilot, bir hava aracı, deniz aracı veya uzay aracının yolunu bir insan operatör tarafından sürekli manuel kontrol gerektirmeden kontrol etmek için kullanılan bir sistemdir. Otomatik pilotlar operatörlerin yerini almaz. Bunun yerine, otomatik pilot operatörün aracı kontrol etmesine yardımcı olarak operatörün operasyonların daha geniş yönlerine odaklanmasına imkan sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Hafif hava aracı</span>

Hafif hava aracı, maksimum gross kalkış ağırlığı 12.500 lb (5.670 kg) veya daha düşük olan havadan ağır hava aracı. Sabit veya döner kanatlı hafif hava araçları tüm dünyada gerek sivil, gerek askerî amaçlarla yaygın olarak kullanılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Xian MA60</span>

Xian MA60, Aviation Industry Corporation of China'ya bağlı Xi'an Aircraft Industrial Corporation tarafından üretilen turboprop yolcu uçağıdır. MA60 An-24 temelli Xian Y-7'nin uzatılmış bir modeli olup Ağustos 2000 tarihinde hizmete girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Airbus A220</span> Bölgesel Hava Aracı Ailesi

Airbus A220, daha önceki bilinen adıyla Bombardier CSeries, ilk olarak Bombardier Aerospace tarafından üretilen Kanada yapımı bir orta menzilli jet yolcu uçağıdır. Uçak ilk uçuşunu 16 Eylül 2013 tarihinde gerçekleştirmiş olup 15 Temmuz 2016 tarihinde hizmete girmiştir. Uçak günümüzde Airbus tarafından pazarlanmakta ve ortak girişim Airbus Canada Limited Ortaklığı tarafından üretilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kuyruk takımı</span>

Uçak kuyruğu veya empenaj, aynı zamanda kuyruk veya kuyruk takımı olarak da bilinen, uçuş sırasında stabilite sağlayan, uçağın arka kısmındaki bir ok üzerindeki tüylere benzer yapıdır. Terim, "bir oku yumuşatmak" anlamına gelen Fransızca kelime empenner kelimesinden türemiştir. Çoğu uçak, yalpalama ve hatve uçuş dinamiklerini ve ayrıca muhafaza kontrol yüzeylerini stabilize eden dikey ve yatay stabilize yüzeylerini içeren bir kuyruğa sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Bombardier CRJ100/200</span>

Bombardier CRJ100 ve CRJ200, Bombardier Aerospace tarafından üretilen bir Kanada yapımı bölgesel jet yolcu uçağı ailesi. Uçak, Challenger 600 uçağı üzerinden geliştirilmiş olup ilk uçusunun 10 Mayıs 1991 tarihinde gerçekleştirdi ve 19 Ekim 1992 tarihinde hizmete girdi. CRJ, Avro Canada C102 Jetliner'in ardından ikinci Kanada yapımı jet sivil yolcu uçağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Uçuş simülatörü</span>

Uçuş simülatörü, pilot eğitimi, tasarımı veya diğer amaçlar için uçak uçuşunu ve uçtuğu ortamı yapay olarak yeniden yaratan bir simülatördür. Uçağın nasıl uçtuğunu, uçuş kontrolleri uygulamalarına nasıl tepki verdiklerini, diğer uçak sistemlerinin etkilerini ve hava aracının hava yoğunluğu, türbülans, rüzgar makası, bulut, yağış vb. dış faktörlere nasıl tepki verdiğini gösterir. Uçuş simülasyonu, uçuş eğitimi, uçağın kendisinin tasarımı ve geliştirilmesi, uçak karakteristikleri ve kontrol elleçleme nitelikleri üzerine araştırmalar da dahil olmak üzere çeşitli nedenlerle kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Aeroflot</span> Rusya merkezli havacılık şirketi

Aeroflot, Rusya Fedarasyonu'nun bayrak taşıyıcı ve en büyük hava yolu şirketidir. 1923'te kurulan Aeroflot, dünyanın en eski aktif hava yollarından birisidir. Merkezi, Şeremetyevo Uluslararası Havalimanı'dır. Hava yolu, kod paylaşımlı hizmetler hariç 52 ülkede 146 varış noktasına uçmaktadır.

Luxair şirket ve bağlantı merkezi Lüksemburg Havalimanı'nda olan Lüksemburg'un bayrak taşıyıcı hava yolu şirketi. Avrupa, Kuzey Afrika, Akdeniz ve Orta Doğu'daki hava limanlarına tarifeli seferler düzenlemenin yanı sıra charter uçuşlar ve dönemsel hizmetler de sağlamaktadır. Lüksemburg'un düzenli, charter olmayan seferler düzenleyerek yolcu taşıyan tek hava yolu şirketidir.

<span class="mw-page-title-main">Pratt & Whitney PW1000G</span>

Pratt & Whitney PW1000G, Birleşik Devletler merkezli motor üreticisi Pratt & Whitney tarafından üretilen bir dişli turbofan motordur. Geleneksel turbofan motorunun aksine, PW1000G düşük basınçlı türbin ve fan arasında bir redüksiyon dişlisi ile donatılmıştır. İki modülün bu ayrışması, genişletilmiş fanın daha yavaş çalışmasını ve düşük basınçlı türbinin eskisinden daha hızlı çalışmasını sağlar. Bu şekilde, her iki modül de optimum performanslarını elde eder. Tüketim değerleri ve gürültü seviyeleri önemli ölçüde azalır.

<span class="mw-page-title-main">Cargolux</span>

Cargolux, resmi adı Cargolux Airlines International S.A., genel merkezi ve bağlantı merkezi Lüksemburg Havalimanı'nda bulunan bir Lüksemburg kargo havayolu şirketidir. Küresel bir ağ ile Avrupa'nın en büyük tarifeli sadece kargo hizmeti veren havayolundan biridir. Charter uçuşlar ve müşterilere bakımı hizmeti de verir. Cargolux, 2018 itibarıyla 50'den fazla ülkede 85 ofise sahiptir ve 250'den fazla noktaya küresel taşımacılık ağı işletmektedir.

Eurowings GmbH, merkezi Düsseldorf'ta bulunan bir Alman düşük maliyetli taşıyıcı ve Lufthansa Group'un tamamına sahip olduğu bir yan kuruluştur. 1996 yılında kurulan şirket, yurtiçi ve Avrupa destinasyonlarından oluşan bir ağa hizmet veriyor ve daha önce bazı uzun mesafeli rotaları işletiyor ve Almanya ve Avusturya'nın yanı sıra Palma de Mallorca ve Priştine'deki çeşitli havaalanlarında üsleri sürdürüyor.

<span class="mw-page-title-main">Newtownards Havalimanı</span>

Newtownards Havalimanı ; Newtownards, Down Kontluğu, Kuzey İrlanda'da bulunan yerel bir havaalanıdır. Belfast'ın 15,7 kilometre (9,8 mi) doğusunda yer almaktadır. Bu havalimanında sadece hafif uçak uçuşları değil, HeliPower tarafından gerçekleştirilen helikopter uçuşları, NI Microlights tarafından gerçekleştirilen Microlight uçuşları yapılmaktadır ve AlphaTech tarafından uçuş simülatörü eğitimi verilmektedir. Bu havaalanında ayrıca Cloud Nine adlı bir restoran bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Reeve Aleutian Hava Yolları’nın 8 sefer sayılı uçuşu</span> 1983’deki havacılık olayı

Reeve Aleutian Hava Yolları’nın 8 sefer sayılı uçuşu, 8 Haziran 1983'te Alaska, Cold Bay'den Seattle, Washington'a bir Amerikan iç hat uçuşuydu Kalkıştan kısa bir süre sonra, Reeve Aleutian Airways'e ait Lockheed L-188 Electra’nın pervanelerinden biri motordan ayrılıp gövdeye çarparak uçuş kontrollerine zarar verdi. Pervane uçaktan ayrıldığı esnada pilotlar Pasifik Okyanusu üzerinde seyahat ediyorlardı. Pilotlar, Anchorage Uluslararası Havalimanı'na acil iniş yapabildiler; Olayda uçaktaki 15 yolcu ve mürettebattan hiçbiri yaralanmadı.