İçeriğe atla

Hausaca

Hausaca
Harshen Hausa هَرْشَن هَوْسَ
BölgeNijer, Nijerya
Konuşan sayısı27,374,100  (tarih gerekli)e19
Dil ailesi
Afro-Asyatik
Yazı sistemiLatin (Boko alfabesi)
Arap (ajami)
Hausa Braille
Resmî durumu
Resmî dil Nijer (ulusal durum)
 Nijerya
 Gana (ulusal durum)
Dil kodları
ISO 639-1ha
ISO 639-2hau
ISO 639-3hau
Glottologhaus1257[1]
Hausa halkının dayandığı Nijer ve Nijerya bölgeleri

Hausa veya Hevsa, çoğunlukla Nijer ve Nijerya'da kullanılan bir Afroasya dilidir. Çad dilleri grubuna bağlı Hausaca ayrıca Sudan, Kamerun, Gana, Çad gibi ülkelerde de konuşulur.

Kaynakça

  1. ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, (Ed.) (2017). "Hausa". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nijer</span> Batı Afrikada bulunan bir ülke

Nijer, resmî adıyla Nijer Cumhuriyeti, Afrika kıtasının batısında denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Ülke adını büyük bir Afrika nehri olan Nijer Nehri'nden almıştır. Kuzeybatıda Cezayir, kuzeydoğuda Libya, doğuda Çad, güneyde Nijerya güneybatıda Benin ve Burkina Faso, batıda ise Mali ile komşudur. Nijer yaklaşık 1,27 milyon km²'lik alanıyla Batı Afrika'nın en büyük ülkesidir. Bu alanın %80'i Sahra'dadır. Çoğunluğunu Müslümanların oluşturduğu yaklaşık 22 milyon nüfus ülkenin güney ve batısındaki kırsal bölgelere yoğunlaşmıştır. Başkent ve en büyük şehir Niamey de ülkenin güneybatı köşesindedir.

<span class="mw-page-title-main">Çad</span> Orta Afrika ülkesi

Çad, resmi adıyla Çad Cumhuriyeti, Kuzey-Orta Afrika'da denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Kuzeyde Libya, doğuda Sudan, güneyde Orta Afrika Cumhuriyeti, güneybatıda Kamerun ve Nijerya, batıda ise Nijer ile komşudur.

<span class="mw-page-title-main">Çad Gölü</span> Nijerya, Kamerun, Nijer ve Çad sınırında yer alan bir göl

Çad Gölü, Orta Afrika'da Nijerya, Kamerun, Nijer ve Çad sınırında yer alan bir göl.

<span class="mw-page-title-main">Fulanîler</span> Afrikada bir halk

Pöller, Fulalar, Fulaniler veya Fulbeler, çoğunluğu Batı Afrika'da ve Orta Afrika'nın kuzey bölümünde yayılmış olan Afrika'nın en kalabalık nüfusa sahip etnik gruplarından biridir.

Cunta, yönetime kuvvet kullanarak el koyan askerî ya da siyasi grup.

<span class="mw-page-title-main">Afro-Asya dilleri</span> eski adıyla Hami-Sami dilleri olup; yaklaşık olarak 375 dilden oluşan bir dil ailesi

Afro-Asyatik, Afrasya veya eski adıyla Hami-Sami dil ailesi, yaklaşık olarak 300 dilden oluşan bir dil ailesi. Afroasya dilleri coğrafi açıdan Kuzey Afrika, Afrika Boynuzu, Sahel ve Güneybatı Asya'ya yayılmış olup 500 milyondan fazla insan tarafından anadil olarak konuşulmaktadır. Ailedeki en büyük ve baskın dil grubu, 313 milyon anadil konuşuruyla Sami diller kolunda yer alan Arapça değişkeleridir.

Kanuri dili Nijerya, Nijer, Çad, Kamerun, Libya ve Sudan'da azınlıklar tarafından konuşulmakta olan bir dildir. Batı Sahara dillerine dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Yorubaca Vikipedi</span> Vikipedinin Yorubaca dili sürümü

Yorubaca Vikipedi Vikipedi'nin Yorubaca dilindeki versiyonudur. 1 Şubat 2008 itibarıyla 6161 maddeyi geçmiştir. Bu rakam 93. büyük Vikipedi dil versiyonu yapmaktadır. Nijer-Kongo dillerinden bin madde sayısını geçen 3 Vikipedi'den biridir.

<span class="mw-page-title-main">UTC+01.00</span>

UTC+01:00, UTC'den 1 saat ileri zaman dilimi.

<span class="mw-page-title-main">Agadez (bölge)</span> Nijerde bölge

Agadez, Afrika ülkesi Nijer'in yedi bölgesinden bir tanesidir.

<span class="mw-page-title-main">Maradi (bölge)</span> Nijerde bölge

Maradi, Afrika ülkesi Nijer'in yedi bölgesinden bir tanesidir.

<span class="mw-page-title-main">Nijer-Kongo dilleri</span> Sahra Altı Afrikada konuşulan en büyük dil ailesi.

Nijer-Kongo dilleri, Afrika'nın konuşur, coğrafî yayılım ve dil sayısı bakımından en büyük dil ailesidir. Ethnologue'a göre yaklaşık 1500 dili barındıran ve 700 milyon konuşuru olan aile; dünyada dil sayısı bakımından en büyük, konuşur sayısı bakımından ise 3. en büyük aile olarak sınıflandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Afrika mitolojisi</span> Afrikada Yaşayan Halk ile Kabilelerin dini inanışı olan bir Afrika Geleneksel Dinler

Afrika mitolojisi, pek çok halkın yaşayıp, bin kadar dilin konuşulduğu Afrika kıtasında geleneksel dinleri tabiat dinlerini konu almaktaysa da Arap ve Avrupalıların kolonizasyonu ile birlikte gelen tek tanrılı dinlerin de etkisinde kalmıştır. Afrika dinleri ve mitolojilerine değin ilk kayıtlar 18-20. yüzyıllarda Hristiyan misyonerlerce genellikle yanlış yorumlanarak tutulmuştur ki Swahili dilinde kaydedilen en eski yapıt 1728 yılına ait Tambuka'nın hikâyesi adlı manzum destandır. Sayısız kabilenin yaşadığı Afrika, uzun süre Batılı köle tüccarları tarafından sömürüldüğünden Afrika inançları Karayip adaları ile Amerika kıtasına yayılmış bu arada çeşitli sinkretik dinler ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nijer Havzası Otoritesi</span>

Nijer Havzası Otoritesi, Afrika'da ilk olarak 1964'te kurulan, 1980 yılında da bugünkü halini alan uluslararası örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Afrika halkları</span> Vikimedya liste maddesi

Afrika'daki etnik gruplar her biri kendi dilini ve kültürü olan binlerce kişiyi oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kanem İmparatorluğu</span> 8. ve 14. yüzyıllarda günümüz Çad, Libya ve Nijeryada hüküm sürmüş bir devlet

Kanem İmparatorluğu, 8. ve 14. yüzyıllarda günümüz Çad, Libya ve Nijerya'da varlığını sürdüren bir devletti. İmparatorluk en güçlü döneminde Çad'ın çoğunu, Libya'nın güneyi, Nijer'in doğusu, Nijerya'nın kuzeydoğusu ile Kamerun'un kuzeyini kapsamaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Batı Afrika Saati</span>

Batı Afrika Zaman Dilimi veya WAT, batı-orta Afrika'da kullanılan bir saat dilimidir.

<span class="mw-page-title-main">Çad dilleri</span>

Çad dilleri, Kuzey Nijerya, Güney Nijer, Çad, Güney Orta Afrika Cumhuriyeti ve Kuzey Kamerun'un yer aldığı Sahel’in bazı bölgelerinde konuşulan ve 150 dili içeren Afro-Asyatik dil ailesinin bir koludur. En çok konuşulan Çad dili Hausaca, bir lingua franca olarak Batı Afrika'nın doğusunda kalan iç bölgelerde konuşulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nijer demografisi</span>

Nijer'in nüfusu, 2018 yılı tahminine göre 22,81 milyondur.

<span class="mw-page-title-main">Hausa Krallıkları</span>

Hausa Krallıkları veya Hausaland, Nijer Nehri ile Çad Gölü arasında yer alan Hausa halkı tarafından oluşturulmuş bir devletler topluluğuydu. Hausaland, Eski Gana, Mali ve Songhai'nin Batı Sudan krallıkları ile Kanem-Bornu'nun Doğu Sudan krallıkları arasında yer almaktaydı. Hausaland, Hausa halklarının batıya doğru genişlemesinin bir sonucu olarak MS birinci binyılda siyasi ve kültürel bir bölge olarak şekillendi. Halklar daha yoğun bir köylü nüfusuna yol açan tahıl yetiştirmeye başladılar. Ortak bir dilleri, kanunları ve gelenekleri vardı. Hausalar balıkçılık, avcılık, tarım, tuz madenciliği ve demircilikle uğraştılar.