İçeriğe atla

Hausa animizmi

Hausa animizmi, "Maguzanci" veya Bori, Batı Afrika'daki Hausa halkının büyü ve ruh sahibi olmayı içeren İslam öncesi geleneksel bir dinidir. Bu dine inananların çoğu 18. yüzyılda İslam reformcusu Osman ve Fodio'nun cihadından sonra İslam'ı kabul etmiştir.

Terminoloji

Bori (Bòòríí), Hausa dilinde fiziksel şeylerde bulunan ruhsal güç anlamına gelen bir isimdir ve yerel damıtılmış alkol (borassa) ve tıp pratiği (boka) ile ilgilidir.[1] Bori dini hem bu güçleri kontrol etmek için bir kurumdur hem de bu ruhların kontrol edildiği ve hastalıkların iyileştirildiği bir "şeytan çıkarma" (Egzorsizm) ritüeli, dans ve müzik icrasıdır.[2]

İslam Öncesi Hausaland

Geleneksel Maguzawa Hausa halkının dini geleneklerinin bir yönü olan Bori, sömürge öncesi Hausa Krallıklarının bazılarında yönetici sınıf rahibeler tarafından yönetilen bir devlet dini haline geldi. İslam 14. yüzyılda Hausa topraklarına girmeye başladığında, puta tapma gibi dinin bazı yönleri yeraltına sürüldü. O zamanki Kano Sultanlığındaki Tsumbubura kültü ve diğer birçok benzer Bori kültü bastırıldı, ancak Bori, İslam'ın bazı yönlerini entegre ederek "ruh çağırma" kültlerinde hayatta kaldı. Bori ruh sahibi rahibeleri, daha önceki Animist krallıkların yerini alan sultanlıklar üzerinde nominal etkilerini sürdürmüşlerdir. Rahibeler kendinden geçme dansı ritüeli aracılığıyla ruhlarla iletişime geçerek devletin yönetici evlerine rehberlik etmeyi ve onları korumayı umuyorlardı. Bori rahibeleri ve yardımcılarından oluşan bir birlik, Inna ya da "Hepimizin Annesi" olarak adlandırılan kraliyet rahibesi tarafından yönetiliyordu.[3] Inna, yalnızca toplumu ele geçirme dansları aracılığıyla kötü niyetli güçlerden korumakla sorumlu olmayan, aynı zamanda krallık genelinde şifa ve kehanet sağlayan bu ağı denetliyordu.

İslam sonrası ve çağdaş uygulama

XIX. yüzyılın başlarında Müslüman âlimler kraliyet saraylarında uygulanan melez dini onaylamazken, aşırı hevesli Müslümanlar bu melezleşmeyi Sultanlıkları devirmek ve Sokoto Halifeliğini kurmak için bir bahane olarak kullanacaktı.[4] Halifeliğin doğuşuyla birlikte Bori uygulamaları Fula saraylarında kısmen bastırıldı. Bori mülk edinme ritüelleri Konni ve Dogondutchi gibi Hausa mülteci devletlerinde (bugün güney Nijer'de) ve Nijerya Hausaland'ın bazı kırsal bölgelerinde varlığını sürdürmüştür.[5] Bori rahibelerinde örneklenen kadınların güçlü danışmanlık rolleri ya ortadan kalktı ya da akademik, eğitimsel ve topluluk liderliği rollerinde Müslüman kadınlara devredildi. Ancak İngiliz ve Fransız sömürgeciliği, dolaylı yönetimin resmi hiyerarşilerinde kadınlara çok az yer verdi ve Bori gibi kadınların yönetimdeki resmi rolleri 20. yüzyılın ortalarında büyük ölçüde ortadan kalktı.

Modern Müslüman Hayaland da Bori ritüeli bazı yerlerde senkretik uygulamalara asimile olarak varlığını sürdürmektedir. Maguzacıların İslam öncesi "babbaku" ruhlarının safları zaman içinde "Müslüman" ruhlar ("farfaru") ve diğer etnik grupların, hatta Avrupalı sömürgecilerin ruhlarıyla (ya da onları temsil eden ruhlarla) zenginleşmiştir. Bori üyelerinin (neredeyse tamamı kadın) performanslarının şifa ve şans yönleri, ritüelleri ve uygulayıcıları için yeni sosyal roller sağlamaktadır.[6] Yönetim yapılarından ayrı olan Bori ritüel toplulukları, geleneksel şifa uygulamalarının yanı sıra girka kabul ritüeli gibi Bori festivallerinin performansı yoluyla kendilerine ait olan kadınlara güçlü bir kurumsal kimlik sağlamaktadır.[7]

Kaynakça

  1. ^ H. R. Palmer. "'Bori' Hausalar Arasında". Man, Cilt 14, 1914 (1914), s. 113-117.
  2. ^ Lewis, Al-Safi, Hurreiz (1991).
  3. ^ Varyasyonlar arasında Iya, Magaram ve Magajiya yer almaktadır. Bergstrom'a (2002) bakınız.
  4. ^ Robinson, David, Muslim Societies in African History (Cambridge, 2004), s. 141.
  5. ^ Bergstrom'un (2002) özellikle Nijer'deki Zinder halifeliği altında bu konuya ilişkin tartışmasına bakınız.
  6. ^ Umar Habila Dadem Danfulani. Kuzey Nijerya'da Bori Kültünün Hayatta Kalmasına Katkıda Bulunan Faktörler.
  7. ^ Masquelier, Review (1992).

Ayrıca Bakınız

  • Adeline Masquelier. Dua Her Şeyi Bozdu: Nijer'in Bir İslam Kasabasında Mülkiyet, İktidar ve Kimlik. Duke Üniversitesi Yayınları (2001). ISBN 978-0-8223-2639-7
  • Adeline Masquelier (inceleme): Girkaa: Une ceremonie d'initiation au culte de possession boorii des Hausa de la région de Maradi by Veit Erlmann, Habou Magagi. Journal of Religion in Africa, Vol. 22, Fasc. 3 (Ağustos 1992), s. 277-279
  • Adeline Masquelier. "Yıldırım, Ölüm ve İntikamcı Ruhlar: Müslüman Bir Dünyada 'Bori' Değerleri". Journal of Religion in Africa, Vol. 24, Fasc. 1 (Şubat 1994), s. 2-51
  • Kari Bergstrom "Hausa Kadınları için Sömürgecilik ve İslam'ın Mirasları: Tarihsel Bir Analiz, 1804-1960". Michigan State University Graduate Student Papers in Women and International Development Working Paper #276 (2002)
  • Jacqueline Cogdell Djedje. "Hausa ve Dagomba Sahiplik (Bori) Müziğinde Şarkı Türü ve İcra Tarzı". The Black Perspective in Music, Cilt 12, No. 2 (Sonbahar 1984), s. 166-182
  • I. M. Lewis, S. al-Safi Hurreiz (eds). Kadın Tıbbı, Afrika'da ve Ötesinde Zar-Bori Kültü. Edinburgh University Press (1991). ISBN 0-7486-0261-5.
  • Fremont E. Besmer. "'Bori' Kültüne İnisiyasyon: Ningi Kasabasında Bir Vaka Çalışması". Afrika: Journal of the International African Institute, Cilt 47, No. 1 (1977), s. 1-13
  • Frank Salamone. "Oyun Olarak Din: Bori, Dostane Bir 'Cadı Doktoru'". Journal of Religion in Africa, Vol. 7, Fasc. 3 (1975), s. 201-211
  • Umar Habila Dadem Danfulani. "Kuzey Nijerya'da Bori Kültünün Hayatta Kalmasına Katkıda Bulunan Faktörler". Numen, Cilt 46, No. 4 (1999), s. 412-447
  • A. J. N. Tremearne. The Ban of the Bori: Demons and Demon-Dancing in West and North Africa. Londra: Heath Cranton (1919)
  • A. J. N. Tremearne. "Bori İnançları ve Törenleri". The Journal of the Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland, Vol. 45, January - June 1915 (Ocak - Haziran 1915), pp. 23–68.
  • Ross S. Kraemer. "The Conversion of Women to Ascetic Forms of Christianity". Signs, Cilt 6, No. 2, Değişim Çalışmaları (Kış 1980), s. 298-307
  • I. M. Lewis. "Spirit Possession and Deprivation Cults". Man, New Series, Cilt 1, No. 3 (Eylül 1966), s. 307-329.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nijerya</span> Batı Afrikada bulunan bir ülke

Nijerya ya da resmî adı ile Nijerya Federal Cumhuriyeti, Afrika kıtasının batısında yer alan ülkedir. Ülkenin sınır komşularını Nijer, Çad, Kamerun ve Benin oluştururken, ülkenin güneyinde Gine Körfezi içerisinde yer alan Benin Körfezi yer almaktadır. Ülkenin başkenti Abuja'dır.

<span class="mw-page-title-main">Nijer</span> Batı Afrikada bulunan bir ülke

Nijer, resmî adıyla Nijer Cumhuriyeti, Afrika kıtasının batısında denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Ülke adını büyük bir Afrika nehri olan Nijer Nehri'nden almıştır. Kuzeybatıda Cezayir, kuzeydoğuda Libya, doğuda Çad, güneyde Nijerya güneybatıda Benin ve Burkina Faso, batıda ise Mali ile komşudur. Nijer yaklaşık 1,27 milyon km²'lik alanıyla Batı Afrika'nın en büyük ülkesidir. Bu alanın %80'i Sahra'dadır. Çoğunluğunu Müslümanların oluşturduğu yaklaşık 22 milyon nüfus ülkenin güney ve batısındaki kırsal bölgelere yoğunlaşmıştır. Başkent ve en büyük şehir Niamey de ülkenin güneybatı köşesindedir.

<span class="mw-page-title-main">Emevîler</span> İslam tarihinin ikinci hâlifeliği (661–750)

Emevîler ya da Emevîler Hilâfeti, Dört Halife Dönemi'nden (632-661) sonra kurulan Müslüman Arap devleti. Ali bin Ebu Talib'in 661'de öldürülmesinden sonra başa geçen Emevîler, 750'de Abbâsîler tarafından yıkılıncaya kadar hüküm sürdüler. Başkenti Şam olan devlet, en geniş sınırlarına Halife Hişâm bin Abdülmelik döneminde sahip oldu. Devletin sınırları Kuzey Afrika, Endülüs, Güney Galya, Mâverâünnehir ve Sind'in fethedilmesiyle doğuda Afganistan'a batıda ise Güney Fransa'ya kadar ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hayvan kurbanı</span>

Hayvan kurbanı, dini anlamda bir tanrıyı yatıştırmak veya iyiliğini sürdürmek için bir veya daha fazla hayvanın ritüel olarak öldürülmesi ve sunulmasıdır. Geç Antik Çağ'da Hristiyanlığın yayılmasına kadar Avrupa ve Eski Yakın Doğu'da hayvan kurban etme yaygındı ve bugün bazı kültürlerde veya dinlerde devam ediyor. Kurban ritüeli bazı kültürlerde insanların kurban edilmesini kapsıyordu ve muhtemelen tarih içerisinde hayvan kurbanı ile yer değiştirmişti.

<span class="mw-page-title-main">İslam tarihi</span> İslam medeniyetinin tarihî gelişimi

İslam tarihi, Müslüman medeniyetinin geçmişten günümüze dek siyasi, sosyal, ekonomik ve kültürel gelişmeleri ile ilgili olan tarihsel çalışma alanıdır. Çoğu tarihçi, İslam dininin MS 7. yüzyılın başında Arap Yarımadası'ndaki Mekke ve Medine şehirlerinde ortaya çıkıp yayıldığını kabul etmektedir. Müslümanlar, İslam'a Âdem, Nuh, Musa, Davud, Süleyman, İsa gibi peygamberlerden beri var olan bir din ve Allah'ın iradesine teslimiyetle gerçekleşen bir dönüş olarak inanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Hilâfet</span> Muhammedin ölümünden sonra oluşturulan devlet başkanlığı makamı

Hilâfet veya halifelik, Arap coğrafyasında dünyanın diğer coğrafyalarındaki krallık, hanlık, çarlık, imparatorluk ve şahlık gibi makamlara eşdeğer olarak kurulmuş bir devlet başkanlığı makamıdır. 632'de ölen İslam peygamberi Muhammed'in kurduğu İslam Devleti'nin liderliğini sürdüren hükümdarlar; "kral", "çar" veya "imparator" gibi bir unvan olan halife unvanını kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İslam'ın yayılışı</span> 7. ve 8. yüzyıllarda yaşanmış tarihsel süreç

İslam'ın yayılışı, İslam'ın genişlemesi, İslami fetihler ya da Arap fetihleri, 7. yüzyılda İslam peygamberi Muhammed'in Müslümanlarca Asr-ı Saâdet diye adlandırılan döneminde başladı. Muhammed, Arap Yarımadası'nda, daha sonraki Râşidîn ve Emevî hilâfetleri döneminde bir yüzyıllık hızlı genişleme gören yeni bir birleşik yönetim kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Nijerya İç Savaşı</span>

Nijerya İç Savaşı, diğer adıyla Biafra Savaşı, 6 Temmuz 1967-13 Ocak 1970 tarihleri arasında süren savaş. Nijerya'nın güneydoğu illerinin Biafra Cumhuriyeti adı altında ülkede ayrılmak istemesi sebebiyle çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İslam devleti</span> devlet yönetim biçimi, şeriat yasaları uygulanan devlet

İslam devleti, İslam hukukuna dayalı bir hükumet biçimine sahip bir devlettir. Bir terim olarak, İslam dünyasında çeşitli tarihsel yönetim biçimlerini ve yönetim teorilerini tanımlamak için kullanılmıştır. Arapça "dawlah islāmiyyah" teriminin bir çevirisi olarak Siyasal İslam veya İslamcılık ile bağlantılı modern bir kavramı belirtir.

Osmanlı hâkimiyeti ve himayesi altında kalmış ülkeler ve Osmanlı'ya bağlı kalma süreleri aşağıda belirtilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Abduh</span> Mısırlı Türk eğitimci, yargıç ve reformcu

Muhammed Abduh tam adıyla Muhammed Abduh bin Hasan Hayrullâh et-Türkmânî el-Mısrî Mısırlı Türk eğitimci, yargıç ve reformcu. Çağdaşlaşmacı İslamcılık'ın kurucusu olarak kabul edilir. İslam ve Özgürlükler gibi son kitaplarında yer alan görüşleri nedeni ile Yeni-Mutezilecilik’in de kurucusu olarak değerlendirildi. Bir Mason Üstadı olan Abduh Bahailik inancı ile de yakın ilişkiler içerisinde olan bir kişilikti.

<span class="mw-page-title-main">Ümmetçilik</span> Müslümanların tek bir İslam devleti altında birliğini veya İslami ilkelere sahip uluslararası bir örgütü savunan siyasi hareket

Ümmetçilik veya Pan-İslamizm, Müslümanları tek bir İslam devleti altında veya İslami prensiplere sahip uluslararası bir örgüt altında birleştirmeyi savunan bir siyasi harekettir. Tarihsel olarak, tüm Osmanlı vatandaşlarının birliğini amaçlayan Osmanlıcılıktan sonra Pan-İslamizm, imparatorluktaki Müslüman halkların bağımsızlık hareketlerini önlemek amacıyla Sultan II. Abdülhamid tarafından 19. yüzyılın son çeyreğinde Osmanlı İmparatorluğu'nda teşvik edilmiştir.

Muktadî veya Ebû’l-Kâsım "el-Muktadî bi-ʿEmrillâh" Tam Adı: Ebû'l-Kâsım "el-Muktadî bi-ʿEmr i’l-Lâh" `Abd Allâh bin Muhammed ez-Zâhîre bin `Abd Allâh el-Kâ’im Bağdad Abbâsî Hâlifelerinin yirmiyedincisidir.

<span class="mw-page-title-main">Çin geleneksel dini</span>

Çin geleneksel dini, Çin halkının dinsel uygulamaları ve inançları paylaştığı bir dini gelenektir. Çin geleneksel dinleri ve diğer inançlar arasında açık bir ayrım yapmak zordur, çünkü ölülerin, yerel ruhların, klanların ruhları ve Taoizm, Konfüçyüsçülük, Budizm gibi geleneksel Doğu dinleri ile aynı zamanda batıl inanç, coğrafi durum ve Feng şui gibi unsurlara sahiptir. Hiçbir standartlaştırılmış mitoloji ya da dini önderler bulunmamaktadır ve ritüeller genellikle bir ailenin babası tarafından yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Afrika halkları</span> Vikimedya liste maddesi

Afrika'daki etnik gruplar her biri kendi dilini ve kültürü olan binlerce kişiyi oluşturmaktadır.

Nijerya'da din çeşitlidir. Ülke aynı anda dünyanın en büyük Hıristiyan ve Müslüman nüfuslarından bazılarına ev sahipliği yapıyor. Güvenilir güncel istatistikler mevcut değildir; ancak Nijerya, çoğunlukla kuzey bölgesinde yaşayan Müslümanlar ile çoğunlukla ülkenin güney bölgesinde yaşayan Hristiyanlar arasında kabaca ikiye bölünmüş durumda. Igbo ve Yoruba etnik kökenlerine özgü olanlar gibi yerli dinler onlarca yıldır azalıyor ve yerini Hristiyanlık veya İslam alıyor. Nijerya'nın nüfusunun Hıristiyan payı da,ülkedeki Müslüman nüfusa göre doğurganlık oranının daha düşük olması nedeniyle artık düşüşte.

<span class="mw-page-title-main">Merînîler</span> Fasta hüküm sürmüş eski bir sultanlık

Merini Sultanlığı, bugünkü Fas'ı ve aralıklı olarak 13. yüzyılın ortalarından 15. yüzyıla kadar Cebelitarık çevresindeki Kuzey Afrika ve güney İspanya'nın bazı bölümlerini kapsıyordu. Sultanlık, Berberî kökenli Zenate kabilesine mensup Merini hanedanı veya Beni Abdülhakk olarak bilinen sünni müslüman bir aile tarafından yönetildi.

İslam kültürü ve Müslüman kültürü, tarihsel olarak Müslümanlar için ortak olan kültürel ögelere atıfta bulunulur. Râşidîn Halifeliğinden erken Emevîler dönemine ve Abbâsîlerin ilk dönemlerine kadar Müslüman kültürünün erken biçimleri ağırlıklı olarak Arap, Bizans, Pers ve Levantendi. İslâm imparatorluklarının hızla genişlemesiyle Müslüman kültürü, Fars, Mısır, Kafkas, Türk, Moğol, Hint, Bangladeş, Pakistan, Malay, Somali, Berberi, Endonezya ve Moro kültürlerini çok etkilemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Afrika imparatorlukları listesi</span>

Bu liste maddesinde, bilinen Afrika imparatorlukları ve bunların başkentleri listelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gnawa</span>

Gnawa , Fas kökenli bir etnik gruptur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.