İçeriğe atla

Hatuniye Medresesi (Karaman)

Koordinatlar: 37°10′59″K 33°12′41″D / 37.18306°K 33.21139°D / 37.18306; 33.21139
Hatuniye Medresesi
Medresenin girişindeki taçkapıdan bir görünüm (Eylül 2008)
Harita
Genel bilgiler
TürMedrese
KonumKaraman, Türkiye
Koordinatlar37°10′59″K 33°12′41″D / 37.18306°K 33.21139°D / 37.18306; 33.21139
Adını aldığıNefise Hatun
Tamamlanma1381 ya da 1382
Teknik ayrıntılar
MalzemeTaş
Tasarım ve inşaat
Mimar(lar)Numan bin Hoca Ahmed

Hatuniye Medresesi, Karaman'daki bir medresedir. Günümüzde Karaman Müzesi'nin bünyesinde ziyarete açık durumda olan yapıda sergi, toplantı, şiir ve müzik dinletileri gibi etkinlikler de gerçekleştirilir.

Tarihi

Karamanoğulları döneminde, Nefise Hatun tarafından yaptırılan medrese, 1381 ya da 1382 yılında tamamlandı. Günümüzde Karaman Müzesi'nin bünyesinde ziyarete açık durumda olan yapıda sergi, toplantı, şiir ve müzik dinletileri gibi etkinlikler de gerçekleştirilir.[1][2]

Konumu ve mimarisi

Medresenin avlusundan bir görünüm (Mart 2019)

Karaman'ın İmaret Mahallesi'nde yer alan yapının mimari Numan bin Hoca Ahmed'dir.[2][3] Kesme taştan inşa edilmiştir.[1] İki eyvanlı üzeri açık avlusunun iki yanı revaklarla çevrilidir. Avlu, ilerleyen dönemde modern malzemelerle kapatılmıştır.[4] Revaklar, altışar adet devşirme sütuna dayanır. Farklı yüksekliklerde olan elips şeklindeki iki sütun ile başlıklarının aynı hizaya getirilmeler için farklı yüksekliklerdeki kaideler kullanılmıştır. Avlunun güney kanadındaki dışa taşkın ve yüksek ana eyvan, sivri beşik tonozla örtülü ve kemeri palmetli bir bordürle kuşatılmıştır. Eyvanın arka duvarında alt kısmı düz hatıllı, üstü ise sivri kemerli iki, yan duvarlarında da birer pencere bulunur.[2]

Kışlık dershane olarak kullanılan ana eyvanın doğusundaki oda, mukarnaslı tromplarla geçilen bir kubbeyle örtülüdür. Odanın kapısında rumi ve palmetler motiflerinin yer aldığı bir bordür, yukarısında ise iki satırlık ayet kuşağı konumlanır. Dershanenin iki cephesinde, altlı üstlü ikişer pencere vardır.[2]

Nefise Hatun'un türbesi olarak tasarlanan eyvanın batısındaki odanın kubbesi bir köşede mukarnaslı trompa, diğer köşelerinde pandantiflere oturur. Türbeye girişin sağlandığı sivri kemerli kapının bordüründe lotus ve palmet motifleri vardır. Kapının üst kısmındaki iki satırlık ayet frizinin arasında dışa taşkın palmet işlemeleri konulmuştur. Odanın güney cephesinde bir pencere yer alır. Yapının geçirdiği onarımlar sonrasında her iki odanın kaplı olduğu mavi ve siyah renkli çiniler sökülmüştür.[2]

Altı mermer, üstü sarımtırak kireç taşından yapılan madresenin kavsarası mukarnaslı taçkapısının cephesi geometrik, bitkisel ve yazılı bordürlerle çevrilidir.[2]

Kaynakça

  1. ^ a b Dilay, Seda (2021). "Karaman kültürel miras değerleri ve Taşkale'nin bölgesel kalkınmadaki yeri". Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi. Karaman: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu El Sanatları Bölümü (31): 735-745. doi:10.31590/ejosat.977835. 
  2. ^ a b c d e f Akalın Eryavuz, Şebnem (1997). "Hatuniye Medresesi". TDV İslâm Ansiklopedisi. 16. İstanbul. s. 503. ISBN 978-975-389-427-2. 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2023. 
  3. ^ "Hatuniye Medresesi - Karaman". Türkiye Kültür Portalı. 24 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2023. 
  4. ^ Güleç Korumaz, S. Armağan; Ayhan, Hatice Mirac (2020). "Yeniden kullanılamayan anıtsal bir yapı: Karaman Hatuniye Medresesi". IDA: International Design and Art Journal. 2 (1): 124-136. ISSN 2687-5373. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İshak Paşa Sarayı</span> Tarihî saray

İshak Paşa Sarayı; Ağrı'nın Doğubayazıt ilçesinde bulunan bir saraydır. Yapımına 1685 yılında başlanan ve 1784'te tamamlanan saray; içinde barındırdığı cami, türbe, kütüphane, mahzenler, koğuşlar, harem ve selamlık bölümleri ile büyük bir yapı kompleksidir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde inşa edilmesine karşın genel olarak Selçuklu mimarisinden izler taşıyan İshak Paşa Sarayı'nda; Batı kökenli barok, gotik, rokoko ve ampir gibi sanat akımlarının etkileri de gözlemlenir. 2000 yılından beri UNESCO'nun Dünya Mirası Geçici Listesi'nde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Karatay Medresesi</span> Selçuklu dönemine ait yapı

Karatay Medresesi, Konya'da bulunan Selçuklu dönemine ait yapı. Medrese Karatay ilçesi, Ferhuniye Mahallesi, Adliye Bulvarı'nda bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Buruciye Medresesi</span>

Buruciye Medresesi veya diğer adıyla Hacı Mes'ud Medresesi, Türkiye'nin Sivas şehrinde yer alan medrese. 1271 yılında, Anadolu Selçuklu Sultanlarından III. Gıyaseddin Keyhüsrev zamanında Hamedan yakınlarındaki Burucird'den gelme Muzafferüddin Burucirdi tarafından yaptırılmıştır. İlmiye çalışmaları için medrese olarak yaptırılmış ve devrin pozitif ilimlerinin okutulduğu bina olarak uzun yıllar kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İskenderpaşa Camii (Beykoz)</span>

İskender Paşa Camii, İstanbul'un Beykoz ilçesinde yer alan bir külliyedir. Kanlıca İskelesi'nin önündeki küçük meydanda bulunmaktadır. I. Süleyman (Kanuni) ve II. Selim dönemlerinin devletin ileri gelenlerinden "Mağusa Fatihi" olarak tanınan Gazi İskender Paşa tarafından yaptırılmıştır. Kanlıca Camii olarak da bilinir. İskender Paşa'nın 967/ 1559 tarihli vakfiyesi ile belirtilen bu mescidi, Mimar Sinan'ın tezkirelerinde "Kanlıca'da merhum İskender Paşa" ve "Camii İskender Paşa der Kanlıca" şeklinde kayıtlıdır. Caminin harim kapısı üzerindeki kitabede görülen 967/ 1559-60 tarihi külliyenin tamamlanma tarihi olarak kabul edilebilir. Yapıların tasarımı Mimar Sinan'a aittir.

<span class="mw-page-title-main">Gök Medrese (Sivas)</span> Sivas, Türkiyede bir medrese

Gök Medrese ya da diğer adıyla Sahibiye Medresesi, Sivas'ta yer alan medresedir.

<span class="mw-page-title-main">Sultan Han (Aksaray)</span> Kervansaray

Sultan Han, Aksaray'da kendi adıyla anılan Sultanhanı ilçesindedir. Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alaeddin Keykubad tarafından yaptırılan eser 1229 yılında tamamlanmıştır. Mimarı Şamlı Muhammed bin Havlan'dır. 4800 m² alana yayılan alanı ile Anadolu'daki en büyük Selçuklu kervansarayıdır. Klasik Selçuklu kervansaray şemasının örneklerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Şişli Camii</span> İstanbul, Türkiyede bir cami

Şişli Camii, İstanbul, Türkiye'de, Şişli ilçesinde bulunan bir camidir. Halâskârgazi Caddesi ile Abide-i Hürriyet Caddesi'nin kesişmesiyle oluşan bir adacıkta konumlanır.

<span class="mw-page-title-main">Haseki Hamamı</span> Ayasofya ile Sultan Ahmet Camii arasında yer alan XVI. yüzyıl Türk hamamı

Haseki Hamamı, İstanbul'da Ayasofya ile Sultanahmet Camii arasında yer alan tarihi Türk hamamı. Hamam, I. Süleyman'ın eşi Hürrem Sultan tarafından, 1556-1557 yılları arasında, Mimar Sinan'a yaptırılmıştır. Hamamın inşa edildiği yerde daha öncesinde Zeuksippos Banyoları'nın harabeleri bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Emir Sultan Camii</span>

Emir Sultan Camii, Bursa'da Yıldırım Bayezid'ın kızı Hundi Fatma Hatun tarafından kocası Emir Sultan adına, muhtemelen Çelebi Sultan Mehmed'in hükümdarlığı sırasında inşa ettirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hatuniye Camii (Tokat)</span> Tokatta cami, imaret ve medreseden oluşan Osmanlı dönemi külliyesi

Hatuniye Camii, Osmanlı padişahı II. Bayezid'in Tokat'ta annesi Gülbahar Hatun adına yaptırmış olduğu camidir.

<span class="mw-page-title-main">Zengîler</span>

Zengîler, 12. ve 13. yüzyıllarda Mezopotamya ve Suriye'de hüküm sürmüş Türk devletidir. İlk hükümdarı İmâdüddin Zengî'dir.

<span class="mw-page-title-main">Şifaiye Medresesi</span>

Şifaiye Medresesi, 1217 yılında Anadolu Selçuklu Devleti sultanı I. İzzeddin Keykavus tarafından Sivas'ta darüşşifa olarak yaptırılan; Osmanlı devrinde medrese olarak kullanılan yapı.

<span class="mw-page-title-main">Çifte Minareli Medrese (Erzurum)</span> Erzurum, Türkiyede bir medrese

Çifte Minareli Medrese, Türkiye'de Erzurum İlinde bulunmaktadır. Selçuklular dönemine aittir. Bu tarihî eser günümüze kadar varlığını koruyabilmiş ve bulunduğu şehrin sembolü haline gelmiştir. Her yıl binlerce yerli ve yabancı turist tarafından ziyaret edilir.

<span class="mw-page-title-main">İlyas Bey Camii</span>

İlyas Bey Camii, Aydın ilinin Didim ilçesinde Milet harabelerinin yanındaki Balat Köyü'nde yer alan Anadolu Beylikleri dönemine ait camidir. İlyas Bey Külliyesi'nin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Dündar Bey Medresesi</span> Selçuklu mimari mirası

Dündar Bey Medresesi Isparta ilinin Eğirdir ilçesinde yer alan tarihi bir medresedir. Medrese Eğirdir'in merkezindedir.

<span class="mw-page-title-main">Hüsrev Paşa Camii</span> Sur, Diyarbakırda cami

Hüsrev Paşa Camii, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir camidir. Aynı ada sahip mahallede yer almaktadır. Divane Hüsrev Paşa tarafından yaptırılmıştır. Evliya Çelebi, 1655'te geldiği Diyarbakır'ın eserlerini anlatırken Hüsrev Paşa Camii'nin Mardin Kapısı yakınında kalabalık cemaate sahip "şirin" bir ibadet yeri olduğunu belirtmiştir.

Zinciriye Medresesi ya da bilinen diğer adıyla Sincariye Medresesi, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir medresedir.

Zinciriye Medresesi, Türkiye'nin Aksaray şehrinde bulunan bir medresedir.

<span class="mw-page-title-main">Amasya Sabuncuoğlu Tıp Ve Cerrahi Tarihi Müzesi</span>

Amasya Sabuncuoğlu Tıp Ve Cerrahi Tarihi Müzesi; Amasya ilinde yer alan ve eski bir bimarhanede yer alan müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Sarı Köşk (Üsküdar)</span> İstanbulun Üsküdar ilçesinde, Beylerbeyi Sarayı kompleksindeki tarihî bir köşk

Sarı Köşk, İstanbul'un Üsküdar ilçesindeki Beylerbeyi Sarayı kompleksinde yer alan bir köşktür. Günümüzde, Türkiye cumhurbaşkanı tarafından çalışma ofisi olarak kullanılır.