İçeriğe atla

Hatice Sultan Sıbyan Mektebi

Koordinatlar: 41°02′24″K 28°56′33″D / 41.04000°K 28.94250°D / 41.04000; 28.94250
Hatice Sultan Sıbyan Mektebi
Cadde görünümü
Harita
Genel bilgiler
TürSıbyan mektebi
KonumAyvansaray, Fatih, İstanbul, Türkiye
Koordinatlar41°02′24″K 28°56′33″D / 41.04000°K 28.94250°D / 41.04000; 28.94250
TamamlanmaHicrî 1123
Miladi 1711
Teknik ayrıntılar
MalzemeKüfeki taşı ve tuğla

Hatice Sultan Sıbyan Mektebi, İstanbul'un Fatih ilçesinde Ayvansaray semtinde, Haliç sahil yolu üzerinde bulunan bir okuldu. Bugün yıkıntı hâlindeki okul, sıbyan mektebi, çeşme, sebil ve tarihi mezarlık alanından oluşan kalıntı hâlindedir.[1] Günümüzde harap halde ve kullanılması mümkün olmayan yapı için Fatih Belediyesi tarafından restorasyon çalışması başlamıştır.

Hatice Sultan, IV. Mehmed'in kızıdır. 1711'de inşaası tamamlanan yapı Hatice Sultan (ö. 1743) tarafından Sermimar Ebubekir Ağa'ya yaptırılmıştır. Kesme küfeki taşı ve tuğla'dan yapılan mektep dikdörtgen planlı olup üzeri çatı ile örtülmüştür. Sebil 1970'li yıllarda yol çalışması sırasında yıkılmış ve günümüze ulaşamamıştır. Çeşme ise sıbyan mektebinin sağ yanında olup cadde üzerindedir.[2] Yapı, Muhammed El-Ensari Türbesi ve Haliç Surları'na bitişiktir.

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta Hatice Sultan Sıbyan Mektebi, Ayvansaray ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  1. ^ "Hatice Sultan Sıbyan Mektebi". kulturenvanteri.com. 17 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2022. 
  2. ^ Kızgın, Eda Eriş (30 Nisan 2021). "XVIII. Yüzyılda İstanbul'da Sıbyan Mektepleri İle Birlikte Tasarlanan Çeşme Örnekleri". Rumeli İslam Araştırmaları Dergisi. 4 (7). ss. 235-265. ISSN 2564-7903. 17 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fatih</span> İstanbul ilçesi (Avrupa Yakası)

Fatih, tarihî yarımada (Suriçi) olarak da bilinen, İstanbul şehrinin kurulup geliştiği bölgenin tamamını kaplayan ve şu anda İstanbul ilinin merkez ilçesidir. Valilik, büyükşehir belediye başkanlığı, emniyet müdürlüğü ve şehrin vergi dairesi gibi kurumların yer alıyor olması sebebiyle İstanbul'un merkezi sayılır. Güneybatıdan Zeytinburnu, kuzeybatıdan Eyüpsultan ilçeleri; kuzeyden Haliç, doğudan İstanbul Boğazı ve güneyden Marmara Denizi ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Kapalıçarşı</span> dünyanın en eski kapalı alışverişmerkezi

Kapalıçarşı, İstanbul kentinin merkezinde Beyazıt, Nuruosmaniye ve Mercan semtlerinin ortasında yer alan dünyanın en büyük çarşılarından ve en eski kapalı çarşılarından biri. Kapalıçarşı'da yaklaşık 4.000 dükkân bulunmaktadır ve bu dükkânlarda toplam çalışan sayısı yaklaşık 25.000'dir. Gün içerisindeki en yoğun zamanlarında içinde 500.000' e yakın insan barındırdığı söylenir. 2014 yılında, dünyada en çok ziyaret edilen turistik mekanlar arasında 91,250,000 ziyaretçi ile 1. sırada gösterildi. Kapalıçarşı sıklıkla dünyanın ilk alışveriş merkezi olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Saliha Sultan (II. Mustafa'nın eşi)</span> II.Mustafanın Kadını ve I.Mahmud Hanın validesi. Valide Sultan ( 1730 -1739)

Saliha Sultan Osmanlı padişahı I. Mahmud'un annesi, Valide Sultan ve Sultan II. Mustafa'nın eşiydi.

<span class="mw-page-title-main">Zeynep Sultan Camii</span>

Zeynep Sultan Camii 1769 yılında III. Ahmed'in kızı Zeynep Sultan tarafından Ayazma Camii'nin de mîmarı olan Mehmed Tahir Ağa'ya yaptırılmış barok tarzındaki câmidir. Mîmârî tarzına bulunduğu mekân göz önüne alınarak karar verilmiştir. Bu özel tarzı ve yapımında kullanılan malzemeler nedeniyle Bizans kiliselerini anımsatır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Cami</span> İstanbulda bir cami

Yeni Cami ya da Valide Sultan Camii, İstanbul'da 1597 yılında Sultan III. Murad'ın eşi Safiye Sultan'ın emriyle temeli atılan ve 1665'te zamanın padişahı IV. Mehmed'in annesi Turhan Hatice Sultan'ın büyük çabaları ve bağışlarıyla tamamlanıp ibadete açılan camidir.

<span class="mw-page-title-main">Hasköy, Beyoğlu</span>

Hasköy, İstanbul ilinin Beyoğlu ilçesine bağlı, Haliç kıyısında bir semt.

<span class="mw-page-title-main">Otakçılar, Eyüpsultan</span>

Otakçılar, İstanbul ilinin Eyüpsultan ilçesi hudutlarına dahil olan Defterdar Mahallesi'ne bağlı ve Haliç Köprüsü'nün kenarında bir semttir. Tarihi evleri, karakolu ve tarihi mezarlıklarıyla ünlüdür. Semtin en önemli eserlerinden biri de Fethi Çelebi Camii'dir.

Hatice Sultan IV. Mehmed'ın ve Emetullah Rabia Gülnuş Sultan'ın kızıdır. II. Süleyman ile II. Ahmed'ın yeğenı, II. Mustafa ile III. Ahmet'ın ablası ve I. Mahmut'ın halasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Saliha Sultan Çeşmesi</span>

Azapkapı Saliha Sultan Çeşmesi, İstanbul Azapkapı'da Lale Devri sonrasında I. Mahmud'un annesi Saliha Sultan tarafından yaptırılan çeşme. Sokollu Mehmet Paşa Camii, Saliha Sultan Sıbyan Mektebi ve Yeşildirek Hamamı ile beraber bir külliye oluşturması için tasarlanmıştır. Tarihsel süreç içerisinde çeşitli koruma ve düzenlemelere uğramıştır. İlk olarak 1953 yılında geniş kapsamlı bir şekilde restore edilen çeşme, son olarak da 2005 yılında onarılmıştır. Çeşmenin bir "meydan çeşmesi" olma özelliğini kaybetmesinde kent içindeki konumunun ve yaşanan yoğun trafiğin etkisi büyüktür. Meydan çeşmesi özelliğini kaybetmesi, görsel anlamdaki algısını da değiştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Beşir Ağa Külliyesi</span> Tarihi

Beşir Ağa Külliyesi, Dar'üs-sa'âde Ağası Hacı Beşir Ağa tarafından (1744-1745) tarihlerinde yaptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rüşdiye</span>

Rüşdiye, Mekteb-i Rüşdî, 1839'da ilân edilen Tanzimat Fermanı sonrasında Osmanlı Devleti'nde açılan ortaöğretim kurumudur.

Şah Sultan, Osmanlı Padişahı III. Mustafa'nın kızı, III. Selim'in üvey kız kardeşiydi.

<span class="mw-page-title-main">Üsküplü Yahya Efendi Sıbyan Mektebi</span> Osmanlıda eğitim kurumu

Üsküplü Yahya Efendi Sıbyan Mektebi, İstanbul ilinin Fatih ilçesindeki Küçükayasofya mahallesinde, Kadırga Limanı Caddesi üzerinde bulunan sıbyan mektebidir. II. Bayezid dönemi devlet adamlarından Üsküplü Yahya Paşa tarafından 1506'da yaptırıldı. 2 katlı olup kesme taştan yapılmıştır. Uzun yıllar harap vaziyette ve kullanılmayan yapı 2016 yılında Fatih Belediyesi tarafından restore edildi. Günümüzde hediyelik eşya ürünlerinin satıldığı mağaza olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed El-Ensari Türbesi</span> İstanbulda tarihî yapı

Muhammed El-Ensari Türbesi, İstanbul ili Fatih ilçesi Ayvansaray mahallesi, Haliç sahil yolu üzerinde Muhammed El-Ensari'nin mezarının bulunduğu türbedir. İstanbul'un fethi için düzenlenen Arap seferine Medine'den gelerek katılmış ve öldüğü yerde türbe inşa edilmiştir. Ebu Eyyûb el-Ensarî'nin arkadaşı olduğu rivayet edilir. Türbenin bulunduğu yer "Babul Ensari", "Ensar Dede" ve "Parmakkapı" olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Hafize Hanım Çeşmesi</span> İstanbulda çeşme

Hafize Hanım Çeşmesi, İstanbul ilinin Fatih ilçesi Ayvansaray mahallesinde bulunan Fetih sonrası Osmanlı dönemi çeşmedir. Bekir Efendi Validesi Çeşmesi olarak da bilinir. Yusuf Şucaeddin Camii kıble duvarındadır. Haliç sahil yolu yapım çalışmaları öncesinde Balat Vapur İskelesi sokağı üzerindeydi. Günümüzde sokağın ortadan kalkmasıyla cami bahçesi içinde kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Balat Çeşmesi</span> İstanbulda çeşme

Yusuf Şucaeddin Camii Çeşmesi ya da Balat Çeşmesi, İstanbul ilinin Fatih ilçesi Ayvansaray mahallesinde bulunan Osmanlı dönemi çeşmedir. 1980'li yıllardaki Haliç sahil yolu çalışmaları sonrası Yusuf Şucaeddin Camii bahçesi içinde kalmıştır. Kesme küfeki taşından yapılmış ve altıgen şeklindedir. Büyük bir haznesi ve 4 cephesinde birer çeşme bulunur. Üzeri kurşun ile kaplıdır. Ayna taşı yerinde mermer levha vardır. Sadece bir çeşmenin suyu akmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ayvansaray İskelesi</span> İstanbul, Fatihte bir iskele

Ayvansaray İskelesi, Haliç'in güney kıyısındaki iskelelerden biridir. Ahşap olan yapının üzeri kiremit ile örtülüdür. Yapı, korunması gerekli kültür varlığı olarak tescillidir. Şehir Hatları'nın Eyüpsultan-Sütlüce-Ayvansaray-Hasköy-Balat-Fener-Kasımpaşa-Karaköy-Üsküdar iskelelerine uğrayan Haliç hattı tarifeli seferlerinde kullanılmaktadır. İskele ile tramvay hattının Ayvansaray istasyonuna ulaşılabilir.

Balat İskelesi, Haliç'in güney kıyısındaki iskelelerden biridir. Ahşap olan yapının üzeri kiremit ile örtülüdür. Yapı, korunması gerekli kültür varlığı olarak tescillidir. Şehir Hatları'nın Eyüpsultan-Sütlüce-Ayvansaray-Hasköy-Balat-Fener-Kasımpaşa-Karaköy-Üsküdar iskelelerine uğrayan Haliç hattı tarifeli seferlerinde kullanılmaktadır. İskele ile tramvay hattının Balat istasyonuna ulaşılabilir.

<span class="mw-page-title-main">İvaz Efendi Çeşmesi</span> İstanbulda tarihi çeşme

İvaz Efendi Çeşmesi ya da Mimar Mustafa Ağa Çeşmesi, İstanbul ili Fatih ilçesi Ayvansaray mahallesinde tarihi meydan çeşmesidir. İvaz Efendi Camii önündeki meydandadır. Kesme küfeki taşından yapılmış olup kitabesizdir. Suyu akmamaktadır. Altıgen biçimindeki yapısıyla İstanbul çeşmeleri arasında tektir. Ivaz Efendi tarafından caminin yanı sıra medrese, sıbyan mektebi ve çeşme de yaptırılmış ancak günümüze yalnızca cami ve çeşme ulaşabilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Eğrikapı Çeşmesi</span> İstanbulda tarihi çeşme

Eğrikapı Çeşmesi, İstanbul ili Fatih ilçesi Ayvansaray mahallesindeki tarihi çeşmedir. Eğri Kapı karşısındadır. Teknesi yol kotu altında kalmıştır. Suyu akmamaktadır. Üzerinde bardaklık bulunan çeşme klasik çeşme mimarisinin özelliklerini taşır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.