İçeriğe atla

Hatem i Tai

Urduca bir Divan'da tasvir edilen Hatim Al-Tayyi

Hatem al-Tai (Arapça حاتم الطائي, Tayyi boyundan Hatim ; ölümü 578), tam adı Ḥātim bin ʿAbd Allah bin Saʿd aṭ-Ṭā'yyī. Tai Orta Çağ anonim Binbir Gece Masallarının kahramanıdır.

Tai Arabistan'ın Tayy kabilesinin yöneticisidir, şehzade ve şairdir. "Hatim'den daha cömert" ifadesi ile Araplarda cömertlik erkeklik için rol modeldir.[1] Hatim'in hikâyeleri, Hatimtai (हातिमताई) olarak bilindiği Kuzey Hindistan ve Pakistan'da da popülerdir.

Biyografi

Al-Tai, günümüzün Suudi Arabistanının Ha'ilşehrinde yaşadı ve Muhammed'e atfedilen bazı hadislerde kendisinden bahsedildi.[2] Mezarı Binbir Gece Masallarında anlatılır.[3] MS 578'de[4] ölmüş ve Ha'il, Tuwarin'e gömülmüştür. Adı 'Hatem' Arapçada “kara karga ” anlamına geliyor.[1]

Tuvarin'deki Saray

Tai adı İranlı şair Saadinin Bostan'ında da geçmektedir.[5] Gülistan adlı eserinde şöyle yazar: "Hatim Taï artık yok ama onun yüce adı sonsuza dek erdemiyle ünlü kalacak. Malınızın ondalığını sadaka olarak dağıtın; çünkü çiftçi asmanın cıvıl cıvıl dallarını kestiğinde üzümler çoğalır".[6]

Çeşitli kitap ve öykülerdeki efsanelere göre, Ta'i bugünkü Ha'il bölgesinde ünlü bir şahsiyetti ve aynı zamanda Orta Doğu'nun geri kalanının yanı sıra Hindistan Yarımadası'nda da tanınmıştır. Arapça, Farsça, Urduca, Türkçe, Hintçe, Keşmirce ve diğer çeşitli dillerde birçok kitap, film ve TV dizisinde yer aldı.

17. yüzyıl oryantalisti D'Herbelot'a göre mezarı Arabistan'da Anvarz adlı küçük bir köyde bulunuyordu.[7]

Çalışmalar

Şiirler:

  • Açgözlülük Üzerine Hatem Tai tarafından[8]

Hatem-Tai Destanı

Kıssa-yı-Hatem-tai veya Destan-ı-Hatem-tai (داستانِ حاتم طائی), Hindistan alt kıtasında çok popülerdir. Hatem'in yedi fantastik macerasını anlatan bu hikâyeden yola çıkarak Hatim hakkında birçok film yapılmıştır.

Hikâyeyle ilgili kitaplar genellikle onun soyu ve karakterini anlatan kısa bir girişten oluşur ve Hüsn Banu (حسن بانو) adlı güzel ve zengin bir kadının hepsine de doğru cevap almak şartıyla evlenmek üzere sorduğu yedi bilmeceye dayanan yedi bölümü anlatır.[9] Bilmeceler şunlardır:

  1. "Bir kere gördüğüm şeyi ikinci kez özlüyorum."
  2. "İyilik yap ve onu suların üzerine at."
  3. 'Kötülük yapma; eğer yaparsan, böyle biriyle tanışırsın.
  4. "Doğruyu söyleyen kişi her zaman sakindir."
  5. " Nida Dağı'nın hesabını getirsin."
  6. "Ördek yumurtası büyüklüğünde bir inci çıkarsın."
  7. "Bırakın da Badgard banyosuyla ilgili bir açıklama getirsin."

Ona âşık olan ancak cevap bulamayan bir kral, tesadüfen tanıştığı cömert Hatemtay'a her şeyi anlatır. Hatim, cevapları bulma ve kralın onunla evlenmesine yardım etme görevini üstlenir.

filmler

  • Hatemtai, 1929 yapımı bir Hint filmi.
  • Hatemtai, 1933 yapımı bir Hint filmi.
  • Hatimtai, 1947 yapımı bir Hint filmi.
  • Hatimtai Ki Beti, 1955 yapımı bir Hint filmi.
  • Sakhi Hatim, 1955 yapımı bir Hint filmi.
  • Homi Wadia'nın yönettiği Hatim Tai (1956)
  • Shan-E-Hatim, 1958 yapımı bir Hint filmi.
  • Hatimtay'ın Oğlu, 1965 yapımı bir Hint filmi.
  • Babubhai Mistry'nin yönettiği Saat Sawal (1971)
  • Babubhai Mistry'nin yönettiği Hatim Tai (1990)

TV dizisi

  • Dastaan-e-Hatimtai - DD National'da yayınlanan bir Hint TV Dizisi.[10]
  • Hatim - 2003-04'te Star Plus'ta yayınlanan bir Hint Dizisi
  • Hatim'in Maceraları - Life Üzerine Bir 2013 Hint Dizisi OK

Ayrıca bakınız

  • Ka'b İbn Mama

Kaynakça

  1. ^ a b The Arabian Nights: Tales from a Thousand and One Nights. 26 Ağustos 2009. ISBN 9780307417015. 23 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2023. 
  2. ^ Islam: Questions And Answers - The Heart Softeners (Part 1) (İngilizce). MSA Publication Limited. 21 Aralık 2003. ss. 81-82. ISBN 9781861793287.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  3. ^ E.J. Brill's First Encyclopaedia of Islam 1913-1936. E. J. Brill. 1987. s. 290. ISBN 9789004082656.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  4. ^ Kitab al-Aghani by Abu al-Faraj al-Isfahani
  5. ^ The Bustan of Sadi, tr. by A. Hart Edwards, 1911, http://www.sacred-texts.com/isl/bus/bus06.htm 20 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  6. ^ http://www.sacred-texts.com/isl/arp/arp159.htm 23 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. HATIM TAI, THE GENEROUS ARAB CHIEF
  7. ^ Persian Portraits: A Sketch of Persian History, Literature and Politics. B. Quaritch. 1887. s. 132. Erişim tarihi: 13 Aralık 2013.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  8. ^ Arabian Poetry, by W. A. Clouston, 1881, http://www.sacred-texts.com/isl/arp/arp028.htm#page_99 22 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  9. ^ Persian Portraits: A Sketch of Persian History, Literature and Politics by F. F. Arbuthnot
  10. ^ "PVR to release animation film Adventures of Sinbad". Indian Express. 18 Ocak 2013. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Konuyla ilgili yayınlar

  • Binbir Gece Masallarında Hatim'in Hikâyesi (modern haliyle MS 800–900).
  • Duncan Forbes'in yazdığı Hatim Tai'nin Maceraları (Qissa-e-Hatim Tai, 1824 Farsça bir el yazmasından).
  • İkinci Darwesh'in Bagh-o-Bahar veya Qissa Chahar Darvesh'teki Maceraları, Mir Amman of Delhi, Urduca 1804, çeviren Duncan Forbes
  • Edward FitzGerald (1809–1883), Omar Khayyam'ın Rubaiyat çevirilerinde Hatim Tai'den bahseder. Fitzgerald'ın ilk baskısındaki dörtlük IX'a bakın:
  • Arapça, Farsça, Urduca, Hintçe vb. dillerde yazılmış ve çevrilmiş birçok kitap.
  • Prema Pirasuram tarafından Tamil dilinde Hatem Tai

Dış bağlantılar

  •  Arabic Wikisource has original text related to this article: Hatem al-Tai

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türkçe</span> Türk halkının Oğuz Türkçesi dili

Türkçe ya da Türk dili, Güneydoğu Avrupa ve Batı Asya'da konuşulan, Türk dilleri dil ailesine ait sondan eklemeli bir dildir. Türk dilleri ailesinin Oğuz dilleri grubundan bir Batı Oğuz dili olan Osmanlı Türkçesinin devamını oluşturur. Dil, başta Türkiye olmak üzere Balkanlar, Ege Adaları, Kıbrıs ve Orta Doğu'yu kapsayan eski Osmanlı İmparatorluğu coğrafyasında konuşulur. Ethnologue'a göre Türkçe, yaklaşık 90 milyon konuşanı ile dünyada en çok konuşulan 18. dildir. Türkçe, Türkiye, Kuzey Kıbrıs ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nde ulusal resmî dil statüsüne sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Farsça</span> Bir batı İran dili

Farsça ya da Persçe, Hint-Avrupa dillerinin İran dilleri koluna ait bir batı İran dilidir. Başta İran olmak üzere, kuzeyde Rusya ve Azerbaycan, doğuda Afganistan ve Tacikistan, Orta Asya'da Özbekistan ve Basra Körfezi üzerinde Kuveyt ve Irak gibi ülkelerde 100 milyonun üzerinde kişi tarafından konuşulmaktadır. Antik Pers halkının konuştuğu dilden türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmedîlik</span> dinî hareket

Ahmedîlik veya resmî olarak Müslüman Ahmediye Cemaati, Mirza Gulâm Ahmed tarafından Hindistan'ın Pencap eyâleti sınırlarında kalan Kadıyan kasabasında kurulan dinî hareket.

<span class="mw-page-title-main">Zülkarneyn</span> Kuranda adı geçen bir karakter

Zülkarneyn, ; Birebir çeviri ile İki Boynuzlu), Kuran'ın Kehf Suresi, 83–101 ayetlerinde doğuya ve batıya seyahat eden bir topluluk ile Ye'cüc ve Me'cüc arasına set çeken kimse olarak sunulur. Kuran, başka yerlerde Yecüc ve Mecüc'ün bariyerin arkasından çıkışını dünyanın sonu, bazı yazarlar ise onların bir gece ansızın Allah tarafından yok edilmelerini Kıyametin başlangıcı olarak sundular. Zülkarneyn kelimesi Arapçadır. Zü, (e)l ve karneyn kelimelerinin birleşmesinden meydana gelmiştir. Zü, ''sahip ve mâlik'' demektir. Karn ise ''boynuz, perçem, tepe, zaman, güneş'' anlamlarına gelir. Karneyn sözcüğü, karn'ın tesniyesi, yani iki tanesi demektir. Buna göre Zülkarneyn kelimesi, "iki boynuz sahibi" şeklinde tercüme edilir.

<span class="mw-page-title-main">Hayvan kurbanı</span>

Hayvan kurbanı, dini anlamda bir tanrıyı yatıştırmak veya iyiliğini sürdürmek için bir veya daha fazla hayvanın ritüel olarak öldürülmesi ve sunulmasıdır. Geç Antik Çağ'da Hristiyanlığın yayılmasına kadar Avrupa ve Eski Yakın Doğu'da hayvan kurban etme yaygındı ve bugün bazı kültürlerde veya dinlerde devam ediyor. Kurban ritüeli bazı kültürlerde insanların kurban edilmesini kapsıyordu ve muhtemelen tarih içerisinde hayvan kurbanı ile yer değiştirmişti.

<span class="mw-page-title-main">Seyyid Kutub</span> Mısırlı İslamcı ideolog ve komplo teorisyeni

Seyyid İbrahim Hüseyin Kutub, kısaca Seyyid Kutub, Mısır merkezli Müslüman Kardeşler hareketinde etkin rol oynamış ve aynı zamanda fikirleriyle birçok İslamcı grubu etkilemiş köktendinci yazar ve ideolog. 1950 ve 1960'larda Müslüman Kardeşler hareketinin önde gelen isimlerinden biri oldu. 1966'da Mısır Devlet Başkanı Cemal Abdünnâsır'a suikast planlamaktan suçlu bulundu ve idam edildi. El-Kaide ve IŞİD gibi küresel cihatçı örgütlerin ideolojik köklerinin temelini oluşturan Selefi cihatçılığın babası olarak kabul ediliyor.

<span class="mw-page-title-main">Binbir Gece Masalları</span> Orta Doğu kökenli fantastik edebî eser

Binbir Gece Masalları, Orta Çağ'da kaleme alınmış olan Orta Doğu kökenli edebi eserdir. Prenses Şehrazad'ın hükümdar kocası Şehriyar'a anlattığı hikâyelerden oluşur. Arapçaya çevrildikten sonra yayılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Süleyman</span> Yahudi kral

Süleyman, Tanah ve Eski Ahit'e göre eski İsrail hükümdarı ve Kral Davut'un oğlu ve halefidir. Birleştirilmiş İsrail ve Yahuda'nın sondan bir önceki hükümdarı olarak tanımlanır. Süleyman'ın hükümdarlığının varsayılan tarihleri MÖ 970-931 arasındadır. Ölümünden sonra oğlu ve halefi Rehav'am kuzey kabilelerine karşı sert bir politika benimseyecek ve sonunda İsrailoğullarının kuzeydeki İsrail Krallığı ile güneydeki Yehuda Krallığı arasında bölünmesine yol açacaktır. Bölünmenin ardından onun soyundan gelenler Yahuda'yı tek başlarına yönetti.

<span class="mw-page-title-main">Füruğ Ferruhzad</span> İranlı şair, yazar, oyuncu, yönetmen ve ressam

Füruğ Ferruhzad, İranlı şair, yazar, oyuncu, yönetmen, ressam. 20. yüzyılda İran'da yetişmiş en önemli şairlerdendir.

<span class="mw-page-title-main">Bahamut</span>

Bahamut, , Zekeriya el-Kazvini'ye göre, dünyanın yapısını destekleyen, derinlerde yatan bir canavardır.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim</span> Yahudilik, Hristiyanlık ve İslamın müştereken kabul ettiği peygamber, bu dinlerin ortak atası

İbrahim, Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam gibi İbrahimî dinlerin ortak atasıdır. Yahudilikte, Yahudiler ile Tanrı arasındaki özel ilişkinin kurucu babası, Hristiyanlıkta, Yahudi ya da Yahudi olmayan tüm inananların ruhsal atası, İslam'da ise Adem ile başlayan ve Muhammed'de sona eren peygamberler zincirinin bir halkasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî</span> Türk tasavvuf âlimi ve şair (1207–1273)

Mevlânâ Celâleddin-i Rûmî, Celâleddin Muhammed Rumi, ayrıca Celaleddin Muhammed Belhî veya yaygın adlarıyla Mevlânâ veya Rumi, 13. yüzyılda Anadolu'da yaşamış bir Fars tasavvufçu, ilahiyatçı ve Sufi bir mistik şairdir. Mevlana'nın etkisi ulusal sınırları ve etnik ayrımları aşar: onun manevi mirası son yedi yüzyıldır İranlılar, Tacikler, Türkler, Yunanlar, Peştunlar, Orta Asya ve Hint Yarımadası Müslümanları tarafından büyük ölçüde takdir edilmektedir. Şiirleri dünya dillerinin çoğuna geniş çapta çevrilmiş ve çeşitli biçimlere aktarılmıştır. Mevlana, Amerika Birleşik Devletleri'nde "en popüler şair" ve "en çok satan şair" olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İslam'ın Altın Çağı</span> 8. ilâ 15. yüzyıllar arasında İslam dünyasının bilimsel, teknolojik ve kültürel olarak zirvede olduğu dönem

İslam'ın Altın Çağı veya İslam Rönesansı, tarihsel olarak Orta Çağ'da, Abbâsîler döneminde 8. yüzyılın ortalarında başlayan ve 15. yüzyılın sonlarına kadar devam eden, İslâm dünyasının çoğunun bilimsel, ekonomik, kültürel, sanatsal, siyasi ve dinî yönlerden zirvede olduğu dönemi ifade eder. Abbâsîler devrinde, Hârûnürreşîd tarafından Bağdat'ta Beytülhikme adında büyük bir bilim merkezinin kurulması ile başlayan bu dönemin, Moğolların 1258'de Bağdat'ı kuşatıp yağmalaması ve böylelikle Abbâsî Hâlifeliği'nin yıkılması ile son bulduğu şeklinde genel bir kabul vardır. Ancak bazı kaynaklarda bu dönemin 14. yüzyıla kadar, bazı kaynaklarda da 15. yüzyıla, hatta 16. yüzyıla kadar sürdüğü ifade edilir.

<span class="mw-page-title-main">Malala Yusufzay</span> Pakistanlı aktivist ve Nobel Ödülünün en genç sahibi

Malala Yousafzai, Pakistanlı bir kadın eğitim aktivisti ve aynı zamanda 2014 Nobel Barış Ödülü sahibi. 17 yaşındayken, Nobel Ödülü alan en genç ve ikinci Pakistanlı ve ilk Peştundur. İnsan hakları savunuculuğuyla, özellikle de Taliban Pakistan'ının zaman zaman kızların okula gitmesini yasakladığı anavatanı Swat'ta kadın ve çocukların eğitim almasını savunmasıyla tanınır. 11 yaşından itibaren kız çocuklarının eğitim hakkını savunmaya başlamıştır. Savunuculuğu uluslararası bir harekete dönüşmüş ve eski Başbakan Şahid Hakan Abbasi'ye göre Pakistan'ın "en önde gelen vatandaşı" olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kaf Dağı</span> Mitolojik bir yer

Kaf Dağı veya Kafkuh veya olarak da bilinen veya aynı zamanda Farsça Koh-Kaf ve Kuh-i-Kaf veya Kuh-e Kaf olarak da yazılabilen popüler Orta Doğu mitolojisinde efsanevi bir dağdır. İslam mitolojisinde Kaf Dağı'nın cinlerin yurdu olduğu ve Tanrı tarafından parlak zümrütten yapıldığı söylenir.

İslam kültürü ve Müslüman kültürü, tarihsel olarak Müslümanlar için ortak olan kültürel ögelere atıfta bulunulur. Râşidîn Halifeliğinden erken Emevîler dönemine ve Abbâsîlerin ilk dönemlerine kadar Müslüman kültürünün erken biçimleri ağırlıklı olarak Arap, Bizans, Pers ve Levantendi. İslâm imparatorluklarının hızla genişlemesiyle Müslüman kültürü, Fars, Mısır, Kafkas, Türk, Moğol, Hint, Bangladeş, Pakistan, Malay, Somali, Berberi, Endonezya ve Moro kültürlerini çok etkilemiştir.

Thomas Holland, Klasik Antik Çağ, Orta Çağ ve İslam'ın kökenleri gibi konularda en çok satan kitaplar yayınlayan bir İngiliz yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Wendy Doniger</span>

Wendy Doniger O'Flaherty, profesyonel kariyeri elli yılı aşan Amerikalı bir indologist. Sanskritçe ve Hint metin gelenekleri uzmanı olarak, başlıca çalışmaları arasında 'Hindular: Alternatif Bir Tarih'; Şiva Mitolojisinde Çilecilik ve Erotizm ; Hindu Mitleri: Bir Kaynak Kitap ; Hindu Mitolojisinde Kötülüğün Kökenleri ; Kadınlar, Androgynes ve Diğer Efsanevi Canavarlar ; ve Rig Veda: Bir Antoloji, Sanskritçeden Çevrilmiş 108 İlahi. Chicago Üniversitesi'nde Dinler Tarihi alanında Mircea Eliade Seçkin Hizmet Profesörüdür ve 1978'den beri orada ders vermektedir 1998'de Asya Araştırmaları Derneği'nin başkanlığını yapmıştır

<span class="mw-page-title-main">Zar Amir-Ebrahimi</span>

Zehra Amir Ebrahimi, profesyonel olarak Zar Amir Ebrahimi (

Ca'fer bin Yahya el-Bermeki (767–803), Abbasiler döneminde Fars asıllı devlet adamı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.