İçeriğe atla

Hatalı başkahraman

Hatalı başkahraman, kurguda, romanın konusunun daha sarsıcı ve unutulmaz olabilmesi için, izleyicileri önyargılarla kandırarak yapılan edebî bir tekniktir. Bu teknikte bir karakter kurgu boyunca izleyiciye başkahramanmış gibi gösterilir ve sonradan aslında öyle olmadığı anlaşılır. Başlangıçta izleyici tarafından, sunulan karakter kurgunun ana karakteri sanılır ve ilerleyen kısımlarda genellikle bu yaratılan karakter öldürülerek (şok yaratabilmek veya kurguda kırılma noktası oluşturabilmek için) aslında bu yaratılan karakterin başkahraman olmadığı gösterilir. Bazen de yaratılan karakterler arasında sadece rolleri değişerek şaşırtma yapılabilir. Kurgu da ilk başta başkahraman sayılan kişi daha önemsiz bir role düşer ve kurgudan ayrılır ya da daha etkili bir şaşırtmayla öncesinde baş kahraman sanılan kişi sonrasında izleyicinin karşısına baş düşman olarak çıkartılabilir.

Birden fazla kahramanı olan kurgularda özellikle hikâyenin ilerleyen kısımlarında kahramanlardan birisinin ölmesi hatalı başkahraman yaratma tekniği ile aynı şey değildir. Bu teknikte izleyiciyi şaşırtma esastır ve izleyici bir karakterin esas görevine yoğunlaşmışken genellikle daha öncesinde çok da ortaya çıkmamış başka bir karakterle rol değiştirmesi sayesinde seyirciyi yanıltma amaçlanır.

Filmlerde

Filmlerde değişik teknikler kullanılarak bir karakter başkahramanmış gibi gösterilebilir. Mesela star gücü çok etkili bir yöntemdir. Seyirciler genellikle filmdeki en büyük ismin en önemli rolü oynayacağına inanırlar. Yakın çekimlerin bolluğu da seyircinin bilinçaltında hatalı başkahraman yaratabilmek için kullanılan metotlardan biridir. Genellikle filmin yıldızı diğer oyunculardan daha uzun ömürlü ve daha fazla yakın çekim alan kişi olacaktır. Fakat bu metot filmin sonlarına kadar nadiren devam eder. Bu yöntemlere alternatif olarak, hatalı başkahraman seyircilere, asıl kahramanların yaşadıklarını anlatan kişi olarak da seçilebilir.

  • Hatalı başkahramanın en önemli örneği Janet Leigh'ın Alfred Hitchcock'un Sapık filmde Marion Crane rolüyle ana karaktermiş gibi filme başlaması verilebilir. Filmin akışında Marion'un ölümüyle meydana gelen cinayet, Bates karakterinin başına kötü adam olabilmesi için çok daha beklenmedik ve şok edici gelişmeler sarar. Hitchcock, Janet Leigh ile hatalı başkahraman olarak başlayan ilk sahnelerin etkisini hissettiğinden dolayı, filmin tiyatro gösterimlerinde, tiyatro sahiplerine "geç giriş kabul edilmez" politikasını uygulamalarını mecbur etti.[1]
  • Sapık filmiyle aynı yıl çıkan, Michelangelo Antonioni'nin Macera isimli filmi başlangıçta Anna karakterini baş karakter olarak verdi. Anna sevgilisi Sandro ile birlikte birkaç arkadaşını da yanlarına alarak yat turuna çıkarlar ve daha filmin 25. dakikasında hatalı başkahraman olan Anna kaybolur. Filmin bu noktasında seyircinin dikkati Anna'nın başına gelenleri bulmasında Sandro'ya yardımcı olan Claudia karakterine kayar. Sandro bu çelişkili seyahatte Claudia'ya karşı bir şeyler hissetmeye başlar ve zamanla kurtarma çalışmalarından ilgisizleşerek kendi dünyalarına dönen arkadaşlarının da etkisiyle başlangıçta ana karakter olarak verilen Anna'nın esrarengiz kayboluşunun sebebi hiçbir zaman çözülmez. Film ana karakteri kurtarmadığından veya kaybolmasındaki sır perdesini çözmediğinden dolayı Anna karakteri hatalı başkahramandır.

Edebiyatta

Televizyonda

HBO'nun 2011 yılında izleyiciye sunduğu George R.R. Martin'in "Buz ve Ateşin Şarkısı" kitabından uyarlanan Game of Thrones dizisinde Stark Hanesi'nin başı Eddard "Ned" Stark ilk sezon boyunca seyirciye ana karakter gibi sunulduktan sonra sezon finalinde çocuk-kral Joffrey Baratheon'un ani karar değişikliği sonucunda karakter ölür ve hikâyeden çıkarılır.

Kaynakça

  1. ^ Leigh, Janet. Psycho : Behind the Scenes of the Classic Thriller. Harmony Press, 1995. ISBN 0-517-70112-X.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Alfred Hitchcock</span> İngiliz film yönetmeni (1899 – 1980)

Sir Alfred Joseph Hitchcock CBE, Birleşik Krallık doğumlu Amerikalı gerilim filmleri yönetmenidir. Londra'da dünyaya gelen ve mühendislik eğitimi gören Hitchcock; Psycho, North by Northwest, Vertigo, Rear Window ve The Birds gibi klasikleşmiş filmleriyle tanınır. Tüm zamanların en iyi yönetmenlerinden biri olarak kabul edilir. Gerilim ve cinayet filmleri ustasının 70'e yakın filmi mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Senaryo</span> Tiyatro oyunu, piyes, film, dizi vb. eserlerin sahnelerini ve akışını gösteren yazılı metinler

Senaryo Tiyatro oyunu, piyes, dizi, film, video oyunu gibi eserlerin sahnelerini ve akışını gösteren yazılı metinlere verilen isimdir.

Film, hareketli resimlerin seri şekilde gösterilmesi ile ortaya çıkan bir yapıttır. Filmler, gerçek insan ve objelerin kamerayla kayıt edilmesiyle veya animasyon teknikleri, özel efektler gibi teknikler ile her iki unsurun yaratılmasıyla ortaya çıkar. Filmlerde bir seri tekil çerçeveler oluşturulur ancak bu çerçeveler ardışık ve hızlıca gösterildiğinde, optik illüzyon oluşur ve bu optik illüzyon izleyicinin, sırayla hızla izlenen ayrı çerçeveler arasındaki sürekli hareketi algılamasına neden olur. Film yapım süreci hem bir sanat hem de bir endüstridir. Sinematografinin kısaltması olan "sinema" kelimesi genellikle film yapımcılığını, film endüstrisini ve ilgili sanatları ifade etmek için kullanılır.

Kinoglaz Manifestosu Sine-göz olarak da bilinen sinema kuramıdır.

<span class="mw-page-title-main">Laurence Olivier</span> İngiliz yapımcı, yönetmen, oyuncu (1907–1989)

Laurence Kerr Olivier, Baron Olivier, Oscar, Altın Küre, BAFTA ve dört Emmy ödüllü İngiliz tiyatro ve sinema yönetmeni, oyuncusu ve yapımcısı. Birçok kişi tarafından Anglofon dünyada, 20. yüzyılın en büyük oyuncusu olarak kabul edilmektedir.

Avrupa Avantgarde Sineması, özellikle iki dünya savaşı arasındaki dönemde, Avrupa sinemasında etkili olan bir dizi akıma verilen toplu isimdir.

<i>Sapık</i> (film, 1960)

Sapık, Alfred Hitchcock tarafından çekilen, senaryosu Joseph Stefano tarafından psikozlu bir katili hakkında yazılan 1960 tarihli korku ve gerilim filmidir. Film, Robert Bloch'un Wisconsinli katil Ed Gein'nin suçlarından esinlenerek yazdığı aynı adlı romanından uyarlanmıştır. Film, bir sekreter olan Marion Crane ve yalnız yaşayan bir motel sahibi Norman Bates arasındaki karşılaşmayı anlatır. Film Türkiye'de 24 Ocak 1965'te gösterime girmiştir.

<i>Yabancı</i> (film, 1978) 1978 tarihli ABD yapımı bağımsız korku filmidir.

Yabancı veya Halloween: Yabancı, 1978 tarihli ABD yapımı bağımsız korku filmidir. John Carpenter'ın Debra Hill ile birlikte yazdıp tek başına yönettiği filmin başrollerinde Donald Pleasence ve Jamie Lee Curtis vardır. Film, kurgusal bir ortabatı kasabası olan Haddonfield, Illinois'de geçer. Bir cadılar bayramı gecesi altı yaşındaki Michael Myers ablasını öldürür. 15 yıl sonra kaldığı ruh ve sinir hastalıkları hastanesinden kaçar ve evine dönerek Laurie Strode adlı genç kızı gizlice takip eder. Michael'ın psikiyatristi Dr. Sam Loomis, Michael'ın niyetini anlayarak peşinden Haddonfield'a gider.

<i>Ölüm Kararı</i> (film, 1948) Alfred Hitchcockın 1948 tarihli psikolojik gerilim türünde filmi

Ölüm Kararı 1948 ABD yapımı psikolojik gerilim filmidir. Özgün adı Rope tur. (İngilizce: İp, sicim)

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nde sinema</span>

Sovyetler Birliği'nde sinema veya Sovyet sineması veya Devrim sineması diye Sovyetler Birliği'nde üretilen sinema filmleri adlandırılır.

Önceden ima etme veya diğer adıyla önseme, bir romanda ya da filmde, olacak hakkında okur ya da izleyiciye önceden bazı ipuçları verme, anlatım tekniğidir.

<span class="mw-page-title-main">Güvenilmez anlatıcı</span>

Güvenilmez anlatıcı, edebiyatta, filmlerde ya da tiyatro oyunlarında güvenilirliği ciddi anlamda riskli olan anlatıcı. Terim, 1961 senesinde Wayne C. Booth'un The Rhetoric of Fiction eserinde ortaya çıkmıştır. Bu tarz bir anlatım yöntemi yazar tarafından belirli nedenlerle seçilmiş olabilir. Bu genelde seyirciyi ya da okuyucuyu kandırmak içindir. Bu tarzda anlatıcı genelde birinci şahıs anlatıcıdır. Aynı zamanda üçüncü şahıs anlatıcının da güvenilmez anlatı olarak kullanıldığı olur.

<span class="mw-page-title-main">Tezat karakter</span> zıt karakter

Tezat karakter kurguda, diğer karakterlerin, karakter özelliklerini vurgulayabilmek adına, kendi tezat özelliklerininden sıkça bahsedilen ve diğer karakterlere ters düşen karakter özelliğine denir.

Karakter, bir kişinin, roman, tiyatro veya film gibi anlatı veya etkileyici bir sanat türünde sunum şekline denir. Eski yunanca olan kharaktêr (χαρακτήρ) kelimesinden türeyen kelimenin bu anlamdaki ilk kullanımı İngilizcenin restarasyon döneminde görülmüştür. Özellikle 1749 yılında Henry Fielding'in eseri olan The History of Tom Jones adlı kitapta gözüktükten sonra yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Karakter kelimesinin yaygın bir şekilde kullanımından sonra, "bir oyuncu tarafından oynanan kısmı" duygusu gelişmiştir. Karakter özellikle tiyatro veya sinemada bir oyuncu tarafından canlandırıldığı vakit insana ait olma özelliği içermektedir. Edebiyatda, karakterler, okuyuculara hikâye boyunca, kısımları anlamaları ve temaları düşünebilmeleri için kılavuz olurlar. 18.Yüzyılın sonlarından itibaren karakter ifadesi bir oyuncu tarafından etkili bir kimliğe bürünmeyi tanımlayabilmek için kullanılmıştır. 19.Yüzyıldan itibaren oyuncu ve yazarların karakter yaratmak sanatlarına karakterizasyon ismi verildi.

Psikolojik gerilim, karakterlerin dengesiz duygusal durumlarının gizem ile birlikte sürekli olarak değiştiği bir gerilim türüdür. Gerilim türünün özelliklerini göstermekle birlikte, gizem ve drama türlerini de içinde barındırır. Drama ve gizeme ek olarak, pek çok psikolojik gerilim türü, çoğunlukla psikolojik korku türlerinin en üst sıralarında yer alır.

Psikolojik korku, okuyucuları, izleyicileri veya oyuncuları korkutmak, rahatsız etmek veya germek için zihinsel, duygusal ve psikolojik durumlara dayanan bir korku ve psikolojik kurgu alt grubudur. Bu alt tür sıklıkla psikolojik gerilim türünün ilgili alt türü ile çakışmaktadır; kurgu veya konu ile ilgili gerilim, drama, aksiyon ve dehşeti artırmak ve genel olarak nahoş bir görüntü oluşturmak için çoğunlukla kararsız, güvenilmez veya rahatsız edici psikolojik durumlara sahip gizemli unsurlar ve karakterler kullanmaktadır, böylece rahatsız edici ve gerilimli bir atmosfer oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Televizyonda bilimkurgu</span>

Bilimkurgunun televizyonda ilk ortaya çıkışı, Bilimkurgunun Altın Çağı denilen 1930'lu yılların sonlarıdır. Özel efektler ve diğer prodüksiyon teknikleri, yaratıcılara gerçekliğin kısıtlamalarının sınırlamadığı hayali bir dünyanın yaşayan bir görsel imgesini sunmaya izin verdi.

MacGuffin, kendi içinde sıradan ya da önemsiz gibi görünen ama filmin ya da romanın akışını ya da karakterin motivasyonunu belirleyen obje, unsur ya da olaya denir. Kavram, 1920'li yıllarda senarist Angus MacPhail tarafından icat edilmiş, birlikte pek çok filmde çalıştığı Alfred Hitchcock sayesinde popüler olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kötü adam</span> anlatıda yer alan şeytani karakter

Kötü adam, tarihsel bir anlatıya ya da edebi bir kurguya dayalı çalışmalarda yer alan stok karakterdir. Random House Kısaltılmamış Sözlük, kötü adam için "kötülüğe veya suça karışan veya kendini buna adamış aşırı kötü niyetli bir kişi; bir oyun, roman ya da benzerlerinin olay örgüsünde önemli bir kötü kişiyi oluşturan alçak ya da karakter" olarak tanımlarken Türk Dil Kurumu ise "filmlerde izleyiciye sevimsiz gelen, filmin kahramanıyla çekişme durumunda olan ve sonunda çoğu kez yenilen kimse" olarak tanımlamaktadır.

Plot twist, bir kurgu eserde planda yapılan radikal bir değişiklik içeren edebi tekniktir. Hikâyenin sonuna yakın olduğunda sürpriz son olarak bilinir. İzleyicinin önceki olaylara ilişkin algısını değiştirebilir veya onu farklı bir bağlama yerleştiren yeni bir çatışma ortaya çıkarabilir. İzleyiciyi belli bir duruma hazırlamak amacıyla olay örgüsünün habercisi olarak kulllanılabilir. İzleyiciden bilgi saklama veya belirsiz veya yanlış bilgilerle onu yanıltma gibi olay örgüsünü değiştirmek için kullanılan çeşitli yöntemler vardır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.