Rusça, Hint-Avrupa dil ailesinin Slav dilleri koluna bağlı bir dil. Rusça, Belarus ve Ukrayna dilleri ile yaşayan üç Doğu Slav dilinden biridir. Yaklaşık 260 milyon konuşanı olan Rusça dünyanın en çok konuşulan dillerinden biri olup Rusya, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan, Moldova (Gagavuzya) ile kısmî olarak tanınan Abhazya, Güney Osetya, Transdinyester'de resmî dil statüsündedir. Aynı zamanda Birleşmiş Milletler'in altı resmî dilinden biri ve Uluslararası Uzay İstasyonu'nun İngilizce ile birlikte kullanılan iki dilinden biridir. Orta Asya, Kafkasya, Ukrayna ve kısmen Baltık devletlerinde lingua franca olarak kullanılmaktadır.
Adidas, dünyanın en büyük spor eşyası üreticilerinden birisidir. Adını kurucusu Adolf (Adi) Dassler'den almıştır. Adolf Dassler, 1920'lerde Nürnberg yakınlarındaki Herzogenaurach şehrinde daha sonra Puma'nın kurucusu olan ortağı ve abisi Rudolf Dassler ile ayakkabı üretmeye başlamıştır. 2005 yılında 3,1 milyar Euro'ya İngiliz rakibi Reebok'ı satın alır. 2006 yılı içinde NBA ile resmî forma ve aksesuar üretimi için anlaşma imzalar.
Ayakkabı; ayakların yerle doğrudan temasını keserek yabancı maddelerden ve değişik hava koşullarından koruyan, bunun yanı sıra şıklığı tamamlayan her türlü ayak giyimi'dir. Bot, çizme, sandalet, topuklu, spor ayakkabı, iskarpin gibi pek çok farklı türü vardır. Genelde "taban" adı verilen alt parça ile "saya" denen üst parçadan oluşur. Ayakkabının yer ile temasında dolayı yıprandığı için taban daha dayanıklı ve kalın bir malzeme kullanılarak yapılır. Ayağı saran saya ise deri, kumaş gibi daha ince bir malzemeden yapılır.
Ayak, birçok omurgalıda bulunan anatomik bir yapıdır. Ağırlık taşıyan ve hareket etmeye olanak sağlayan bir uzvun terminal kısmıdır. Ayakları olan birçok hayvanda, ayak, bacağın terminal kısmında, genellikle pençeler veya tırnaklar da dahil olmak üzere bir veya daha fazla segment veya kemikten oluşan ayrı bir organdır.
Çorap, ayağa giyilmesi için üretilen veya örülen giysi. Bir tür ayakkabı veya çizme tipik olarak çorapların üzerine giyilir. Elde ve yuvarlak örme makinesinde örülür. Yuvarlak örgü makineleri iki çeşit olup, tek silindirli ve çift silindirli diye adlandırılırlar. Tek silindirli bilgisayar teknolojisiyle donatılmış makinelerin çorapları piyasada en çok bulunan çorap çeşididir. Bunun sebebi bilgisayarda çizilen desenleri ve bu desenlerin çok renkli olabilmeleridir. Son teknoloji kullanarak çorap örülürken fotoğrafınızı, isminizi, kartvizitinizi desen olarak örmeniz mümkündür.
- “Çorap söküğü”, “başına çorap örmek” gibi çok bilinen deyimlerde geçmektedir.
- Ayağı sıcak tutar.
- Ayağı kirden korur.
- Ayak ile ayakkabı arasında koruyucu katmandır.
Converse, 20. yüzyılın başlarında kurulan bir Amerikan ayakkabı üreticisidir. Converse 2003 yılından itibaren Nike'ın yan kuruluşudur.
Vans, kumaş tipi ayakkabıların Güney Kaliforniya merkezli bir imalatçısıdır. BMX ürünlerinde kullanılabilecek ayakkabıları, skateboarding, sörf gibi alanlarda, daha çok gençlere hitap eden ayakkabılar üretmektedir.
Alaska Atabaskları ya da Alaska Deneleri, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin daha çok içbölgesinde Alaska Interior adı verilen İç Alaska'da birazı da güneyde Pasifik kıyılarında yaşayan ve Na-Dene dillerinin Atabask dilleri grubunun Kuzey Atabask dilleri alt grubundan dilleri konuşan Kuzey Atabasklarından, avcı ve toplayıcı, yarı göçebe, anasoylu, animist ya da şamanist Subarktik yerlisi Kızılderili halkları. Alaska yerlilerinin beş ana kültür grubundan birini oluştururlar. Dil temelinde 11 ayrı halk olarak, Ahtnalar, Denağinalar, Guçinler, Hanlar, Değinaklar, Holikaçuklar, Koyukonlar, Yukarı Kuskokvimler, Aşağı Tananalar, Tanakroslar ve Yukarı Tananalar biçiminde sınıflandırılır. Toplam nüfusları yaklaşık 6.400 kişidir ve ancak çok ufak bir kısmı anadillerini konuşabilmektedir. En çok nüfusa sahip olanlar Koyukonlar ile Guçinlerdir. Siyasi, idari ve kültürel açıdan ABD'deki diğer Atabasklardan ayrılırlar. Kanada'daki aynı alt grupta yer alan Kanada Atabasklarına dilce ve kültürce daha yakındırlar ve Guçinler ile Hanların büyük bir kısmı ile Yukarı Tananaların ufacık bir kısmı Kanada'nın Alaska'ya yakın yörelerinde de yaşarlar. Kuzey, batı ve güneyden Eskimo halklarına, doğudan ise ırkdaşı olan Kanada Atabasklarıyla komşudurlar. Eskimolara komşu olanlar Eskimo kültüründen kısmen etkilenmişlerdir. Rus Alaskası döneminde Ruslarla karşılaşan Alaska Atabaskları içinde en çok Ruslaşanlar Pasifik kıyısındaki Denağinalardır. Ekonomik rahatlamaya 1971 yılında kabul edilen Alaska Yerli Talepleri Çözümleme Yasası (ANCSA) ile kavuşmuşlar ve aynı dönemde dil ve kültürlerini serbest kullanma ve eyaletçe korunma haklarını da elde etmişlerdir. Günümüzde Ahtna ve Denağina haricindeki Alaska Atabasklarının siyasi, ekonomik, yasal ve sosyal savunucusu 1962 yılından beri Tanana Chiefs Conference adlı kâr amacı gütmeyen kabile birliğidir. ABD'deki bütün Amerika yerlileri gibi Alaska Atabasklarının da eğitim, sağlık ve idaresinden ABD İçişleri Bakanlığı bünyesinde Amerika Birleşik Devletleri'nin yönetimine ait Bureau of Indian Affairs dairesi sorumludur.
Kar ayakkabısı, kar üzerinde batmadan rahat yürüyebilmek için dıştan ayakkabı altına kenetlenen ayak giyeceği. Ağırlığı kar yüzeyine yayıp batmamak için ayakkabı boyutundan daha geniş ve delikli olarak tasarlanır. Geleneksel kar ayakkabıları daha çok söğüt, melez ve huş ağacı gibi ağaçların dal ve kabuklarından dar deri kayışlarla örülerek yapılırken, modern tasarımlarda hafif metal, plastik ve sentetik kumaş kullanılabilmektedir. Esnek ve hafif olan kar ayakkabıları rahat manevra yapabilmek için ön ucu yukarı kalkık olarak dizayn edilir. Arktik ve Subarktik bölgeler başta olmak üzere yıllık kar yağışı yoğun olarak görülen yerlerde daha yaygın kullanılır. Tarihöncesinde tekerleğin icadından daha önce bulunduğu düşünülüyor. Etnografik olarak kar ayakkabılarını en yoğun biçimde kullanan yerli halklar, Kuzey Amerika'da Eskimolar ile Kızılderililer, Doğu Sibirya'da ise Çukçiler, Koryaklar ve İtelmenler gibi Çukçi-Kamçatka halklarıdır. Günümüzde geleneksel örme kar ayakkabılarını en yoğun biçimde kullanan yerli halklar Alaska yerlileri ile Kanada Kızılderilileridir. Sportif faaliyet olarak kar ayakkabılı yürüyüş (snowshoeing) Arktik Kış Oyunlarına 1974 yılından beri dahil edilmektedir.
Huş kabuğu, huş (Betula) ağacının bir bıçak yardımıyla floeme bağlı iç kabuğundan kolayca tabaka olarak soyulabilen ve araç gereç yapımında kullanılan dış kabuğu. Güçlü ve suya dayanıklı karton gibi kolayca kesilip bükülen huş kabuğu, tarihöncesi çağlardan beri değerli yapı, kaplama ve yazı malzemesi olarak iş görür ve bugün bile güncelliğini yitirmeden ondan sanat ürünleri oluşturulabilir. Kabukta tıbbi ve kimyasal maddeler bulunur ve betulin gibi bazıları aynı zamanda fungusit olduklarından saklama kaplarında yiyeceğin korunmasına yardımcı olur.
Platform ayakkabı, tabanı normal ayakkabılardan çok daha yüksek olan ayakkabı. Bazı modellerinde taban ve topuk aynı yükseklikteyken, bazılarında topuk tabandan daha yüksektir. Yüksek topuklu, bot, spor ayakkabı gibi pek çok ayakkabı türünün platform modelleri bulunur. Günümüzde yaygın olarak yüksek topuklu ayakkabılarda kullanılır.
Ökçe veya topuk; ayakkabılarda topuk kemiği altına denk gelen, genellikle tabanın diğer kısımların daha yüksek olan kısım. Ökçe ayakkabının dengesini artırmak, giyen kişinin boyunu uzun göstermek veya şıklık amacıyla kullanılır. Zaman zaman ökçe sözcüğü topuğun arka kısmı anlamında kullanılır.
Sandalet, giyicinin ayağına üst kısmından ve bazen topuğundan kayışlarla tutunan, tabandan oluşan açık tip dışarı ayakkabısı. Sandalet ve diğer ayakkabılar arasındaki fark bazen bulanık da olsa, genel anlayış sandaletin ayağın çoğu üst kısmını, özellikle ayak parmaklarını açık bırakmasıdır.
Doğuştan çarpık ayak olarak bilinen tek ya da her iki ayakta görülebilen doğumsal bir deformitedir. Kısaca PEV olarak da bilinir. Etkilenen ayak ya da ayaklar bilekten içeri dönük şekildedir. Tedavi edilmez ise kişi ancak bileğinin üstünde ya da ayağının yan tarafına basarak yürüyebilir. Bununla birlikte tedaviyle hastaların çok büyük çoğunluğu çocukluk döneminin ilk yıllarında düzelir.
Dr. Ignacio V. Ponseti, İspanya'nın Minorka adasında doğan bir ortopedisttir.
Ayakkabı çekeceği ya da bir diğer adıyla kerata ayakkabıyı daha kolay giymeye yarayan araç. Önceleri, ayakkabı çekecekleri hayvan boynuzundan yapılmaktaydı. Günümüzde ise yapımında metal ve ahşap sıklıkla kullanılır. Ayrıca fildişi ya da gümüşten yapılma pahalı çeşitleri de bulunmaktadır.
Ayakkabı bağı bağcıklı ayakkabıların ön tarafında gide gele ayakkabıyı sıkıca ayağa uyduran bağcık ipinin gevşemesini önlemek için uçlarını birbirine hem güzel görünümlü hem de güvenilir bir şekilde bağlamak için kullanılan eski ve basit bir düğüm şeklidir. Fiyonk düğüm de denir.
Valenki, geleneksel Rus kış ayakkabısı, esasen keçe bot: valenok ismi tam anlamıyla "keçeden yapılma" anlamına gelir. Valenki yün keçeden yapılmıştır. Suya dayanıklı değildir ve genellikle su geçirmemesi ve ayakkabı tabanlarını aşınma ve yıpranmaya karşı koruması için galoş ile giyilir. Valenki bir zamanlar birçok Rus için tercih edilen bir ayakkabıydı, ancak 20. yüzyılın ikinci yarısında, köy kıyafeti çağrışımı nedeniyle şehirlerdeki cazibesinin çoğunu kaybetti.
Ayakkabı fetişizmi, ayakkabı ve topuklu ayakkabı ile ilgili cinsel fetişizm türüdür. Bu davranış genellikle ayakkabıları düşünmeyi veya onları giyen kişiyi gözlemlemeyi seven kişilerde daha fazla görülür. Bazen ayakkabı fetişizmi ile ilgili olarak görülen bir başka fetişizm de bacak fetişizmi ve bot fetişizmidir.
Elbise ayakkabı; bir ayakkabı stilidir. Gündelik giyim ile veya daha resmi etkinliklerde giyilir. Elbise ayakkabısı tipik olarak bir spor ayakkabı ile tezat oluşturur.
